Paslanmaz Çelik Borular

1. Kapsam

1.1 Bu kurallar, kimyasal tankerlerin kargo ve proses teçhizatında ve kimyasal dengenin gerektiği diğer devrelerde, basınçlı kaplarda, teçhizatta bulunan dikişsiz ve kaynaklı paslanmaz östenitik ve östenitik ferritik çelikten üretilen borulara uygulanır. Ulusal veya uluslararası standartlara ve bilinen spesifikasyonlara uyan borular ile alt bölüm D, Tablo 4.13'de belirtilen östenitik borular, aşağıdaki şartlara uygun olarak üretilir ve test edilir.

1.2 Boru kaliteleri, daha sonraki üretim işlemi (örneğin; kaynak) de göz önüne alınarak kimyasal dengeyi sağlayacak şekilde seçilir.

2. Isıl İşlem

Borular çözeltide tavlanmış ve su verilmiş olarak teslim edilir. Ancak kaynaklı borular, bu bölümdeki uygulama için gerekli kimyasal dengeye sahip olmak ve D.2'de belirtilen şartlara uymak koşulu ile ısıl işlem uygulanmaksızın da teslim edilebilir.

3. Malzeme Özellikleri İle İlgili İstekler

3.1 Kimyasal bileşim

Boru çeliklerinin kimyasal bileşimi tanınmış standartlara veya şartnamelere uygun olacaktır.

3.2 Kristallerarası korozyona direnç

Teslim şartlarında tüm borular kristallerarası korozyona dirençli olacaktır.

Kaynaklı durumda korozyona dirençli boru kaliteleri kullanılması halinde, kaynaktan sonra yeni bir ısıl işlem (su verme) yapılmaz. Örneğin; Ti veya Nb ile stabilize edilmiş veya karbon miktarı C ≤ %0,03 olan çeliklerden üretilmiş borular.

3.3 Mekanik özellikler

Çekme mukavemeti, %1 uzama sınırı ve kopma uzaması için gerekli değerler ilgili standartlara veya tanınmış spesifikasyonlara uygun olacaktır.

3.4 Teknolojik özellikler

Borular, halka testinde, şekil değiştirme özelliklerine ait A.8.5'de belirtilen istekleri sağlayacaktır.

3.5 Yüksek sıcaklık özellikleri

Yüksek sıcaklıklarda kullanılacak boruların, söz konusu sıcaklık mertebesindeki gerekli %0,2 veya %1 uzama sınırı, ilgili standartlar veya tanınmış spesifikasyonlarda belirtilen değerleri sağlayacaktır.

Tablo 4.16 Boyutları azaltılmış test numunelerinde darbe enerjisi

Tablo 4.14’de belirtilen gerekli darbe enerjisi (1) (standard test

numunesi )

Aşağıdaki test numuneleri için gerekli darbe enerjisi

7,5 mm. x 10 mm. 5 mm. x 10 mm. (1) 3 test numunesinin ortalama değeri, parantez içi değerler minimum tekil değerlerdir.

3.6 Çentik Darbe Enerjisi

İstenilen darbe enerjisi değerleri, ilgili standartlar ve tanınmış standartlara göre oda sıcaklığında yapılan testlerle sağlanacaktır.

4. Testler

Aşağıda belirtilen testler yapılacaktır:

4.1 Kimyasal bileşim testi

Her eriyiğin kimyasal bileşimi boru üreticisi veya kaynaklı borularda, borunun yapıldığı malzemenin üreticisi tarafından, A.8.1'e göre belirlenecektir.

4.2 Kristallerarası korozyona direnç testi

Uygulama amacına ve/veya boru kalitesine bağlı olarak, kristallerarası korozyona direnç testi aşağıdaki borularda yapılacaktır:

4.2.1 Malzemenin kalitesine bakılmaksızın, kimyasal tankerlerde kullanılan borularda;

4.2.2 3.2'de belirtilen stabilizasyon ve sınırlı karbon miktarları hususlarındaki isteklere uymayan borularda;

4.2.3 Kapsam dışı uygulamalarda kullanılan, stabilize hale getirilmiş veya sınırlı karbon içeren çeliklerden yapılmış borularda ve özellikle yoğun korozyon beklenmesi nedeni ile bu testin yapılması öngörülen borularda.

Test şartları D.4.2.2'de belirtildiği şekilde olacaktır.

4.3 Çekme testi

Çekme testi, A.8.2'ye göre seçilen örnek borulardan alınan test numuneleri ile yapılır.

4.4 Teknolojik testler

Standartlarda daha kapsamlı testler istenmedikçe, boruların %2'sinin bir ucunda alt bölüm A, Tablo 4.1'de belirtilen halka testlerinden biri yapılacaktır. Halka yassılaştırma testinde kullanılan baskıların arasındaki

mesafenin hesabında, A.8.5.2'de verilen formüldeki C katsayısı 0,10 olarak alınacaktır.

4.5 Yüksek sıcaklık çekme testi

A, 8.3'de istenilen hallerde veya siparişte istenildiğinde, yüksek sıcaklık çekme testi ile %0,2 veya %1 uzama sınırı belirlenecektir.

4.6 Yüzey düzgünlüğü ve boyutların kontrolü

Testler A.8.6'ya göre yapılacaktır.

4.7 Tahribatsız muayeneler

Tüm borular üretici tarafından, tüm uzunlukları boyunca EN 10893’e göre tahribatsız muayeneye tabi tutulacaktır.

Borular, boyuna hataların algılanması amacıyla, EN 10893-10, kabul sınıfı U2, alt sınıf C’ye göre tahribatsız teste tabi tutulacaktır.

Otomatik olarak test edilmemiş olan boru uçları civarındaki alanlar, EN 10893-8, kabul sınıfı U2, alt sınıf C’ye göre elle veya yarı-otomatik ultrasonik teste tabi tutulacak ya da kesilecektir.

4.8 Sızdırmazlık testi

Tüm boruların, A.8.8'e göre, üretici tarafından sızdırmazlık testi yapılacaktır.

F. Fitingler

1. Kapsam

Bu kurallar; borulardan veya levhalardan imal edilen ve boru devrelerinde veya basınçlı donanımda kullanımı öngörülen, dikişsiz ve kaynaklı karbon, karbon manganez, düşük alaşımlı ve alaşımlı çelik fitinglere uygulanır.

2. Çelik Kaliteleri

2.1 Borulardan imal edilen fitingler; uygulamaya bağlı olarak, üretim, kimyasal bileşim ve mekanik özellikler yönünden A ÷ E’deki isteklere uygun olacaktır.

Fitingler, borulardan sıcak veya soğuk şekil verilerek üretilebilir.

2.2 Levhalardan imal edilen fitingler; uygulamaya bağlı olarak, üretim, kimyasal bileşim ve mekanik özellikler yönünden Bölüm 3’deki isteklere uygun olacaktır.

2.3 Aksi gerekmedikçe, fitinglerin imalinde kullanılan malzemeler üreticisi sertifikasına sahip olacaktır.

3. Teslim Koşulları

Tüm fitingler, ilgili malzeme için belirtilen ısıl işleme tabi tutulmuş veya sıcak işlenmiş durumda olacaktır.

Sıcak şekillendirme ile üretilen ferritik çelik fitingler, eşdeğerliliğin kanıtlanması koşuluyla, normalizasyon yerine normalize edilerek şekillendirilmiş durumunda teslim edilebilir.

Soğuk şekillendirme ile üretilen fitingler, genelde, şekillendirildikten sonra ısıl işleme tabi tutulacaktır.

Kaynaklı fitinglerin ısıl işlem prosedürü onay testleri sırasında belirlenecektir.

4. Mekanik Özellikler

Tamamlanmış fitinglerin mekanik özellikleri, orijinal malzemeler (levha veya boru) için belirtilen değerlere uygun olacaktır.

5. Testler

5.1 Mekanik ve teknolojik testler

Fitingler, döküm için homojen demetler halinde test için sunulacak ve her bir örnek sayısı A.8.2'ye göre seçilecektir.

Demetin homojenliğini doğrulamak üzere, en az 3 birim olmak üzere, fitinglerin % 10’unda Brinell HB sertlik testi yapılacaktır Sertlik değeri arasındaki farklılık 30 birimden fazla olmayacaktır.

Uygulamaya bağlı olarak, A ÷ E’deki mekanik ve teknolojik testler için her demetten iki fiting seçilecektir.

Çekme testler, en sert ve en yumuşak fitinglerde yapılacaktır.

5.2 Tahribatsız testler

Onay prosedürü sırasında veya siparişte aksi belirtilmedikçe, sörveyörün kararına bağlı olarak, dış çapı 75 mm’den büyük olan kaynaklı fitinglerde, genelde radyografik muayene yapılacaktır.

6. Markalama

A,9’da belirtilen isteklere uyulacaktır.

7. Sertifikalandırma

A,10’da belirtilen isteklere uyulacaktır.

BÖLÜM 5