TL-EH47 Çelik Levhalarının Uygulanması

boyuna çentik darbe test numunelerinin aşağıda belirtilen test sıcaklıklarında çentik darbe enerjisi en az 27 jul (ortalama değer) olmalıdır:

-20°C normalize edilmiş, normalize edici haddelenmiş veya termo-mekanik haddelenmiş durumda teslim edilen ürünlerde;

0°C haddelenmiş durumda teslim edilen ürünlerde

3. Teslim Koşulları ve Isıl İşlem

Taneleri inceltilmiş yapı çeliklerinden yapılan, düz ürünler (levhalar ve lamalar), normalize edilmiş, normalize edici haddelenmiş veya termo mekanik haddelenmiş durumda teslim edilir. Diğer ürünler için siparişte başka türlü istenmemişse, standartlardaki veriler uygulanır.

4. Boyutlar, Boyutsal ve Geometrik Toleranslar

Burada A.6 aşağıdaki ekle birlikte uygulanır.

Levhalar, şeritler ve geniş lamalarda, anma kalınlığına uygulanan eksi toleranslar için siparişte başka türlü belirtilmemişse Tablo 3.2'de verilen değerler geçerlidir.

5. Testler ve Testlerin Kapsamı

Aşağıdaki testler uygulanacaktır:

5.1 Kimyasal bileşim testi

Üretici, her eriyikteki kimyasal bileşimini belirlemeli ve bununla ilgili bir sertifika hazırlamalıdır.

5.2 Çekme testi

5.2.1 Mekanik özellikler çekme testi ile doğrulanır.

Test numunesi alınması için; potaya uygun olarak aynı formda şekil verilmiş olan, kalınlıkları akma sınırına göre belirlenen saha içinde kalan ürünler; ağırlıkları 40 t'dan fazla olmayan test demetleri halinde birleştirilir. Test demeti içindeki en kalın parçadan bir test numunesi alınır. Bu halde genişlikleri ≥600 mm. olan levha ve geniş

lamalarda haddeleme doğrultusuna dik olan (enine) ve diğer ürünlerde dik (enine) veya paralel test numunesi çıkarılır.

5.2.2 Eğer levhalar tekil olarak test ediliyorsa, bunlara ait istekler siparişte belirtilecektir.

5.3 Çentik darbe testi

Taneleri inceltilmiş çeliklerden yapılan ürünlerde Charpy-V boyuna çentik darbe test numuneleri ile standartlara göre veya 2.3.3'te verilen test sıcaklıklarına göre test edilir. Levhalarda, tekil olarak test edileceğine dair bir anlaşma yoksa, 5.2.1’e göre test demetinin en kalın parçasından bir test numunesi seti alınacaktır. Test, kalınlıkları ≥6 mm. olan ürünlerde yapılacaktır.

5.4 Yüzey düzgünlüğü ve boyutların kontrolü

Yüzey düzgünlüğü ve boyutlar üretici tarafından kontrol edilecektir. İstek halinde, ürünler son kontrol için sörveyöre sunulacaktır.

J. Konteyner Gemilerinde Çok Kalın Çelik Levhaların Kullanımıyla ilgili Gereklilikler (1)

1. TL-EH47 Çelik Levhalarının Uygulanması

1.1. Uygulama

1.1.1 Genel

1.1.1.1 Bu alt bölüm, 1.1.2.1’e göre çok kalın çelik levhalar kullanılan konteyner gemilerineuygulanacaktır.

1.1.1.2 Bu kurallar TL-EH47 çelik levhalarının konteyner gemilerinin üst güverte bölgesindeki boyuna yapısal elemanlarına (ambar ağzı mezarnası, mezarna üstü ve buna bağlı boyuna elemanlar gibi) uygulanması için temel ilkeleri vermektedir. Diğer tekne yapıları için TL-EH47 çelik levhalarının uygulanması özel olarak değerlendirilecektir.

1.1.1.3 Eğer bu alt bölümde aksi belirtilmediyse Bölüm 3‘e uyulacaktır .

1.1.1.4 TL-EH47 çelik levhaları, minimum belirlenmiş

akma gerilmesi 460 N/mm² olan çelik levhalar anlamına gelmektedir. Uygulama kapsamı 1.1.2 ve 1.1.3’te belirtilmiştir.

1.1.2 Kalınlık

1.1.2.1 Bu alt bölüm, kalınlığı 50 mm’nin üzerinde ve 100 mm’nin altında olmayan çelik levhalar için gereklilikleri sağlamaktadır.

1.1.2.2 Bu kalınlık aralığı dışındaki çelik levhalar, TL ile birlikte özel olarak değerlendirilecektir.

1.2. Genel

1.2.1 Tekne Yapıları (dizayn)

1.2.1.1 HT katsayısı (Yüksek mukavemetli çeliğin malzeme katsayısı, k)

Tekne kirişi mukavemetinin değerlendirilmesi için HT katsayısı 0.62 olarak alınacaktır.

1.2.1.2 Yorulma değerlendirilmesi

Boyuna yapısal elemanların yorulma değerlendirilmesi TL Prosedürlerine göre yapılacaktır.

1.2.1.3 Konstrüksiyon dizaynının detayları

Donatım ve tekne yapılarının arasındaki bağlantılarda TL-EH47 çelik levhalarının kullanıldığı yerlerde yapısal elemanların konstrüksiyon detaylarına özel değerlendirme yapılacaktır.

1.2.1.3 Konstrüksiyon dizaynının detayları

Donatım ve tekne yapılarının arasındaki bağlantılarda TL-EH47 çelik levhalarının kullanıldığı yerlerde yapısal elemanların konstrüksiyon detaylarına özel değerlendirme yapılacaktır.

Bağlantılar TL prosedürlerine göre yapılacaktır.

1.2.2 Malzeme özellikleri

1.2.2.1 TL-EH47 çelik levhalarının malzeme özellikleri Tablo 3.25 ve Tablo 3.26’de belirtilmiştir.

Test kapsamı, B.11.1’de belirtilen her parçadan alınan üç test numuneli bir seti kapsar.

1.2.3 Üretim onay testi

1.2.3.1 Genel

Bu bölümde belirtilmemiş testi öğeleri, test yöntemleri ve kabul kriterlerinin onayı , TL Prosedürlerine göre olacaktır.

1.2.3.2 Onay aralığı

Onaylanmış hedef kimyasal kompozisyonun değişmemesi koşuluyla , onaylanacak maksimum kalınlığa sahip bir test ürünü seçilecektir.

1.2.3.3 Ana metal testi

(a) Charpy V-Çentik Darbe Testleri

Genel olarak Charpy V-Çentik Darbe testi Bölüm 3’e göre yapılacaktır.

Test parçaları, eğer aksine karar verilmemiş ise ingotun üstüne karşılık gelen levhadan alınacaktır.

Sürekli döküm olması durumunda test parçaları rastgele seçilmiş bir levhadan alınacaktır.

Test parçasının konumu levhanın kare kesilmiş nihayetinde olacaktır ve bir köşeden yaklaşık olarak bir çeyrek genişlikte mesafede olacaktır. Bakınız Şekil 3.13

Numuneler, levhanın ana haddeleme doğrultusunda levhanın aşağıdaki gibi üst ve altını temsil eden konumlarda alınacaktır.

Boyuna Charpy V-çentik darbe testleri – Üst ve alt, Enine Charpy V-çentik darbe testi – Sadece üst, zorlanma yaşlanmış boyuna Charpy V-çentik darbe testi – Sadece üst.

(1) Bu alt bölüm 1 Ocak 2014’te ya da daha sonra inşa kontratı yapılan gemilere uygulanacaktır.

Tablo 3.25 TL-EH47 çelik levhaları için tedarik koşulları, kalite ve mekanik özellikler

Tedarik

Koşulu Kalite

Mekanik Özellikler Darbe Testi Akma

Ortalama darbe Enerjisi (J) min.

Tablo 3.26 TL-EH47 çelik levhalarının kimyasal bileşimleri steel plates

Kimyasal Bileşim Ceq*1 Pcm*2

TL tarafından onaylandığı şekilde ≤ 0.49% ≤ 0.22%

Not:

*1 Eşdeğer karbon değeri Ceq, aşağıdaki formül kullanılarak eriyik analizinden hesaplanacaktır.

*2 Soğuk çatlama hassasiyeti aşağıdaki formüle göre hesaplanacaktır.

Şekil 3.13 Levhalar ve yassı elemanlar

Charpy V-çentik darbe testlerinin test parçalarının hem çeyrek hem de orta kalınlık konumlarından yapılması gereklidir.

3 tane Charpy V-çentik darbe test numunelerinden oluşan bir set her darbe testi için gereklidir.

Charpy V-çentik darbe testi sıcaklığı -40°C olmalıdır.

Enerji değerinin belirlenmesine ek olarak yanal genleşme ve yüzde kristalleşme ayrıca raporda belirtilecektir.

Zorlanma yaşlanmalı test parçaları, test öncesinde bir saat için 250 °C ‘ye kadar ısıtma öncesinde %5 deforme edileceklerdir.

Her konumda ek olarak, Charpy V-çentik darbe testleri tam geçiş aralığının uygun olarak belirlenmesi için uygun sıcaklık aralıklarında yapılacaktır.

(b) Gevrek kırılma başlangıç testi

Derin çentik testi ya da Çatlak Uç Açıklığı Yerdeğiştirmesi (Deep notch test or Crack Tip Opening Displacement) (CTOD) testi yapılacaktır ve sonuç raporlanacaktır.

Test metodu TL uygulamasına göre olacaktır.

(c) Askeri Araştırma Laboratuarı (Naval Research Laboratory) (NRL) ağırlık düşürme testi

Test metodu ASTM E208 ya da denk bir metoda uygun olacaktır.

Süneksizlik test sıcaklığı’na (NDTT) referans için atıf yapılacaktır.

(d) Gevrek çatlak yakalama testi

J.2 (Çok kalın çelik levhalar için güvenlik önlemleri) Ek 2’de belirtilen standart ESSO testi ya da başka bir alternatif test (örneğin çift çekme testi gibi), referans için gevrek çatlak yakalama sertliğinin elde edilmesi için yapılacaktır.

1.2.3.4 Kaynatılabilirlik Testi

(a) Charpy V-çentik darbe testi

Charpy V-çentik darbe testleri, çentik levha yüzeyine dik olacak şekilde kaynağın yapıldığı levha yüzeyinden 1/4 kalınlığındaki konumdan alınacaktır.

Kaynağa enine olarak bir test numunesi seti; çentik, ergime hattında olacak şekilde ve 2, 5 ve minimum 20 mm mesafede olacak şekilde alınacaktır.

Ergime sınırı, test numunelerin uygun bir reaktif madde ile aşındırılması suretiyle belirlenecektir.

Kaynağın kök tarafından bir ek set test numunesi, çentik yüzey tarafındaki gibi aynı konumda ve aynı derinlikte olacak şekilde alınacakır.

Darbe test sıcaklığı, -40°C’dir.

Her konumda ek olarak, darbe testleri tam geçiş aralığının uygun olarak belirlenmesi için uygun sıcaklık aralıklarında yapılacaktır.

(b) Y- şekilli kaynak çatlak testi (Hidrojen çatlak testi)

Test metodu, KS B 0870, JIS Z 3158 ya da GB 4675.1

gibi tanınmış ulusal standartlara göre olacaktır.

Kabul kriterleri TL uygulamasına göre olacaktır.

(c) Gevrek kırılma başlangıç testi

Derin çentik testi ya da CTOD testi yapılacaktır.

Test metodu ve sonuçları TL tarafından uygun düşünülecektir.

1.2.4 Kaynak işleri

1.2.4.1 Kaynakçı

TL-EH47 kaynak işleri ile uğraşan kaynakçılar, TL prosedürlerinde belirtilen kaynakçı vasıflarına sahip olacaklardır.

1.2.4.2 Kısa dikiş (short bead)

Punta için kısa dikişler ve tamirleri için kullanılan dikiş boyları 50 mm’den az olmayacaktır.

Pcm’nin 0.19’a eşit ya da daha az olması durumunda , 25 mm’lik kısa dikiş uzunluğu TL onayıyla kullanılabilir.

1.2.4.3 Ön ısıtma (Preheating)

Hava sıcaklığı 5°C ya da daha düşük olduğunda ön ısıtma 50°C ya da daha yukarısı olacaktır.

Pcm’nin 0.19’a eşit ya da daha az olması durumunda, 0°C ya da daha düşük sıcaklıklar TL onayı ile uygulanabilir.

1.2.4.4 Kaynak sarf malzemeleri

TL-EH47 çelik levhaları için kaynak sarf malzemelerinin özellikleri Tablo 3.27’e göre olacaktır.

Alın kaynak birleşimleri için sarf malzemesi testleri Tablo 3.28’a göre olacaktır.

Tablo 3.27 Kaynak sarf malzemeleri için depozit metal testlerinde kullanılan mekanik özellikler

Mekanik özellikler Darbe testleri

Akma mukavemeti (N/mm²) min.

Çekme mukavemeti

(N/mm²)

Uzama (%) min

Test sıcaklığı

(°C)

Ortalama darbe enerjisi (J) min.

460 570/720 19 -20 53

Tablo 3.28 Kaynak sarf malzemelerinin alın kaynakları için mekanik özellikler

Çekme Mukavemeti

(N/mm²)

Eğme testi D:t

Charpy V-çentik darbe testleri

Test sıcaklığı (°C)

Ortalama enerji (J) min.

Düz (PA), Korniş (PC), Tavan (PE)

Dik (yukarı ve aşağı)

570 - 720 4 - 20 53 53

1.2.4.5 Diğerleri

Problem yaratacak hataların kalmaması için nihai kaynağa özel önem gösterilmelidir.

Genel olarak jig bağlantıları hiçbir kusur kalmayacak şekilde kaldırılacaktır. Aksi takdirde bağlantının işleme tabi tutulması TL tarafından kabul edilebilecektir.

1.2.5 Kaynak Prosedür Yeterlilik Testi

1.2.5.1 Genel

Bu kurallarda belirtilmeyen onay test maddeleri, test metotları ve kabul kriterleri TL prosedürlerine göre olacaktır.

1.2.5.2 Onay kapsamı

Onay kapsamı için Kısım 3 Kaynak Bölüm 12.F dikkate alınacaktır.

1.2.5.3 Darbe testi

Darbe testi için Kısım 3 Kaynak Bölüm 12.F dikkate alınacaktır. -20°C’de 64J sağlanacaktır.

1.2.5.4 Sertlik

Kısım 3 Kaynak Bölüm 12.F’de belirtilen HV10 380’dan fazla olmayacaktır . Ölçüm noktaları, Kısım 3 Kaynak Bölüm 12.F’de belirtilen noktalara ek olarak kalınlık ortası konumunu da kapsayacaktır.

1.2.5.5 Çekme testi

Enine çekme testindeki çekme mukavemeti 570N/mm²’dan az olmayacaktır.

1.2.5.6 Gevrek kırılma başlangıç testi

Derin çentik testi ya da CTOD testi yapılacaktır.

Test metodu ve sonuçları TL tarafından uygun olarak dikkate alınacaktır.

2. Çok Kalın Çelik Levhaların Kullanılması

Belgede Kısım 2 Malzeme Kuralları 2015 (sayfa 83-87)