Para Politikası ve Finansal İstikrar İşlemleri

A. İşleme Dayalı Piyasa Dolandırıcılığı Açısından

1) Para Politikası ve Finansal İstikrar İşlemleri

Para politikası ve finansal istikrar işlemleri, özellikle piyasadaki oynaklığı dengelemek ve istikrarı sağlamak amacıyla, özel olarak yetkilendirilmiş resmi

454 KAPUSUZOĞLU, s. 144-145.

455 Aynı yönde bkz. GEÇER, s. 259.

144

kurumlar tarafından yapılan işlemlerdir⁴⁵⁶. Ülkemizde bu tür işlemleri yapmakla yetkilendirilen temel kurum, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’dır (TCMB- Merkez Bankası). Bu yetki, Merkez Bankası’na 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu⁴⁵⁷ ile verilmiştir. Anılan Kanun’un 4. maddesine göre, Merkez Bankası’nın temel amacı fiyat istikrarını sağlamaktır. Banka, fiyat istikrarını sağlamak için uygulayacağı para politikasını ve kullanacağı para politikası araçlarını doğrudan kendisi belirler. Maddenin devamında, 3. fıkrada Banka’nın temel görevleri sayılırken en başta “açık piyasa işlemleri” belirtilmiştir. Açık piyasa işlemleri ise aynı Kanun’un 52. maddesinde belirtilmiştir. Bu hükme göre açık piyasa işlemleri, genel olarak menkul kıymet alım satımı ile ilgili işlemlerdir. Dolayısıyla açık piyasa işlemleri, çalışma konumuzu oluşturan sermaye piyasalarında yapılan alım satım işlemleri kapsamında değerlendirilebilir.

Genel olarak SPK’nın 108. maddesinde düzenlenen hukuka uygunluk sebepleri işleme dayalı piyasa dolandırıcılığı suçu açısından, kanun hükmünü yerine getirme veya hakkın kullanılması kapsamında değerlendirilebilir⁴⁵⁸. Para politikası ve finansal istikrar işlemleri, Kanun hükmünde de belirtildiği üzere TCMB veya başka resmî kamu kurumları tarafından veya bunlar adına hareket eden kişiler tarafından kanun hükmüne dayanılarak yapılmaktadır. Bu nedenle TCK’nın 24. maddesinde düzenlenen kanun hükmünü yerine getirme hukuka uygunluk sebebi kapsamına girdiğinde şüphe yoktur⁴⁵⁹.

Önemle belirtmek gerekir ki, SPK md. 108/1-a’da belirtildiği üzere işleme dayalı piyasa dolandırıcılığı suçu oluşturmayan işlemlerin para, döviz kuru, kamu borç yönetim politikalarının uygulanması veya finansal istikrarın sağlanması amacıyla yapılması gerekir. Bu amaçlar dışında başka amaçlarla yapılan işlemler, bu madde hükmü kapsamında hukuka uygun olarak kabul edilmeyeceklerdir. Ancak, bu işlemlerin başka bir kanunda veya yazılı bir hukuk kuralında verilmiş bir yetkiye dayanılarak yapılmaları hâlinde, elbette TCK md. 24’e göre kanun hükmüne yerine getirme kapsamında değerlendirilmelerine engel bir durum yoktur.

456 AKSOY, s. 216.

457 Resmi Gazete Yayım Tarihi: 26/01/1970, Sayısı: 13409.

458 YENİDÜNYA, agm., s. 89-90.

459 Aynı yönde bkz. AKSOY, s. 218.

145 2) Geri Alım Programları

SPK, geri alım ve pay edindirme programları kapsamında yapılan işlemlerin de işleme dayalı piyasa dolandırıcılığı suçunu oluşturmayacağını hüküm altına almıştır.

Geri alım programı, Kurul tarafından çıkarılan II-22.1 sayılı Geri Alınan Paylar Tebliği’nin 5. ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Anılan madde hükmüne göre, bu Tebliğ hükümlerine göre ortaklıkların geri alım yapabilmesi için genel kurulun yönetim kurulunu yetkilendirmesi esastır. Söz konusu yetki, yönetim kurulu tarafından hazırlanan geri alım programının genel kurul toplantısında onaylanması suretiyle verilir. Geri alım programının genel kurul toplantısında onaylanması suretiyle yetkilendirilen yönetim kurulu, bu yetkiyi belirleyeceği gerçek veya tüzel kişilere devredebilir. Bu şekilde yetki sahibi olan şirket yönetim kurulunun veya onun yetkisini devrettiği gerçek veya tüzel kişilerin bu program kapsamında yaptıkları işlemler işleme dayalı piyasa dolandırıcılığı suçunu oluşturmayacaktır⁴⁶⁰.

3) Fiyat İstikrarı İşlemleri

SPK’nın 108. maddesinde hukuka uygunluk sebebi olarak düzenlenen son durum, fiyat istikrarı işlemleridir. Bu işlemlerin suç oluşturmamaları için, Kurul’un fiyat istikrarını sağlayıcı işlemlere ve piyasa yapıcılığına ilişkin düzenlemelerine uygun yapılmaları ve özel olarak belli sermaye piyasası araçlarının fiyatlarının önceden belirlenmiş bir süre ile sınırlı olmak kaydıyla desteklenmesi amacıyla yapılmaları gerekir. Fiyat istikrarını sağlayıcı işlemler, Kurul tarafından çıkarılan VII-128.1 sayılı Pay Tebliği’nin 11. maddesinde düzenlenmiştir. Bu hükme göre, paylar borsada işlem görmeye başladıktan sonra, halka arza ilişkin izahnamede gerekli açıklamaların yapılmış olması koşuluyla, halka arzda satışa aracılık eden aracı kurum, halka arzın konsorsiyum aracılığıyla gerçekleştirilmesi durumunda ise lider ya da varsa eş lider aracı kurum tarafından fiyat istikrarını sağlamak amacıyla pay alımında bulunulabilir.

Diğer yandan, Borsa İstanbul (BİST) bünyesinde derinliği olmayan pay senetlerinde oynaklığı ve manipülasyonları engellemek amacıyla piyasa yapıcısı

460 Anılan işlemlerin suç oluşturmaması için, ayrıca Geri Alınan Paylar Tebliği’nin 14 ve 15.

maddelerinde belirtilen şartlara da uygun olarak yapılmaları gerekmektedir.

146

olarak yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından piyasa yapıcılığı faaliyetinde bulunulmaktadır⁴⁶¹. Bu kapsamda yapılan işlemler de işleme dayalı piyasa dolandırıcılığı suçu kapsamından çıkarılmıştır.

B. Bilgiye Dayalı Piyasa Dolandırıcılığı Açısından

1. Maddi Unsurlar

a. Fail

Bilgiye dayalı piyasa dolandırıcılığı suçu ile ilgili olarak Mülga SPK’nın 47/A-3 maddesinde, “Sermaye piyasası araçlarının değerini etkileyebilecek, yalan, yanlış, yanıltıcı, mesnetsiz bilgi veren, haber yayan, yorum yapan ya da açıklamakla yükümlü oldukları bilgileri açıklamayan gerçek kişilerle, tüzel kişilerin yetkilileri ve bunlarla birlikte hareket edenler…” ifadesi kullanılarak; suçun gerçek kişilerle, tüzel kişilerin yetkilileri ve bunlarla birlikte hareket eden herkes tarafından işlenebileceği, faillikte özel bir durumun aranmadığı açıkça ortaya konulmuştur. Yürürlükteki SPK’nın 107/2. maddesinde ise daha genel bir ifade tarzı benimsendiği görülmektedir. Yürürlükteki Kanun’da yer alan düzenlemede dikkat çeken ilk özellik, “gerçek kişi, tüzel kişilik yetkilisi” gibi ifadelerin kullanılmamış olmasıdır.

Bunun yerine, seçimlik hareketleri belirtirken, “bilgi veren, söylenti çıkaran, haber veren, yorum yapan veya rapor hazırlayan ya da bunları yayan ve bu suretle menfaat sağlayanlar” şeklinde daha genel ifadeler kullanılmıştır. Bu ifade farklılığından çıkarılabilecek sonuç, mülga SPK’da tüzel kişilerin bu suçun faili olamayacağının ancak bunların yetkililerin fail olabileceğinin kanun koyucu tarafından kesin olarak ortaya konulmasıdır. Yürürlükteki SPK’da ise böyle bir açıklamaya kanun koyucu tarafından gerek duyulmadığı anlaşılmaktadır.

SPK’nın 107/2. maddesi hükmünde, seçimlik hareketleri yapan kişiler belirtilirken kamu görevlisi olma veya aracı kurum çalışanı olma gibi herhangi bir sınırlamaya gidilmemiş olması karşısında, bilgiye dayalı piyasa dolandırıcılığı suçunun herkes tarafından işlenebileceği, dolayısıyla özgü suç özelliği göstermediği

461 Detaylı bilgi için bkz. https://www.borsaistanbul.com/urunler-ve-piyasalar/piyasalar/pay-piyasasi/piyasa-yapicilik, E.T. 05/01/2020.

147

rahatlıkla ifade edilebilir⁴⁶². Zira Kanun’da sayılan seçimlik hareketler herkes tarafından yapılabilecek hareketlerdir. Ancak, rapor hazırlama hareketini diğerlerinden ayrı değerlendirmek gerekir. Çalışmamızın önceki bölümlerinde ifade ettiğimiz üzere burada bahsi geçen raporlar, ihraççı tarafından kamuya açıklanan finansal raporlar (SPK md. 14) ile bağımsız denetim, derecelendirme ve değerlendirme kuruluşları tarafından izahnamede yer almak üzere hazırlanan raporlar (SPK md. 14/3, md. 10/2, md. 32/2) olabilir. Dolayısıyla, bahsi geçen raporlar herkes tarafından hazırlanabilen raporlar değildir, ancak belli meslekî uzmanlığa⁴⁶³ sahip olan ve bu konuda yetkili kişilerce hazırlanan raporlardır. Sonuç olarak denilebilir ki bilgiye dayalı piyasa dolandırıcılığı suçunun seçimlik hareketlerinden biri olan rapor hazırlama hareketi açısından bu suç, özgü suç özelliği gösterir⁴⁶⁴.

İşleme dayalı piyasa dolandırıcılığı suçunda olduğu gibi bilgiye dayalı piyasa dolandırıcılığı suçunda da tüzel kişiler fail olamaz, ancak suç tüzel kişiliğin yararına işlenmişse tüzel kişi hakkında güvenlik tedbirine hükmolunabilir. Bu durumda fail, suçun işlenmesine neden olan tüzel kişilik yetkilisi kişi veya kişiler olacaktır.

b. Mağdur

İşleme dayalı piyasa dolandırıcılığı suçunun mağduru konusunda yapılan açıklamalar burada da geçerlidir. Bilgiye dayalı piyasa dolandırıcılığı suçunun mağduru da toplumu oluşturan herkestir⁴⁶⁵. Menfaat elde edilmesi şartı bu suçu zarar suçu hâline getirmiş olsa da sermaye piyasalarının yapısal özellikleri nedeniyle suç sonucu zarara uğrayan yatırımcıların tespiti oldukça güçtür. Suç sonucu zarara uğradığını ispat edebilen yatırımcılar, CMK md. 237 vd. hükümleri uyarınca davaya katılabilirler.

462 Aynı yönde bkz. KAPLAN/BEYOĞLU, agm., s. 266.

463 MEMİŞ/TURAN, s. 213.

464 Aynı yönde bkz. BEZCİ, agm., s. 281. Bir görüşe göre “bilgi verme” seçimlik hareketi de özgü faillik ile işlenebilir. Çünkü 6362 sayılı SPK’nın 15. maddesinde sermaye piyasası araçlarının değerini, fiyatını veya yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyebilecek nitelikteki bilgilerin ihraççılar veya ilgili taraflarca açıklanacağı belirtilmiştir. Dolayısıyla, bu suç açısından da bilgi verme hareketini ancak ihraççılar veya ilgili kişiler işleyebilir. EVİK, age., s. 219. Biz bu görüşe katılmıyoruz, zira bahsi geçen SPK’nın 15. maddesinde kamuyu aydınlatma yükümlülüğü düzenlenmiştir. Burada yer alan bilgiler gerçek ve doğru bilgiler olmalıdır. Oysaki bilgiye dayalı piyasa dolandırıcılığı suçunda söz konusu olan bilgi; yalan, yanlış veya yanıltıcı nitelikteki bilgi olmalıdır. Bu tür bilgiler ise herkes tarafından verilebilir.

465 Aksi yönde bir görüşe göre, bilgiye dayalı piyasa dolandırıcılığı suçunun mağduru yatırımcılardır. Devlet ise suçtan zarar görendir. AŞKIN, agm., s. 697.

148 c. Hareket

Bilgiye dayalı piyasa dolandırıcılığı, SPK’nın 107. maddesinin 2. fıkrasında düzenlenmiştir. Bu fıkra hükmüne göre, “Sermaye piyasası araçlarının fiyatlarını, değerlerini veya yatırımcıların kararlarını etkilemek amacıyla yalan, yanlış veya yanıltıcı bilgi veren, söylenti çıkaran, haber veren, yorum yapan veya rapor hazırlayan ya da bunları yayan ve bu suretle menfaat sağlayanlar iki yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılırlar.”⁴⁶⁶

Bilgiye dayalı piyasa dolandırıcılığı suçu, seçimlik hareketli bir suçtur. Bu suçun seçimlik hareketleri; yalan, yanlış veya yanıltıcı nitelikte bilgi vermek, söylenti çıkarmak, haber vermek, yorum yapmak, rapor hazırlamak veya mevcut yanıltıcı bilgileri, söylentileri, haberleri, yorumları veya raporları yayınlamaktır. Suçun tamamlanması açısından seçimlik hareketlerden birini gerçekleştirmek yeterlidir.

Fail, birden fazla seçimlik hareket gerçekleştirse dahi tek suçtan sorumlu olacaktır.

Bu husus, cezanın belirlenmesinde dikkate alınabilecektir. Aynı zamanda bu suç, serbest hareketli bir suç özelliği göstermektedir. Zira her ne kadar suçun kanuni tanımında hareketler seçimlik olarak ve sınırlı sayıda belirtilmiş olsa da hareketlerin gerçekleştirilme biçiminde herhangi bir sınırlamaya gidilmemiştir. Bu kapsamda;

bilgi ve haber vermek, söylenti çıkarmak, yorum yapmak veya bunları yaymak hareketleri sözlü veya yazılı şekilde meydana gelebilir. Yahut da basın, radyo, internet, televizyon veya telefon gibi haberleşme araçları ile gerçekleştirilebilir. Bu hususta Kanun’da herhangi bir somutlaştırma yapılmamıştır⁴⁶⁷.

Bu noktada, rapor hazırlamak hareketini diğerlerinden ayırmamız gerekmektedir.

Zira çalışmamızın ilgili kısmında da değineceğimiz üzere bu seçimlik hareketin konusunu oluşturan raporlar, özellikle bağımsız denetim kuruluşları tarafından sermaye piyasalarında faaliyet gösteren şirketlerin finansal tabloları ile ilgili

466 V-102.1 sayılı Bilgi Suistimali veya Piyasa Dolandırıcılığı Suçları Hakkında Bildirim Yükümlülüğü Tebliği’nin ekinde yer alan Bilgi Suistimali veya Piyasa Dolandırıcılığına İlişkin Şüpheli İşlem Kalıpları bölümüne göre, bilgiye dayalı piyasa dolandırıcılığına ilişkin kalıplar şunlardır: “1- Belirli bir pay hakkında yatırımcıların kararlarını etkileyici nitelikte, herhangi bir dayanağı olmayan yalan, yanlış veya yanıltıcı bilgi vermek, 2- Belirli bir payda pozisyon alındıktan sonra piyasada yanıltıcı haberler yaymak suretiyle yatırımcıların kararlarını ve dolayısıyla payların fiyatını etkilemeye dönük faaliyetlerde bulunulması.”

467 Suçun 2499 sayılı mülga SPK’daki düzenleniş şekli ile ilgili benzer bir görüş için bkz.

DURSUN, age., s. 317.

149

hazırlanan denetim raporlarına işaret etmektedir. Zira yatırımcılar, yatırım yapmayı düşündükleri şirketlerin finansal durumları ile ilgili olarak bu raporlara da itibar etmektedirler ve bu durumda raporların gerçeğe aykırı olarak düzenlenmesi, yatırımcıların kararlarını yanlış yönlendirmek suretiyle piyasayı olumsuz olarak etkileyebilir. Bu nedenle söz konusu raporlar, herkes tarafından hazırlanabilecek alelade raporlar değillerdir. Söz konusu raporların sermaye piyasasında faaliyet gösteren şirketlerin finansal durumları hakkında uzman kişi ve kuruluşlarca hazırlanan raporlar olmaları ve muhasebe standartları gibi belli usul ve esaslar dâhilinde hazırlanmaları gerektiğinden, rapor hazırlama hareketinin diğerlerinin aksine bağlı hareketli bir suç olduğu kanaatindeyiz.

1) Bilgi Vermek

Bu suçun seçimlik hareketlerinden ilki bilgi vermektir. Bilgi, sözlükte çeşitli şekillerde tanımlanmaktadır. Konumuza en yakın tanıma göre bilgi; öğrenme, araştırma veya gözlem yolu ile elde edilen gerçek, malumat, vukuf anlamına gelmektedir⁴⁶⁸. Bilgi vermek ise, kişinin sahip olduğu bilgiyi başkasına aktarması olarak tanımlanabilir. Piyasa dolandırıcılığı suçu açısından bilgi verme ise, sermaye piyasası araçlarının değeriyle ilgili herhangi bir konu hakkında açıklama yapılması olarak tanımlanabilir⁴⁶⁹.

Çalışma konumuz açısından önem arz eden bilgi türlerinden biri, finansal bilgidir. Finansal bilgi, en genel anlamıyla, işletmelerin her türlü faaliyetlerinin sebep ve sonuçları ile ilgili bilgi olarak tanımlanmaktadır⁴⁷⁰. Başka bir tanıma göre ise finansal bilgi, “bir şirketin muhasebe ve finansal raporlama sistemi tarafından üretilen, şirketin finansal durum, faaliyet ve faaliyet sonuçları ile ilgili, para ile ifade edilen ve bağımsız denetimden geçirilerek ilgililere finansal tablo ve raporlar ile özel

468 TDK Güncel Türkçe Sözlük, www.tdk.gov.tr, E.T. 20/05/2018.

469 DURSUN, age., s. 312.

470 Aydın Alber YÜCE, “Sermaye Piyasasında Manipülasyon”, TBB Dergisi, Y. 2012, S. 98, s.

376. Amerikalı elektronik şirketi Tesla hakkındaki piyasa dolandırıcılığı haberi, bilgiye dayalı piyasa dolandırıcılığı suçuna iyi bir örnek teşkil etmektedir: “ABD Menkul Kıymetler ve Borsalar Komisyonu (SEC), perşembe günü, Musk'ın, Tesla hisselerini geri toplamak ve borsadan çekmek için mali kaynak bulduğuna ilişkin açıklamasının ‘doğru olmadığı ve yanlış, yönlendirici olduğu’ suçlamasıyla dava açmıştı.” https://www.ntv.com.tr/galeri/teknoloji/elonmuskaborsa-dolandiriciligi-davasi-tesla-yonetim-kurulu-baskanligindan-ist,ic-N0kKDi0GUsencEN4AnQ, E.T. 09/10/2018.

150

durum açıklaması şeklinde sunulan bilgi” olarak tanımlanmaktadır⁴⁷¹. Benzer bir tanıma göre finansal bilgiler; finansal niteliği olan işlemlerin sonucu belgeye dayalı olarak kayda geçirilen, bu kapsamda tutulan defterlere kaydedilen, çeşitli hesaplarda sınıflandırılan ve son olarak tablo ve raporlar hâlinde özetlenen ve bütün bunların sonunda ilgili kişilere ve kuruluşlara iletilen bilgilerdir. Bu kapsamda, genel olarak finansal bilginin muhasebe faaliyeti ile ilgili olduğu söylenebilir⁴⁷².

Finansal bilgiler; düzenleyici ve denetleyici kurumların işlevlerini yerine getirmelerinde, mevcut ve potansiyel yatırımcıların piyasaya ilişkin kararlarını vermelerinde⁴⁷³ başvuracakları en temel bilgiler olmaları nedeniyle piyasa açısından önemli bir role sahiptirler. Dolayısıyla, finansal bilgiler üzerinde yapılan manipülatif müdahaleler piyasanın işleyişini doğrudan etkileyebilir⁴⁷⁴.

Bu suç açısından her türlü finansal bilgi değil, sermaye piyasası araçlarının değerini etkileyebilecek nitelikteki finansal bilgiler dikkate alınmalıdır⁴⁷⁵. Bu nitelikteki bilgi, tanımlardan da anlaşılabileceği gibi genellikle piyasada faaliyet gösteren şirketler hakkında olabilir. Örneğin, bir şirketin ekonomik durumunun çok iyi veya kötü durumda olduğu, vergilerini ödeyemez durumda olduğu veya vergilerini eksiksiz ödeyebilecek durumda olduğu gibi bilgiler vermek, bu bilgilerin yalan, yanlış veya yanıltıcı olması durumunda suç kapsamında değerlendirilebilir⁴⁷⁶. Ancak piyasa dolandırıcılığı suçu açısından finansal bilgi daha ziyade borsada faaliyet gösteren şirketler hakkındaki finansal tablolarda kullanılan bilgidir. Örneğin, borsada faaliyet gösteren bir şirketin finansal tablosunda, belli bir yıldaki dönem kârının kasıtlı olarak olduğundan fazla gösterilmesi bilgiye dayalı piyasa dolandırıcılığı suçunu oluşturabilir.

Bilgiye dayalı piyasa dolandırıcılığı suçu açısından önem arz eden bilgi türü sadece finansal bilgi ile sınırlı değildir. Finansal bilgiler dışında, Kanun’da belirtildiği şekliyle sermaye piyasası araçlarının fiyatlarını, değerlerini veya

471 KÜÇÜKSÖZEN/KÜÇÜKKOCAOĞLU, agm., s. 4.

472 DURSUN, age., s. 206- 207.

473 Aydın KARAPINAR/Figen AYIKOĞLU ZAİF, Finansal Analiz, Gazi Kitabevi, 2. Baskı, Ankara 2012, s. 3.

474 DURSUN, age., s. 206.

475 BARUT ÖZGER, s. 71.

476 ERMAN, s. 141.

151

yatırımcıların kararlarını etkileyebilecek nitelikte olmak kaydıyla piyasa araçlarına ilişkin bilgiler, sermaye piyasasının genel durumuyla ilgili bilgiler, ülkenin genel ekonomik durumuyla ilgili bilgiler ve piyasayı etkileyebilecek siyasi bilgiler de bu suçta kullanılabilir⁴⁷⁷. Bu suçta kullanılabilecek bilgi türü, yukarıda sayılan bilgi türlerine ilave olarak, şirketin mali durumunu etkileyebilecek nitelikte olmak kaydıyla şirketlerin ortakları veya yöneticilerinin kişisel veya ailevi durumlarıyla ilgili bilgiler de olabilir. Örneğin, en büyük ortağın tutuklandığı veya yurtdışına kaçmaya hazırlandığı gibi bilgiler, doğru olmamak kaydıyla bu kapsamda değerlendirilebilir⁴⁷⁸. Söz konusu bilgilerin doğru olması durumunda, bu bilgiler o şirketin borsadaki hisselerinin değerini olumsuz yönde etkilemiş olsa dahi bu suç oluşmayacaktır. Zira bilgiye dayalı piyasa dolandırıcılığı suçunun düzenlendiği kanun maddesinde (SPK md. 107/2), açık bir şekilde bilginin yalan, yanlış veya yanıltıcı nitelikte olması aranmıştır⁴⁷⁹. Sonuç olarak denilebilir ki; sermaye piyasası araçlarının değerini, fiyatını veya yatırımcıların kararlarını etkileme gücüne sahip olmak kaydıyla her türlü bilginin kullanımı bu suçu oluşturabilir⁴⁸⁰. Piyasa araçlarının fiyatını, değerini veya yatırımcının kararlarını etkileyebilecek nitelikte olmayan basit bilgiler bu suçun oluşması açısından elverişli sayılamaz. Bu durumda, SPK md. 104 uyarınca piyasa bozucu eylem gündeme gelebilir.

Bu suçta söz konusu olan bilgi, olumsuz etki gösterebilecek bir bilgi olduğu gibi olumlu etki gösterebilecek bir bilgi de olabilir. Şimdiye kadar verdiğimiz örnekler genellikle olumsuz etkisi olan bilgilere dair örneklerdir. Olumlu bilgiye ise; şirketin daha büyük bir şirketle birleşeceği, katıldığı bir ihaleyi kazanmış olduğu, bilanço döneminde beklentinin üzerinde bir kâr açıklayacağı gibi bilgiler örnek gösterilebilir^{481, 482}.

477 BEZCİ, agm., s. 279.

478 ERMAN, s. 141; EVİK, age., s. 220.

479 DURSUN, age., s. 317.

480 Aynı yönde bkz. DURSUN, age., s. 313. Bu noktada belirtmek gerekir ki, mülga 2499 sayılı SPK’da bilgiye dayalı manipülasyon suçunda önem arz eden bilgi, sermaye piyasası araçlarının değerini etkileyebilecek (md. 47/A-3) nitelikte bilgi iken yürürlükteki 6362 sayılı SPK’da sermaye piyasası aracının sadece değerini değil, fiyatını veya yatırımcıların kararlarını etkileyebilecek nitelikte bilgi de bu kapsama dâhil edilmiştir.

481 Cihangir KAVAL, 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu Kapsamında Piyasa Dolandırıcılığı ve Bilgi Suistimali Suçları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, İstanbul 2015, s. 38.

482 Olumlu etki doğurabilecek nitelikte bilgiye güncel bir örnek olarak, bir şirketin üretim rakamlarını olduğundan fazla açıklamasını gösterebiliriz. Habere göre, Tesla şirketinin eski bir

152

Bilgi doğrudan, talep olmaksızın fail tarafından verilebileceği gibi, başkasının talebi üzerine de verilebilir⁴⁸³. Aynı şekilde, bilgi yazılı verilebileceği gibi, sözlü de verilebilir. Bu bilgi bir kişiye verilebileceği gibi birden çok kişiye de verilmiş olabilir⁴⁸⁴. Bilgiye dayalı piyasa dolandırıcılığı suçu açısından önemli olan; bilginin fiyatları, değerleri veya yatırımcıların kararlarını etkileyebilecek nitelikte olmasıdır.

Eğer bilgi verilmesi esnasında, kişisel yorumlar da ilave edilirse “yorum yapma”

seçimlik hareketi de gündeme gelebilir. Aynı şekilde, bilgi verilmesi, basın yayın araçlarıyla yapılırsa “haber verme” hareketi gerçekleşebilir⁴⁸⁵. Görüldüğü üzere bu suç kapsamında seçimlik hareketler çoğu durumda iç içe geçmiş olabilmektedir.

Yargıtay bir kararında, halka arz izahnamesinde eksik ve yanıltıcı bilgi verilmesini ve şirketin değerinin olduğundan farklı gösterilmesini bilgiye dayalı piyasa dolandırıcılığı suçu açısından kamu davasının açılması için yeterli şüpheyi oluşturan hareketler olarak tarif etmiştir: “…Sermaye Piyasası Kurulu Denetleme Dairesi'nin 22/03/2013 tarihli ve XXV-1/13-1, XXVI-2/9-2 sayılı denetleme raporu hazırlanarak, 04/02/2011 tarihli halka arz izahnamesinde halka arz edilen sermaye piyasası araçlarının değerini ve yatırımcıların kararlarını etkileyecek şekilde ...

Ticaret A.Ş.'nin hissedarı bulunduğu...Park isimli alışveriş merkezinden elde edilen gelirlere ilişkin eksik ve yanıltıcı bilgi verildiği, yine 13/01/2011 tarihli fiyat tespit raporunun şirketin gelirlerini ve değerini yüksek gösterecek şekilde hazırlandığı ve şirketin gerçek değerini doğru ve dürüst bir şekilde yansıtmamasına yönelik fiilleri nedeniyle… suç tarihinde yürürlükte bulunan 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu "Piyasa dolandırıcılığı" başlıklı 107/2. maddesinde

Belgede 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'nda düzenlenen piyasa dolandırıcılığı (manipülasyon) suçu (sayfa 161-0)