Çağdaş Polonya Edebiyat

(1)

Çağdaş Polonya Edebiyat

(2)

1956-1968 Yılları Arası Polonya Edebiyat

• 1953 yılında Stalin’in ölümünün ardından

başta Moskova olmak üzere tüm demir perde ülkelerinde göreceli de olsa bir rahatlama

dönemi yaşanır. Sansür ve baskılar azalır.

Sosyalist gerçekçi doktrinin rüzgarı azalmaya başlar. Sanatçılar özgürce kendi stillerinde yapıtlar verirler. Bu bağlamda farklı birçok türde ve stilde eserler ortaya çıkar.

(3)

Moralist Şiir

• Savaş sonrası toplumsal ve kültürel gelişmelerin bir yansıması olarak ahlaki değerlerin irdelendiği yeni bir sanat akımı olarak moralist şiir ön plana çıkar.

Czesław Miłosz ve Tadeusz Różewicz bu türde ön plana çıkan isimlerin başında gelir.

• Miłosz bu dönem iyi ve kötü kavramları üzerinden ahlaki konular üzerinde eğilir. Yaptğı tarihsel tanıklıklarla beslediği şiirlerinde modern çağın

zorbalıklarını da eleştirir.

• Traktat poetycki, Traktat moralny ve Który skrzywdziłeś başlıklı yapıtları sanatçının moralist bakış açısını belirgin biçimde yansıtr.

• Moralist şiirin babası olarak anılır. Toplumdaki yanlışlıkları, aksayan yönleri ironik diliyle eleştirir.

• List do ludożerców, Ostrzeżenie ve Spadanie. Czyli o elementach wertykalnych i horyzontalnych w życıu człowieka współczesnego başlıklı eserleri en önemli moralist motifleri içeren şiirleridir.

(4)

• List do ludożerców

• Kochani ludożercy

• nie patrzcie wilkiem

• na człowieka

• który pyta o wolne miejsce

• w przedziale kolejowym

• zrozumcie

• inni ludzie też mają

• dwie nogi i siedzenie

• kochani ludożercy

• poczekajcie chwilę

• nie depczcie słabszych

• nie zgrzytajcie zębami

• zrozumcie

• ludzi jest dużo będzie jeszcze

• więcej więc posuńcie się trochę

• ustąpcie

• kochani ludożercy

• nie wykupujcie wszystkich

• świec sznurowadeł i makaronu

• nie mówcie odwróceni tyłem:

• ja mnie mój moje

• mój żołądek mój włos

• mój odcisk moje spodnie

• moja żona moje dzieci

• moje zdanie

• Kochani ludożercy

• Nie zjadajmy się Dobrze

• bo nie zmartwychwstaniemy

• Naprawdę

(5)

• Zdjęcie Ciężaru

• Przyszedł do was

• i mówi

• nie jesteście odpowiedzialni

• ani za świat ani za koniec świata

• zdjęto wam z ramion ciężar

• jesteście jak ptaki i dzieci

• bawcie się

• i bawią się

• zapominają

• że poezja współczesna

(6)

KAYNAKLAR

• Gutkowska, Katarzyna. Intertekst, historia i (auto)ironia. Szkice i o twórczości Tadeusza Różewicza. Katowice: Wyd. Uniwersytet

Śląskiego, 2012.

• Nathan,Leonard; Arthur Quinn. The Poet's Work: An Introduction to Czeslaw Milosz.

Cambridge,Massachusetts: Harvard University Press, 1991.