Ekonomi Bülteni. 22 Nisan 2013, Sayı: 15. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler

(1)

Ekonomi Bülteni

22 Nisan 2013, Sayı: 15



Yurt Dışı Gelişmeler



Yurt İçi Gelişmeler



Finansal Göstergeler

Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel

Ercan Ergüzel Doğukan Ulusoy Ali Can Duran Umut Sağır

(2)

Yurt Dışı Gelişmeler

DenizBank Ekonomi Bülteni

22 Nisan 2013

 IMF Global büyüme tahminini aşağıya revize etti. IMF tarafından yılda iki kez yayınladığı “Dünya Ekonomik Gö- rünüm” raporunu yayınladı. Genel olarak dünya ekonomisi için daha karamsar olan IMF raporunda Euro Bölgesi tarafında uzun süredir devam eden resesyonun risklerine dikkat çekilirken, ABD ekonomisindeki durgunluğun da küresel toparlanmaya yönelik beklentileri olumsuz etkilediği belirtildi. Ayrıca ABD ve Japonya’nın kamu borçluluğu- nu azaltması konusunda şüphelerin olduğuna da değinildi. Raporda IMF 2013 yılı için büyüme tahmini 0.2 puan aşağıya %3.3’e çekerken 2014 yılı tahminini ise Euro Bölgesindeki borç krizinin daha kötüye gitmemesi ve ABD’deki toparlanma ve Çin’deki büyümenin hız kazanacağı beklentisiyle %4’de sabit tuttu. ABD’nin büyüme tahminini de 2013 yılı için %1.9’a indiren IMF, Euro Bölgesinin 2013 yılında %0.3 daralmasını 2014 yılında ise yalnızca %1.1 büyüyebileceğini öngördü.

 Çin ekonomisindeki yavaşlama sürüyor. Dünya’nın 2.en büyük ekonomisi olan Çin, 2013’ün ilk üç ayında yıllık bazda %7.9 olan beklentilerin altında %7.7 oranında büyüdü. Beklentilerin altında kalan yıllık büyüme oranı ile birlikte Çin ekonomisi son 20 yıldır ilk kez arka arkaya 4 çeyrek boyunca %8’in altında büyümüş oldu. Çin ekonomisi kriz öncesi 2007 yılında %14.2 oranında büyümüştü. Büyüme oranının %7.7’ye kadar yavaşlamasının en büyük iki nedeni düşük seyreden dış talep ve yurt içindeki yatırım harcamalarının eskisi kadar artmaması oldu. Ayrıca IMF’in Dünya Ekonomik Görünüm raporunda Çin’in yıl sonunda bir önceki tahminden 0.1 puan daha aşağıda %8’lik büyüme oranına erişebileceği belirtilirken 2014 yılında ise sadece %8.2’lik bir büyüme hızına çıkabileceği tahmin ediliyor.

 Fitch İngiltere’nin AAA kredi notunu düşürdü. Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch İngiltere’nin en yüksek not olan AAA kredi notunu bir basamak indirerek AA+’ya çekti. Moody’s’in ardından Fitch İngiltere’nin kredi notunu dü- şüren 2. kuruluş oldu. Ülkenin kredi notunun düşürülmesinin nedenini kötüleşen ekonomik ve mali görünüm olarak belirten Fitch not görünümünü ise durağan olarak belirledi. Fitch İngiltere’nin mali yapısının olabilecek ekonomik ve finansal şoklara karşı dayanıklılığının eskisi gibi olmadığını belirtti. Moody’s ve Fitch’in kredi notunu düşürmesinde- ki ana neden bütçe açığını azaltmak için hükümetin 2010 yılından beri yoğun bir şekilde uyguladığı bütçe kesintile- rinin ekonomik büyüme üzerinde baskı oluşturması oldu.

 Bej Kitaba göre ABD Ilımlı büyümeye devam ediyor. FED Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantılarında alınan kararlar için temel oluşturan Bej Kitap raporu ekonomik aktivitenin ılımlı bir seyir izlediğine değindi. FED’e bağlı 12 ayrı bölgeden gelen bilgilerle hazırlanan raporda inşaat sektöründeki koşulların iyileşmeye devam ettiğine ve yük- selen konut fiyatlarının büyümeyi desteklediğine değinildi. Mart ayında oldukça düşük 88 bin adetlik ek istihdam sağlanmasına karşın raporda istihdam piyasası tarafında işe alımların devam ettiği açıklanırken genel durumu için ise koşulların değişmediği ya da biraz iyileştiği belirtildi.

 ABD’den FED’in tahvil alımına destek veren veriler. ABD’de tüketici fiyatları Mart ayında son 4 aydır ilk defa bir önceki aya göre geriledi. Aylık bazda %0.2 oranında gerileyen tüketici fiyatları ile birlikte yıllık TÜFE %2’den %1.5’e gerileyerek enflasyonist baskıların sınırlı olduğunun ve FED’in tahvil alım programının önünde fiyat istikrarı ile ilgili bir sorun olmadığının göstergesi oldu. Ayrıca ABD’de açıklanan yeni konut inşaat başlangıçları 1 milyon adetin üs- tüne yükselerek son 5 yılın en yüksek rakamına ulaşmasına karşın piyasanın genel trendini daha net ortaya koydu- ğu kabul edilen müstakil konut satışlarının gerilemesi ve önümüzdeki döneme ait aktivitenin sinyallerini veren yeni konut inşaat ruhsatlarının da %4 oranında gerilemesi konut piyasası tarafında canlanmanın sınırlıda olsa hız kay- bettiğinin belirtisi oldu. Yavaşlayan ekonomik aktiviteye ek olarak enflasyonist baskıların olmaması FED’in gevşek para politikasına yakın bir zamanda son vermeyeceğinin göstergesi oldu.

 Euro Bölgesinde olumlu gelişmeler. Güney Kıbrıs’a kurtarma paketi dahilinde verilecek olan 10 milyar €’luk mali yardım Alman parlamentosunun 601 kişilik alt kanadında 487 Evet oyu ile onaylanmasının ardından Finlandiya parlamentosu da kurtarma paketine onay verdi. Ayrıca Alman parlamentosunda daha önce kurtarma paketi kapsa- mında Portekiz ve İrlanda’nın aldığı fonlamayı geri ödemeleri için 7 yıl daha zaman verilmesi de onaylandı. Sorunlu ülke ekonomilerine yönelik atılan bu olumlu adımların etkisiyle İspanya’nın gerçekleştirdiği tahvil ihracı sonucunda borçlanma maliyetleri geriledi. İspanya orta ve uzun vadeli gerçekleştirdiği tahvil ihracında 6.1 milyar $ borçlanarak bu sene planladığı tahvil ihracının %43’ünü de gerçekleştirmiş oldu. Eylül 2010’dan bu yana en düşük maliyetle borçlanan İspanyanın ihraç sonrası 10 yıl vadeli tahvil getirileri de Kasım 2010’dan bu yana en düşük seviyesi olan

%4.63’e kadar geriledi.

(3)

Yurt İçi Gelişmeler

DenizBank Ekonomi Bülteni

22 Nisan 2013

TCMB Faiz Kararı, Nisan 2013

TCMB piyasa beklentilerinin ötesinde politika adımları attı. Faiz koridorunun alt ve üst bantlarında 50’şer baz puanlık indi- rimler yapılırken, haftalık repo faiz oranında (politika faizi) da 50 baz puanlık bir indirim yapıldı. Böylece politika faizi % 5.0’e çekilirken, faiz koridoru da simetrik olarak aşağı kaydırılarak %7.0-4.0 aralığına çekilmiş oldu. Bu adımlar ile beraber önceki aylarda da olduğu gibi Nisan ayında da bankalardaki döviz likiditesini çekmeyi amaçlayan Rezerve Opsiyonu Me- kanizması’nda (ROM) katsayılarda (ROK) artışa gidildi. YP ROK’lar ilk dilimden sonra gelen dilimlerde “0,2” puan artırılır- ken, bu değişiklik ile birlikte piyasadan 1.4 milyar $’lık ek YP likiditesi çekileceği belirtildi. Bankaların ROM’u etkin bir şekil- de kullanmaya devam etmesi durumunda bu mekanizma ile bugüne kadar toplamda 34.1 milyar $’lık YP likidite piyasadan çekilerek TCMB rezervlerine eklenmiş olacak.

Karar metni incelendiğinde, kredi büyümesine ilişkin ifadelerin son dönemdeki söylemlere paralel biraz yumuşatıldığı gö- rülüyor. %15’lik kredi büyümesi hedefi, referans değer olarak tanımlanırken, kredilerin yeninden hızlanma eğilimine girdiği belirtiliyor. Enflasyon tarafında ise küresel talepteki yavaşlama ve emtia fiyatlarının görünümü enflasyona ilişkin yukarı yönlü riskleri azalttığının da altı çizildi. Kredi büyümesinin %20’nin üzerinde seyretmesine rağmen bu ayda da munzam karşılıklarda herhangi bir değişikliğe gidilmedi. TCMB böylece ekonomik aktiviteye destek vermek adına faizleri aşağı çe- kerek büyümeye destek vereceğinin sinyalini vermiş oldu.

Bütçe Dengesi, Mart 2013

2013 yılı Mart dönemine ait Mer- kezi Yönetim Bütçe gerçekleş- meleri açıklandı. 2013’ün ilk çey- reği bir önceki yılın aynı çeyreği- ne göre daha olumlu bir resim çizdi. Bir önceki yılın Mart ayında 5.5 milyar TL açık veren bütçe bu yıl Mart ayında %3 azalarak 5.4 milyar TL açık verdi. Yılın ilk çeyreğini bir önceki yılın aynı çeyreği ile kıyasladığımızda ise bütçe açığı %86’lık bir gerileme gerçekleştirerek 897 milyon $ açık vermiş oldu. Geçen yılın ilk çeyreğine göre daha iyi bir per- formans sergileyen bütçede ge-

lirlerin harcamalardan daha hızlı artması etkili oldu.

Mart ayında bütçe gelirleri %13.5 artışla 24.8 milyar TL, bütçe giderleri ise %10.3 artışla 30.2 milyar TL olarak gerçekleşti.

Son dönemde iç talep tarafında ivmelenme yaşandığını teyit eden vergi gelirlerindeki artış ilk çeyrekte %20’lik artış ger- çekleştirerek bunu bir kez daha teyit etmiş oldu. İthalde alınan KDV bir önceki yılın aynı dönemine göre %38 oranında artarken, ÖTV ve KDV’lerin sırasıyla %9 ve %27 oranında arttığı görüldü.

Gider tarafı incelendiğinde faiz dışı harcamalar geçtiğimiz yıla göre Mart ayında daha sınırlı bir oranda %5’lik bir artış gösterirken, hükümet müdahalesinin göreceli olarak sınırlı olduğu kalemlerin yer aldığı “Cari Transferler” kaleminde % 42’lik artışın ardından yaşanan %6’lık gerileme giderlerin gelirlerden daha yavaş artmasındaki en önemli etken oldu. Son dönemdeki aşağı yönlü trendin aksine Faiz Harcamaları Mart ayında %48 oranında artış göstererek 4.9 milyar TL olarak gerçekleşti ve faiz dışı bütçe dengesi sadece 0.5 milyar TL’lik açık vererek geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre %79’luk bir düşüşü işaret etti.

Böylece yılın ilk çeyreğinde faiz dışı fazla %31’lik bir artışla 14.3 milyar TL’ye ulaşarak bütçe hedefinin %75’sine şimdiden ulaştı. Mart ayı verileri harcamalar tarafında ihtiyatlı seyrin devam ettiğini, gelirler tarafı ise ekonomik aktivitedeki toparlanmaya paralel artışın devam ettiğinin sinyalini verdi. İlk çeyrek verilerinin ışığında OVP hedeflerinin (%2.2 Bütçe Açığı) dı- şına çıkılmayacağı beklentimizi koruyoruz.

Mart 12 Mart 13 Nominal Mart 12 Mart 13 Nominal Mart 12 Mart 13 Nominal Aylık Aylık Değ. (%) Yıl. Bugüne Yıl. Bugüne Değ.(%) 12 Aylık 12 Aylık Değ. (%)

Harcamalar 27 30 10% 84 95 13% 322 372 15%

Faiz Dışı 24 25 5% 67 80 20% 276 325 18%

Personel Gid. 7 8 14% 22 25 16% 75 90 20%

Mal&Hizm. Alım. 2 2 19% 5 5 14% 34 33 -1%

Cari Transferler 13 12 -6% 32 38 17% 109 135 24%

Sermaye Gid. 1 1 84% 2 4 141% 29 37 24%

Faiz Harcamaları 3 5 48% 17 15 -13% 46 46 0%

Gelirler 22 25 14% 77 94 22% 303 348 15%

Vergi Gelirleri 18 21 17% 64 77 20% 259 292 13%

Gelir Vergisi 4 4 8% 13 14 9% 51 58 12%

KDV 2 2 27% 8 9 17% 31 33 8%

ÖTV 5 5 9% 14 18 30% 65 76 17%

İthalde KDV 4 6 38% 11 15 36% 49 54 9%

Bütçe Dengesi -5.5 -5.4 -3% -6 -0.897 -86% -18 -23 26%

Faiz Dışı Denge -2.2 -0.5 -79% 11 14 31% 28 23 -17%

Merkezi Yönetim Bütçesi (Milyar TL)

(4)

Finansal Göstergeler DenizBank Ekonomi Bülteni

22 Nisan 2013

Haft a lı k v e A ylı k G e tiri

Geçtiğimiz hafta risk iştahı belirgin bir şekilde geriledi...

P a ra P iy a s a la rı H. S e nedi P iy a s a la rı

Libor faizleri hafif aşağı yönlü seyretmeye devam ediyor

Gerileyen risk iştahına paralel hemen hemen bütün hisse senedi endeksleri haftayı ekside kapattı

Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir.

0.72 0.28

0.20 0

0.4 0.8 1.2

Ocak 10 Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13

12 Aylık USD Libor

USD Libor 1 ay, 3 ay ve 12 ay (%)

70 80 90 100 110 120 130

2011 2012 2013

Hisse Senedi Endeksleri (Ocak 2011=100)

MSCI IMKB Endeksi

MSCI GOÜ Endeksi

-2.2 -2.2

-1.5 -0.4 -0.4 -5.6

-2.8

-6 -5 -4 -3 -2 -1 0

ABD-S&P MSCI EM BIST 100 EURO/$

TL-Basket Altın Emtia End.

5 Günlük Değ (%, $ Bazında)

0.4 -2.7

1.2 1.4 0.7 -13.2

-5.8

-14 -12 -10 -8 -6 -4 -2 0 2

ABD-S&P MSCI EM BIST 100 EURO/$

TL-Basket Altın Emtia End.

1 Aylık Değ (%, $ Bazında)

0.28 0.16 0 0.13

0.4 0.8 1.2 1.6

Ocak 10 Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13

USD JPY EUR

3 Aylık Libor Faizi (%)

-2.9-2.0 -2.2 -2.3 -2.2 -1.5 -2.1 -3.7 -1.3

-2.2 -3.6

-2.7 -4.6

-3.7 -1.6-0.5 -1.5 1.7

2.6 -0.9 1.2

-0.9 -1.4 0.4

0.5 -3.6

-2.4 -3.3 -6.1

6.8

-2.7 0.8

-5.1 -5.6-4.0

-7.6 0.71.2

-0.6 0.0

-3.6 3.6

-8 -6 -4 -2 0 2 4 6

MSCI Global G-7 OrtalamaABD-S&P ABD-DJ Indus EU-DJ Stoxx 50Jp-Nikkei225UK-FTSE 100Fr-Cac40Ger-Dax MSCI EmergingTR- BIST100Meks-BolsaÇin-ShangaiBr-BovespaRus-MicexCz-PragueMac-BuxPol-WIG Hindistan-SensexEndonezya-JCIKore-Kospi

1 Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%)

(5)

Finansal Göstergeler DenizBank Ekonomi Bülteni

22 Nisan 2013

Tahv il P iy a s a la rı

Gösterge tahvil faiz getirisi koridorda ve politika faizindeki 50’şer baz puanlık indirimle %5.56’ya indi.

Dö viz P iy a s a la rı E mtia P iy a s a la rı

Risk iştahındaki gerileme ile USD değerlendi.

Değerli madenlerdeki gerileme altının liderliğinde en çok değer kaybeden emtia kalemi oldu

Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir.

0 2 4 6 8 10 12 14

Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13

Gecelik Borç Alma ve Borç Verme Faiz Koridoru MB Haftalık Repo Faizi

Gösterge Tahvil Faiz Oranı

MB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi

Politika Faiz Oranları (%)

-2.8 -4.9 -11.7

-3.7 0.1

-5.8 -7.7 -14.2

-4.7 -4.5

-15 -10 -5 0

Top. Endeks Enerji Değ. Maden Tem. Maden Tarım

Emtia Endekslerinde Değişim (%)

0 100 200 300 400

Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13

TR, BB+ Poland, A- Rus, BBB Bra, BBB

GOÜ CDS'leri ve Ratingler (5 Yıl; S&P, LT FX)

10 15 20 25 30 35 40 45 50

2010 2011 2012 2013

Endişe (VIX) Endeksi

90

100

110

120

130

Ocak 11 Mayıs 11 Eylül 11 Ocak 12 Mayıs 12 Eylül 12 Ocak 13

GOÜ Para Birimleri ($'a Karşı)

TL

GOÜ Ortalaması

DeğerleniyorDeğer Kaybediyor

-0.4 -0.7 -0.8 -0.6

1.2 -3.2

-1.3 -0.5 -0.1 -1.4 -1.9

1.4 0.9 -4.0

1.4 -0.5

0.1

3.9 2.8 0.5

1.6 -1.2

-4 -2 0 2 4

EURO GBP JPY TRY KRW ZAR HUF PLN CZK MXN BRL

USD'ye Karşı Değişim (%, Pozitif Değerler= $'a karşı değerleniyor)