Ekonomi Bülteni
28 Nisan 2014, Sayı: 17
Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel
Ercan Ergüzel Ezgi Gülbaş Ali Can Duran
Yurt Dışı Gelişmeler
Yurt İçi Gelişmeler
Finansal Göstergeler
Yurt Dışı Gelişmeler DenizBank Ekonomi Bülteni
28 Nisan 2014
Büyüme Euro Bölgesi’nde yeniden güçleniyor. Euro Bölgesi’nde açıklanan imalat sanayi PMI endeksinin Ocak ayında gördüğü son 4 yılın en yüksek noktasından sonra yaşadığı
geri çekilme son buldu ve Nisan ayı öncü verisine göre piyasa beklentisi olan 53’ün üzerinde 53.3 olarak açıklandı. 50’nin üzeri- nin genişlemeyi altının ise daralmayı işaret ettiği PMI endekslerin- de GSYH büyümesinin öncü göstergesi kabul edilen bileşik çıktı PMI endeksi ise Nisan ayında 53.1’den 54’e yükselerek piyasa beklentilerini aşan başka bir endeks oldu. Son 10 aydır yükselişine devam eden bileşik çıktı PMI endeksi Mayıs 2011’den bu yana en hızlı genişlemeye işaret ediyor. PMI verilerini açıklayan Markit fir- masına göre PMI verileri Euro Bölgesi’nin 2.çeyrekte bir önceki çeyreğe göre %0.5’lik bir büyüme kaydetme yolunda ilerlediğine işaret ediyor. İlk çeyrekteki verilerde bir önceki çeyreğe göre % 0.4’lük büyümeye işaret etmişti. Öte yandan PMI verilerinin sağla-
dığı bir başka gösterge olan girdi ve çıktı fiyatları yukarı yönlü bir fiyat baskının olmadığına, ECB’nin bir hamle atması için üzerindeki baskıların arttığına işaret ediyor.
IFO Almanya'da Güven Artışına İşaret etti. Almanya’da açıklanan IFO endeksinde önümüzdeki döneme ait beklen- tilerde bir süredir gerileme hakimdi. Nisan ayı verilerinde gerileme-
nin devam etmesi beklentisine karşın önümüzdeki döneme ait beklenti endeksi 106.4’den 107.3’e yükselerek İş Dünyası Eğilim endeksini aşağı çeken bir faktör olmaktan çıkma yolunda adım attı. Özellikle Ukrayna gerginliği nedeniyle gerilediği tahmin edilen beklentilerin anketin yapıldığı dönemdeki gelişmeler ve o dönem- de askeri müdahale ihtimallerinin azalması ile yeniden toparlandığı görülüyor. Bunda Rusya’ya karşı henüz ciddi ekonomik yaptırımla- rın gündeme gelmemiş olması da önemli rol oynuyor. Zira Alman- ya ve Rusya arasındaki ticari ilişkiler Almanya ekonomisi adına önemli bir rol oynuyor. Mevcut durum endeksinde de sınırlı da olsa 115.2’den 115.3’e görülen yükseliş Almanya ekonomisinin duru-
munun iyileşmeye devam ettiğine ve Euro Bölgesi geneline desteğinin devam edeceğine işaret ediyor. İş dünyası ge- nelindeki havayı gösteren temel endeks bu gelişmelere paralel 110.7’den 111.2’ye yükselerek Temmuz 2011’den son- ra Şubat ayında yükseldiği en yüksek seviyenin hemen 0.1 puan altına yükseldi.
ABD’de konut satış verileri gerilemeye devam etti. ABD’de birçok verinin kötü hava koşullarının etkilediği aylardan sonra ekonomik aktivitede ivmelenmeye işaret ettiği ortamda konut verileri toparlanmanın görece zayıf seyrettiğine işaret ediyordu. Hafta içerisinde açıklanan yeni konut satışları ise beklentilerin oldukça altında kalarak konut sektörün- deki toparlanma adına soru işaretlerinin yükselmesine neden oldu. Mart ayına ait açıklanan konut sektörü verilerinde daha önce açıklanan ikinci el konut satışları mevsimsellikten arındırılmış yıllık olarak 4.56 milyon adete gerileme bek- lentisinden daha az bir oranda gerileme kaydederek 4.59 milyon adet olarak açıklanmıştı. Böylece konut sektöründe son aylarda görülen gerileme trendinin yavaşladığına işaret etmiş-
ti. Fakat açıklanan yeni konut satışları ise yine yıllık rakamlara gö- re 450 bin adet olan beklentilerin oldukça altında 384 bin adet ola- rak açıklandı. ABD’de konut sektörünün düşüşe geçtiği tepe nok- tasından sonra ikinci el konut satışlarına görece çok daha sert ge- rileyen yeni konut satışlarındaki toparlanmada görece yavaş ger- çekleşiyordu. ABD’de artan faiz oranlarının ve konut fiyatlarının toparlanma üzerinde etkisi olduğu görüşü yaygınlaşırken, stokların göstergesi olan satılık yeni konutların satılanlara oranı yükseliş gösterdi. Yeni konut satışlarındaki sert gerileme ile mevcut satış hızı ile stokların 6 ayda eriyeceğine işaret eden gösterge sağlıklı sınır kabul edilen 6 (ve daha düşük) seviyesine yükseldi.
Yurt Dışı Gelişmeler DenizBank Ekonomi Bülteni
28 Nisan 2014
ABD’de konut sektörü dışında toparlanma devam ediyor. ABD’de konut sektöründeki toparlanmaya yönelik soru işaretlerinin olmasına karşın bir süredir gelen imalat sanayi verileri
ekonominin ivme kazandığına işaret etmeye devam ediyor. Önceki hafta açıklanan sanayi üretimi verisinin ardından bu hafta Markit firmasının açıkladığı Nisan ayı geçici üretim PMI endeksi bir önce- ki aya göre 55.5’den 55.4’e gerilemesine karşın halen 50 seviyesi- nin önemli derecede üstünde kalarak genişlemeye işaret etmeye devam ediyor. ABD’de daha yakından takip edilen ISM imalat en- deksi ise 1 Mayıs’ta açıklanacak ve 53.7’den 54’e yükselmiş olma- sı bekleniyor. Hafta içerisinde açıklanan ve ekonomik aktivitedeki artışı destekleyen bir başka gelişme de dayanıklı mal siparişlerin- de görülen artış oldu. Soğuk hava koşulları nedeniyle bir süre geri- leyen dayanıklı tüketim mali siparişleri Şubat ayının ardından Mart
ayında da artış kaydetti. Bir önceki aya göre %2 artış göstermesi beklenen siparişlerin %2.6 olarak artış gösterdiği açıklandı. Ayrıca genel ekonomik aktivitedeki değişimleri önceden göstermesi nedeniyle yakından takip edilen öncü gösterge Mart ayı için bir önceki aya göre %0.7’lik artış beklentilerinin üzerinde %0.8 oranında artış kaydetti.
Mario Draghi gerektiğinde buradayız çağrısına devam etti. Mario Draghi Merkez Bankalarının önümüzdeki 20 yılı konulu bir konferansta yaptığı konuşmasında daha önce kullandığı söylemleri hemen hemen aynen koruyarak piyasa- ya ECB’nin hamle için hazır olduğu sinyalini yeniden verdi. Mario Draghi gibi diğer icra kurulu üyelerinin de benzer konuşmaları daha önce olduğu gibi hamle için acele etmeden, sözlü olarak kur tarafında daha fazla değerlenmenin önü geçmek istediklerine işaret ediyor. Mario Draghi mevcut duru-
mun adım atmalarını gerektirmediği yönünde sinyaller de vermiş olması piyasaların ECB’den bir hamle gelmediği sürece kur tara- fında herhangi bir gevşemeyi fiyatlamayacaklarına işaret ediyor.
Draghi atabilecekleri adımlar ve sebepleri konusunda, orta vadeli enflasyon görünümünde yaşanabilecek bir bozulmanın geniş kap- samlı bir varlık alım programı için bir neden olabileceğini belirtti.
Draghi ayrıca Euro’nun diğer tüm koşullar sabit tutulduğunda de- ğer kazanmasının parasal koşullarda bir sıkılaşmaya işaret ettiğini ve enflasyon üzerinde aşağı yönlü bir baskı oluşturduğuna yönelik söylemini tekrarladı. Buna ek olarak tahvil piyasasından kaynaklı olarak istenmeyen bir sıkılaşma görmelerinin faiz indirimleri, nega-
tif mevduat faizleri gibi bir çok araç kullanmalarına neden olabileceğini de belirtti. Gerekli olursa LTRO benzeri bir ma- nevranın da hazır araçlar içerisinde olduğunu söyledi.
Çin’de imalat sektöründeki daralma hızı yavaşladı. Çin’de geçtiğimiz yıl Ekim ayından beri sürekli gerileyen üretim PMI endeksi Ocak ayında büyüme ile daralmayı ayıran 50 seviye-
sinin altına gerilemiş ve Mart ayında 48 ile son 8 ayın en düşük seviyesine kadar gerilemişti. Açıklanan Nisan ayı öncü verilerine göre ise endeks beklentilere paralel hafif bir artış göstererek 48.3 seviyesine yükseldi. Halen 50 seviyesinin altında kalarak imalat sektöründe daralmayı işaret etmesine karşın, endeksteki yükseliş daralmanın şiddetinin azaldığına işaret etti. Geçtiğimiz dönemde Çin hükümetinin demiryolu ve sosyal konutlandırma projelerine yönelik açıkladığı ufak teşvik paketinin bu artışta etkili olduğu dü- şünülüyor. Dünyanın en büyük 2.ekonomisi konumundaki Çin’in ilk çeyrekte bir önceki yıla göre büyüme hızı %7.7’den %7.4’e kadar gerilemişti. PMI endeksinde görülen ılımlı toparlanmanın hedef
olan %7.5’in altına inilse de çok fazla sapma olmayacağına yönelik ihtimalleri kuvvetlendirdi. Çin hükümetinden ve merkez bankasından henüz daha fazla teşvik planı yönünde sinyaller gelmese de hedeften çok fazla uzaklaşılmaması için daha fazla desteğe gerek duyulabileceği görüşü ise halen gündemdeki yerini korumaya devam ediyor.
Yurt İçi Gelişmeler DenizBank Ekonomi Bülteni
28 Nisan 2014
Merkez Bankası Faiz Kararı, Nisan 2014
Merkez Bankası (MB) bu ayki toplantısında %15 olan geç likidi- te penceresi borç verme faizini %13.5’e indirdi. Diğer taraftan ortalama piyasa ve bizim beklentimize paralel olarak politika faiz i ve faiz koridoru oranlarında bir değişikliğe gitmedi. Bir hafta va- deli repo ihale faiz oranını %10’da, gecelik borçlanma faizini
%8, gecelik borç verme faizini de %12’de (Piyasa yapıcılar % 11.5) sabit tuttu. MB, munzam karşılık oranlarında ve rezerv opsiyon katsayılarında ise değişikliğe gitmedi.
Karar metnine baktığımızda, MB enflasyon üzerindeki risklere vurgu yaparken, Ocak ayındaki faiz artırımının orta vadeli enflas- yon beklentilerindeki bozulmayı sınırladığı değerlendirilmesinde bulundu. Bir önceki Para Politikası Kurulu metninde yer alan enf-
lasyondaki yükselişin Haziran ayına kadar devam edeceği beklentisi ise tekrarlanmadı.
MB, geçtiğimiz aylarda olduğu gibi enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar para politikasındaki sıkı duruşunu sürdürüleceğini vurguladı. Buna karşın likidite politikası yoluyla sıkılaştırma ihtiyacının azalması gerek- çesiyle Ocak ayı ara Para Politikası Kurulu toplantısında %10.25’ten %15’e yükselttiği geç likidite penceresi borç ver- me faiz oranını %13.5’e indirdi.
MB, alınan makro ihtiyati önlemlerin ve sıkı para politikası duruşunun etkisiyle kredi büyüme hızlarının yavaşlamaya devam ettiğini belirtti. Son dönemde sermaye akımlarındaki olumlu seyir nedeniyle zayıf seyreden sermaye akımları gerekçesinin ise yeni karar metininde yer almadığını görüyoruz.
MB, önceki toplantı notunda olduğu gibi yurt içi özel kesim talebinde 2014 yılının ilk çeyreğinde yavaşlanmanın görül- düğüne dikkat çekerken, ihracatın büyümeye olumlu katkısının 2014 yılında artacağı beklentisi paylaşıldı. Talep bile- şenlerinin ise 2014 yılında enflasyon baskısını azaltacağı beklentisi korundu. Buna ek olarak, MB cari açıkta 2014 yılında belirgin bir iyileşmenin olacağı değerlendirmesini tekrarladı.
Merkez Bankası, Nisan ayı toplantısında piyasada atılması olası olarak düşünülen gevşeyici yönde makroihtiyati ön- lemlere (zorunlu karşılıklarda indirim ve/veya TL zorunlu karşılıklara faiz ödenmesi) yönelik yeni bir adım atmadı ve enflasyondaki iyileşme sağlanana kadar mevcut sıkı duruşunu koruyacağını tekrarladı. Buna karşın MB’nin geç likidite penceresi borç verme faizini indirmesi sembolik olup piyasa faizleri üzerinde belirgin bir etki yaratmayacaktır. MB’nin şu an için enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sinyali gelmeden faiz indirimine gitmesini beklemiyoruz.
Kapasite Kullanım Oranı, Nisan 2014
Mevsimsellikten arındırılmış kapasite kullanım oranı Nisan ayın- da Mart ayındaki %74.3 seviyesinden %75’e yükseldi. Arındırıl- mamış KKO endeksi ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 0.8 puan artış kaydederek %74.4 seviyesine çıktı. Mal gruplarına göre arındırılmamış KKO incelendiğinde, Nisan ayında KKO’da en fazla artışın sene başından beri gerileme eğiliminde olan da- yanıklı tüketim malları grubunda olduğunu görüyoruz (bir önceki seneye göre 4.2 puan artış).
Mevsimsellikten arındırılmış reel kesim güven endeksi toparlan- ma eğilimini Nisan ayında da sürdürdü. Endeks 105.5 seviyesin- den 106.8 seviyesine yükselirken, tarihsel ortalaması olan 103.5’in üzerinde bulunuyor. Yerel seçimlerin ardından Nisan
ayında genel gidişat ile ilgili beklentilerdeki artış endeksin yükselmesinde etkili olurken, önümüzdeki dönem için istih-
Finansal Göstergeler DenizBank Ekonomi Bülteni
28 Nisan 2014
Haft a lı k v e A ylı k G e tiri
Özellikle Rusya ve Ukrayna gerginliği risk iştahının gerilemesine neden oldu
P a ra P iy a s a la rı H. S e nedi P iy a s a la rı
Libor faizleri yönünü yukarı çevirdi
Risk iştahındaki düşüş gelişmekte olan ülke hisse senedi endekslerinde etkisini gösterdi
Finansal Göstergeler DenizBank Ekonomi Bülteni
28 Nisan 2014
Tahv il P iy a s a la rı
Gösterge tahvil getirisi MB’den faiz indirim sinyali gelmemesine karşın %9.64’e kadar geriledi
Dö viz P iy a s a la rı E mtia P iy a s a la rı
GOÜ piyasaları üzerindeki baskı para birimlerinde de hafif satışa neden oldu
Emtia endeksleri genelindeki toparlanma hızını yavaşlattı
