Ekonomi Bülteni
25 Kasım 2013, Sayı: 43
Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel
Ercan Ergüzel Ezgi Gülbaş Ali Can Duran
Yurt Dışı Gelişmeler
Yurt İçi Gelişmeler
Finansal Göstergeler
2
Yurt Dışı Gelişmeler DenizBank Ekonomi Bülteni
25 Kasım 2013
FOMC faizleri uzunca bir süre düşük tutmayı planlıyor. FED Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) 29-30 Ekim top- lantısının tutanaklarında öne çıkan en önemli nokta, üyelerin varlık alımlarının önümüzdeki aylarda azaltılmaya başlanması (“tapering”) gerektiği, fakat politika faiz oranının uzun bir süre daha sıfıra yakın seviyede tutulması için farklı bir plan oluşturulması yönündeki görüşleri oldu. İstihdam piyasasına yönelik açıklanacak verilerin FED’in ön- gördüğü toparlanmayı işaret edeceği beklentisi alımların azaltılmasının garantilenmiş olacağına yönelik söylemler tahvil piyasasında satışlara neden oldu. Tutanaklardan önce piyasa beklentisi “tapering”in 2014’ün ilk çeyreğinde olabileceği yönündeyken, tutanaklardan sonra Aralık toplantısında da bu kararın alınabileceği beklentisi de öne çıktı. Ekim ayında tarım dışı istihdam değişimi 204 bin adet açıklanmış ve son 3 ayın ortalaması 200 bin eşiğinin üzerine yükselmişti; Kasım ayı verisinin de 200 bin adetin üzerinde gelmesi, Aralık ayında bir “tapering” kararının gelmesi ihtimalini son derece kuvvetlendirecek. Öte yandan Yellen ve Bernanke’nin de konuşmalarında belirttiği gibi varlık alımları azaltıldıktan sonra, işsizlik oranı önceden belirlenen %6.5’lik eşik oranının altına inse dahi faiz oranları sıfıra yakın bir seviye tutulacağı yönünde mesajlar verildi.
Ekonomik veriler ABD piyasalarında ralliye neden oldu. FOMC toplantı tutanaklarından sonra “tapering” endi- şeleri yeniden gündeme gelse de, ekonomik veriler Dow Jones’un ilk defa 16 bin puanın üzerinde kapanmasına destek verdi. ABD’de açıklanan haftalık işsizlik maaşı başvuruları 323 bin adet ile beklentilerden iyi gelirken, Mar- kit’in üretim PMI endeksi 54.3 ile son 8 ayın en yüksek seviyesine yükselerek daha yakından takip edilen ISM üre- tim endeksi için pozitif sinyaller verdi. İşsizlik maaşı başvurusu tarım dışı istihdam verisinin işaret ettiği toparlanma- yı; PMI verisi de perakende satış rakamlarının işaret ettiği ekonomik aktivitedeki toparlanmayı teyit etti. Bu veriler FED’in faizler tarafında gevşek para politikasına devam edeceği beklentisi ile birleşerek risk iştahının toparlanma- sını sağladı.
Global piyasalar artık “tapering”i daha az önem veriyor. Bir süredir “tapering”e başlanacağına yönelik her ha- ber riskli varlıklar için olumsuz bir gelişme oluyordu. Fakat yatırımcıların FED’in varlık alımlarını azaltmasının bir sıkılaştırma olmadığını benimsemeye başlaması ve ECB’nin ardından FED’in de faizleri uzunca bir süre artırmaya- cağı mesajları vermesi risk iştahının toparlanmasında etkili oldu. Haftanın son gününde hemen hemen bütün hisse senedi endekslerinin pozitif seyrettiği gözlemlendi.
Çin ve Euro Bölgesi’nde ekonomik aktivitede kırılganlıklar devam ediyor. Açıklanan Kasım ayı öncü imalat PMI verileri Çin ve Euro Bölgesi’nde imalat sanayiindeki toparlanmanın düşük bir oranda büyümeye devam ettiğine işaret etti. Çin’de özel bir bankanın açıkladığı imalat PMI verisi Ekim ayındaki 50.9 seviyesinin altına 50.4’e gerile- di, fakat arka arkaya son 4 aydır daralma ile genişlemeyi ayıran 50 seviyesinin üzerinde kalmayı başardı. Öte yan- dan üretimdeki artışın yavaşlamasına ek olarak düşük kredi artış hızı ve endeksin alt kırılımı olan ihracat siparişle- rinin 51.3’den son 3 ayın en düşük seviyesi 49.4’e gerilemesi nedeniyle Çin’in son çeyrekte 3.çeyreğe göre daha zayıf bir performans gösterebileceği tahmin ediliyor. Euro Bölgesi’nde açıklanan üretim PMI endeksi ise beklentile- re paralel 51.3’den 51.5’e yükselmesine karşın hizmetler PMI endeksinin 51.9 olan beklentilerin oldukça altında 50.9’da kaldığı görüldü. Bölgenin büyüme motoru konumundaki Almanya’da üretim PMI endeksinin 52.9’dan 54.5’e yükselmesine karşın, bölgenin 2.en büyük ekonomisi Fransa’da 49.1’den 47.8’e gerilemesi dikkat çekti. Al- manya haricinde yaşanan bu ayrışmanın Euro Bölgesi ekonomisinin yeniden yönünü aşağı çevirebileceği endişe- lerine gündeme getiriyor.
OECD büyüme tahminlerini aşağı revize etti. OECD yayınladığı ekonomik görünüm raporunda büyüme tahmin- lerini Mayıs raporuna göre aşağı revize etti. Global büyüme tahminini bu yıl ve gelecek yıl için 0.5 puan düşürerek sırasıyla %2.7 ve %3.6 olarak belirleyen OECD, gelişmiş ülkelerde büyüme oranlarının farklılık göstermeye devam edeceğini gelişmekte olan ülkelerde ise yavaşlamanın daha belirgin olacağını tahmin ediyor. Bu yıl Euro Bölge- si’nin %0.4 oranında daralacağını önümüzdeki yıl ise %1 oranında büyüyeceğini tahmin ederken, ABD’nin bu yıl % 1.7, önümüzdeki yıl ise %2.9 oranında büyüyeceğini öngörüyor. BRIC ülkelerinden, Brezilya, Rusya, ve Hindistan için 2014 yılı tahminlerinde sırasıyla yaptığı 1.3, 1.3 ve 1.7 puanlık aşağı yönlü revizeler de dikkat çekiyor.
Yavaşlamayı işaret eden verilere karşın Draghi deflasyon riski görmüyor. ECB Başkanı Mario Draghi ortaya çıkabilecek herhangi bir deflasyon riski görmediğini belirtti. Ayrıca bankaların ECB’de tuttukları mevduatlara negatif faiz uygulanması haberlerine yönelik beklentileri ortadan kaldırdı. Özel sektöre verilen kredileri hızlandırmak için ECB’de tutulan mevduatlara negatif faiz uygulanmasının görüşüldüğünü fakat bu konuda herhangi bir gelişme ol- madığını belirtti. Draghi ayrıca medyada yer alan deflasyon risklerine yönelik haberlere itibar etmediğini en son gerçekleştirilen faiz indiriminin bu yönde alınan bir önlem olduğunu bir kez daha yineledi.
Yurt İçi Gelişmeler DenizBank Ekonomi Bülteni
25 Kasım 2013
Merkez Bankası Faiz Kararı, Kasım 2013
TCMB piyasanın ve bizim beklentimize paralel olarak bu ayki toplantısında faiz oranlarında herhangi bir değişiklik yapmadı.
Politika faiz oranını %4.5’te, faiz koridorunu ise %3.5-7.75 ban- dında sabit tuttu. Benzer şekilde, beklentilere paralel olarak Merkez Bankası bir önceki toplantıda olduğu gibi rezerv opsiyon katsayıları ve zorunlu karşılıklarda değişikliğe gitmedi. Buna karşın, Merkez Bankası bir ay vadeli repo ihalelerine son verdi- ğini açıkladı. Karar metninin detaylarına baktığımızda:
Makroekonomi ile ilgili değerlendirmelerde, Merkez Bankası yurt içi talep ve ihracatta ılımlı büyüme eğiliminin görüldüğü belirtilir- ken, temkinli para politikası duruşunun, alınan makro ihtiyati
önlemlerin ve sermaye akımlarında gözlemlenen zayıflamanın etkisiyle kredi büyüme hızlarının daha makul düzeylere geleceği beklentisi belirtildi. Altın hariç cari açıkta ise ılımlı iyileşmenin süreceği beklentisi tekrarlandı.
Enflasyon görünümü ile ilgili olarak, döviz kuru oynaklığının etkisiyle enflasyon oranlarının hedefin üzerinde yüksek sey- redeceği söylenirken, enflasyonun orta vadeli hedeflerle uyumlu olana kadar para politikasındaki temkinli duruşun koru- nacağı belirtildi. Merkez Bankası, enflasyondaki yüksek seyir nedeniyle temkinli duruşun güçlendirilmesine karar vere- rek bir ay vadeli repo ihalelerine son verdiğini açıkladı.
Merkez Bankası, bu kararından önce aylık repo ihaleleriyle piyasayı 14 milyar TL fonluyor ve bu toplam fonlama mikta- rının %41’ine denk geliyordu. Merkez Bankası daha önce de haftalık ihalelerle sağladığı fonlama miktarının 10 milyar TL’nin üzerinde olmayacağını açıklamıştı. Buna paralel, Merkez Bankası’nın aylık ihaleleri iptal etmesiyle toplam fonla- masında koridorun üst bandından günlük sağladığı fonlama miktarını arttıracağı söyleyebiliriz. Merkez Bankası bu ka- rarının ardından bu hafta piyasayı haftalık repo ihaleleriyle de sağladığı fonlama miktarını bir miktar daha aşağıya çeke- rek 7 milyar TL fonladı. Bir önceki hafta haftalık repo ihalesiyle Merkez Bankası’nın piyasaya sağladığı fonlama miktarı 10 milyar TL’ydi. Geçtiğimiz hafta %6.34 olan Merkez Bankası ortalama fonlama maliyeti aylık ihalelerinin kaldırılması ve haftalık repo imkanıyla piyasaya sağlanan fonlamanın azaltılmasıyla 21 Kasım itibarıyla %6.6’ya yükseldi. Merkez Bankası’nın önümüzdeki dönemde haftalık ortalama fonlama maliyetini global likidite koşullarını da dikkate alarak arttır- masını bekliyoruz.
Merkez Bankası, para politikasının global likidite koşullarına dinamik bir şekilde cevap verecek nitelikte ve piyasa oyun- cuları için de öngörülebilir olmasını amaçlıyor. Öngörülebilirliği arttırmak için istisnai gün uygulaması (ek parasal sıkılaş- tırma) yapacağı günleri ve bu günlerdeki minimum döviz satım miktarını da önceden duyuruyor. Bu politika çerçevesin- de 28 Kasım, 30 Aralık ve 30 Ocak günlerinde ek parasal sıkılaştırma yapacağını bu hafta içerisinde duyurdu.
İki Karar Metninin Karşılaştırılması;
0 2 4 6 8 10 12 14
Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13
Gecelik Borç Alma ve Borç Verme Faiz Koridoru MB Haftalık Repo Faizi
Gösterge Tahvil Faiz Oranı
MB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi
Politika Faiz Oranları (%)
4
Finansal Göstergeler DenizBank Ekonomi Bülteni
25 Kasım 2013
Haft a lı k v e A ylı k G e tiri
Geçtiğimiz haftanın sonuna doğru risk iştahı yeniden toparlandı.
P a ra P iy a s a la rı H. S e nedi P iy a s a la rı
Libor faizleri aşağı doğru hareketine devam etti.
Risk iştahındaki artışa paralel gelişmekte olan ülke piyasaları daha pozitif etkilendi.
Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir.
Finansal Göstergeler DenizBank Ekonomi Bülteni
25 Kasım 2013
Tahv il P iy a s a la rı
FED’in varlık alımlarını azaltmaya yakında başlayacağı beklentisi tahvil getirilerini yukarı taşıdı
Dö viz P iy a s a la rı E mtia P iy a s a la rı
Bu ortamda USD değer kaybetti.
Altın fiyatlarındaki gerileme devam ederken, petrol fiyatları İran endişesiyle yükseliyor.
Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir.
