Ekonomi Bülteni. 05 Mart 2012, Sayı: 10. Yurtdışı Gelişmeler. Yurtiçi Gelişmeler. Finansal Göstergeler. Haftalık Görünüm

Ekonomi Bülteni

05 Mart 2012, Sayı: 10

 Yurtdışı Gelişmeler

 Yurtiçi Gelişmeler

 Finansal Göstergeler

 Haftalık Görünüm

ECB Üzerine Düşeni Yaptı, ama Problemler Henüz Bitmedi...

Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel

Ercan Ergüzel Doğukan Ulusoy

Yurtdışı Gelişmeler

DenizBank Ekonomi Bülteni

05 Mart 2012

 ECB ikinci likidite operasyonunu gerçekleştirdi. Avrupa Merkez Bankası (ECB) bankalara sağladığı 3 yıl vadeli (%1 faiz ile) likidite operasyonunun (LTRO) ikincisini gerçekleştirdi. ECB’nin bankaların talebi kadar likidite sağlaya- cağını açıklamasının ardından 800 AB bankasından 530 milyar €’luk talep geldi. 21 Aralık’ta birinci gerçekleşen ope- rasyonda 523 AB bankası 489 milyar €’luk finansman sağlamıştı.

 Almanya Yunanistan’a verilecek kurtarma paketini onayladı. Almanya parlamentoda Yunanistan kurtarma pake- tini büyük bir çoğunlukla kabul etti. Oylamaya katılan 591 milletvekilinden 496’si pakete “Evet” oyu verirken 90 millet- vekili ise “Hayır” oyu verdi. Oylanan kararda Yunanistan’ın verdiği sözleri tutması ve özel sektör kreditörlerinin borç- larını yeninden yapılandırmayı kabul etmesi şartında ibaresi yer aldı.

 S&P Yunanistan’ın notunu “tercihli temerrüt”e düşürdü. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S&P Yuna- nistan’ın kredi notunu “tercihli temerrüt” seviyesine çektiğini duyurdu. Karara gerekçe olarak ise özel sektör katılımı (PSI) diye adlandırılan 206 milyar €’luk borç yeninden yapılandırılması gösterildi. Yunan Maliye Bakanlığından gelen açıklamada Yunanistan’ın 12 Mart’ta büyük alacaklılarla borç takası (swap) tamamlanana kadar temerrütte kalaca- ğını ve PSI’lar bittikten sonra tekrar kredi notunun eski seviyeye çıkacağı bildirildi. S&P’den yapılan açıklama da maliye bakanlığını teyit eder nitelikte oldu.

 Yunanistan kurtarma fonunun yarısı ertelendi. Euro Bölgesi maliye bakanları gerçekleştirdiği Brüksel toplantısı- nın ardından daha önce onayladıkları 130 milyar €’luk kurtarma paketinin yarısını erteleme kararı aldı. Yapılan açık- lamada fonun kalan 71.5 milyar €’luk kısmının Yunanistan’a teslim edilmeden önce AB ve IMF tarafından daha önce şart koşulan 38 maddenin uygulandığına ve 206 milyar €’luk özel sektör borç yeniden yapılandırılmasına dair

“detaylı bir rapor” istendi.

 Yunanistan’da CDS’ler çalışmayacak. Yunanistan’da tahvil yatırımcılarının iflas riskine karşı aldıkları sigorta işlevi gören CDS kontratlarının çalıştırılmayacağı Uluslararası Takas ve Türev Ürünler Kurumu (ISDA) tarafından duyurul- du. 15 kurul üyesi tarafından yapılan oylamada iflas gerçekleşmediği yönünde karar verildi. Açıklamada ayrıca Yu- nanistan sürecinin daha gelişmekte olduğu ve alınan bu kararın CDS’lerin gelişmeler doğrultusunda ileri tarihlerde ödenmesine bir engel oluşturmadığı belirtildi. Eğer CDS’ler tetiklenmiş olsaydı CDS sahiplerine 3.2 milyon $’lık öde- me yapılacaktı.

 Bernanke’nin açıklamalarıyla Altın sert değer kayıpları yaşadı. ECB’nin gerçekleştirdiği likidite operasyonunun ardından açıklamalarda bulunan FED Başkanı Ben Bernanke’nin konuşması piyasalarda etkili oldu. Bernanke üçüncü bir parasal genişleme sinyali vermezken, son dönemde olumlu gelen ABD verilerine rağmen, ekonomik to- parlanma hakkındaki sorunlara dikkat çekti ve istihdam piyasasını “normalden çok uzak” olarak değerlendirdi. Açık- lamaların ardından Altın yaklaşık 100 $’lık bir düşüş yaşayarak ile 1700 $ civarına geriledi.

 ABD’de İşsizlik Maaşı Başvuruları Mart 2008’den bu yana en düşük seviyelerinde. 25 şubat itibariyle ABD haf- talık işsizlik maaşı başvuruları verisi bir önceki haftaya göre 2 bin kişi azalarak 355 bin olan piyasa beklentisinin altında 351 bin olarak gerçekleşti ve 4 yılın en düşük en düşük seviyelerine gerilemiş oldu.

 ABD’de ISM Üretim endeksi beklentilerin altında gelse de genişlemeye işaret etti. ABD’de açıklanan Şubat ISM üretim endeksi 54.5 olan piyasa beklentilerinin altında kalsa da 52.4 ile genişlemeyi işaret etti. Endeks Ocak ayında 54.1 seviyelerindeydi. 6 Aylık hareketli ortalama olan 52.7’nin altında kalan endeks Ekim ayından bu yana ilk defa bir yavaşlamayı işaret etmiş oldu.

 Çin PMI endeksi arttı. Çin’de açıklanan resmi PMI endeksi Şubat ayında 0.5 puanlık artışla 51’e yükseldi ve sınırlı da olsa bir genişlemeyi ve son beş ayın en yüksek seviyesini işaret etti. PMI’ın alt endekslerinden ihracata yönelik yeni siparişler ise PMI endeksini yukarı taşıyan kalem oldu. Endeks Ocak ayındaki 46.9 seviyesinden 51.1 seviyesi- ne yükseldi ve AB ve ABD’den gelen talebin arttığına dair bir işaret vermiş oldu.

 Suudi Arabistan ile ilgili söylentiler petrolü yukarı taşıdı. Suudi Arabistan’ın ana petrol hatlarından birinde patla- ma gerçekleştiğine yönelik çıkan söylentiler petrolün yukarı doğru sert bir hareket ile 126 $’ın üzerine çıkmasına neden oldu. Orta Doğu Medyasında yer alan haberlere Suudi yetkililer tarafından yalanlama gelmesinin ardından petrolde sınırlı gevşeme yaşandı.

Yurtiçi Gelişmeler

DenizBank Ekonomi Bülteni

05 Mart 2012

Dış Ticaret Dengesi, Ocak 2012

 Dış Ticaret Dengesi Ocak ayında 6.3 milyar $ olan piyasa beklentilerinin üzerinde 7 milyar $’lık bir açık verdi.

Ocak ayı verileri incelendiğinde açığın bir önceki yılın aynı ayına göre %5 daraldığı görülürken ihracatın %9 artarak 10.4 milyar $’a ithalatın ise %3 artarak 17.4 milyar $’a yükseldiği görülüyor. 12 aylık dış ticaret açığı 105.9 milyar $’dan 105.5 milyar $’a geriledi ve Ekim ayından bu yana süregelen gerileme trendini devam ettirdi. Ekim ayında tarihi zirvesine yükselen dış ticaret açığı 106.6 milyar $ seviyesindeydi.

 Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış verilere ba- kıldığında, ihracatın bir önceki aya göre %1.3 azaldığı ithalatın ise %3.2 oranında arttığı görülüyor. 2011’in son çeyreğinde görmeye alıştığımız ihracatın, ithalattan daha hızlı büyüme sergilediği tablo üç ay sonra ilk defa değiş- miş oldu.

 İhracata ülke bazında bakıldığında ise ülke ağırlıklarında ciddi değişiklikler görülmedi. AB ile yapılan ihracat geçen yılın aynı ayına göre %0.9 gerilerken, toplam içindeki pa- yı %43.5’e indi. Buna karşın, Almanya’nın toplam ihracat- tan aldığı pay artış gösterdi.

 Ocak ayı verilerinde dikkat çeken başka unsur ise Enerji Dışı Açık’taki daralma oldu. 12 aylık Enerji Dışı Denge Ekim ayında bulunduğu 61.2 milyar $’lık seviyesinden 57.2 milyar $ seviyesine geriledi.

 Cari açığın en önemli öncü göstergelerinden olan Dış Ticaret Açığı Ocak ayında beklentilerden daha yavaş da olsa gerilemeye devam etti. MB’nin de son PPK tutana- ğında belirttiği gibi iç ve dış talepteki dengelenme süreci- nin devam etmekte olduğu görülüyor. Ayrıca enerji dışı ticaret açığın daralma trendinin belirginleşmesine rağ- men, enerji açığının artış trendini devam ettirmesi Ocak ayı verisinde öne çıkan noktalar arasında yer alıyor.

İşsizlik Oranı, 2011

 İşsizlik oranı 2011 yılında bir önceki yıla göre %2.8 azalarak %9.8 olarak gerçekleşti. İşsiz sayısı bir önceki yıla göre 431 bin kişi azalarak 2.62 milyon olarak gerçekleşti. Tarım dışı işsizlik ise geçen yıla göre 2.4 puanlık bir düşüş ile %12.4 olarak gerçekleşti. İşsizlik Oranı 2010 yılında %11.9 olarak gerçekleşmişti.

 İstihdam verileri incelendiğinde geçen yıl işsizlik oranının çalışan havuzunun artmasına rağmen geriledi görülü- yor. 2011 yılında İşgücüne katılım oranı %49.9 olarak gerçekleşti ve geçen yıla göre 1.1 puanlık bir artışı işaret etti.

 2011 yılında istihdam edilenlerin sektörel dağılımına bakıldığı zaman, istihdam edilenlerin %25.5’inin tarım, % 19.5’inin sanayi, %7’si inşaat ve %48.1’inin ise hizmet sektöründe istihdam edildi. Sanayi sektörünün toplam istihdam içindeki payı bu dönemde 0.7 puan ile payı en çok artan sektör olarak öne çıkarken, hizmet sektörünün payının ise ilgili dönemde 0.5 puan azalması dikkat çekti.

-50%

-30%

-10%

10%

30%

50%

Ocak 06 Ocak 07 Ocak 08 Ocak 09 Ocak 10 Ocak 11 Ocak 12

Dış Ticaret (3 ay birikimli, yıllık artış)

İhracat İthalat

-120 -100 -80 -60 -40 -20 0

Oca06 Oca07 Oca08 Oca09 Oca10 Oca11 Oca12

Dış Ticaret Dengesi (Yıllık, Milyar $)

Dış Ticaret Dengesi Enerji dengesi Enerji dışı denge

M ilyar $ Oca.11 Oca.12 Oca.11 Oca.12

İhracat 9.6 10.4 9% 116 135 17%

İthalat 16.9 17.4 3% 191 241 26%

Yatırım Malları 2.3 2.4 6% 30 37 26%

Ara Malı 12.5 13.3 6% 135 173 28%

Tüketim Malları 2.0 1.6 -20% 25 30 17%

Dış Tic. Dengesi -7.4 -7.0 -5% -75 -106 41%

12 Aylık Kümülatif Yıllık

% Değ.

Yıllık

% Değ.

Finansal Göstergeler DenizBank Ekonomi Bülteni

05 Mart 2012

Haft a lı k v e A ylı k G e tiri

ECB’nin ikinci fonlamasının ardından piyasalardaki yükseliş devam ediyor...

P a ra P iy a s a la rı H. S e nedi P iy a s a la rı

Euro libor faizlerinde sert düşüş oldu...

Hindistan, Macaristan ve UK dışında tüm hisse senetleri haftayı pozitif kapadı...

Not: Tüm veriler rapor tarihinde saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir.

0.8 0.8

1.7 -1.7

1.3 -3.6

-0.3 -0.1

-4 -3 -2 -1 0 1 2

ABD-S&P MSCI EM MSCI TR EURO/$

TL-Basket Altın Emtia End.

DIBS End.

5 Günlük Değ (%, $ Bazında)

3.7 3.1 0.3 0.6 -0.5 -2.8

8.0 1.2

-4 0 4 8

ABD-S&P MSCI EM MSCI TR EURO/$

TL-Basket Altın Emtia End.

DIBS End.

1 Aylık Değ (%, $ Bazında)

1.06

0.48 0 0.24

0.4 0.8 1.2 1.6 2 2.4

Aralık 08 Ağustos 09 Mart 10 Ekim 10 Haziran 11 Ocak 12 3 Aylık USD Libor

1 Aylık USD Libor 12 Aylık USD Libor

USD Libor 1 ay, 3 ay ve 12 ay (%)

0.48 0.20 0.86

0 1 2 3

Aralık 08 Ocak 10 Ocak 11 Ocak 12

USD JPY EUR

3 Aylık Libor Faizi (%)

0.3 0.6 0.8 0.0

0.8 -0.3

0.9 0.8 1.3 0.8 0.0 1.5 0.1

1.7 -0.3 -0.7

1.9 0.9 -1.6

1.3 2.8

3.5 3.8 3.7 2.2

2.6 2.1

3.6 4.0

10.1 3.1

0.9 3.4 -0.2

2.0 3.1 -1.5

1.3 6.4 1.2

3.8 -0.3

-4 0 4 8 12

MSCI Global G-7 OrtalamaABD-S&P ABD-DJ Indus EU-DJ Stoxx 50 UK-FTSE 100 Fr-Cac40 Ger-Dax Jp-Nikkei225 MSCI Emerging Meks-Bolsa Br-Bovespa Pol-WIG Cz-Prague Rus-Micex Mac-Bux Tr-Imkb100 Çin-Shangai Hindistan-Sensex Kore-Kospi Endonezya-JCI

1 Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%)

Hisse Senedi Endeksleri Değişim (%)

50 100 150 200

Eylül 08 Temmuz 09 Mayıs 10 Mart 11 Ocak 12 MSCI IMKB Endeksi

MSCI GOÜ Endeksi

Hisse Senedi Endeksleri (Eylül 2008=100)

Finansal Göstergeler DenizBank Ekonomi Bülteni

05 Mart 2012

Tahv il P iy a s a la rı

Göstergetahvil getirisi %9.2 civarında yatay.

Dö viz P iy a s a la rı E mtia P iy a s a la rı

Para piyasalarında hisse senetlerindeki gibi çok pozitif bir resim yok.

VIX (endişe) endeksi 15-20 bandındaki yatay seyrini sürdürüyor.

Not: Tüm veriler rapor tarihinde saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir.

0 2 4 6 8 10 12 14

Ocak 11 Nisan 11 Temmuz 11 Ekim 11 Ocak 12 Gecelik Borç Alma ve Borç

Verme Faiz Koridoru MB Haftalık Repo Faizi

Gösterge Tahvil Faiz Oranı

MB Haftalık Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi

Politika Faiz Oranları (%)

-1.7 0.0 -0.4

0.3 0.9

1.1 -1.0

-0.3 -0.5

1.0 -0.7

0.6 0.4 -6.5

-0.2 0.2

1.8 1.6

2.6 2.1 0.2 -0.2

-8 -4 0 4

EURO GBP JPY TRY KRW ZAR HUF PLN CZK MXN BRL

1 Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%)

USD'ye Karşı Değişim (%, Pozitif Değerler= $'a karşı değerleniyor)

-0.3 0.6 -3.0

2.3 2.0

8.0 10.4 -0.6

1.0 1.4

-4 0 4 8 12

Top. Endeks Enerji Değ. Maden Tem. Maden Tarım

Emtia Endekslerinde Değişim (%)

1 Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%)

0 300 600 900

Aralık 08 Aralık 09 Aralık 10 Aralık 11 TR, BB+ Poland, A- Rus, BBB Bra, BBB GOÜ CDS'leri ve Ratingler (5 Yıl; Fitch, LT FX)

10 15 20 25 30 35 40 45 50

Ocak 10 Temmuz 10 Ocak 11 Temmuz 11 Ocak 12

VIX Endeksi

90

100

110

120

130

140

Kasım 10 Şubat 11

GOÜ Para Birimleri ($'a Karşı)

DeğerleniyorDeğer Kaybediyor

Temel Endişe: Cari Açık Temel Endişe:

Enflasyon

Haftalık Görünüm

DenizBank Ekonomi Bülteni

05 Mart 2012

ECB Üzerine Düşeni Yaptı, ama Problemler Henüz Bitmedi...

Son haftaların kuşkusuz en önemli gelişmesi Avrupa Merkez Bankası’nın yapacağı ikinci uzun vadeli fonlama operasyo- nuydu. Aralık’taki ilk fonlamada AB dahilinde 523 bankaya %1 faizle 3 yıl vadeli 489 milyar € verilmişti. 29 Şubat’ta yapı- lan ikinci fonlamada bu rakam da aşıldı ve fonlama miktarı

530 milyar €’a çıktı. Teminat koşullarının gevşetilmesi saye- sinde ikinci fonlamadan yararlanan banka sayısı 800’e çıktı.

Banka bazında kimin bu fonlamadan ne kadar faydalandığı açıklanmamış olsa da ülke bazında detayları biliyoruz. Buna göre bankacılık sistemlerinde problem yaşayan İtalya, İspan- ya ve Fransa 1 trilyon €’nun üzerindeki toplam fonlamanın % 61’ini aldı. Bu anlamda, ECB’nin bu hamlelerinin çok başarılı olduğunu, bunun hem AB’ye ilişkin risk göstergelerinin hızla düzelmesinden hem de global piyasaların son 2.5 aylık döne- minde yaşanan güçlü ralliden rahatlıkla söyleyebiliriz ki bun- ları zaten son aylardaki raporlarımızda detaylı olarak yazıyor- duk. Fakat bu raporumuzda madalyonun öteki yüzüne baka- cağız ve sistemin önündeki 3 temel probleme değineceğiz.

1- Bu kaynaklar kredilere yönelmedi: Başta İtalyan ve İspanyol bankaları olmak üzere alınan bu kaynakla aktiflerdeki devlet tahvillerinin payı önemli oranda arttırıldı. Buna paralel %7’li seviyelerin üzerine çıkmış olan İtalya ve İspanya 10 yıllık tahvil getirileri bugün itibarıyla %5’in altına

indi. ECB’nin bu denli devasa bir kaynağı banka- lara verirken ikinci bir amacı da bankaların bunu kredilendirme faaliyetlerinde kullanmasıy- dı. Fakat, yandaki tabloda görülebileceği üzere bu dönemde bankaların tüketici ve (banka dışı) şirket kredi faaliyetlerinde bir değişiklik olmadı.

2- ECB’ye bağımlılık artıyor: ECB dışındaki fon- lama kaynaklarında sorunlar var. Örneğin, İtal- ya’da son dönemlerde mevduat faizleri hızlı bir şekilde artıyor fakat mevduatlar yerinde sayıyor.

Hatta Yunanistan ve Portekiz gibi ülkelere baktı- ğımızda mevduat hacimleri geriliyor. Toptan fon- lama tarafına baktığımızda resim çok daha kötü.

AB içinde bankalararası likidite mekanizmaları halen sorunlu bir şekilde işliyor. Bankalar birbirle- rine kredi açmak istemiyor, ya da çok çok kısa vadelerle kredi açmaya yanaşıyor. Okyanus aşırı

ülke bankalarının AB bankalarına karşı tutumu da çok farklı değil. Örneğin geçen yıl AB bankalarına kredi verme faali- yetlerini durdurduğunu açıklayan Citibank son dönemdeki olumlu gelişmelerin ardından fonlamaya tekrardan başladı fakat, sadece çok yüksek kredi notuna sahip birkaç AB bankasını kısa vadelerle fonlamayı tercih ediyor.

3- Reformlar yavaşladı: Fonlama dışında AB bankalarının dört temel problemi daha var: i- likidite, ii- bilançolardaki so- runlu varlıklar (ki en başta devlet tahvilleri geliyor), iii-sermaye açığı ve iv-ekonomik aktivitenin yavaşlaması nedeni ile iş modellerinin karlı çalışamaması. ECB bu fonlamaları yaparken bizce şu şekilde bir oyun planı tasarladı: “verdiğimiz kaynakla bankaların likidite/fonlama problemini ortadan kaldıracağız, bankalar bu kaynakların bir kısmını devlet tahvillerine yatıracak (faizler gerileyeceği için aktifte sorunlu varlık problemi ortadan kalkacak), bankalar %1’le aldıkları kaynağı %5’in üzerinde getirisi olan İtalya tahviline yatırırlarsa 400 baz puanın üzerinde bir faiz marjı ile tekrardan karlı çalışma modeline ulaşmış olacaklar, bu yüksek karları sermayelerine ekleyerek sermaye açığı problemini de çözmüş olacaklar…Bundan sadece bankalar değil ülkeler de faydalanmış olacak. Daha önce % 7’nin üzerinde borçlanan İtalya %5’in altına inen faizleri sayesinde rahatlıkla yeniden borçlanabilecek”

Kas.11 Oca.12 Artış Kas.11 Oca.12 Artış Kas.11 Oca.12 Artış

İtalya 247 280 13% 927 910 -2% 619 618 0%

İspanya 178 230 29% 869 855 -2% 862 855 -1%

İrlanda 43 48 10% 100 100 0% 113 112 -1%

Portekiz 26 26 1% 120 116 -3% 141 140 -1%

Yunanistan 46 40 -13% 115 113 -2% 128 127 -1%

Toplam 540 623 15% 2131 2094 -2% 1863 1852 -1%

Almanya 308 299 -3% 911 910 0% 1433 1436 0%

Fransa 221 220 -1% 879 878 0% 1062 1075 1%

Belçika 102 100 -2% 113 116 2% 113 110 -3%

Hollanda 87 83 -5% 366 368 0% 423 417 -1%

Avusturya 28 29 5% 165 164 0% 143 144 0%

Toplam 746 731 -2% 2434 2436 0% 3174 3181 0%

AB Bankalarının Aktifleri (Milyar €)

Tahvil Portföyü Şirket Kredileri Tüketici Kredileri

PIIGS ÜlkeleriDiğer AB

3 4 5 6 7 8

Ocak 10 Temmuz 10 Ocak 11 Temmuz 11 Ocak 12

İtalya İspanya

10 Yıllık Tahvil Getirileri (%)

Haftalık Görünüm

DenizBank Ekonomi Bülteni

05 Mart 2012

Oldukça mantıklı ve etkili bir oyun planı ama iki kırılgan noktası var. İlki, ülke borcunun sürdürülebilirliği sadece borç yükü üze- rindeki faiz oranına değil aynı zamanda bütçe performansına da bağlı. ECB’nin fonlamaları sonrasında rahatlayan sorunlu ülkelerden son günlerde reformlarda yavaşlama emareleri geli- yor. Örneğin, Fransa’nın Nisan’daki başkanlık seçimlerinin en güçlü adayı olan Hollande emeklilik yaşını 62’den 60’a çekme- yi planladığını açıkladı. İspanya’da da benzer şekilde bugünler- de 2012’nin bütçe hedeflerini nasıl gevşetebiliriz tartışmaları başladı ve AB ile daha önce kararlaştırılan %4.4’lük bütçe açı- ğı hedefi %5.8’e revize edildi. İkinci kırılgan nokta ise sorunlu ülkelerin büyü(yeme)mesi ile ilgili. Çünkü Borç / GSYİH oranını makul seviyelere çekebilmek için bütçe (pay) kadar büyüme (payda) performansı da çok belirleyici. Fakat yandaki grafikten

görüleceği üzere ECB’nin yaptığı 1 trilyon €’nun üzerindeki fonlama sonrasında da bu ülkelere ilişkin 2012 büyüme tah- minleri negatif ve halen aşağı doğru revize edilmeye devam ediyor. Bütçe tarafındaki olumlu performans büyüme ile desteklenmediği müddetçe düzlüğe çıkıldığını söylemek çok mümkün değil.

Özetle, bankalar 1 trilyon €’yu ECB’den hibe olarak almadı, 3 yıl sonra vadesi geldiğinde geri ödeyecekler. İş modelleri karlı çalışmazsa, hatta bu parayı yatırdıkları kaynaklar (ülke tahvilleri) batarsa ya da son Yunanistan örneğinde gördüğü- müz üzere saç tıraşına maruz kalırsa hem bankaları hem de sistemi daha büyük problemler bekliyor olacak. Bu nedenle atılması gereken dört temel adım daha var (ve maalesef bu adımların önemli bir kısmını AB’nin bugün içinde bulunduğu durumun baş müsebbibi olan politikacılar atmak zorunda). 1- (politik kaygılar bir tarafa bırakılıp) Bütçe tarafındaki re- formlara olanca hızıyla devam edilmeli, 2- büyümeyi teşvik edecek önlemler alınmalı, 3- bankacılık sistemindeki yeniden yapılandırma çabaları sürmeli ve 4- Yunanistan’da yaşanan sonun (iflas) diğer sorunlu ülkelerin başına gelmesini önle- mek için 500 milyar €’luk ESM kurtarma fonu en azından 2 trilyon €’ya çıkarılmalı (İtalya ve İspanya’nın toplam tahvil miktarı 2.3 trilyon €)

-4 -3 -2 -1 0 1 2 3

Ocak 11 Nisan 11 Temmuz 11 Ekim 11 Ocak 12

İtalya İspanya

Portekiz İrlanda

2012 Yılına İlişkin Büyüme Beklentileri (%)