Ekonomi Bülteni
02 Şubat 2015, Sayı: 05
Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel
Ercan Ergüzel Ezgi Gülbaş Ali Can Duran
Yurt Dışı Gelişmeler
Yurt İçi Gelişmeler
Finansal Göstergeler
Haftalık Veri Akışı
2
Yurt Dışı Gelişmeler DenizBank Ekonomi Bülteni
02 Şubat 2015
FOMC faiz artışı için sabırlı davranmaya devam edecek. ECB'nin varlık alım programının kapsamını genişleterek 2016 Eylül'e kadar 1.1 trilyon €'luk alım programını açıklaması ve gerektiğinde devam edileceğini söyleyerek ucunun açık olduğunu ima etmesinin ardından önem derecesi artan FOMC kararında FED, "sabırlı" davranacağı söylemini koruyarak faiz artışı zamanlamasında herhangi bir değişiklik olmadığı sinyalini verdi. FED bu bağlamda bu toplantıda da faiz oranını sabit tutarken, üyelerin oylarına bakıldığında; faizlerin
sabit tutulması kararının oy birliği ile alındığı dikkat çekiyor. Önceki kararlarda bazı üyelerin bu görüşe katılmadığı dikkat çekiyordu. Bu durum FED'in "sabırlı" davranacağı söylemi ile oldukça para- lel. Karar metninde bir önceki metinden farklı olarak ekonomik aktvi- tenin "ılımlı" yerine "güçlü" toparlanmaya devam ettiği, istihdam pi- yasasının da güçlü artışını koruduğu söylemi dikkat çekiyor. Komite- nin ekonomik aktiviteye olan güveninin belirginleşmesine paralel enerji fiyatlarındaki düşüşün hane halkı harcamalarına destek verdi- ği yönündeki söylemi de karar metnine girmiş durumda. Fakat enerji fiyatlarının düşük seviyelerinde seyrediyor olması enflasyon oranının da düşük seyredeceği anlamına geliyor. Keza karar metninde enf-
lasyon oranının yakın vadede daha da gerileyeceği görüşünün olduğu belirtiliyor. Kararın ardından bizim de beklenti- mize paralel olarak FOMC'nin güvercin tonunu koruması faiz artışlarının şu an için opsiyon fiyatlamalarının işaret ettiği en erken Eylül ayından bile sonra olabileceği beklentimizi koruyoruz. Karar metninde bir öncekinde olduğu gibi gele- cek dönemde ekonomik göstergelerin hedeflere paralel yönde daha hızlı toparlanması durumunda FED'in çıkış planı için daha hızlı davranabileceği ya da tam tersi yönde davranabileceği söylemi korunuyor.
ABD konut sektörü 2015 için pozitif sinyaller veriyor. ABD’de yeni konut satışları 450 bin adet yıllık satış rakamı olarak açıklanması yönündeki beklentilerin üzerinde 481 bin adetlik satışa işaret etti. Bir önceki ayın 438 bin adetten 431 bin adete revize edilmesi ile bir önceki aya göre artış oranı da %
2.7 olan beklentilerin üzerinde %11.6 artış kaydetti. Aynı zamanda açıklanan tüketici güven endeksi yukarı revize edilmiş olan 93.1’lik Aralık verisinden 102.9’a yükseldi. 2007 Ağustostan bu yana en yük- sek seviyesine yükselen tüketici güveni ve Bernanke konuşması öncesinde (2013 Mayıs) seviyelerine yaklaşan mortgage faizi ile is- tihdam piyasasında pozitif seyrin devam ediyor olması konut sektö- rünün 2015’e biraz daha pozitif bir başlangıç yapabileceğine işaret ediyor. Veriler pozitif gelmiş olsa da FED’in oyun planı üzerinde çok büyük bir değişiklik yaratacak nitelikte değil. Ek olarak Ocak ayının son haftasında ABD’nin kuzey kesimlerinde geçtiğimiz yıl olduğu gibi sert hava koşullarının Ocak ve Şubat verileri üzerinde etkili olabile- ceği de göz önünde bulundurulmalı.
Euro Bölgesi’nde deflasyon hızlanıyor. Almanya’da Ocak ayında tüketici fiyatları (AB tanımlı) bir önceki yılın aynı ayına göre %0.2’lik gerileme beklentisinin de ötesinde %0.5’lik gerilemeye işaret etti. Aralık ayında Almanya verisinin yine beklentilerin altında kalmasının ardından %0.2 oranında deflas-
yon açıklanan Euro Bölgesi’nde de %0.5’lik beklentiden daha fazla
%0.6 deflasyon oranı açıklandı. Enerji ve gıda fiyatlarında önceki yıla göre görülen gerilemenin Aralık ayına göre daha güçlü olmasına paralel fiyatların %0.5 oranında gerilediği Almanya enflasyon verisi piyasa üzerinde çok büyük bir etki yaratmazken, enflasyon görünü- münün uzunca bir süre düşük kalacağı görüşünü destekliyor. Öte yandan enerji ve gıda fiyatlarını hariç tutan çekirdek enflasyon oranı- nın Euro Bölgesi için halen pozitif tarafta olduğunu hatırlatmakta fayda var. Çekirdek enflasyon oranı Ocak ayında %0.5 seviyesinde bulunuyor. ECB’nin orta vadeli enflasyon görünümünde kalıcı bir iyileşme görülmediği taktirde Eylül 2016’dan sonra da varlık alımları-
na devam edeceğini açıklamış olması gelecek dönemde enflasyon oranlarının yakın takip edileceğine işaret etmişti.
Enflasyon oranı Ekim 2013’den bu yana ECB’nin tehlikeli bölge olarak adlandırdığı %1’in altında seyrediyor.
-0.6-0.5 -1
0 1 2 3 4 5
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Almanya
Euro Bölgesi Enflasyon Oranı (%, Yıllık)
481
250 300 350 400 450 500
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Yeni Konut Satışları
(Bin Adet) 0.0 0.5 1.0 1.5 2.0
23.01.2015 30.01.2015
FED Fund Rates (0-0.25%)
FED Politika Faizi Beklentileri (%)
Yurt Dışı Gelişmeler DenizBank Ekonomi Bülteni
02 Şubat 2015
Almanya’da iş dünyasının da güveni artıyor. Önceki hafta yatı- rımcıların ve analistlerin beklentilerini gösteren ZEW endeksi beklen- tileri aşarak son 3 aydır arka arkaya artış göstermişti. IFO endeksle- rine göre de iş dünyasının hem mevcut duruma yönelik görüşleri gem de önümüzdeki döneme ait beklentileri son 3 aydır yukarı yönlü seyrediyor. Mevcut durum ve beklenti endekslerini bir arada göste- ren iş dünyası ortamı endeksi Ocak ayında 106.5 olan piyasa bek- lentisinin hafif üzerinde 106.7 olarak açıklandı. Önümüzdeki döneme ait beklentiler 102.5 olan beklentilerin altında 102 olarak açıklansa da önceki ayın 101.3’lük seviyesinin üzerinde geldi. Euro Bölgesi’nin en büyük ekonomisi olan Almanya’da değer kaybeden Euro’nun ih- racatı ucuzlatmış olmasının ekonomik büyümeye vereceği destek güveni yükselten faktörler arasında yer alıyor.
ABD dayanıklı mal siparişlerinde sürpriz gerileme. ABD’de Aralık ayında dayanıklı mal siparişleri bir önceki aya göre %0.3’lük artış beklentisinin aksine %3.4’lük sert bir gerileme kaydederken, bir önceki ayın %0.7’lik gerileme oranı da %2.1 oranında daralma olarak revize edildi. Ulaşım vasıtaları siparişleri hariç bakıldığında da bir önceki aya % 0.8’lik gerilemenin yaşanması büyüme tahminleri üzerinde aşağı yönlü baskı yaratsa da tüketici güven endeksleri 2007’den bu yana en yüksek seviyesinde seyrederek ekonomik aktivitedeki momentumun devam edebileceğine işaret ediyor.
ABD son çeyrekte beklentilerin hafif altında büyüdü. Bir önceki çeyreğe göre yıllıklandırılmış olarak %3 oranında büyümesi beklenen ABD ekonomisi %2.6’lık bir büyüme performansı sergiledi. Büyümenin detaylarına baktığımızda;
daha önce açıklanan çekirdek dayanıklı mal siparişlerinin de gerilemesinin işaret ettiği üzere tüketici harcamalarının altında dayanıklı mal harcamalarının %9.2’lik büyümeden %7.4’e
gerilediği görüldü. Buna karşın yine de tüketici harcamalarının gü- ven endekslerindeki yükselişe paralel %4.3’lük güçlü bir büyüme (2006’dan bu yana en hızlı büyüme oranı) ile ekonomik aktiviteyi yukarı taşıdığı görülüyor. Bir önceki çeyreğin büyüme oranının altın- da kalınmasında global ekonomideki zayıflığın ihracat üzerindeki etkisi ve yatırım harcamalarındaki büyümenin önceki çeyreğe göre oldukça düşük bir oranda gerçekleşmesi etkili oldu. Fakat tüketici harcamalarının FOMC metnine de girdiği üzere düşük enerji fiyatla- rından faydalanmaya devam edeceği ve bunun ekonomik aktiviteye büyük katkısının devam edeceği görülüyor. Diğer taraftan konut yatı- rımlarının büyüme hızının %3.2’den %4.1’e yükselmiş olması da 2015’de görece daha iyi bir iyileşme göstermesi beklentisine paralel bir gelişme.
75 85 95 105 115 125
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Mevcut Durum Beklenti İş Dünyası Ortamı
Almanya IFO Endeksi
2.6
-10 -8 -6 -4 -2 0 2 4 6
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
ABD Çeyreklik Büyüme Oranı (Yıllıklandırılmış, %)
4
Yurt İçi Gelişmeler DenizBank Ekonomi Bülteni
02 Şubat 2015
TCMB, I. Enflasyon Raporu - 2015
Merkez Bankası (MB) 2015 yılının ilk Enflasyon Raporu’nu açıkladı. Rapordan ve MB Başkanı Erdem Başçı’nın açıklama- larından öne çıkan önemli noktalar:
● MB, 2015 yılsonu enflasyon tahminleri aşağıya çekti. MB, Ekim ayı enflasyon raporunda %6.1 (belirsizlik aralığı:%4.6-%
7.6) olarak açıkladığı 2015 yılı tüketici enflasyon (TÜFE) tahmi- nini %5.5’e (belirsizlik aralığı:%4.1-%6.9) revize etti. 2016 TÜ- FE tahminini ise hedefle aynı seviyede %5.0 (belirsizlik aralı- ğı:%3.2-%6.8) bulunuyor. 2015 yılsonu enflasyon tahminindeki 0.6 puanlık revizyon ortalama petrol fiyatı tahmininin 92 $’dan 55 $’a, ithalat fiyatlarındaki değişim varsayımının ise %-3.3’ten
%-7.3’e çekilmesinden kaynaklandı. Gıda enflasyonu tahmini ise önceki raporda olduğu gibi %9’da uzun dönem ortalaması- na yakın seviyede tutuldu.
● Başçı, para politikasında bir yıl boyunca izlenen temkinli yaklaşımın sonuçlarının alınmaya başlandığını ve enflasyon- daki düşüş eğiliminin Ocak ayından itibaren hız kazanması beklemelerine bağlı olarak faiz indirim sürecini başlattıklarını belirtti. Başçı, enflasyon görünümünde sağlanan iyileşmenin kalıcı olması için temkinli bir yaklaşımı sürdüreceklerini ve getiri eğrisini yataya yakın tutmak suretiyle sıkı duruşun korunacağını bir çerçeveyi baz aldıklarını belirtti.
● Enflasyon raporunda yapılan güncellemeler genel beklentilere paralel olurken, MB başkanı Başçı’nın soru-cevap kıs- mında yaptığı açıklamalar dikkat çekti. Başçı 3 Şubat’ta açıklanacak olan enflasyonun rakamlarında yıllık enflasyonun belirgin düşüş göstermesi durumunda, bundan da kastedilen yıllık enflasyonun 1 puan veya üzerinde düşüş göstermesi (%8.17’den %7.17’nin altına gerilemesi), Para Politikası Kurulu’nun erken toplanmasının mümkün olduğunu belirtti. Bu açıklamalara paralel, bu ay MB’nin ek toplantı yapmasının ihtimalinin yüksek olduğu beklentisi oluştu ancak kurdaki vola- tiliteyi dikkat alarak MB’nin Cuma günü yaptığı son piyasa hareketlerinin faiz indirim süreciyle uyumlu olmadığı açıklama- sı bu olasılığı azalttı.
Dış Ticaret Dengesi, Aralık 2014
● Aralık ayında dış ticaret dengesi piyasa beklenti- sine paralel 8.5 milyar $ açık verdi. Aralık ayında, ithalat bir önceki yılın aynı ayına göre %5.6 gerile- yerek 21.4 milyar $ olurken, sene başından beri artış trendinde olan ihracat Kasım ayındaki sert düşüşün ardından Aralık ayında bir önceki yıla göre %1.2’lik ılımlı artış göstererek 13.3 milyar $ oldu. Yıllık dış ticaret açığı ise 2014 yılında % 15.4’lük gerileme ile 84.5 milyar $’a geriledi.
● Aralık ayında ihracat tarafında bir önceki yıla göre görülen %1.2’lik artışta toplam ihracat içinde %22’lik paya sahip olan Yakın ve Orta Doğu ülkelerine yapılan ihracattaki artış etkili oldu. Kasım ayında sert gerileme gösteren Avrupa Birliği ül- kelerine olan ihracat ise Aralık ayında bir önceki yıla göre %1.8’lik sınırlı artış kaydetti. İthalat tarafında ise ara malı itha- latındaki düşüşe (-%8.4) bağlı olarak bir önceki yıla göre %5.6’lık düşüş görüldü. Altın ithalatı Kasım ayında görülen dik- kat çekici artışın ardından Aralık ayında normalleşti ve net altın ihracatı -215 milyon $ seviyesine geriledi.
● 2014 yılı genelinde dış ticaret açığının gerilemesinde AB ülkelerindeki ekonomik toparlanmaya bağlı olarak bu ülkelere yapılan ihracatımızdaki artış ve iç talepteki gerilemeyle ithalat talebindeki azalış etkili oldu. Önümüzdeki dönemde, Avru- pa ülkelerindeki ekonomik toparlanmanın ivme kaybetmesinin AB ülkelerine olan ihracata yansımasını görebiliriz. 2014 yılında %8.8 gerileyen Irak’a olan ihracatta da bölgedeki jeopolitik risklerin devam etmesi nedeniyle aşağı yönlü risklerin olduğunu söyleyebiliriz. Buna karşın, petrol fiyatlarındaki düşüşün ithalat içinde önemli paya sahip olan enerji ithalatı (%
23) üzerindeki olumlu etkisinin ihracattaki ivme kaybını dengelemesini bekliyoruz..
Finansal Göstergeler DenizBank Ekonomi Bülteni
02 Şubat 2015
Haft a lı k v e A ylı k G e tiri P a ra P iy a s a la rı H. S e nedi P iy a s a la rı
Libor faizleri tarihi düşük seviyelerine yakın seyretmeye devam ediyor
Risk iştahındaki gerilemeye paralel hemen hemen tüm endekslerde satış baskısı vardı
Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir.
Geride bıraktığımız haftada risk iştahında önemli bir gerileme yaşandı
6
Finansal Göstergeler DenizBank Ekonomi Bülteni
02 Şubat 2015
Tahv il P iy a s a la rı
Gösterge tahvil getirisi hafta boyunca yüksek volatiliteye karşın %7’nin altında seyretti
Dö viz P iy a s a la rı E mtia P iy a s a la rı
USD’nin değer kazandığı haftada, TL TCMB’den faiz indirimi beklentisiyle negatif ayrıştı
Emtia endekslerinde halen aşağı yönlü trend devam ediyor
Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir.
