Ekonomi Bülteni
14 Mart 2016, Sayı: 11
Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel
Ezgi Gülbaş Orhan Kaya İnci Şengül
Yurt Dışı Gelişmeler
Yurt İçi Gelişmeler
Finansal Göstergeler
Haftalık Veri Akışı
Yurt Dışı Gelişmeler DenizBank Ekonomi Bülteni
14 Mart 2016
● Avrupa Merkez Bankası (AMB), tüm faiz oranlarında indirime gitti. Bu ayki toplantıda AMB’dan piyasa beklentilerinin üzerinde ek genişleyici adımlar geldi. Buna göre mevduat faiz oranı, beklentilere paralel olarak -%0.3’den -%0.4’a çekildi. Diğer faiz oranlarında değişiklik yapılması beklenmiyordu ancak politika faiz oranı ve marjinal borç verme faiz oranları 5‘er baz puan indirimle sırasıyla %0.05’den %0’a; %0.3’den %0.25’e çekildi. Aynı zamanda varlık alımlarının kapsamı ve miktarı konusunda da değişikliğe gidildi. Varlık alım miktarı aylık 60 milyar Euro’dan 80 milyar Euro’ya yükseltildi. Ayrıca varlık alım programı kapsamına yatırım
yapılabilir seviyedeki banka dışı şirket tahvilleri de eklendi. AMB parasal genişleme programının vadesini Aralık toplantısında Eylül 2016’dan Mart 2017’ye uzatmıştı, sürede herhangi bir değişikliğe gidilmedi. Bunlara ek olarak banka Haziran 2016’dan başlayarak 4 tane yeni hedefe yönelik 4 yıl vadeli refinasman sağlanacağı açıklandı (TLTRO II). Karar sonrası yapılan basın açıklamasında AMB Başkanı Mario Draghi faiz oranlarının enflasyon hedefinin tutturulması için daha uzun süre bu seviyelerde kalacağını, düşük faiz ortamının varlık alım programı sona erdikten sonra da süreceğini söyledi. Ancak Draghi kısa vadeli faizlerin gelecek dönemde daha fazla düşürülmesine gerek olacağını düşünmediğini de ekledi. Draghi varlık alımlarının ihtiyaç olursa daha da uzayabileceğini ve enflasyon hedefe doğru tutarlı şekilde yükselene kadar süreceğini vurguladı. Draghi, fiyat istikrarı hedefine yönelik risklerin yükseldiğini, enflasyonun önümüzdeki aylarda eksi seviyelerde seyredeceğini ancak daha sonra yükselmesinin beklendiğini belirtti. ECB enflasyon beklentilerini 2016 için %1’den %0.1 seviyesine, 2017 için ise bir önceki %1.6 seviyesinden %1.3’e indirdi. ECB’nin 2018 için enflasyon tahmini ise %1.6. Draghi ekonomik toparlanmanın ılımlı bir hızda devam edeceğini ancak GSYH büyüme tahminlerine küresel ekonomideki gelişmeler sebebiyle aşağı yönlü revizyon yaptıklarını açıkladı. GSYH büyüme tahminleri 2016 için %1.7’den %1.4’e, 2017 için %1.9’dan %1.7’ye indirildi. 2018 için büyüme tahmini ise %1.8. AMB’dan yapılan beklentilerin üzerindeki ek genişleyici adım sonrası Euro Dolar karşısında %1’den fazla değer kaybetti.
Ancak Draghi'nin kısa vadeli faizlerin gelecek dönemde daha fazla düşürülmesine gerek olacağını düşünmediğini belirtmesinin ardından, Euro’da hızlı bir toparlanma gerçekleşti. AMB tarafından gerçekleştirilen bu geniş kapsamlı para politikası kararının, parasal tabanı genişletmesi ve ekonomik aktiviteyi canlandırması bekleniyor.
● Çin’de veriler aşağı yönlü risklerin devamına işaret ediyor. Çin’de Şubat ayında İhracat
%14.5 daralma beklentilerine karşın bir önceki yıla göre %25.4 geriledi. İthalatta da %13.8 düşüş yaşandı. Beklenti ithalatın %12 seviyesinde düşeceği yönündeydi. İhracat zayıf küresel talep ve Çin yeni yılı sebebiyle yılbaşından beri sert geriliyor. İthalat ise petrol fiyatlarındaki düşüş sebebiyle gerileyen emtia ihracatçısı ülkelerden yapılan ithalat önderliğinde daralmaya devam ediyor. İthalat düşüşünü 16. aya taşıdı. Enflasyon tarafında ise tüketici fiyat endeksi Şubat’ta yıllık %1.8 olan beklentilerin üzerinde, Çin Yeni Yıl tatilinin gıda fiyatları üzerindeki
yukarı yönlü etkisi sebebiyle, %2.3 seviyesinde gerçekleşti. Ancak üretici fiyatları üzerindeki baskı devam ediyor. Üretici fiyat endeksi -%
4.9 ile Şubat’ta da daralmaya devam etti. Veriler Çin’de aşağı yönlü risklerin devamına işaret ederken, Çin Merkez Bankası da zorunlu karşılık oranlarında, Şubat 2015’ten bu yana beşinci kez indirime gitti. Deflasyon ve düşük büyüme riski karşısında Çin Merkez Bankasının genişlemeci politikalarına devam etmesi bekleniyor.
● Almanya sanayi üretimi Ocak’ta sürpriz bir artış gösterdi. Almanya Ocak ayı sanayi üretim verisi aylık bazda %0.5 artış beklentilerini geride bırakarak %3.3 arttı ve Eylül 2009’dan beri en hızlı yükselişini kaydetti. Yıllık bazda artış ise % 2.2 seviyesinde gerçekleşti.
Aralık’taki yıllık %2.2 daralma da -%1.3’e revize edildi. Ocak’taki artışın, 4. çeyrek ortalamasının (-%0.3) üzerinde gerçekleşmesi, 2015 yılının ikinci yarısından itibaren yavaşlayan sanayi üretiminin, 2016 yılının ilk çeyreğinde büyümeyi destekleyebileceğine
işaret ediyor. Ancak iç talepteki canlanma ve inşaat ve yatırım harcamalarındaki toparlanma sebebiyle Ocak ayında sürpriz bir artış kaydeden sanayi üretimi için, dünya ekonomisinde yaşanan durgunluk ve zayıflayan dış talep sebebiyle riskler 2016 yılında da devam ediyor.
0.3
-1 0 1 2 3 4 5
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Euro Bölgesi TÜFE (Yıllık Değişim, %)
Enflasyon Hedefi: %2
%-25.4
%-13.8 -60
-40 -20 0 20 40 60 80 100
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 İhracat (%) İthalat (%)
Çin Dış Ticaret Yıllık Değişim (%)
2.2%
-25 -20 -15 -10 -5 0 5 10 15 20
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
Almanya Sanayi Üretim (Yıllık Değişim, %)
Yurt İçi Gelişmeler DenizBank Ekonomi Bülteni
Ödemeler Dengesi, Ocak 2016
● Ocak ayında cari denge, 2.23 milyar $ açık verdi. (Bloomberg Beklenti: 2.40 milyar $) 12 aylık kümülatif cari açık ise Aralık’taki 32.1 milyar $ seviyesinden (GSYH'ya oranı %4.4) 31.9 milyar $ seviyesine (GSYH'ya oranı %4.4) geriledi. Cari dengenin iyileşmesinde dış ticaret dengesinde devam eden iyileşme ve enerji fiyatlarının düşük seyri etkili oldu.
● Finansman tarafına baktığımızda Ocak ayında nette 3.3 milyar $’lık giriş yaşandı. Doğrudan yatırımlarda 280 milyon $ seviyesinde, diğer yatırımlar kaleminde 4.2 milyar $ seviyesinde giriş, portföy yatırımlarında ise 1.2 milyar $’lık çıkış yaşandı. Hisse senedi piyasasından 0.3 milyar $ seviyesinde çıkış yaşanırken, 12 aylık toplam çıkış 3.2 milyar $ seviyesine ulaştı. Devlet tahvillerinden aylık bazda 93 milyon $ çıkış yaşanırken, 12 aylık toplam çıkış 8.7 milyar $ oldu.
● Bankaların kısa vadeli kredi kullanımı Ocak ayında 0.8 milyar $ arttı. Uzun vadeli kredi kullanımı ise 0.6 milyar $ düşüş gösterdi. 12 aylık kümülatif borç çevrim oranlarına baktığımızda ise, Ocak ayında şirketlerin uzun vadeli borç çevirme oranı %157, bankaların uzun vadeli borç çevirme oranı ise %329 seviyesinde. Ocak ayında bankalar nette 53 milyon $, diğer sektörler 1.0 milyar $ yurt dışından kredi kullandılar.
● 12 aylık net turizm geliri kalemi Ocak’ta, bir önceki yılın aynı dönemine göre %14 azalarak 21.1 milyar $ seviyesinde gerçekleşti.
● Net Hata Noksan kaleminden bu ay 1.1 milyar $’lık çıkış yaşandı. Rezerv varlıklarda ise Ocak ayında yaşanan 37 milyon $’lık sınırlı azalma yaşandı.
● Enerji fiyatlarındaki düşüş cari açığın daralmasında ana faktör olmaya devam ediyor. 12 aylık enerji açığı bu ay bir önceki senenin Ocak ayına göre %33 daralarak 31.8 milyar $ seviyesine geriledi. Enerji fiyatlarındaki düşüşün 2016’da da sürmesi, Türkiye’nin enerji faturasını hafifletmesi yönünden cari açığın daralmasına katkıda bulunmaya devam edecektir.
Sanayi Üretim, Ocak 2016
● Ocak ayında Sanayi Üretim endeksi yıllık bazda %5.6 ile %4.0 olan piyasa beklentisinin üzerinde bir artış gösterdi. %4.5 artış olarak açıklanan Aralık ayı verisi ise %4.6’ya revize edildi. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış endeks ise aylık bazda %0.9 düşüş beklentilerini geride bırakarak bir önceki aya göre %1 artış gösterdi. Sanayi üretiminde yıllıklandırılmış ortalama artış oranı Ocak ayı itibarıyla %3.7 seviyesine
yükseldi. Arındırılmamış endekste de yıllıklandırılmış ortalama artış %3.6 seviyesinde.
● Endeksin mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış alt kalemlerini incelediğimizde en hızlı artışın geçtiğimiz aylarda yatay seyreden dayanıksız tüketim malı imalatında olduğunu görüyoruz. Dayanıksız tüketim malı imalatında baz etkisiyle bir önceki aya göre %4.3 artış var. Bir önceki ay düşüş kaydeden ara malı imalatında %0.9’luk yükseliş söz konusu. Diğer gruplarda ise aylık bazda düşüş yaşandığını görmekteyiz. Dayanıklı tüketim malı imalatında aylık bazda %3.4, sermaye malı imalatında %0.4 ve enerji kaleminde %0.5”lik düşüşler var.
● Beklentileri geride bırakan sanayi üretim verisi, 2015 yılının son çeyreğinde yaşadığı toparlanmanın 2016 yılında da devam edebileceğinin sinyalini verdi. Ancak PMI ve güven endeksleri gibi öncü göstergelerde yaşanan gerileme, yıllık bazda yaşanan artışta baz etkisinin katkısı (Ocak 2015: -%2.1) ve verinin gösterdiği volatil seyri göz önünde bulundurduğumuzda önümüzdeki aylardaki gelişmeleri takip etmek önemli.
14 Mart 2016
Milyon Dolar 2015 2016 2015 2016
Ocak Ocak Son 12 Ay Son 12 Ay CARİ İŞLEMLER HESABI -2,443 -2,227 -41,170 -31,889
Dış Ticaret Dengesi -3,095 -2,845 -61,491 -47,659
Hizmetler Dengesi 1,109 957 27,040 23,863
Gelir Dengesi -459 -434 -8,104 -9,502
Cari Transferler 2 95 1,385 1,409
SERMAYE VE FİN. HES. 2,642 3,336 42,175 23,476
Doğrudan Yatırımlar 1,536 280 6,038 10,410
Portföy Yatırımları 1,590 -1,167 21,622 -18,225
Diğer Yatırımlar 3,533 4,186 23,864 15,406
Rezerv Varlıklar -4,017 37 -9,349 15,885
NET HATA NOKSAN -127 -1,124 -885 8,661
Ödemeler Dengesi
Finansal Göstergeler DenizBank Ekonomi Bülteni
Haft a lı k v e A ylı k G e tiri P a ra P iy a s a la rı H. S e nedi P iy a s a la rı
12 ve 6 aylık USD libor faizleri bu hafta yükseldi.
Küresel hisse senedi piyasalarına karışık seyir hakimdi.
Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir.
Bu hafta gelişmekte olan ülke piyasaları yatay seyretti. Türkiye hisse senedi pozitif ayrıştı.
14 Mart 2016
-0.2 0.0 2.6 0.8 0.5
0.3 2.8
8.8 10.9 11.6
-2.0
2.9 1.3
14.8
-4 -2 0 2 4 6 8 10 12 14
ABD-S&P MSCI EM MSCI Türkiye EURO/$
TL-Basket Altın Emtia End.
1 Aylık Değ (%)
5 Günlük Değ (%)
Finansal Varlık Fiyatlarındaki % Değişim ($ Bazında)
0 1 2 3 4 5
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 12 Aylık USD Libor 6 Aylık USD Libor 3 Aylık USD Libor 1 Aylık USD Libor
USD Libor 1 ay, 3 ay, 6 ay ve 12 ay (%)
%0.63
-%0.00
%-0.24 -0.3
-0.2 -0.1 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7
Oca 13 Oca 14 Oca 15 Oca 16
USD JPY EUR
3 Aylık Libor Faizi (%)
-0.7 0.5 -0.2
0.30.8 -0.9 0.5 -0.7
-0.4 0.0 -0.9
5.0 1.31.4 1.5 3.62.6
-2.2 0.5
0.8 -0.6
8.7 11.9
8.8
8.5 14.2
11.014.9 11.5 7.8
10.9 4.7
26.1 7.56.4
10.2 13.7 11.6 1.7
7.7 5.9 0.8
-3 -1 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27
MSCI Global G-7 OrtalamaABD-S&P ABD-DJ Indus EU-DJ Stoxx 50 UK-FTSE 100Fr-Cac40 Ger-Dax Jp-Nikkei225 MSCI Emerging Meks-Bolsa Br-BovespaPol-WIG Cz-Prague Rus-Micex Mac-Bux TR- BIST100 Çin-Shangai Hindistan-Sensex Kore-Kospi Endonezya-JCI
1 Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%)
Hisse Senedi Endeksleri Değişim (%)
60 70 80 90 100 110 120
2013 2014 2015 2016
Hisse Senedi Endeksleri (Ocak 2013=100) MSCI Türkiye Endeksi
MSCI GOÜ Endeksi
8.8 10.9
11.6 -2.0
2.9 1.3
14.8
-4 -3 -2 -1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 ABD-S&P
MSCI EM MSCI Türkiye EURO/$
TL-Basket Altın Emtia End.
1 Aylık Değ (%, $ Bazında)
Finansal Göstergeler DenizBank Ekonomi Bülteni
Tahv il P iy a s a la rı
Gösterge tahvil getirisi %10.5 seviyesinde.
Dö viz P iy a s a la rı E mtia P iy a s a la rı
Gelişmekte olan ülke para birimleri bu hafta Dolar’a karşı değer kazandı.
Enerji endeksi bu haftayı pozitif kapattı. VIX endeksi bu hafta yükseldi.
Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:00 itibarı ile güncellenmiştir.
14 Mart 2016
0 100 200 300 400 500 600 700
Ocak 13 Ocak 14 Ocak 15 Ocak 16
TR, BBB- Poland, A- Rus, BBB- Bra, BB+
GOÜ CDS'leri ve Ratingler (5 Yıl; Fitch, LT FX)
0.8 0.5 -0.1 0.9
3.3 0.9
0.8 0.1
0.9 0.8 0.5
4.8
-2.0 -1.2 -1.3
1.8
15.0 0.8
3.9 -1.8
0.4 -2.1
8.3 8.4
-4 -2 0 2 4 6 8 10 12 14 16
EURO GBP JPY TRY RUB KRW ZAR HUF PLN CZK MXN BRL
1 Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%) USD'ye Karşı Değişim (%, Pozitif Değerler= $'a karşı değerleniyor)
95 100 105 110 115 120 125 130 135 140 145 150 155 160 165 170 175
Ocak 13Mayıs 13 Eylül 13 Ocak 14Mayıs 14 Eylül 14 Ocak 15Mayıs 15 Eylül 15 Ocak 16
TL
GOÜ Ortalaması
DeğerleniyorDeğer Kaybediyor
GOÜ Para Birimleri ($'a Karşı Ocak-13=100)
2.8 8.7 1.3 -0.8
2.4
14.8 23.0 6.0
7.1 2.5
-2 1 4 7 10 13 16 19 22
Top. Endeks Enerji Değ. Maden Tem. Maden Tarım
Emtia Endekslerinde Değişim (%)
1 Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%)
10 15 20 25 30 35 40 45 50
Oca 11 Tem 11 Oca 12 Tem 12 Oca 13 Tem 13 Oca 14 Tem 14 Oca 15 Tem 15 Oca 16
Endişe (VIX) Endeksi
0 2 4 6 8 10 12 14
Ocak 11 Ocak 12 Ocak 13 Ocak 14 Ocak 15 Ocak 16 Gecelik Borç Alma ve Borç
Verme Faiz Koridoru MB Haftalık
Repo Faizi Gösterge Tahvil
Faiz Oranı
MB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi
Politika Faiz Oranları (%)
Veri Akışı DenizBank Ekonomi Bülteni
14 Mart 2016
Not: Tüm veriler ve beklentiler Bloomberg’den alınmıştır.
Ülke Veri Saat Beklenti Gerçekleşen Önceki Revize Önem
Euro Bölgesi Sanayi Üretimi (Aylık Değişim, % ) (Ocak) 12:00 1.70% -- -1.00% -- Orta
Türkiye İşsizlik Oranı (Aralık) 10:00 11.00% -- 10.50% -- Orta
Türkiye Bütçe Gerçekleşmeleri (Şubat) 11:00 -- -- -- -- Orta
ABD Çekirdek ÜFE (Yıllık Değişim, %) (Şubat) 14:30 1.20% -- 0.60% -- Orta
ABD ÜFE (Yıllık Değişim, %) (Şubat) 14:30 0.10% -- -0.20% -- Orta
ABD Perakende Satışlar (Aylık Değişim, %) (Şubat) 14:30 -0.10% -- 0.20% -- Orta
16 Mart Çarşamba
İngiltere İşsizlik Oranı (Ocak) 11:30 5.10% -- 5.10% -- Orta
ABD TÜFE (Yıllık Değişim, %) (Şubat) 14:30 0.90% -- 1.40% -- Yüksek
ABD Yapı İzinleri (Aylık Değişim, %) (Şubat) 14:30 0.00% -- -0.20% -- Orta
ABD Yapı İzinleri (Şubat) 14:30 1202k -- 1202k 1202k Orta
ABD
Konut Başlangıçları (Aylık Değişim, %)
(Şubat) 14:30 4.60% -- -3.80% -- Orta
ABD Konut Başlangıçları (Şubat) 14:30 1150k -- 1099k -- Orta
ABD Kapasite Kullanım Oranı (Şubat) 15:15 76.90% -- 77.10% -- Orta
ABD Sanayi Üretimi (Aylık Değişim, %) (Şubat) 21:00 -0.20% -- 0.90% -- Orta
ABD FED Faiz Kararı 21:00 -- -- -- -- Yüksek
Euro Bölgesi TÜFE (Yıllık Değişim, %) (Şubat, Nihai) 12:00 -0.20% -- -0.20% -- Yüksek İngiltere
İngiltere Merkez Bankası Varlık Alım Miktarı
(Mart) 14:00 375b -- 375b -- Orta
İngiltere İngiltere Merkez Bankası Faiz Oranı 14:00 0.50% -- 0.50% -- Orta
ABD Haftalık İşsizlik Başvuruları 14:30 266k -- 259k -- Orta
ABD
Michigan Üniversitesi Güven Endeksi (Mart,
Geçici) 16:00 92.2 -- 91.7 -- Orta
18 Mart Cuma
Haftalık Veri Takvimi
14 Mart Pazartesi
15 Mart Salı
17 Mart Perşembe
