Yeni Tasarlanmakta Olan 112 Acil Çağrı Merkezleri

Avrupa Birliği Konseyi, 29.07.1991 tarih ve 91/396 sayılı kararları ile "112" hattının, üye devletlerin telefon ağlarında "Tek Avrupa Acil Çağrı Numarası" olarak kullanılmasını kabul etmiĢtir. Bu karara paralel olarak Avrupa Birliği (AB) müzakerelerini sürdüren Türkiye‟de ise Telekomünikasyon Kurulu, AB müktesebatına uyum çerçevesinde, 11.03.2002 tarihinde almıĢ olduğu karar ile hâlihazırda ülkemizde sadece sıhhi imdat çağrıları için kullanılan 112 kısa numarasının, ulusal kapsamda tek acil çağrı numarası olarak tahsis edilmesine karar vermiĢtir. Avrupa Birliği'ne uyum sürecinde, ülkemizde "Tek Acil Çağrı Numarası" oluĢturma çalıĢmalarına; 2003 yılında, Hollanda Hükümeti ve Türkiye Cumhuriyeti

ĠçiĢleri Bakanlığı, Ġller Ġdaresi Genel Müdürlüğü'nün 2005 yılında yayınladığı Genelge (2005/108) ile Ġllerin yapmıĢ oldukları veya yapmayı planladıkları altyapı, yazılım vb. çalıĢmalarının 112 Acil Çağrı Merkezleri ile entegrasyonu sağlayacak Ģekilde revize edilmesi ve mevcut kaynakların verimli bir Ģekilde kullanılması konusunda bilgilendirilmiĢtir (Yorgancı, 2010).

Proje alt çalıĢma grupları, bugüne kadar 112 modeli ve prosedürleri, personel seçimi ve eğitimi, hizmet binasının yapılandırılması, telekomünikasyon altyapısı, kötüye kullanımın engellenmesi, projenin halka tanıtılması konularında çalıĢmalar yapmıĢlardır. Planlanan bazı sistem özellikleri Ģunlardır;

Arayanın isim, adres ve konum bilgileri çağrı ile birlikte görüntülenebilecektir.

Çağrı Merkezi ile ekipler arasında, ekip araçlarına yerleĢtirilen bilgisayarlarla veri aktarımı sağlanabilecektir.

Özürlülerin yararlanabilmesi için gerekli düzenlemeler yapılacaktır.

Özellikle turizm bölgelerinde yabancı dil bilen personel görevlendirilecektir. Kötü amaçlı aramalara cezai müeyyide uygulanacaktır.

KiĢisel verilerin gizliliği ve kiĢisel mahremiyet koruma altına alınacaktır. Sistemde tüm acil çağrılar, (emniyet, asayiĢ, yangın, sağlık) ortak çağrı karĢılayıcı personeller (santralist) tarafından karĢılanacaktır. Santralistler, çağrıyı aynı ortamda bulunan konuyla ilgili operatörlere aktaracaklardır. Birden fazla birime ait operatöre çağrı aktarıldığı gibi gerektiğinde telekonferans yöntemi ile operatörler arası görüĢme de mümkün olacaktır. Eğer varsa MOBESE görüntüleri de santralist ve operatörlerin görebileceği Ģekilde merkeze aktarılabilecektir. 112 Acil Çağrı Merkezlerinin çalıĢma usul ve esaslarına dair ĠçiĢleri Bakanlığı'nca bir yasa tasarısı hazırlanmıĢ ve Meclis'e sevk edilmesi beklenmektedir (Yorgancı, 2010).

Resim.3. Isparta Pilot Ġl‟inde Hizmete Giren 112 Acil Çağrı Merkezi.

Kaynak: Isparta 112 Acil Çağrı Merkezi, (b.t.). 11.02.2010, http//:www.akonsis.com/referans.html

Türkiye‟nin sağlıkta dönüĢüm programı dahilinde ilerleyen ve Avrupa Birliği standartlarına uyumu da esas alan, tüm acil çağrıların 112 hattında birleĢtirilmesi projesi Antalya ve Isparta il‟lerinin pilot bölge olarak belirlenmesi ile devam etmektedir. Bu pilot illerde alt yapı çalıĢmaları tamamlanmıĢ olup, bu illere yakın konumda bulunan Afyonkarahisar, Aksaray, Burdur, Denizli, Ġçel, Konya, Karaman, Muğla ve Niğde illeri de 2010 yılı 112 Acil Çağrı Sistemi planına alınmıĢ ve bu illerde altyapı çalıĢmaları baĢlatılmıĢtır. Bu planın uygulanmasından da anlaĢılacağı üzere, yakın gelecekte tüm illeri kapsayacak Ģekilde kademeli olarak ülke geneline sistemin yayılacağı görülmektedir.

Resim.4. Burdur Ġl‟inde 2010 Yılında Yapılması Planlanan 112 Acil Çağrı Merkezi

Kaynak: Acil Yardım Numaraları 112 Çatısı Altında Toplanıyor, (04.12.2009). 11.02.2010, http://www.beyazgazete.com/haber/2009/12/04/acil-yardim-numaralari-112-catisi-altinda-toplaniyor.html

Antalya Ģehrinde kurulan 112 Acil Çağrı Merkezi, modern bir kentin ihtiyaç duyacağı bütün nitelikleri bünyesinde barındırmaktadır. Antalya'nın suç haritası, Ģehirdeki tüm telefon numaraları, ilçeler de dahil olmak üzere tüm sokaklar, akıllı haritalar yöntemi ile sokak sokak veri tabanına yüklenmiĢ durumdadır. Merkezdeki görevli, sabit telefondan acil çağrı aldığında, sistem çağrı yapan kiĢinin adını ve adresini gösterecek ve 112 Acil Çağrı Merkezi'ni arayan kiĢi cep telefonundan sadece sinyal gönderse dahi, sistem beĢ-on metre yanılma payı ile de olsa kısa sürede sinyal gönderilen yeri belirleyebilecek ve olay yerine ekip gönderilmesini sağlayacaktır. Müdahaleyi çabuklaĢtırmak amacı ile 155 Polis Ġmdat, 156 Jandarma, 154 Trafik, 110 Ġtfaiye, 177 Orman Yangını, 186 Sahil Güvenlik hatları, 112 Acil Çağrı Merkezi adıyla tek hatta toplanmıĢtır. AB uyum yasaları çerçevesinde Antalya'da kurulan ilk 'akıllı' 112 Acil Çağrı Merkezi için 80 bin metre kablo döĢenmiĢtir. Kente, 264'ü sabit, 120'si hareketli ve 70'i plaka okumaya elveriĢli olmak üzere toplam 414 kamera yerleĢtirildi. Ayrıca, 13 noktaya da deprem sinyalizasyon izleme cihazları monte edildi. Kurulan bu altyapı sayesinde merkez, Türk Telekom'dan hizmet almadan kendi sistemini çalıĢtırabiliyor.

Resim.5. Antalya Pilot Ġl‟inde Kurulan Modern 112 Acil Çağrı Merkezi.

Kaynak: Antalya 112 Acil Çağrı Merkezi, (27.01.2010). Yatırımlar Bölümü içinden. 11.02.2010, http//:www.antalya.gov.troku.aspblm=4&procid=185

Akıllı 112 Acil Çağrı Merkezine girebilmek için kapıda göz retinası tanıma aygıtından geçmek gerekiyor. Yangın durumunda ise gazlı söndürme sistemi uygulandı. Merkezde görev yapacak personel yurtiçinde ve yurtdıĢında özel eğitimden geçirildi. 112 Acil Çağrı Merkezi için 8 milyon 500 bin lira tutarındaki harcama, ĠçiĢleri Bakanlığı ve Antalya Valiliği Özel Ġdare bütçesinden karĢılanmıĢtır (Kurt, 2009).

Bu projede büyük bir devlet yatırımının söz konusu olduğu görülmektedir. Antalya ve Isparta Ģehirlerinde inĢa edilerek hizmete girmiĢ olan 112 Acil Çağrı Merkezlerinin maliyetleri göz önüne alındığında, bu projenin yakın bir gelecekte su halkası gibi tüm ülke geneline yayılarak uygulanacak olması büyük bir emeğin, büyük bir projenin ve büyük bir bütçenin var olduğunu göstermektedir. Fakat 112 ASH penceresinden bakıldığında, bu Ģekilde karma bir sisteme geçiĢte büyük sıkıntılarında beraberinde yaĢanacağı düĢünülmektedir. Hali hazırda alt yapısı en güçlü olan ve mevcut projeye yakın olan bir sistemde 112 teĢkilatı günümüzde hizmet vermektedir. Bu projenin uygulanmasında diğer kurumlarla uyumluluğun sağlanmasında ve Sağlık Bakanlığının bu projede baĢından sonuna kadar aktif bir Ģekilde yer almasında, 112 teĢkilatı ve 112 personellerinin özlük hakları baĢta olmak üzere bir çok alanda faydalar sağlayacaktır. Nitekim hiçbir bakanlık kendi ilgi alanlarına girmeyen konularda yeterli bilgi birikimine sahip değildir. Bu sorunların yaĢanmasının önüne geçilmesinde ve aĢılmasında en büyük faktör, bu projenin tek bir bakanlık nezdinde yönetilmesinden ziyade ilgili bakanlık ve kamu kurum ve kuruluĢlarının da temsil edildiği bir komisyon tarafından yürütülmesi, projeye daha gerçekçi ve rasyonel bir iĢlerlik ve bakıĢ açısı kazandıracaktır.

2.3.4.1.4. Komuta Kontrol Merkezlerinin Kurulumu, Stratejik ve Güvenlik