Tedarik Zinciri Yönetiminin Uygulanması

Rekabetçi avantaj elde edebilmek için günümüzde işletmelerin en çok önem verdikleri yönetim biçimlerinden biri haline gelen tedarik zinciri yönetiminin işletmelere adapte edilmesinde kullanabilecek kesinleşmiş bir yol bulunmamaktadır. Tedarik zincirinin entegrasyonunda birçok soru akla gelmektedir. Bu sorulardan bazıları aşağıda ifade edilmiştir. (Ross, 2000, 336)

• Tedarik zinciri yönetiminin entegrasyonuna nereden başlanmalı? • Ne gibi kaynaklara ihtiyaç olacak?

• Bu entegrasyonun maliyeti ne olacak?

• Tedarik zinciri yönetiminin entegrasyonu ne kadar bir süre alacak?

• İşletmenin organizasyon yapısı bu entegrasyondan nasıl ve ne yönde etkilenecek?

Şekil-2.13.’de işletmeler için örnek bir tedarik zinciri yönetimi uygulama süreci gösterilmiştir. Şekilde gösterilen süreç toplam 10 basamaktan oluşmaktadır. İşletmeler tedarik zinciri sistemlerini ve bu sistemleri kurmak için ihtiyaçları olan kritik gereksinimlerini belirledikten sonra bu basamakları sırası ile uygulayabilirler.

Şekil-2.13.’de gösterilen adımlar aşağıdaki gibi açıklanabilir. (Ross, 2000, 340- 342)

1 2 3

4 5 6

7 8 9

10

Şekil-2.13.: Tedarik Zinciri Yönetimi Uygulama Aşamaları TZY için Eğitim Programının Hazırlanması Tedarik Zinciri Vizyonunu Belirlemek Rekabet Stratejilerin i Tayin Etmek • TZY Gereksinimlerini Belirlemek • Eğitilecek Kişileri Seçmek • Olası Rekabeti Araştırmak • Düşünce ve Tarzda Radikal Değişiklikler

• Zincir Üyelerinin Zayıf ve Güçlü Yönlerini Belirlemek • İçsel Amaçları ve

Zorlukları Belirlemek

TZY için Değer Yaratan Stratejileri Geliştirme En Uygun Tedarik Zincirini Yönetimin Desteğini Alma • Stratejik Yolları Açık

Olarak Belirlemek • Performans Ölçütlerini Belirlemek • Ortakları Seçmek • Gerekli Kanal Sinerjisini Yaratmak • Yönetim Görevlerini Tanımlamak TZY Organizasyon Yapısını Oluşturma Bilgi Ağını Yaratma TZY Stratejilerini Uygulama • Organizasyonun ve İşletmelerin İç Yapısını Belirlemek

• İletişim ve Bilgi Ağını Tanımlamak • Proje Planını Geliştirmek TZY Performans Ölçümlerini Geliştirmek • Zincir Üyeleri Arası

Performans Ölçütlerini Oluşturmak

1. TZY İçin Eğitim Programının Hazırlanması: Zincir üyelerinin çalışanlarına ve yöneticilerine TZY için gerekli olan eğitim verilmezse zincirden beklenen rekabetçi avantaj elde edilemez ve entegrasyonun gerçekleştirilmesi başarısızlıkla sonuçlanır. TZY geleneksel yönetim tarzından farklı olarak birçok yeni değişik yapı içerdiğinden entegrasyon işlemi tüm çalışanları uzun vadede etkileyecektir. İşletmelerde TZY entegrasyonu için eğitime tabi tutulması gereken üç grup çalışan vardır. Bunlardan ilki zincirin her katılımcı üyesinin üst kademe yöneticileridir. Bu kişilere eğitim vermedeki ana amaç TZY’nin hedeflerini, işlemsel değişiklerini anlatmak ve TZY’ni sahiplenmelerini sağlamaktır. İkinci olarak her işletmede TZY sistemini oturtmak için kurulan TZY takımlarını oluşturan çalışanları eğitime almak gerekir. TZY takımlarına verilen eğitim ile TZY prensipleri, yönetim becerileri, bilgi ve iletişim ağlarının kullanımı hakkında ayrıntılı bilgi verilir. Bu arada amaçlanan çalışanların gerek kendi işletmeleri gerekse zincire üye diğer işletmeler, için değer yaratmasına, süreç geliştirmesine, kalite yönetimine destek vermesine olanak sağlamaktır. Son olarak TZY’ne direk olarak katılmayan geri kalan işgücüne gerekli eğitimin verilmesi gerekir. Bu eğitimle de çalışanlara yaptıkları günlük faaliyetlerin zincirin rekabetçi misyonunu nasıl etkilediği anlatılır.

2. Tedarik Zinciri Vizyonunu Belirlemek: TZY entegrasyonuna başlamadan önce tüm zincir tarafından kabul edilebilecek pazarda rekabet avantajı yakalamayı amaçlayan ortak bir vizyonun tanımlanması gerekir. Bu vizyonun tanımlanması işletmelerin geleceği görebilmelerine olanak sağlar.

3. Rekabet Stratejilerini Tayin Etmek: TZY’nin başarılı entegrasyonu işletmelerin güçlü ve zayıf yönlerini belirleyip buna göre stratejilerin oluşturulması ile mümkündür. Stratejik olarak zincirin değerlendirilmesi tüm katılımcı işletmelerin aşağıdaki üç soruya yanıt vermesi sağlanarak gerçekleştirilir.

• Nerdeyiz?

• Nerede olmak istiyoruz?

Bu sorulara verilen yanıtlar yardımıyla zincir üyelerinin pazarlama, satış, üretim, tasarım, stok kontrolü, dağıtım, tedarik zincirinin diğer üyeleri ile olan ilişkileri vb. konularda zayıf ve güçlü yönleri bulunarak; rekabetçi avantajı kazanabilmek için müşteri ihtiyaçlarını tam olarak karşılayabilecek iyileştirmelerin yapılmasını sağlanarak, rekabet stratejileri oluşturulur.

4. TZY İçin Değer Yaratan Stratejileri Geliştirme: Rekabet stratejileri oluşturulduktan sonra hem bireysel olarak zincir üyelerinin hem de tüm zincirin rekabet avantajını artıracak, süreçlere ve faaliyetlere değer katan stratejilerin belirlenmesi gerekir. Bu stratejilerin oluşturulmasının iki amacı vardır.

Bunlardan ilki, tedarik zincirinin stratejik yönünü açık ve anlaşılır olarak belirlemek; ikincisi ise, oluşturulan stratejilerin geri bildirimi ölçmek için gerekli olan performans ölçütlerini oluşturmaktır.

5. En Uygun Tedarik Zincirini Tanımlama: TZY’ne ait stratejiler ve amaçlar belirlendikten sonra tedarik zincirine üye işletmeler arasında TZY amaçlarına uygun olan kanal ortaklıkları kurulur. Uygun ortağı seçebilmek başarılı bir TZY entegrasyonu için en önemli kriteri oluşturur.

6. Yönetimin Desteğini Alma: Zinciri oluşturan işletmelerin üst yönetim kademelerinin desteğini almadan TZY entegrasyonundan beklenen başarı sağlanamaz. TZY entegrasyonunun başarılı olabilmesi için zinciri oluşturan işletmelerin yöneticilerinin gerek zincirin sınırları içindeki gerekse sınırları dışındaki işletmelerle yakın iletişim içinde olmaları gerekir. Ayrıca tedarik zinciri ortaklıkları ile birlikte çalışmaya hazırlıklı olmalıdırlar ve TZY’nin hedef ve amaçlarını kavramalıdırlar.

7. TZY Organizasyon Yapısını Oluşturma: TZY uygulamada anahtar öneme sahip aşamalardan biride zincirin içyapısını verimli çalışacak şekilde oluşturmaktır. Zincir için gerekli olan kaynaklar ve kritik süreçler dikkate alınarak bu

8. Bilgi Ağını Yaratma: TZY stratejilerini uygulama ve zincir entegrasyonunu sağlamak için bilgi ve iletişim teknolojileri kullanılarak tedarik zincirinde bir bilgi ağı kurulmalıdır. Kurulan bu bilgi ağı ile zincir üyeleri arasında her türlü bilgi sorunsuz olarak dolaşabilmelidir. Birbirine iletişim ve bilgi ağları ile bağlı olan işletmeler tasarım ve üretim aşamalarında, satın alma, lojistik, müşteri hizmetleri, finansal süreçlerde yakın ilişki içinde bulunurlar. Zincir içerisinde oluşturulacak bilgi ve iletişim ağının oluşturulmasında işletmelerin kullandıkları yazılım ve donanımın birbirine uyumuna dikkat edilmelidir.

9. TZY Stratejilerini Uygulama: Yukarıda anlatılan aşamalar başarı ile uygulandığında son olarak yapılması gereken şey TZY için gerekli olan stratejileri zincir boyunca uygulamaya koymaktır.

10. TZY Performans Ölçümlerini Geliştirme: Oluşturulan TZY sisteminde her şeyin yolunda gidip gitmediğini kontrol etmek için her işletme sürecinde olduğu gibi sistemin performansının ölçülmesi gerekir. TZY’de performans ölçümü yapmak, tüm bir zincirin performansını ölçmeği gerektirdiğinden kolaylıkla gerçekleştirilemez.