Tam Doğru İnançlarına Bağlı (Orthodoxy) Periyotta Kamu Yönetimi ve

Batı toplumunda yönetim ile ilgili ilk modern çaba, F.Taylor’ın araştırmasından sonra endüstride verimliliğin artmasıdır. Endüstri mühendisleri bilimsel yönetimle üretimsel işlemi geliştirmişlerdir. Bu kavram ve bunun varyasyonları Amerikalı yöneticiler arasında oldukça popüler hale gelmiştir. Bilimsel yönetim ilkelerini Max Weber de ifade eder. Yarım yüzyıllık bilimsel yönetim polisliğin temel alanını anlamlandırılmıştır. Bu dönemde amaç daha fazla üretimdir, üretimden anlaşılan daha fazla kural ve düzenlemenin polislik işlevinde “en iyi yol” olarak yaşam alanlarına bir iş veya işlev olarak yansıtılmasıdır. Bu kavram ve bunun uygulamaları tüm kamusal alanlara dolayısı ile polis alanına da yayılmış ve yer bulmuştur. Birçok klasik örgütsel düşüncede polis örgütü (klasik yapı ve yönetimini düzenlemede); hiyerarşik organizasyon, dar kontrol sistemi, sıkıyönetim, açık emir- komuta düzeni, merkezi karar alma ve detay kural ve düzenlemeler şeklinde yapılandırılmaktadır. Kamu yönetim teorisyenlerinden; D.Waldo (1948: 206-207), V.Ostrom (1974: 36) ve N.Henry (1975:8-9) gibi araştırmacıların orthodoxy dönemi olarak adlandırdığı bu dönemde tek akılcı tepkisel çözüm olarak ortaya çıkan toplum destekli polislik anlayışıdır.

1.2.5.9.1 Hawtorn Deneyleri

1930’larda klasik bilimsel yönetim eğilimi ile makineleşmenin altı çizilmiştir. Bu çalışma Hawtorn’un Chicago’daki Batı Elektrik Şirketindeki çalışmalarının sonucudur. Bu çalışmalar polisliğin toplum alanında iş zenginleştirme kanunlarının temeli sayılacak anlayışı geliştirmiştir. Bu çalışma ile insan faktörünün üretimi etkilediği, çalışanlara önem verildikçe verimliliğin arttığı ortaya çıkarılmıştır. Başka bir araştırma sonucunda bilimsel yönetim ve klasik örgüt teorisinin sonuçları doğrulanmıştır. Örgüt sadece resmi ilişkilerden oluşmaz aynı zamanda örgüt sosyal bir sistemdir. Motivasyon ve üretim ekonomik ödülden fazla fiziksel çevre ve modern donanımlara bağlı olarak artmaktadır. Örgütte resmi olmayan lider, grup normları, statüler ve daha az yapılandırılmış öğeler bulunmaktadır ve bunların başat

etkileri söz konusudur (Stoner, 1982:448).

1.2.5.9.2 İnsan İlişkileri Okulu

Maslow’un insan ihtiyaçları teorisi oluşturulduktan sonra bununla ilgili araştırmalar devam ettirilmiştir, nitekim insan ilişkileri okulu A. Maslow’ a dayandırılarak geliştirilmiştir. İnsanları ekonomik faktörler olduğu kadar sosyal faktörlerde motive eder, insan ihtiyaçları önceliklerine göre 1. Fizyolojik ihtiyaçlar, 2. Güvenlik ihtiyaçları, 3. Ait olma ve sevgi ihtiyaçları, 4. Değer ihtiyaçları, 5. Kendini gerçekleştirme ihtiyaçları şeklinde sıralanabilir. Örgütsel davranış araştırmaları gelişerek devam ederken Maslow insanların ihtiyaçlarının ne olduğunu bilmeyi ve çevreyi anlamanın önemini ortaya koymuştur (1977:333-337). Maslow’un teorisi klasik örgüt teorisine eklenmiştir, çalışanlar örgütsel amaçları sadece amirleri gözlüyor diye değil, kendilerini merkeze alarak başarmaya çalışırlar. Bilimsel yönetim ilkeleri ile çalışan örgütlerde başarı olmasına rağmen üretimin insan öğesi ile bağlantılı sorunlar bulunmaktadır. P.Ducker’ın “Endüstri Toplumu İnsanın Geleceği” isimli çalışması ile (1942) “Yeni Toplum” (1949), eserlerinde üretim ve kontrolde çalışanların sorumluluğunu ortaya koymuştur.

C. Argyris (1957) ve F.Herzberg (1959), Taylorcu metotları değerlendirmişlerdir. Günümüz çalışmaları toplum destekli polis literatüründe toplum destekli polis memurlarının daha deneyimli ve verimli olduğunu ortaya koymuştur. Takım çalışması da yönetimde önemli olan bir kavramdır, çalışanların kendilerini yönetimin parçası olarak görmeleri önemlidir. Bu görüşlere D.McGregor’un The Human Side of Enterprise (1960), P. Crosby’nin Quality is Free (1979) ve W.E.Deming’in The Deming Management Method, J.Juran’ın Juran on Leadership for quality (1989) eserlerinde rastlanır (Walton, 1986). “Kalite Çemberi” ve toplam kalite yönetimi terimleri kamu yönetimi içine alınabilir, problem çözmede katılımcılar bir takım oluşturabilir, daha üst sinerjik çözümler ortaya çıkabilir. Çalışanların benlik saygıları, başarıları, yeterlikleri, bilgileri ve kendine güvenleri artar. Toplum destekli polislik kamu-polis ilişkisi ilkesine dayanarak problemleri çözmektedir. Taylor’un yönetim stratejisi ve McGregor’un (1960) insan odaklı

stratejileri arasında, karşıtlıklar bulunmaktadır. Sosyal bilimcilerin pek çoğu çalışanlar için bilimsel yönetimin en doğrusu olduğunda hem fikirdir, çünkü bu uygun yönetim uygulamaları olarak ortaya konulmuştur. Bilimsel yönetimin teorik uygunsuzluğu neden ve etkiyi ayırt etmemesidir. Literatürde klasik örgüt bürokrasilerinde, çalışanların veya çalışan grupların ihtiyaçları arasında bir gerilim olduğunun gözlendiği belirtilmiştir. 1970’ lerde iş gücünün doğası değişmiş, elle (manuel) çalışanların sayısı azalmıştır ve Ducker’in ifade ettiği planlar yapan, yaratan ve bilginin kendisi üzerine düşünen bilgi çalışanlarının sayısı oldukça fazla şekilde artmıştır. Sonraları Drucker, Stick ve Carrot yönetim yaklaşımında klasik örgütsel kontrol eğilimi uygulamaları ile motive edilmenin azaldığını ifade etmiştirler. İşin doğası bireysel başlamayı, kendini yönlendirmeyi ve sorumluluk almayı gerektirmektedir (Drucker, 1993:62-67) .

McGregor’a göre çalışanları en iyi motive eden yönetim teorisidir. Teoride örgütün amaçlarını başarmak için sorumlulukların paylaşılması gerekmekteydi. Bu temalar 1970’lerde pek çok çalışmada üretim krizi ile ilgili olarak kullanılmış ve tekrarlanmıştır. Amerikan Sağlık, Eğitim ve Refah bölümü Amerika’ da İş Hayatı (Richardson, 1973:67) ve Amerika parlamentosu seminerinde (1973) İş Hayatının Kalitesi oturumunda, iş doyumunun eksikliğinin krize neden olduğu ifade edilmiştir. Her iki çalışmada çözüm olarak, yüksek düzeyde biliş, katılım, özerklik, daha fazla sorumluluk ve kendini geliştirme gibi içsel ödüller ifade edilmiştir. Toplum destekli polislikte polislerin iş memnuniyeti ve verimlilik daha fazla, duyumları daha yüksektir. Toplam kalite yönetimi bu inanç ile çizilir ve Federal kalite enstitüsünün kurulmasıyla geniş ölçüde kabul edilmiştir.

F.Herzberg (1959; 1966), üretim ve iş doyumu arasındaki bağlantıyı açıklamaya çalışmıştır. Onun takipçileri de bu konuda çalışmalar yapmışlar, sonuçta çeşitli kültürlerde ve işlerde pek çok çalışma ortaya çıkmıştır. Polis yönetimi ile ilgili profesyonel alanda ortaya çıkan kitap olan Belediye Polis Yönetimi (Municipal Polis Administration) ‘da 1970’lerde hakim olan sistem tartışılmıştır. Çalışanların otonomisi, sorumluluğu, örgütsel amaçlara inanç arttıkça iş zenginleşmektedir. Bu kavramların çoğu da toplum destekli polislik bağlamında bulunmaktaydı. Davranışçı

bilim adamları üç psikolojik durumda çalışanların motivasyonu ve doyumunun artacağını belirtmişlerdir (Hackman ve diğerleri, 1975:187). Birincisi, çalışan işin önemli olduğuna inanmalı, ikincisi, iş için bireysel olarak kendisine, yapabileceğine inanmalı ve üçüncüsü, çalışanlar başarı ile ilgili geri bildirimler almalıdırlar. Merkezi olmayan değerler, fırsatların olması, çeşitli becerileri uygulama, işlerin tanımlanması çalışanın motivasyonunu yükseltirken işe gelmeme ve işten ayrılmayı azaltır.

Polis memurları belli bir coğrafik alanda yaşam kalitesi, kamu güvenliği konuları ile ilgili daha fazla sorumluluk ve geri dönüşüm alarak çalışırlar. İş doyumu geleneksel profesyonel polislik alanında, toplum destekli polislik alanına dönüşerek çok fazla mesleki değişiklikle birlikte artmaktadır: Güçlenmiş tanıma, katılımcılık, özerklik, sorumluluk ve kendini geliştirme. Bunun sonucunda iş zenginleştirmesi sonucu olarak üretim artar. Toplum destekli polis memurları arasında iş doyumunun güçlenmesin de toplumun değerlendirmeleri çok önemlidir (Lurigio, Rosenbaum, 1994:149).

Geleneksel devriyede profesyonel polisler bazı pratikleri dikkate almayabilir, bundan faydalanmayabilir ama toplum destekli polislik ile genel iş yerinde motivasyonel uygulamaların başlamasıyla devriye memurlarının işi zenginleşmiştir.