SONUÇ VE TARTIŞMA

Geleneksel olarak verinin bilgiye dönüşümü, klasik yöntemlere da-yanmaktadır. Günümüzde veri miktarındaki büyük artış, teknoloji alanında yaşanan gelişmeler çerçevesinde veri madenciliği yaklaşımları ön plana çıkmıştır. İşletmelerde finansal bilgiyi üreten muhasebe fonksiyonu insan faktörüne dayanmaktadır. Bu nedenle alanda nitelikli insan kaynağı sağ-lamaya dönük lisans eğitimlerinde öğrencilerin Muhasebe dersine ilişkin tutum ve düşünceleri önem arz etmektedir.

Bu çalışmada, İİBF’lerde Genel Muhasebe dersi alan öğrencilerin bu derse yönelik görüşlerini ortaya koymak üzere karar ağacı yöntemlerinden CHAID analizi kullanılmıştır. Böylece öğrencilerin görüşlerini etkileyen en önemli faktörler belirlenmiş ve bunlar alt gruplara ayrılarak hangi de-ğişkenin etki düzeyinin daha yüksek olduğu incelenmiştir. Bu kapsamda gereksinim duyulan veriler İÜ İİBF’de farklı bölümlerde eğitimlerine de-vam eden öğrencilerden elde edilmiştir.

Karar ağaçlarının en önemli üstünlüğü, diğer çok değişkenli yön-temlerle elde edilmesi gereken istatistik varsayımların bu yöntemde söz

konusu olmamasıdır. Ayrıca bağımlı ve bağımsız değişkenler arasındaki ilişki yönünü ve önem sırasını görselleştirerek sunması önemli bir diğer avantajdır. Bu özellik sayesinde, elde edilen sonuçlar daha kolay yorum-lanabilmektedir.

Çalışma kapsamında İÜ İİBF’de farklı bölümlerde eğitim ve öğre-timlerini sürdüren 166 öğrenciye anket uygulanarak elde edilen verilere CHAID algoritması uygulanmış ve öğrencilerin yaş, cinsiyet, bölüm ve ders geçme notuna bağlı olarak Muhasebe dersi algılarına yönelik en önemli değişkenler belirlenmiştir. CHAID algoritmasının diğerlerinden en önemli farkı, ağaç yapraklarının verilerdeki farklı yapı sayısı miktarınca dallanma oluşturmasıdır. Böylece, daha çok alt grupla değerlendirme yap-mak, daha türdeş gruplardan sonuç elde etmek mümkündür. Çalışmada ortaya konan en uygun ağaç yapılarının değerlendirilmesiyle aşağıdaki so-nuçlar elde edilmiştir.

Hedef değişken seçilen “yaş” bulgularına göre araştırma kapsamın-da Muhasebe dersi algılarını etkileyen önemli bir değişken bulunamadığı anlaşılmaktadır. Öğrencilerin yaklaşık olarak aynı yaş grubunda olmaları bunun en belirgin sebebidir. Öğrencileri klasik yöntemle bu beş grupta top-lamak zaten mümkünken karar ağaçları yöntemi ile değişken özellikleri-ne göre farklı profillerde gruplandırma söz konusudur. Bu araştırmada bu farklılıklar cinsiyet, bölüm, öğrenim türü ve ders geçme notu değişkenleri için farklı profillerde ortaya çıkmıştır.

CHAID karar ağacı ile öğrencilerin cinsiyetine göre ders algılarını et-kileyen en önemli unsurlar sırasıyla dersin öğretim üyesi ve dersi öğrenme beklentisidir. Buna göre ortaya çıkan profillerde; dersin eğitmeninin etkili olduğunu düşünen %54,2’lik (90 öğrenci) grubun %26,5’i (44 öğrenci) aynı zamanda dersten çok şey öğrenmeyi bekleyen öğrencilerdir. Bu öğ-rencilerin cinsiyet dağılımı (%50; 22 öğrenci) eşit iken dersten çok şey öğrenmeyi beklemeyen öğrenci profilinde ise kadınlar (%76,8; 36 öğren-ci) erkeklerden (%21,7; 10 öğrenöğren-ci) çok daha fazladır. Dersin eğitmeninin etkili olmadığını düşünen profilde ise erkek öğrencilerin sayısı (%56,6; 43 öğrenci) kadınlardan daha fazladır.

CHAID karar ağacı ile öğrencilerin bölümüne göre ders algılarını et-kileyen olan en önemli unsurlar sırasıyla daha fazla çalışma ve dersin başa-rıdaki ödüllendiriciliğidir. Buna göre ortaya çıkan profillerde; diğer ders-lere göre Muhasebe dersine daha çok çalışması gerektiğini düşünen grupta ( %44,6; 74 öğrenci) İktisat Bölümü öğrencilerinin (%18,9; 14 öğrenci) Ekonometri Bölümü öğrencilerine (%81,1; 60 öğrenci) göre daha az oldu-ğu görülmüştür. Muhasebe dersine daha çok çalışması gerekmediğini dü-şünen diğer profillerde, Dersteki başarının ödüllendirici olması konusu ön plana çıkmaktadır. Dersteki başarının kendileri için ödüllendirici olduğuna tamamen katılan İktisat Bölümü öğrencisi (%62,1; 18 öğrenci) Ekonomi

Bölümü öğrencisinden (%37,9; 11 öğrenci) daha fazladır. Dersteki başa-rının kendileri için ödüllendirici olduğuna kesinlikle katılmayan öğrenci-ler yine İktisat Bölümü’nde %70,8; 17 öğrenci) Ekonometri Bölümü’ne (%29,2; 7 öğrenci) göre daha fazla iken kararsız olan grupta Ekonometri Bölümü öğrencisi (%66,7; 26 öğrenci) İktisat Bölümü’ne (%33,3’ü; 13 öğrenci) göre daha fazladır.

CHAID karar ağacı ile öğrencilerin ders geçme notuna göre ders al-gılarını etkileyen en önemli unsurlar sırasıyla dersin zorluğu ve dersin sı-kıcılığıdır. Buna göre ortaya çıkan profillerde; öğrencilerin %28,9 (48 öğ-renci) dersin tamamen zor olduğunu düşünürken büyük çoğunluğu (%71;

118öğrenci) dersin zor olmadığını düşünmektedir. Dersin zor olduğunu düşüneler en çok 26-50 not ortalamasında geçme notu olan 28 öğrenci (%58,3)’dir. Dersin zor olmadığını belirten 118 öğrenci (%71,1) için du-rum farklı olarak dersin sıkıcılığı konusunu ön plana çıkartmaktadır. Bu öğrencilerin %25’i (42 öğrenci) dersin sıkıcı olduğu konusuna kesinlikle katılmazken büyük çoğunluğunun (%45,8; 76 öğrenci) dersi sıkıcı olarak değerlendirdikleri görülmektedir. Dersin zor olmadığını düşünen öğren-ciler en çok 26-50 ve 51-75 not aralıklarında olan öğrenöğren-cilerdir. Bununla birlikte, bu öğrencilerin sayıları incelendiğinde; 26-50 aralığında not or-talaması olan 51 öğrenciden (%43,2) 41’inin, 51-75 aralığında not ortala-ması olan 45 öğrenciden (%38,1) ise 25’inin aynı zamanda dersi tamamen sıkıcı olarak gördükleri anlaşılmaktadır.

Sonuç olarak; karar ağaçları yöntemiyle öğrencilerin Muhasebe dersi-ne yödersi-nelik algıları ortaya konmuş ve yaş, cinsiyet, bölüm, ders geçme notu değişkenlerine göre düşüncelerini etkileyen en önemli değişkenler tespit edilmiştir. Geniş bir sınıflandırmanın olması, sonuçların görsel ve kolay yorumlanması karar ağacı yönteminin ihtiyaca uygun cevap vermede etkili olduğunu kanıtlamaktadır. Bununla birlikte, karar ağaçlarıyla bulunan so-nuçlar farklı yöntemler için veri olarak kullanılabilmektedir. Böylece yeni bilgiler ortaya çıkabilmektedir.

KAYNAKÇA

Aksu, İ.& Oral, T. (2017). Lisans Öğrencilerinin Muhasebe Dersine Yönelik Algı Tutum ve Başarı Durumlarına İlişkin Bir Araştırma. Journal of Social And Humanities Sciences Research (JSHSR), 4 (12), 706-717.

Albayrak, A. S. & Koltan Yılmaz, S. (2009). Veri Madenciliği: Karar Ağacı Algoritmaları ve İMKB Verileri Üzerine Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 31-52.

Atmaca, M. & Çoşgun, N. (2014). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’ne Bağlı Meslek Yüksek Okullarında Muhasebe Eğitimi Alan Öğrencilerin Motivasyonlarının ve Beklentilerinin Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(1), 167-184.

Aygün, D. T. & Gerekan, B. T. (2012). Muhasebe Dersini İlk Defa Alan Öğrencilerin Derse Yönelik Algılarının Tespiti: Karşılaştırmalı Bir Alan Araştırması. Yönetim Ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, (18), 48.

Aytekin, Ç., Sütcü, C. S. & Özfidan, U. (2018). Karar Ağacı Algoritması ile Metin Sınıflandırma: Müşteri Yorumları Örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(55), 782-792.

Bilgiç, E. & Çakır, U. (2019). Sosyoekonomik Yaklaşımla Zincir Perakende Mağazalarının Segmentasyonu. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 41(2), 2149-1844.Çelik, M. & Serinkan, C. (2011).

Muhasebe Dersine Yönelik Tutumlarda Üniversite Öğrencilerinin Bireysel Ve Bölümsel Farklılıkları. MÖDAV, 13(3), 289-321.

Çalış, A., Kayapınar, S. & Çetinyokuş, T. (2014). Veri Madenciliğinde Karar Ağacı Algoritmaları ile Bilgisayar ve İnternet Güvenliği Üzerine Bir Uygulama. Endüstri Mühendisliği Dergisi, 25(3-4), 2-19.

Demirel Utku, B. & Erol, İ. (2015). Lisans Öğrencilerinin Muhasebeye Giriş Dersine Yönelik Algılamalarının Belirlenmesi. Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 1(3), 91-104.

Díaz-Pérez, F. M. & Bethencourt-Cejas, M. (2016). CHAID Algorithm as An Appropriate Analytical Method for Tourism Market Segmentation.

Journal of Destination Marketing & Management, 5, 275–282.

Erol Fidan, M. (2012). Üniversitelerde Muhasebe Dersini Powerpoint Sunumu ve Klasik Yöntem ile Alan Öğrenciler Arasındaki Farklılıklar: Bilecik Üniversitesi Örneği. Yaşar Üniversitesi Dergisi, 7(25), 4281-4306.

Ertuğrul, İ. & Özdemir, S. (2014). Muhasebe Dersi Alan Ön Lisans ve Lisans Öğrencilerinin Derse Yönelik Tutumlarının Tespiti: Ege Bölgesinde Bir Uygulama. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7 (1), 204.

Fidan, C. & Ağırbaş, İ. (2020). Muş Alparslan Üniversitesi Öğrencilerinin Genel Muhasebe Algılarına Yönelik Metaforlar. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (87), 15-32.

Geiger, M. A. & Ogliby, S. M. (2000). The First Course in Accounting: Students’

Perceptions and Their Effect on the Decision to Major in Accounting.

Journal of Accounting Education, 18 (2), 63 – 78.

Gerekan, B.& Aygün, D. (2012). Üniversitelerdeki Muhasebe Eğitimine Yönelik Öğrencilerin Algıları: Karadeniz Teknik Üniversitesi ve Rize Üniversitesi Karşılaştırması. Muhasebe ve Denetime Bakış, 12(38), 133-144.

Hsu, C. H. C. & Kang, S. K. (2007). CHAID-Based Segmentation: International Visitors’ Trip Characteristics and Perceptions, Journal of Travel Research, 46, 207-216.

Irmak, S. & Ercan, U. (2017). Karar Ağaçları Kullanılarak Türkiye Hanehalkı Zeytinyağı Tüketimi Görünümünün Belirlenmesi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(3), 553-564.

Isı, A., Özaydın, Ö. & Cemrek, F. (2014). Determination of Factors Affecting Individuals’ Investment Behaviour using CHAID Analysis. Journal of Economics Finance and Accounting, 1(4), 273-284.

Karakaya, E., Çelik, Ş. & Taysi, M. R. (2018). CHAID Algoritması ile Balık Eti Tüketimini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 35(2), 85-93.

Karavardar, A. & Paça, M. (2019). Muhasebe Dersine İlişkin Algı ve Kaygı:

Giresun Üniversitesi İşletme Bölümü Öğrencileri Üzerinde Bir İnceleme.

Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 10(1), 73-83.

Kavzoğlu, T. & Çölkesen, İ. (2010). Karar Ağaçları İle Uydu Görüntülerinin Sınıflandırılması: Kocaeli Örneği. Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi, 2(1), 36-45.

Köse, T.& Gürbüz, H. (2009). Muhasebeye Giriş Dersine İlişkin Görüşleri Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Örneği. MÖDAV, 11(4), 107-146.

Kutlu, H. A., Öztürk, S., Yılmaz, T. & Gerekan, B. (2017). Muhasebe Eğitiminde Ölçme ve Değerlendirme: Öğrencilerin Bakışı Üzerine Bir Araştırma.

Journal Of Accounting & Finance, (74), 15-35.

Kurnaz, E. & Eyceyurt Batır, T. ( 2019). Genel Muhasebe Dersi Hakkında Üniversite Öğrencilerinin Metaforik Algıları: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Örneği. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 21(3), 829-854.

Milanović, M. & Stamenković, M. (2016). CHAID Decision Tree: Methodological Frame and Application, Economic Themes, 54(4), 563-586.

Onan, A. (2015). Şirket İflaslarının Tahmin Edilmesinde Karar Ağacı Algoritmalarının Karşılaştırmalı Başarım Analizi. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 8(1), 9-19.

Ritschard, G. (2013). CHAID and Earlier Supervised Tree Methods, J.J. McArdle

& G. Ritschard (eds), Contemporary Issues in Exploratory Data Mining in Behavioral Sciences, Routeledge, New York, 48-74.

Şata, M. & Çakan, M. (2018). CHAID Analizi ve Lojistik Regresyon Analizi Sonuçlarının Karşılaştırılması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 48-56.

Tuğay O. (2014). Muhasebe Dersi Alan Öğrencilerin Muhasebe Dersine Yönelik Algıları ve Muhasebe Öğretim Elemanlarından Beklentileri Üzerine Mehmet Akif Ersoy Üniversitesinde Bir Araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 9(3), 49-68.

Uzgören, N., Kara, H. & Uzgören, E. (2015). Yöneticilerde Boyun Eğici Davranış Eğilimlerinin CHAID Analizi ile İncelenmesi: Yönetici Adayı Öğrenciler Üzerine Bir Araştırma. EKEV Akademi Dergisi, 19(61), 451-462.

Varıcı, İ. T.& Bulut, E. T. (2015). Muhasebe Dersine Yönelik Endişeler ve Tutumlar: Samsun Ondokuzmayıs Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Örneği, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(3), 293.

Yıldırım, S. (2015). Genel Muhasebe Dersi Alan Öğrencilerin Derse İlişkin Beklentileri ve Başarı Durumlarının Değerlendirilmesi. Muhasebe Ve Denetime Bakış, 14(44), 1-14.

Yıldıztepe, E. & Kocataş, A. (2018). Türkiye İşgücü Verilerinin Karar Ağacı Yöntemleriyle Analizi. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 8(2), 91-114.

Zaif, F. & Ayanoğlu, Y. (2007). Muhasebe Eğitiminde Kalitenin Arttırılmasında Ders Programlarının Önemi: Türkiye’de Bir İnceleme. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1), 115-136.

Bölüm 47