FZG ortamında öğretmenler hazırladıkları sınav örneklerini gruptaki diğer öğretmenlerle paylaşmıştır. Sınav soruları üzerinde araştırmacı tarafından değerlendirmeler yapılmıştır. Öğrencilerin anlamakta zorlanacağı veya kazanımın amacına ulaşmadan cevaplayabilecekleri sorular belirtilerek paylaşımda bulunan öğretmenlere sınavda düzeltmeler yapılması önerilmiştir.
Araştırmacı sınav haftasının yaklaştığı bir süreçte grupta sınav örneklerinin paylaşılmasına ve değerlendirilmesine yönelik tartışmayı başlatmıştır (Şekil 80). Ali hazırlamış olduğu sınav örneğini FZG’de paylaşmış ve Araştırmacı tarafından paylaşılan sınava yönelik değerlendirmeler yapılmıştır. Aşağıda bu paylaşımları içeren ekran alıntılarına yer verilmektedir.
Şekil 80. Araştırmacının ilk gönderisini içeren ekran alıntısı
Ali Öğretmenin hazırladığı sınav doğru-yanlış, boşluk doldurma, klasik bölüm ve test bölümünden oluşmuştur. Araştırmacı bu sınav örneğindeki Doğru-Yanlış ve boşluk doldurma bölümlerinde seçilen soruları beğenmiş ve hazırlayacağı sınavda kullanabileceğini belirtmiştir. Üslü sayılar kazanımını ölçen soruların ideal olduğunu ancak bir soruda “üslü sayıları hesaplayınız” cümlesi yerine “üslü sayıların değerini hesaplayınız” şeklinde soru kökünün düzenlenmesini önermiştir. Asal sayılar konusu ile ilgili sadece bir soru seçmiş olmasını eleştirmiş ve seçtiği sorunun kazanım içeriğini ölçmede yeterli olmayacağını düşündüğünü belirtmiştir. Çoktan seçmeli bir soruda çoğunlukla büyük olan ve çok kullanılmayan 4 asal sayının olduğu bir soru yerine en çok bilinmesi gereken asal sayıları ölçmeye yönelik bir sorunun bulunması gerektiğini belirtmiştir ve seçenek olarak Merve Öğretmenin hazırladığı sınavda bulunan “1’den 30’a kadar olan asal sayıları yazınız.” sorusuna sınavında yer vermesini önermiştir. Kalıcı öğrenmede sınav sorularının etkili olduğunu düşünen Araştırmacı bu sebeple ilerleyen yıllarda da sıklıkla kullanılan özellikle 1’den 20’ye kadar olan asal sayıların sınavda sorulması gerektiğini belirtmiştir. 6. Sınıf seviyesine uygun olarak günlük hayatla ilişkili test soruları seçmiş olmasını olumlu bulan araştırmacı, yeterli sayıda problem sorusunun bulunmadığını belirterek bir tane daha kat problemi veya ortak kat-ortak bölen ile alakalı problem eklemesini önermiştir. Araştırmacının bu önerileri üzerine Ali Öğretmen önerileri dikkate alacağını ve sınavını bir kere daha gözden geçirip tekrar düzenleyeceğini belirtmiştir. Aşağıda bu paylaşımları içeren ekran alıntısına yer verilmektedir.
Şekil 82. Araştırmacının sınav örneği ile ilgili değerlendirmeleri
Yukarıdaki örnekte Araştırmacının sınav örneklerini eleştirel bir gözle değerlendirdiği ve öneriler sunduğu görülmüştür.
Birinci dönemin ilk sınavına yönelik paylaşımda bulunan Merve Öğretmen de Ali gibi Doğru-Yanlış, boşluk doldurma, klasik ve çoktan seçmeli bölümlerinden oluşan bir sınav hazırlamıştır. Aşağıdaki ekran alıntısında bu sınav örneğine yer verilmiştir.
Şekil 83. Örnek sınavın ekran alıntısı
Yukarıdaki sınav örneğinde boşluk doldurma sorularından biri “Rakamları toplamı………. olan sayılar 3 ile kalansız bölünür.” şeklinde sorulmuştur. Araştırmacı bu soruda boşluğa yazılabilecek birçok doğru cevabın olmasının öğrencileri kararsızlığa düşürebileceğini düşünmüş ve tek cevaplı, bilgiyi ölçen sorulardan seçmesini önermiştir. Merve Öğretmen de Araştırmacıya hak vermiş ve tek cevaplı olanların ideal olacağı fikrini onaylamıştır. Araştırmacı, farklı bir soruda Merve Öğretmenin bir problem cümlesinde yer verdiği “aylığı 900 TL” ifadesinin bazı öğrenciler tarafından tam anlaşılmayabileceğini “aylık” kelimesi yerine “aylık maaş” şeklinde düzenlemesini önermiştir. Araştırmacı Merve Öğretmenin bazı soru köklerinde kullanılacak yöntemi ipucu olarak verdiğini gözlemlemiştir. Soru çözümünde kullanılacak yöntemi öğrencilerin bulması mı yoksa bu şekilde ipucu vermek mi daha doğru olur şeklinde sorgulamış ve bu durumu tartışmaya açmıştır. Merve Öğretmen ipucu vermediği takdirde sınav anında öğrenciler tarafından çok fazla soru yöneltildiğini ve bu sebeple yöntemi soruda hatırlatma ihtiyacı duyduğunu belirtmiştir. Araştırmacı eksik noktalarını belirttiği bu sınavı genel olarak beğenmiş ve sınavda yer alan birçok soruyu kendi hazırlayacağı sınava dahil etmeyi planlamıştır.
Aşağıda Araştırmacı ve Merve Öğretmen arasında geçen bu diyaloğa ait ekran alıntılarına yer verilmektedir.
Şekil 84. Araştırmacının değerlendirmeleri
Şekil 85. Araştırmacının paylaşılan sınava yönelik önerileri
Bu örnekte Araştırmacının paylaşılan sınavları öğrenci bakış açısıyla değerlendirdiği ve ayrıca bazı soruların ölçme amacına uygunluğunu sağlamaya yönelik tartışma ortamı oluşturduğu görülmüştür.
Farklı bir örnekte ise Araştırmacı, Berna Öğretmenin paylaştığı sınav örneğini değerlendirmiştir. Araştırmacı, Berna Öğretmenin hazırladığı sınavda her soru çeşidine yer vererek güzel bir sınav hazırladığını düşünmüştür. Sınavda ilgili kazanımı ölçmede yetersiz kalacağını düşündüğü soruları tespit ederek öneriler sunmuştur. Hangi sayının 6’ya kalansız bölündüğü sorulan çoktan seçmeli bir soruda seçeneklerdeki sayıların küçük
olması bölünebilme kuralı uygulamadan, bölme yaparak kalanı kontrol edebilecekleri yönünde Araştırmacı tarafından eleştirilmiştir. Kuralı uygulamadan doğru cevaba kolaylıkla ulaşabilecek olmalarının sorunun amacına uygun olmamasına sebep olabileceğini belirtmiştir. Hem 2 ile bölünen hem de rakamları farklı olan sayının sorulduğu farklı bir soruda, sadece rakamları farklı olan seçenek bulunduğunda 2 ile bölünebilmeyi kontrol etmeden doğru cevabın tespit ediliyor olmasını yine sorunun ilgili kazanımı ölçmede yetersiz kalacağı yönünde eleştirmiştir. Bu paylaşımları içeren ekran alıntılarına aşağıda yer verilmektedir.
Şekil 86. Sınav örneği
Şekil 87. Araştırmacının değerlendirmeleri
Yukarıdaki paylaşımlarda Araştırmacı sınav örneklerinde yer alan soruların kazanımı ölçmede yetersiz kalacağı durumları tespit etmeye çalışmıştır.