• Sonuç bulunamadı

5 1 Ortaokul Matematik Öğretmenlerinin Ders Öncesinde FZG Ortamında Paylaştığı Konuları Tartışma

Araştırma problemi kapsamında ortaokul matematik öğretmenlerinin ders öncesinde FZG ortamında tartıştığı konuları belirlemek amacıyla 13 haftalık uygulama sonunda gruptaki tüm paylaşımların kaydedilmiş ekran alıntılarından ve araştırmacı günlüklerinden elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile kodlanmış ve daha sonra temalar

oluşturulmuştur. FZG’ de yapılan derse hazırlık ve dersi planlamaya yönelik paylaşımlar incelendiğinde; derse giriş etkinlikleri, öğretici oyun önerileri, analojiler, somut örnekler, matematik şarkıları, materyal önerileri, vurgulanması önerilen bilgiler, olası öğrenci hataları, kavram yanılgıları, zorluk yaşanan konuların öğretimine yönelik kullanılan yöntemler, son olarak sınav ve çalışma kağıdı örneklerinin yer aldığı görülmüştür.

Beach (2017), yaptığı çalışmada mesleki gelişim web sitesi ortamında öğretmenlerin kendi kendine öğrenme deneyimlerini incelemiş ve online öğretmen topluluklarına dahil olan öğretmenlerin, bu gruplardaki paylaşımları inceleyerek diğer öğretmenlerin öğrenci ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik bilgilerini alıntılama ve mesleki amaçlara yönelik planlamalar yaparken online öğretmen topluluklarında paylaşılan uygulamalardan faydalanma eğilimi gösterdiklerini, online öğretmen toplulukları ile bilgiyi değerlendirme imkanı bulduklarını belirtmiştir. Bu çalışmanın sonuçlarına benzer şekilde çevrimiçi mesleki gelişim platformu olan FZG uygulamasında ders öncesinde paylaşılan gönderilerin içeriği incelendiğinde öğretmenlerin FZG’yi en çok öğretici oyun, etkinlik ve materyalleri paylaşmak veya yapılan paylaşımları incelemek amacıyla kullandığı görülmüştür. FZG’de en sık görülen paylaşımların bu nitelikte olması öğretmenlerin derslerinde eğlenceli, öğretici ve öğrencilerin aktif olmasını sağlayacak nitelikte etkinlik, materyal ve öğretici oyun önerilerine ihtiyaç duyduklarını göstermektedir. Mesleğin başlangıç yıllarında bulunan ortaokul matematik öğretmenlerinin dersi planlama ve konunun sunuluşu ile ilgili paylaşımlara daha ilgili yaklaşması, matematiği öğretme bilgilerini bu kapsamda geliştirmeye ihtiyaç duydukları ve farklı sınıf içi uygulamalardan haberdar olmak istedikleri şeklinde yorumlanabilir.

FZG’de ders öncesindeki paylaşımların içeriğine bakıldığında; etkinlik üzerinden konuya giriş, etkinlik sürecinde değinilmesi planlanan bilgiler, yapılan ilişkilendirmeler, konu öğretimi sonrasında öğretimi derinleştirme amacıyla geliştirilen oyun önerilerinin paylaşıldığı ve beğenildiği görülmüştür. Kelly ve Antonio (2016), çalışmalarında öğretmenlerin açık SİS gruplarını eğitici yollarla birbirlerini destekleme, kaynak paylaşımı ve eğitici tavsiyelerle birbirlerini yanıtlama amaçlarıyla kullandıklarını fakat buna karşılık, sonuçlarda uygulama üzerinde yansımalar için sunulan online desteğin, uygulamaların modellenmesi ve uygulamalar hakkındaki geribildirimin sınırlı olduğunu tespit etmişlerdir. FZG’den elde edilen sonuçlar bu çalışmanın sonuçlarıyla benzerlik göstermektedir. FZG’de oyunların içeriği, sınıf içinde uygulanışı, uygulama sürecinde ve sonrasında öğrencilerde gözlemlenen olumlu ve olumsuz durumlarla ilgili bilgiler verilerek diğer öğretmenlerin bu tecrübelerden faydalanıp kendi ders planlarını şekillendirdikleri görülmüştür. Ancak ders öncesinde yapılan bu planlamalarda bazı öğretmenlerin öğrencilerin matematiksel düşünmelerine yeterince odaklanmadığı, paylaştıkları öğretici

oyun ve etkinliklerin sadece uygulanışını açıklamakla yetindikleri görülmüştür. Araştırmacının moderatörlüğü üstlendiği bu çalışmada yansımalara yönelik tartışma ortamı oluşturmaya çalışılmış ve bazı öğretmenlerin bu tür tartışmalara daha fazla katıldığı, bazı öğretmenlerle ise sınırlı ölçüde bu amacın gerçekleştirildiği görülmüştür. Kelly ve Antonio’nun (2016) açık öğretmen grubuyla yaptıkları çalışmaya kıyasla, FZG’nin kapalı bir grup olmasının tartışma içeriğini istenen şekilde geliştirmeye katkı sağladığı söylenebilir.

FZG üyelerinin etkinlik ve oyun planları yapılırken daha çok öğrencilerin dersten keyif almasına ve bu uygulamaların her seviyedeki öğrenciye hitap etmesine odaklandığı, paylaşılan uygulama planlarında öğrencilerin matematiksel düşünmelerinin bazı öğretmenler tarafından derinlemesine irdelenmediği tespit edilmiştir. Yapılan çeşitli araştırmaların sonuçları da öğretmen ve öğretmen adaylarının öğrencilerin matematiksel düşünmelerine odaklanmada eksikliklerinin olduğunu göstermektedir (Sherin ve Han, 2004; Sherin ve van Es, 2009; van Es, 2011; van Es ve Sherin, 2008’den akt., Güner ve Akyüz, 2017, s. 447). FZG uygulamasının acemi öğretmenlerin bu eksikliğini öğretmen iş birliği ile giderebilecek bir araç olduğu söylenebilir.

Öğretici oyun ve etkinliklerin uygulanışı sırasında öğrenci düşünmelerine yeterince odaklanılmamıştır ancak, ders sürecinde değinilmesi gereken bilgiler ve sınıf ortamında tartışılması gereken konuların paylaşıldığı ve bu paylaşımlarda öğrenci düşünmelerine sıklıkla yer verildiği görülmüştür. Paylaşılan gönderilerde, en sık gözlemlenen kavram yanılgılarını gidermeye yönelik öğrencilere yönlendirilecek sorular ve tartışılması gereken kavramlar üzerinde durulduğu, kavramların anlaşılmasını sağlayacak örnek sorular, öğretmen açıklamaları ve yapılması gereken ilişkilendirmelerin somut örnekler ve günlük hayatla ilişkilendirmeler üzerinden açıklandığı tespit edilmiştir. Ball ve diğerleri (2008), öğretmenin derse başlarken hangi örneği seçmesi gerektiği, hangi öğretimsel açıklamaların öğrencinin daha iyi anlamasını sağlayacağı, öğretmenin öğretim için kullandığı gösterimlerin, materyallerin, etkinliklerin işlevsel yönünü fark edebilmesinin pedagojik alan bilgisi ile ilişkili olduğunu vurgulamaktadır. Uygulama sürecinde araştırmacı ders öncesinde öğretimsel kararlar alma ve ders süreci ile ilgili nitelikli planlama yapma amacıyla tartışmaları yönlendirmiş ve bu sayede öğretmenler pedagojik alan bilgilerini geliştirecek nitelikteki paylaşımlardan haberdar olma fırsatı yakalamıştır. Konu olarak ileride olan öğretmenlerin gözlemlerini ve yaptıkları uygulamaları paylaşması, sorun olabilecek durumları belirterek vurgulanması gereken bilgileri gruptaki diğer öğretmenlere hatırlatması, olası öğrenci hatalarına ve öğretiminde zorlanılacak konulara yönelik fikir alışverişi yapılmasına ve iş birliği ile çözüm önerileri geliştirilmesine imkan sunmuştur. Öğretmenlerin FZG ortamında konu öğretimi sırasında kuralın akılda kalıcılığını

sağlayacak ilişkilendirme, analoji ve somut materyal önerileri geliştirdiği görülmüştür. Bu durumda, çalışmanın kuramsal çerçevesinde değinilen online öğretmen desteği çeşitlerinden uygulamaları modelleme desteğinin (Kelly ve Antonio, 2016) benzer şekilde bu çalışmada da gözlemlendiği söylenebilir. Öte yandan öğretmenler tarafından üretilen materyal örneklerinin ve bu materyallerin öğrenciler üzerindeki olumlu etkilerinin paylaşıldığı, ayrıca üretilen materyallerin diğer öğretmenler tarafından beğenildiği ve birçok öğretmenin benzer materyaller üretme konusunda isteğinin arttığı görülmüştür. Bu durumda FZG’nin öğretici materyal geliştirme konusunda öğretmenleri güdülediği söylenebilir. Sosyal ağlar üzerinde öğretmen iş birliğine dayalı olarak yapılan benzer çalışmalarda da öğretmenlerin materyal tasarımı ve kullanımına ilişkin alan bilgilerinde mesleki gelişim sağladıkları ifade edilmiştir (Alemdağ, 2015; Beach, 2017; DeWert vd., 2003).

FZG’ye üye öğretmenlerin ders öncesinde ayrıca ölçme değerlendirme konusunda da fikir alışverişi yaptıkları belirlenmiştir. Bazı öğretmenler hazırladıkları sınavı sınıflarında uygulamadan önce grupta paylaşarak diğer öğretmenlerin değerlendirmesine sunmuştur. Özellikle araştırmacı ve birkaç öğretmen tarafından sorular üzerinde değerlendirmeler yapılmış, öğrencilerin anlamakta zorlanacağı veya kazanımın amacına ulaşmadan cevaplayabilecekleri sorular belirtilerek sınavda düzeltmeler yapılması önerilmiştir. Paylaşılan sınav örneklerinde beğenilen soruların diğer öğretmenlere sınav hazırlarken fayda sağladığı anket verileri ile belirlenmiştir. Bunun dışında konu tekrarı amacıyla kullanılan ve öğretmenler tarafından hazırlanan örnek çalışma kağıtlarının paylaşıldığı, ödevlendirme ve ödevin değerlendirilmesi amacıyla yapılan uygulamalar hakkında gruptaki öğretmenlerin fikir alışverişinde bulundukları görülmüştür. FZG’de ders ve sınav öncesinde yapılan paylaşımların öğretmenlerin ölçme değerlendirme boyutunda matematiği öğretme bilgilerini geliştirmeye katkıda bulunduğu söylenebilir.

5.

2. Ortaokul Matematik Öğretmenlerinin Ders Sonrasında FZG

Outline

Benzer Belgeler