Nüfusun Ekonomik Faaliyet Kollarına Göre Dağılımı

Bir yerin gelişmişlik düzeyi hakkında bilgi veren en önemli kriterlerden birisi, çalışan nüfusun ekonomik faaliyet kollarına göre dağılımıdır. Ekonomik faaliyet kolları kabaca tarım, sanayi ve hizmet sektörlerinden oluşur. Gelişmişlik düzeyi tarım sektöründe çalışanların oranına bağlıdır. Tarım sektöründe çalışanların oranı arttıkça gelişmişlik düzeyi azalırken, tarım dışı sektörlerde çalışanların oranı arttıkça gelişmişlik düzeyi artmaktadır.

Faal nüfusun yaş sınırlarını kesin olarak belirlemek güçtür. Kaynakların büyük bir kısmı faal nüfusu 15-64 yaş arası olarak verirken, TÜİK 1970 yılında faal nüfusu 12-64 yaş arası olarak belirleyerek, nüfusun ekonomik niteliklerini sayımdan bir hafta önceki durumu referans alarak değerlendirmiştir. 2000 yılı nüfus sayımında ise 12 yaş üzeri nüfus, faal nüfus olarak değerlendirilmiştir.

Silifke ilçe merkezinde 2000 yılı itibari ile faal olması gereken 12-64+ yaş grubunda toplam 47 915 kişi mevcuttur. Silifke ilçe merkezi Mersin ili ilçeleri arasında faal nüfus miktarının fazlalığı bakımından 2. sırada yer almaktadır. 2000 yılı itibari ile Silifke ilçe merkezinde 12-64+ yaşları arasında faal olması gereken

nüfus (47 915 kişi) toplam nüfusun (64 827 kişi) % 74‟ünü oluşturur. Ama bu nüfusun tamamı etkin olarak üretime katılmamaktadır.

İlçe merkezinde faal olan nüfus 16 698 kişi ile çalışma çağındaki nüfusun % 34,84‟üne eşittir. Faal olmayan nüfus miktarı ve oranı ise 31 216 kişi ile % 65,14‟tür. Yani genel itibari ile çalışma çağındaki nüfusun 3/1‟lik bir kısmı faal iken, 3/2‟lik kısmı faal değildir (Tablo 42).

Tablo-42: Silifke Ġlçe Merkezinde Faal Olan ve Olmayan Nüfusun Dağılımı (2000)

Nüfus Erkek %’si Kadın %’si Toplam %’si

Faal Olan Nüfus 13 783 56,82 2 915 12,32 16 698 34,84 Faal Olmayan Nüfus 10 473 43,18 20 743 87,67 31 216 65,14

Bilinmeyen - - 1 0,1 1 0,02

12- 64 + Yaş Arası Nüfus 24 256 100 23 659 100 47 915 100

Kaynak: DİE, 2000: 127.

Çalışma çağında bulunan erkeklerin % 56,82‟si faal iken, % 43,18‟i faal değildir. Yani erkeklerde çalışanların sayısı çalışmayanlardan daha fazladır. Erkek nüfusun işgücüne katılma oranı il merkezinde % 60‟dır. Yani Silifke ilçe merkezinde erkeklerin iş gücüne katılma oranı il merkezinden daha düşüktür.

Ancak kadınlarda durum tam tersidir. Çalışma çağındaki kadınların % 12,32‟si çalışırken % 87,67‟si çalışmamaktadır. Kadın nüfusun iş gücüne katılma oranı il merkezinde % 16‟dır. Yani Silifke ilçe merkezinde kadınların iş gücüne katılma oranı il merkezinden daha düşüktür.

İşgücünde olan nüfusun % 82,5‟ini (13 783 kişi) erkek nüfus, % 17,5‟ini (2 915 kişi) kadın nüfus oluşturur (Tablo 43).

Tablo-43: Silifke’de Ġstihdam Edilen ve ĠĢgücünde Olmayan Nüfusun Cinsiyetlere Dağılımı (2000)

Cinsiyet Ġstihdam Edilen Nüfus %’si ĠĢgücünde Olmayan Nüfus %’si

Erkek 13 783 82,5 10 473 33,5

Kadın 2 915 17,5 20 743 66,5

Toplam 16 698 100 31 216 100

Kaynak: DİE, 2000 Yılı Genel Nüfus Sayımı Sonuçları

İşgücünde olmayan nüfusun % 33,5‟ini ( 10 473 kişi) erkekler, % 66,5‟ini ( 20 743 kişi) kadınlar oluşturur.

Silifke ilçe merkezinde çalışma çağında bulunan nüfusun en fazla olduğu grup; 6 623 kişi ile 15-19 yaş grubudur. Çalışma çağındaki nüfusun en az olduğu grup 1 258 kişi ile 60-64 yaş aralığıdır. Çalışma çağındaki erkekler ve kadınların en fazla bulunduğu yaş aralığı ortak olarak 15-19 yaş grubudur (Erkek = 3 544 Kişi, Kadın = 3 079 kişi) (Tablo 44).

Tablo-44: Ġlçe Merkezinde ÇalıĢma Çağı Nüfusunun Cinsiyetlere ve YaĢ Gruplarına Dağılımı (2000)

YaĢ Grupları Erkek Kadın Toplam

12-14 2 257 2 059 4 316 15-19 3 544 3 079 6 623 20-24 2 274 2 398 4 672 25-29 2 656 2 753 5 409 30-34 2 607 2 949 5 556 35-39 2 959 2 955 5 914 40-44 2 363 2 190 4 553 45-49 1 797 1 557 3 354 50-54 1 187 1 038 2 225 55-59 790 751 1 541 60-64 644 614 1 258 65 + 1 173 1 313 2 486 Bilinmeyen 5 3 8 Toplam 24 256 23 659 47 915 Kaynak: DİE, 2000: 127.

Faal nüfus içerisinde erkeklerin en fazla olduğu yaş aralığı 2 625 kişi ile 35-39 yaş grubu olurken, kadınların en fazla olduğu yaş aralığı 584 kişi ile 20-24 yaş grubundadır. Ve kadınlar hiçbir yaş grubunda faal nüfus içerisinde erkeklerden daha fazla olmamıştır (Tablo 45).

Nüfusun işsizlik oranı da ekonomik açıdan önemlidir. İşsizlik sayımdan önceki bir hafta içerisinde çalışmayan ve bir işle de bağlantısı olmayanlardan, iş arayan ve son üç ayda iş bulmak için bir girişimde bulunanların, toplam işgücü (faal) nüfusu içindeki oranıdır (DİE, 2000: 20).

Silifke ilçe merkezinde faal olan nüfusun (16 698 kişi) % 82,2‟sini çalışan nüfus (13 735 kişi), % 17,8‟ini (2 963 kişi) işsiz nüfus oluşturur. Yani Silifke ilçe merkezinde işsizliğin oranı % 17,8‟dir. Bu oran Mersin il merkezinde % 22,7, ilçeler genelinde % 23,7‟dir. Silifke ilçe merkezinde, işsizlik il genelinden daha düşüktür. İşsiz nüfusun % 72,2‟si (2 140 kişi) erkek, % 27,8‟i (823 kişi) kadındır. İşsiz

nüfusun büyük bir çoğunluğunu 30 yaşın altındaki genç nüfus oluşturmaktadır (Tablo 45).

Tablo-45: Silifke Ġlçe Merkezinde Nüfusun ĠĢgücü Durumuna Göre Dağılımı (2000) YaĢ

Grubu

ĠĢgücü (Faal Olan) ĠĢgücünde (Faal)

Olmayan Bilinmeyen

12-64+ YaĢ Arası

Toplam Nüfus Toplam Ġstihdam ĠĢsiz

Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın

12- 14 56 26 47 17 9 9 2 201 2 033 - - 4 316 15- 19 804 358 534 225 270 133 2 740 2 721 - - 6 623 20- 24 1 431 584 967 315 464 269 843 1 814 - - 4 672 25- 29 2 197 537 1 775 383 422 154 459 2 216 - - 5 409 30- 34 2 292 454 1 984 345 308 109 315 2 495 - - 5 556 35- 39 2 625 473 2 348 398 277 75 334 2 482 - - 5 914 40- 44 2 027 274 1 868 241 159 33 336 1 916 - - 4 553 45- 49 1 251 134 1 149 105 102 29 546 1 423 - - 3 354 50- 54 590 37 512 32 78 5 597 1 001 - - 2 225 55- 59 251 23 225 19 26 4 539 728 - - 1 541 60- 64 127 7 114 6 13 1 517 607 - - 1 258 65 + 131 8 119 6 12 2 1 042 1 305 - - 2 486 Bilinmeyen 1 - 1 - - - 4 2 - 1 8 Toplam 13 783 2 915 11 643 2 092 2 140 823 10 473 20 743 - 1 47 915 G. Toplam 16 698 13 735 2 963 31 216 1 47 915 Kaynak: DİE, 2000: 127.

İlçe merkezinde iş gücü yaşında olupta (12-64+) faal olmayan nüfusun % 6,1‟ini iş arayanlar, % 30,3‟ünü öğrenciler, % 48,7‟sini ev kadınları , % 11‟ini emekliler, % 2,3‟ünü irad sahipleri, % 1,6‟sını diğerleri oluşturur. Yani faal olmayan nüfus içerisinde en fazla miktar % 48,7 ile ev kadınlarıdır. Ev kadınlarından sonraki en büyük grubu öğrenciler oluşturmaktadır (% 30,3) (Tablo 46).

Tablo-46: Silifke Ġlçe Merkezinde Faal Olmayan Nüfusun Gruplandırılması (2000) Faal Olmayan Nüfus Erkek Kadın Toplam %’si İş Arayıp Son Üç Ayda İş Arayan 1 222 686 1 908 6,1

Öğrenci 5 304 4 152 9 456 30,3 Ev Kadını - 15 196 15 196 48,7 Emekli 2 845 585 3 430 11 İrad Sahibi 627 103 730 2,3 Diğerleri 475 21 496 1,6 Toplam 10 473 20 743 31 216 100 Kaynak: DİE, 2000: 132.

Tablodan da anlaşıldığı gibi faal olmayan nüfus içerisinde kadınların miktarı (20 743 kişi), erkeklerin ( 10 473 kişi) iki katıdır.

Çalışan nüfusun sektörlere göre dağılımı da ilçenin içinde bulunduğu ekonomik durum hakkında bilgi verebilir.

Çalışan nüfusun sektörel dağılımında, hizmet sektörü % 74,1‟lik oranla (10 181 kişi) ilk sırada yer alır. Bunu % 13,8‟lik oranla (1 897 kişi) tarım sektörü takip eder. Sanayi sektörü ise % 12‟lik bir paya (1 643 kişi) sahiptir. Son olarak iyi tanımlanmamış faaliyet grubuna % 0,1 (14 kişi) girmektedir (Tablo 47 ve Şekil 17).

Tablo-47: Ġlçe Merkezinde ÇalıĢan Nüfusun Sektörlere ve Cinsiyetlere Dağılımı (2000) Sektör Erkek %’si Kadın %’si Toplam %’si Hizmet 8 477 83 1 704 17 10 181 74,1 Tarım 1 617 85 280 15 1 897 13,8

Sanayi 1 538 94 105 6 1 643 12

İyi Tanımlanmamış Faaliyetler 11 79 3 21 14 0,1

Toplam 11 643 85 2 092 15 13 735 100

Kaynak: DİE, 2000: 154- 157.

Sahada tarım dışı faaliyetler daha fazla geliştiği için (% 86,2) ilçe merkezi gelişmiş ilçe statüsündedir. Ancak bu gelişme sanayi sektörüne bağlı değildir. Çünkü sanayi sektöründe çalışanların oranı sadece % 12‟dir.

74% 12% 14% 0% Hizmet Sanayi Tarım İyi tanımlanmamış

ġekil-17: Silifke Ġlçe Merkezinde ÇalıĢan Nüfusun Sektörel Dağılımı (2000)

Mersin il genelinde en fazla çalışan nüfus, tarım sektöründedir. Ondan sonra hizmet ve sanayi sektörleri gelir. Yani Silifke ilçe merkezi çalışan nüfusun sektörlere göre dağılımında, Mersin genelinden daha farklı bir yapı arz etmektedir.

Çalışan nüfusun sektörlere göre dağılımında nüfusun % 85‟ini erkekler, % 15‟ini kadınlar oluşturmaktadır. Ve hiçbir çalışma sektöründe kadınların oranı

erkekleri geçmemiştir. Bununla birlikte sektörler içerisinde kadınların en fazla pay aldığı sektör % 17 ile hizmet sektörüdür. Erkeklerin en fazla paya sahip olduğu sektör % 94 ile sanayi sektörüdür. Çünkü sanayi sektörü kas gücü isteyen bir sektör olduğu için kadınları burada çalışma imkânı daha sınırlıdır. Bununla birlikte tarım sektörü genel dağılıma uyar. Tarım sektörünün % 85‟i erkeklerden,% 15‟i kadınlardan oluşmaktadır ( Tablo 47).

İstihdam edilen nüfusun ekonomik faaliyetlere göre yapısını incelerken cinsiyetlerin durumunu kendi içerisinde ayrı ayrı da ele alınabilir. İstihdamdaki erkek nüfusun % 72,8‟i hizmet sektöründe çalışmaktadır. Bu oran il merkezinde % 68, ilçe merkezlerinde % 55‟dir. İstihdamdaki erkek nüfusun % 13,9‟u tarım sektöründe, % 13,2‟si sanayi sektöründe çalışmaktadır (Tablo 48).

Tablo-48: Silifke Ġlçe Merkezinde ÇalıĢan Erkek ve Kadın Nüfusun Sektörlere Dağılımı (2000)

Sektörler ÇalıĢan Erkek Nüfus %’si ÇalıĢan Kadın Nüfus %’si

Hizmet 8 477 72,8 1 704 81,5 Tarım 1 617 13,9 280 13,4 Sanayi 1 538 13,2 105 5,0 İyi Tanımlanmamış 11 0,1 3 0,1 Toplam 11 643 100 2 092 100 Kaynak: DİE, 2000.

İstihdam edilen kadın nüfusun ekonomik faaliyetlere göre dağılımı erkek nüfustan farklı bir yapı göstermez. İstihdamda ki kadın nüfusun % 81,5‟i hizmet, % 13,4‟ü tarım ve % 5,0‟i sanayi sektöründe çalışmaktadır (Tablo 48).

Sonuç olarak Silifke ilçe merkezinde sanayi sektörü en az gelişen, hizmet sektörü en fazla gelişen sektör olmuştur. Bununla birlikte ilçe merkezinde faal olması gereken nüfusun büyük bir kısmı faal durumda değildir. Yani faal nüfus içinde çalışanların bakmakla yükümlü olduğu kişi sayısı daha da fazlalaşmakta, nüfustaki bağımlı nüfus oranı giderek artmaktadır.