Misyon Tanım ve Kapsamı

Misyon, Latince’de ‘missus’ ya da ‘mittere’ kelimesinden türetilmiş, gitmesini sağlamak, atmak, fırlatmak anlamlarında kullanılmıştır. İngilizce de geçen, ‘mission’ kelimesinin Türkçe karşılığı ‘misyon’dur. ‘Mission’ kelimesinin aynı zamanda Hint- Avrupa dil grubunda fırlatmak, atmak anlamına gelen ‘meit’ kelimesinden türetildiği ifade edilmektedir (Cummings ve Davies, 1994: 147).

Türk Dil Kurumuna sözlüğünde ise, misyon isim olarak, görev anlamında aktarılmaktadır (TDK, 2013).

Ülgen ve Mirze’ye göre; misyon, bir kurum ve kuruluşun yani işletmenin varoluş nedeni ve strateji oluşturma sürecinin başlangıç noktasındadır. Çünkü, işletmenin strateji, hedef ve amaçları hazırlanırken, mevcut misyon bu stratejilere yol gösterecektir. İşletmenin misyonunda yer alan kuruluş ve varlık nedenine ilave olarak misyon, hangi ürünleri nerede ve ne şekilde üreteceği, iş düşüncesinin ne olacağı, hangi değerlerle nasıl fark yaratacağını tanımlanmış olacaktır (2010: 68).

David bir işin isminden, statüsünden veya kurum yazılarından anlaşılamayacağını, o işi, misyonun anlatacağını, açık ve net bir ifadeyle yazılmış misyon belgesinin ve kurumun amacını, işin gerçek ve yalın hedeflerini ortaya koyacağını ifade etmiştir (2002: 55).

Demir ve Yılmaz; misyon, açık ve özlü bir ifade ile belirtilmelidir demektedir. Diğer bir ifadeyle, misyon bir kurumun neyi gerçekleştirmek için var olduğunu veya sorumluluklarının neler olduğunu net bir şekilde açıklamalıdır. Bunun genel olarak tüzükte veya bildirgelerinde ve hükümlerinde belirtilmesi arzu edilir (Demir ve Yılmaz, 2010: 78).

Misyon, bir kurumun varlık nedenini, neyi başarmak için var olduğunu belirtir. Misyon, varoluşunu hangi temele oturttuğunu, nelere öncelik vererek, neleri gerçekleştirmeyi arzuladıklarını açıklayan, bir varoluş bilinci sunma çabasıdır. Misyon, kurumların rakiplerine karşı farklarını ortaya koyma, çalışanlarını motive etme, kuruma bir kimlik kazandırma ve hedef kitlesi ile iletişim kurma bakımından da önem arz etmektedir (Dalay vd., 2002: 20).

Miller ve Dress’e göre ise; misyon, aşağıda yer alan sorulara cevap verebilmelidir (1996: 9):

 Varoluş nedeni ve amacımız nedir?

 Bizi rakiplerimizden ayıran ve farklı kılan nedir?

 Gelecekte işimizde ne gibi farklılıklar oluşabilir?

 Ekonomik bağlantılarımız nasıl olmalıdır?

 Temel değer ve inançlarımız nedir ve nasıl olmalıdır?

David’e göre ise iyi hazırlanmış bir misyonun özellikleri (David, 2002: 66):

 Misyon bildirgesi, çok uzun cümlelerden oluşmamalı ve iki yüz kelimeden az olmalıdır.

 Misyon belgesinde, kurum hakkında olumlu düşünceleri ve duyguları ortaya çıkaracak ifadeler bulunmalıdır.

 Misyon belgesi, kurumun başarılı olacağı izlenimini vermelidir. Şeklinde ifade edilmiştir.

Akgemci ve Güleş’e göre ise (2009: 14):

 Kısa, açık ve çarpıcı şekilde ifade edilen,

 Hizmetin yerine getirilme sürecini değil, hizmetin amacını tanımlayan,

 Kurumun üretim ve hizmet alanını belirten,

 Kurumun ürettiği mal ve hizmet tanımlayan,

 Çalışanlarını motive edecek, mal ve hizmet üretirken sürekli akılda tutacakları ve gurur duyacakları anlamlı bir iddia ön plana çıkartan özellikler; misyonun önemli özellikleridir.

Misyon, kurum içerisinde hangi konum ve makamda olursa olsun, tüm çalışanların paylaştığı ortak bir değerdir. Amaçlar ise, her bir durumda farklılaşır ve aynı durumda çalışan kişilerin amaçları birbirinden farklı olabilir. Burada asıl önemli olan, değişik durum ve pozisyonlarda farklılaşan amaçların, ortak bir vizyonu gerçekleştirmeyi başaracak şekilde oluşturulması ve ifade edilmesidir (Dinçer, 1998: 142).

Tüm bu tanımlardan da anlaşılacağı üzere misyon kurumlar için; yaptığı işleri, inançları, değerleri, varoluş nedenleri ile kendilerini diğer işletmelerden farklı kılmak için izlemeleri gereken stratejileri gösteren bir yol haritasıdır. İyi hazırlanmış bir misyon belgesi kuruma yalnızca ekonomik bir getiri sağlamayacak, bununla

birlikte kurum çalışanları arasında bir sinerji oluşturarak, aidiyetin pekişmesinde etken olacaktır.

Kurumun misyon oluşturabilmesi için ilkin çevre koşullarını analiz etmesi daha sonra da işini belirlemesi gerekmektedir. Nitekim misyonun bir kısmı kurumun yaptığı ve yapacağı işi açıklamaktadır. Ancak misyon, kurumun sadece yaptığı iş de değildir. Kurum, misyon oluştururken, durum analizi de yapmalıdır.

Bunun yanında kurumun misyonunu oluştururken, kurum içindeki tüm birimlerin ayrıca fikirleri alınmalıdır. Kurumlarda, üst düzey yöneticiler, görevli oldukları ana iş gruplarını parçalara ayırarak, her birine, kendine bağlı ve sorumlu yöneticiler atarlar (Ülgen ve Mirze, 2010: 27-68). Bu yöneticiler üst yöneticiyle görüşerek kurumun misyonuna ilişkin kişisel görüşlerini belirtirler ve üst yönetici bu görüşleri toplayıp, derleyerek bir rapor halinde yöneticilere sunar. Daha sonra diğer kurum çalışanlarının da fikri alınarak ortak bir fikir birliğiyle kurumun misyonu oluşur. Bu misyonun denetim ve karar mekanizmalarında temel olması isteniyorsa, kurumun hemen her kademesinde kabul görmesi gerekmektedir (İslamoğlu, 1999: 54).

Bir kurum ve kuruluş misyon ve hedeflerini belirlediği zaman ancak nereye gideceğini bilir. Bunun için iyi bir temel hazırlaması gerekir. Bu temeli kurum stratejileri oluşturur. Strateji kurumun amaçlarını gerçekleştirebilmesi için kurumun izleyeceği yolları belirler (Campbell ve Goold, 1987: 67). Strateji yalnızca kurum hedeflerini gerçekleştirebilmesi için değil, aynı zamanda kurumun misyonuyla da uyumlu olmalıdır (Ivancevich ve Gibson 1990: 145). Misyon ile amaç ve hedefler saptanır. Kurumu amaç ve hedeflerine yönelten ise stratejisidir. (Okumuş vd., 2012: 13). Kurumların, misyonlarını gerçekleştirebilmeleri için stratejilerini de iyi belirlemeleri ve uygulamaları gerekmektedir.

Kurumun misyon ve vizyonunun belirlenmesini takiben gelecekle ilgili stratejileri ne yol gösterecek, bu stratejilerin ölçülmesine ve değerlendirilmesine yardımcı olacak amaç ve hedeflerin de aynı zamanda belirlenmesi gerekmektedir (Ülgen ve Mirze, 2010: 37). Amaçlar, belirli bir süre içinde gerçekleştirilmesi istenilen ve nihayet varılmak istenen sonuçlar demektir. Amaçlar soyut veya somut, maddi veya manevi, insani veya sosyal özelliklere sahip olabilir. Bu bakımdan

amaçlar; davranışları veya tepkileri yönlendiren insani veya sosyal olarak tanımlanan maddi veya manevi değerlerdir (Dinçer, 1998: 135). Kurumsal amaçların belirlenmesi, kutup yıldızının konumunu belirleme ile bir tutulmaktadır. Pusulanızı ona göre doğru belirledikten sonra, rotanızdan saptığınızda ona dönmeniz mümkündür. Etkili bir yönetimin temeli, açık bir şekilde ifade edilen ve doğru tespit edilmiş amaçlar olarak gözükmektedir (Özgen vd., 2005: 18). Kurumsal açıdan veya yönetim açısından, amaçlar kurumların faaliyetlerinin ve hatta varoluşlarının sebeplerini oluştururlar. Kurumsal amaç, organizasyonun bir bütün olarak gerçekleştirmek istediği geleceğe ilişkin bir durum olarak belirmektedir (Erol, 1997: 67). Kurumsal amaç; kurumun gerçekleştirmeye çalıştığı arzu edilen durum veya durumlar şeklinde belirmektedir (Aldemir, 1985: 183). Kurumun amaçları, yönetiminin belirlediği amaçlardır. Ancak yönetiminin ifade ettiği bu amaçlar misyon, vizyon ve stratejilerde olduğu gibi tüm çalışanlar tarafından benimsenip kabul görürse gerçekleşebileceği unutulmamalıdır (Dinçer, 1998: 137).