Lisanslı depoculuk sisteminin diğer faydaları

Lisanslı depoculuk sisteminin gelişmesi sayesinde çağın gerektirdiği tüm teknolojik imkânlara sahip laboratuvarlarca kaliteleri ve standartları belirlenen ürünlerin fiyatları borsada kalite ve sınıflarına göre oluşacak ve böylece kalite

bilincinin artacak olması sonucunda kaliteli üretim teşvik edilmiş olacaktır.42 _Ayrıca

lisanslı depolarda ürünlerin sağlıklı koşullarda muhafaza edilmesi fire ve bozulmaları azaltarak ürün kalitesinin korunmasını sağlayacaktır. Kaliteli üretime bağlı olarak tüketiciler de kaliteli ürün tüketebilecektir.

Lisanslı depoculuk sisteminin finans, nakliye ve sigortacılık gibi sektörlerde ilave istihdam alanları ve gelir kaynakları yaratılması gibi dolaylı katkıları da

olabilecektir.43

Elektronik ticarete büyük bir potansiyel oluşturması beklenen lisanslı depoculuk sistemi yatırımcılar açısından döviz, hisse senedi, altın ve tahvil gibi yatırım araçlarına alternatif olabilecektir. Lisanslı depolar ve ürün ihtisas borsalarının

41 _{Yücel, İsmail. “Lisanslı Depoculuk Sistemi ve Ürün İhtisas Borsacılığı.” 23 Haziran 2010. 2} Temmuz 2015. <http://www.slideshare.net/ismailyucel/lisansl-depoculuk-ve-rn-ihtisas-borsacl> 42 _a.g.e.:15

20

satarak gelir elde ederken; sanayici de yapmış olduğu stok neticesinde yüksek fiyatlı girdi yerine üretici gelirinin düşüklüğü pahasına düşük fiyatlı girdi kullanmış olmaktadır.

Bu durum bir nevi bölüşüm ilişkisini ortaya çıkarmaktadır. Üreticinin depolama imkânının yetersizliği ve finansman bulma zorunluluğu ürünün tüccara ya da sanayiciye düşük fiyatlar üzerinden geçmesine neden olmaktadır. Fiyat yükselişlerinden üreticinin yararlanamaması sonucunu doğuran bu yapısal sorun üreticiden tüccara ya da sanayiciye gelir transferi niteliğindedir.

Piyasanın aksak yapısından kaynaklanan bu durum, üretimin külfetine ve riskine katlanan üretici yerine depolama ve finansman imkânına sahip tüccar ve diğer alıcıların sistemden kazançlı çıkmasına neden olabilmektedir.

Lisanslı depoculuk sistemiyle üreticiler ürün ihtisas borsalarında ürünlerini birden çok alıcı karşısında satışa sunabilmekte, bu sayede ürünlerini güvenli bir

şekilde ve gerçek değerine yakın fiyatlar üzerinden pazarlayabilmektedir.40

Sisteminin işler hale gelmesiyle ürünlerini düşük fiyatlardan satmak zorunda kalmayacak olan üreticilerin gelir seviyesi yükselecektir. Piyasanın aksak yapısından kaynaklı olarak oluşan gelirin tüccara ya da diğer aracılara giden kısmı üreticide kalabilecektir. Bu durumda bölüşüm ilişkisi üreticinin lehine değişecek ve üretici gelirlerinde artışlar yaşanabilecektir. Ayrıca üreticiler etkin işleyen ürün borsaları sayesinde kendilerini fiyat düşüşlerine karşı da koruyabileceklerdir.

1.3.3. Sanayici ve tüccarlara yönelik faydaları

Depolama imkânlarının gelişmesiyle, sanayici ve tüccarlar kendi ihtiyaçları için depo inşa etme maliyetinden kurtulmakta ve asli faaliyetine yoğunlaşabilmektedir. Bu kesimler ihtiyaç duydukları miktar, tür ve kalitedeki ürünü güvenilir şekilde, elektronik ortamda mekân sınırlaması olmaksızın kısa zamanda temin etme, ellerinde tutacakları ürün senetleriyle ileride olası fiyat farklılıklarından korunma, risklerini azaltma ve bu senetleri teminat olarak kullanarak bankalardan

40 _{Ünye Ticaret Borsası, 2013:10}

21

kredi sağlama imkânı elde edebilecekler ve işletmelerine en yakın lisanslı depodan

ürününü teslim alarak nakliye masraflarını düşürebileceklerdir.41

Lisanslı depolarda depolanan ürün bilgileri sanayiciler tarafından kolaylıkla izlenebileceğinden aynı kalitedeki hammadde temini konusundaki sorunlar azalacaktır. Bunun yanında, sanayici ve tüccarlar ellerinde tuttukları senetlerle işletmelerinin mamul ihtiyacını garanti altına alabilecektir.

Lisanslı depoculuk sisteminin iyi bir şekilde işlemesi, tarım piyasalarının istikrara kavuşmasını sağlayacak, bu ise tarımsal üretimden elde edilen katma değeri yükseltecektir. Nitekim tarımsal ürün piyasalarında yaşanan fiyat istikrarsızlığı üretici, tüccar ve sanayicilere zarar verebilmektedir. Lisanslı depoculuk sisteminin sağlayacağı fiyat istikrarı üreticilerin yanı sıra tüccar ve sanayiciler açısından da öngörülebilirlik sağlamaktadır.

1.3.4. Lisanslı depoculuk sisteminin diğer faydaları

Lisanslı depoculuk sisteminin gelişmesi sayesinde çağın gerektirdiği tüm teknolojik imkânlara sahip laboratuvarlarca kaliteleri ve standartları belirlenen ürünlerin fiyatları borsada kalite ve sınıflarına göre oluşacak ve böylece kalite

bilincinin artacak olması sonucunda kaliteli üretim teşvik edilmiş olacaktır.42 _Ayrıca

lisanslı depolarda ürünlerin sağlıklı koşullarda muhafaza edilmesi fire ve bozulmaları azaltarak ürün kalitesinin korunmasını sağlayacaktır. Kaliteli üretime bağlı olarak tüketiciler de kaliteli ürün tüketebilecektir.

Lisanslı depoculuk sisteminin finans, nakliye ve sigortacılık gibi sektörlerde ilave istihdam alanları ve gelir kaynakları yaratılması gibi dolaylı katkıları da

olabilecektir.43

Elektronik ticarete büyük bir potansiyel oluşturması beklenen lisanslı depoculuk sistemi yatırımcılar açısından döviz, hisse senedi, altın ve tahvil gibi yatırım araçlarına alternatif olabilecektir. Lisanslı depolar ve ürün ihtisas borsalarının

41 _{Yücel, İsmail. “Lisanslı Depoculuk Sistemi ve Ürün İhtisas Borsacılığı.” 23 Haziran 2010. 2} Temmuz 2015. <http://www.slideshare.net/ismailyucel/lisansl-depoculuk-ve-rn-ihtisas-borsacl> 42 _a.g.e.:15

22

yurt içinde ve yurt dışında açacakları şubelerle ürünlerin pazarlanması, dağıtımı

kolaylaşacak ve altyapı sağlanacaktır. 44

Lisanslı depolarda depolanan ürünler hem sigortalanmakta hem de depolanan ürünlerde sigorta kapsamı dışında oluşacak olası kayıplara karşı tazmin fonları oluşturulmaktadır. Böylece, lisanslı depolara teslim edilen ürünlerin sigorta ve tazmin fonu kapsamında sağlıklı ve güvenilir şekilde depolanması gerçekleştirilmektedir.

Lisanslı depo işleticileri, taraflar arasında bilgi asimetrisini azaltarak ticaretin kolaylaşmasını sağlayan lisanslı depoculuk sistemiyle, talep üzerine büyük alıcılara ürün stokları hakkında ücretsiz veya çok az bir ücret karşılığında bilgi sağlayabilmektedir. Teslim yerleri olarak lisanslı depoların kullanılması ise üreticiler, büyük tüccarlar ve işleyiciler arasında pazarlama zincirinin uzunluğunu azaltarak ve dağıtımdan kaynaklı kâr paylarını daraltarak tarım ürünleri ticaretinde

şeffaflığın gelişmesine izin vermektedir.45

Lisanslı depoculuk sistemi çiftçinin finansal sisteme erişimini kolaylaştırmakta, ticari işlemlerinin resmiyet kazanmasına yardım etmekte, ticari faaliyetlerini geliştirmeleri için bir veri tabanı sağlamaktadır. Çünkü sistem, tarım sektörünün kredi kullanmasını teşvik etmekte, tarım ürünlerine dayalı ticarete sermaye sağlanmasına yardım etmekte ve kırsal alanlarda hizmet sağlayıcılar

açısından rekabetçi bir ağın gelişmesini kolaylaştırmaktadır.46

Tüm bunlarla birlikte, özellikle elektronik ürün senetleri ticari hayatın daha da profesyonelleşmesini sağlamakta ve ticari faaliyetlerde yaşanan riskleri azaltmaktadır.