Lisanslı Depoculuk Sisteminin Dezavantajları

1. TARIMDA LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİ

1.4. Lisanslı Depoculuk Sisteminin Dezavantajları

Lisanslı depoculuk sisteminin pek çok avantajı bulunmasına rağmen sistemin bazı dezavantajları da bulunmaktadır.

44_{Yücel İsmail. Lisanslı Depoculuk Sistemi ve Ürün İhtisas Borsacılığı, 23 Haziran 2010. 2 Temmuz} 2015. <http://www.slideshare.net/ismailyucel/lisansl-depoculuk-ve-rn-ihtisas-borsacl>

45_{Coulter and Onumah, 2002:8} 46 _a.g.e.:8-9

Sistemin sağlıklı bir şekilde işlemesi için üretim merkezlerine yakın çok sayıda lisanslı depo yapılması gerekmektedir. İlk yatırım maliyetinin yüksek olması ve çok sayıda lisanslı depo yapılması ihtiyacı sistemin hayata geçirilmesini

geciktirebilecektir.47

Küçük üreticinin depoya koyacak miktarda mamulü olmadığından depo

maliyetine katlanacak gücü bulunmamaktadır.48_{Küçük ölçekte üretim lisanslı}

depolarda depolansa bile sistemin getirdiği maliyetler dikkate alındığında beklenen kârlılık çok düşük seviyelerde kalabilecektir. Bu durum küçük ölçekte üretim yapan çiftçilerin sistemden yararlanmasını zorlaştırmaktadır.

Ürünlerin depoya taşınması çiftçiler için ek bir masraf teşkil etmektedir. Nakliye masraflarının yüksekliği ürünlerin lisanslı depolara taşınmasını güçleştirmektedir. Bu durum çiftçilerin mallarını lisanslı depolarda depolamasını

daha az olası kılmaktadır.49

Çiftçilerin fiyatın zirve noktasına ulaşıncaya kadar ürünlerini ellerinde tutarak kârlarını en üst düzeye çıkarmaya çalışması nedeniyle ürün senetleri satıcılar üzerinde spekülatif faaliyetleri teşvik edebilmektedir. Fiyat doruk noktasına ulaştığında, piyasaya ek stokların girmesi fiyatın hemen düşmesine neden olabilmektedir. Bu uygulama çiftçilerin stoklarının yarısından çoğunu en yüksek fiyat yerine en düşük fiyat seviyesinde satmasına neden olabilmektedir. Bu durumda

kâr önemli ölçüde azalabilecektir.50

Bu çalışma kapsamında sistemin gelişmesine yönelik sunulan politika önerilerinin, bu dezavantajları da dikkate alarak bunların giderilmesine ya da oluşmamasına yönelik tedbirleri de ihtiva etmesine özellikle dikkat edilmiştir.

47_{Memiş ve Keskin, 2015:627}

48_{Uras, Güngör. “ Lisanslı Depocular” Milliyet. 21 Ağustos 2006. 19 Ocak 2017.}

<http://www.milliyet.com.tr/%20lisanslidepocular/gungoruras/ekonomi/yazardetayarsiv/21.08.2006/1 68628/default.htm>

49_{Bass and Henderson. “Warehouse Receipts: Financing Agricultural Producers” p.4. October 2000.} 19 Ocak 2017. <http://pdf.usaid.gov/pdf_docs/Pnacq697.pdf>

yurt içinde ve yurt dışında açacakları şubelerle ürünlerin pazarlanması, dağıtımı

kolaylaşacak ve altyapı sağlanacaktır. 44

Lisanslı depolarda depolanan ürünler hem sigortalanmakta hem de depolanan ürünlerde sigorta kapsamı dışında oluşacak olası kayıplara karşı tazmin fonları oluşturulmaktadır. Böylece, lisanslı depolara teslim edilen ürünlerin sigorta ve tazmin fonu kapsamında sağlıklı ve güvenilir şekilde depolanması gerçekleştirilmektedir.

Lisanslı depo işleticileri, taraflar arasında bilgi asimetrisini azaltarak ticaretin kolaylaşmasını sağlayan lisanslı depoculuk sistemiyle, talep üzerine büyük alıcılara ürün stokları hakkında ücretsiz veya çok az bir ücret karşılığında bilgi sağlayabilmektedir. Teslim yerleri olarak lisanslı depoların kullanılması ise üreticiler, büyük tüccarlar ve işleyiciler arasında pazarlama zincirinin uzunluğunu azaltarak ve dağıtımdan kaynaklı kâr paylarını daraltarak tarım ürünleri ticaretinde

şeffaflığın gelişmesine izin vermektedir.45

Lisanslı depoculuk sistemi çiftçinin finansal sisteme erişimini kolaylaştırmakta, ticari işlemlerinin resmiyet kazanmasına yardım etmekte, ticari faaliyetlerini geliştirmeleri için bir veri tabanı sağlamaktadır. Çünkü sistem, tarım sektörünün kredi kullanmasını teşvik etmekte, tarım ürünlerine dayalı ticarete sermaye sağlanmasına yardım etmekte ve kırsal alanlarda hizmet sağlayıcılar

açısından rekabetçi bir ağın gelişmesini kolaylaştırmaktadır.46

Tüm bunlarla birlikte, özellikle elektronik ürün senetleri ticari hayatın daha da profesyonelleşmesini sağlamakta ve ticari faaliyetlerde yaşanan riskleri azaltmaktadır.

1.4. Lisanslı Depoculuk Sisteminin Dezavantajları