KOBİ TFRS Bölüm 7 Nakit Akış Tablosu

Uluslararası finansal raporlamada bilanço ve gelir tablosu yanında zorunlu olarak yayımlanması gereken nakit akış tablosu, işletme ilgililerine işletmenin nakit akışları hakkında önemli bilgiler vermektedir. Nakit akış tablosu; bir faaliyet dönemi içerisinde işletmede meydana gelen nakit akışlarını işletme faaliyetlerine, yatırım faaliyetlerine ve

finansman faaliyetlerine göre ayrı ayrı gösteren bir tablodur (Akdoğan ve Tenker, 2007, s.358).

Nakit akış tablosu nakit kaynakları ve nakit kullanım yerlerini gösterecek bir biçimde düzenlenmekte, bu amaçla da iki yılın karşılaştırmalı bilançolarından cari yılın gelir tablosu ve kar dağıtım tablolarından ve ek bilgilerinden yararlanılmaktadır. Bilanço ve gelir tablosunda yer alan bilgilerden yararlanılarak hazırlanan nakit akış tablosu söz konusu iki temel finansal tablodan farklı nitelik taşıyarak onların belirgin bir biçimde ortaya koyamadığı nakit giriş ve çıkışlarını açık bir biçimde göstermektedir ( Şamiloğlu ve Akgün, s.137).

Kapsam

Standartta nakit akış tablosunun oluşturulmasında gerekli bilgiler ve bilgilerin sunum şekline yönelik konular düzenlenmektedir. Nakit akış tablosu, işletme, yatırım ve finansman faaliyetlerinden kaynaklanan değişiklikleri ayrı ayrı göstermek koşuluyla, raporlama döneminde işletmelerin nakit ve nakit benzerlerinde ortaya çıkan değişiklikler hakkında bilgi sağlar (IFRS for SMEs, paragraf 7.1)

Nakit Benzerleri

Nakit benzerleri, kısa vadeli nakit taahhütlerinin yerine getirilmesi amacıyla kullanılmak üzere elde bulundurulan, herhangi bir yatırım amacı taşımayan, kısa vadeli ve yüksek likiditeye sahip varlıklar olarak adlandırılmaktadır (IFRS for SMEs, paragraf 7.2).

2.4.6.1 Nakit Akış Tablosunda Sunulması Gereken Bilgiler

Nakit akış tablolarında, raporlama döneminde ortaya çıkan ve işletme, yatırım ve finansman faaliyetleri olmak üzere sınıflandırılarak sunulan nakit akışlarına yer verilmektedir.

2.4.6.1.1 İşletme Faaliyetleri

İşletme faaliyetleri, işletmenin hasılat yaratan esas faaliyetleri olduğundan dolayı bu faaliyetlerden oluşan nakit akışları kar ya da zararın tespitinde göz önünde bulundurulan işlemler ve koşullardan kaynaklanmaktadır. İşletme faaliyetlerinden dolayı ortaya çıkan nakit akışları kar ya da zararın nakit dışı işlemlere, geçmişteki ya da gelecekte oluşacak faaliyetlere ilişkin nakit tahsilat veya ödemelerine yönelik tahakkuk veya erteleme kayıtlarına ve yatırım veya finansman faaliyetlerine yönelik nakit akışlarıyla ilişkili gelir ya da gider kalemlerine göre düzeltme yapılan dolaylı yöntem ya da brüt nakit giriş ve çıkışlarının ana gruplar itibariyle sunulduğu doğrudan yöntem kullanılarak yapılmaktadır. Doğrudan yöntemin

gösterimi Tablo 2.10’de, dolaylı yöntemin gösterimi Tablo 2.11’de yer almaktadır (IFRS for SMEs, paragraf 7.7-7.4).

Tablo 2.10 Doğrudan Yöntem

DİREKT (DOĞRUDAN) YÖNTEM

İŞLETME FAALİYETLERİNDEN NAKİT AKIŞI +Satışlardan Elde Edilen Nakit

+Alınan Kar Payları

=İşletme Faaliyetlerinden Elde Edilen Nakit Girişi

- Tedarikçilere Ödenen Nakit -Faaliyet Giderleri İçin Ödenen Nakit -Vergi İçin Ödenen Nakit

=İşletme Faaliyetlerinden Kaynaklanan Nakit Çıkışı (-)

Tablo 2.11 Dolaylı Yöntem

ENDİREKT (DOLAYLI) YÖNTEM

+ Dönem Karı (Vergi öncesi kar) +Düzeltmeler:

Amortismanlar

Gerçekleşmemiş kambiyo zararları Faiz Giderleri

+Çalışma sermayesi değişiminden önceki faaliyet karı -Ticari alacaklardaki artışlar (-)

+Stoklardaki azalışlar +Ticari borçlardaki artışlar +Faaliyetlerden elde edilen nakit -Ödenen faizler (-)

-Ödenen vergi (-)

İŞLETME FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NET NAKİT AKIŞI

2.4.6.1.2 Yatırım ve Finansman Faaliyetleri

Yatırım faaliyetleri, uzun vadeli varlıkların ve nakit benzerleri arasında bulunmayan diğer yatırımların elde edilmesi ya da elden çıkarılmasına yönelik işlemlerdir. Finansman faaliyetleri ise işletmenin özkaynak ve borçlarının seviyesinde ve içeriğinde farklılığa neden olan faaliyetler olarak tanımlanmaktadır. Yatırım ve finansman faaliyetlerinden kaynaklanan brüt nakit giriş ve çıkışları ana gruplar itibariyle sınıflandırılmak koşuluyla ayrı olarak sunulur. Bağlı ortaklıklar ve diğer işletme birimlerinin elde edilmesi ya da elden çıkarılması sonucunda oluşan toplam nakit akışı, ayrı olarak sunulur ve yatırım faaliyeti olarak sınıflandırılır (IFRS for SMEs, paragraf 7.5-6-10).

2.4.6.1.3 Yabancı Para Birimine Dayalı Nakit Akışları

Yabancı paralı işlemler dolayısıyla ortaya çıkan nakit akışları ve yurtdışındaki bir bağlı ortaklığa ait nakit akışları, işletme tarafından gerçekleştikleri tarihteki döviz kurları üzerinden raporlanan geçerli para birimine çevrilmesi koşuluyla muhasebeleştirilir ( IFRS for SMEs, paragraf 7.11).

Döviz kurlarında oluşan değişimlerden dolayı ortaya çıkan gerçekleşmemiş kazanç ve kayıplar nakit akışı olarak nitelendirmemekte fakat dönem başı ve dönem sonundaki nakit ve nakit benzerlerinin birbirleriyle mutabakatını sağlamak üzere döviz kurundaki değişimlerin yabancı para birimi cinsinden elde tutulan ya da borçlanılan nakit ve nakit benzerleri üzerindeki etkisinin nakit akış tablosunda sunulması gerekmektedir. Bu nedenle raporlama dönemi boyunca elde tutulan nakit ve nakit benzerleri dönem sonu kurları üzerinden yeniden ölçülmektedir. Söz konusu şekilde tespit edilen gerçekleşmemiş kazanç ve kayıp işletme, yatırım ve finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışlarından ayrı olarak sunulmalıdır ( IFRS for SMEs, paragraf 7.13).

2.4.6.1.4 Diğer Bilgiler

Tahsil edilen ve ödenen faiz ve temettülere yönelik nakit akışları ayrı olarak sunulmakta ve dönemler itibariyle tutarlı olarak işletme, yatırım ya da finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışları olarak sınıflandırılmaktadır. Ödenen faizler ile tahsil edilen faiz ve temettüler, kar ya da zarar tespitinde dikkate alınmaları dolayısıyla işletme faaliyetlerine ilişkin nakit akışı olarak sınıflandırılabilmektedir (IFRS for SMEs, paragraf 7.14-15).

Gelir üzerinden alınan vergiler ile ilgili nakit akışları ayrı olarak sunulmakta, finansman ve yatırım faaliyetleriyle ilişkileri özel olarak kurulamadığı sürece işletme faaliyetlerine ilişkin nakit akışı olarak sınıflandırılmakta ek olarak vergiye yönelik nakit akışlarının birden fazla faaliyet sınıfına dağıtıldığı durumlarda ise ödenen toplam vergi tutarının açıklanması gerekmektedir (IFRS for SMEs, paragraf 7.17).

2.4.6.2 Nakit Akış Tablosunun Tam Set UFRS İle Karşılaştırılması

Nakit akış tablosu Tam Set UFRS’ye ve KOBİ’ler için TFRS’ye göre değerlendirildiğinde, her iki standart seti de aynı prensiplere sahip olduğu ancak, KOBİ’ler için TFRS basit bir dille hazırlanmıştır ve prensiplerin nasıl uygulanacağına dair daha az rehberlik içerdiği görülmektedir (Demirel Utku ve Gürsoy, 2011, s.24).