Kamu Davasnn Açlmasnn Ertelenmesine
likin
statistikî

Adalet Bakanl
 tarafndan yaymlanan istatistiklerde kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi karar verilen dosya says incelendi
inde bu saynn olmas gerekenden çok geride oldu
u görülmektedir. Gerçekten Adalet Bakanl
 tarafndan 2006 ylna ilikin yaymlanan istatistiklere bakld
nda ülke çapnda tamamlanp karar verilen soruturma says 1.410.772 iken bunlardan sadece 9026 tanesi bakmndan kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi karar verilmitir108. 9026 kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi kararndan 8340 tanesi o dönem yürülükte bulunan Çocuk Koruma Kanunu m. 19’a dayanlarak verilmi olup CMK m. 171/ 2- 5’e dayanlarak verilen kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi kararnn says yalnzca 686 olmutur109.

2007 ylna ait istatistikler incelendi
inde ise tamamlanp karar verilen soruturma saysnn 1.716.826 oldu
u ve bunlardan sadece 422 tanesi hakknda kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi karar verildi
i görülmektedir110. 2008 ylnda tamamlanp karar verilen soruturma says 2.839.943 iken bunlardan sadece 422 tanesi hakknda kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi karar verilmitir111.

107

Bkz. Üçüncü Bölüm I B 3 e bal
 altnda yaplan açklamalar.

108

www.adli-sicil.gov.tr (eriim tarihi: 02.06.2011).

109

CMK uyarnca verilen kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi kararnn Çocuk Koruma Kanunu’na oranla çok daha az olmasnn bir sebebinin CMK m. 171’e kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi kurumunu ekleyen 5560 sayl Kanun’un 06.12.2006 tarihinde yürürlü
e girmesi oldu
u da söylenmelidir (Ylmaz, Kamu Davasnn Açlmasnn Ertelenmesi, s. 72).

110

www.adli-sicil.gov.tr (eriim tarihi: 02.06.2011).

111

2009 ylndan itibaren ise Adalet Bakanl
 yaymlad
 istatistiklerde kovuturmama karar verilen soruturma says ile hakknda kamu davas açlan soruturma says dnda kalan yetkisizlik, görevsizlik, birletirme ve kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi saylarn tek tek de
il bir bütün halinde yaymlad
ndan 2009 ylndan itibaren yl içinde kaç tane kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi karar verildi
i bilinememektedir.

Adalet Bakanl
’nn mevcut istatistikleri karsnda kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi kurumunun pratikte hiçbir ilevi bulunmad
 söylenebilir. Bunun en önemli sebebi kamu davas açlmasnn ertelenmesinin mümkün oldu
u suçlarn ikayete ba
l suçlardan olup ayn zamanda üst snr bir yl ya da daha az hapis cezasn gerektiren suçlardan olmas zorunlulu
udur. Dolaysyla bu tür çifte snrlama kamu davasnn açlmasnn ertelenmesinin uygulanabilirli
ini önemli ölçüde kstlamaktadr112. Bunun yansra Cumhuriyet savclar, CMK m. 231’de hükmün açklanmasnn geri braklmas kurumunun düzenlenmesinden ötürü esasen kamu davasnn açlmasnn ertelenebilece
i fiiller bakmndan yarglama sonucunda mahkeme tarafndan hükmün açklanmasnn geri braklmas olas oldu
u için bu konuda takdir yetkisini mahkemelere brakabilmektedirler113. Kanunkoyucu kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi kurumuna yer vermekle önemli bir adm atmtr. Böylelikle kanunkoyucu son yüzyl içinde özellikle Kta Avrupas Hukuku’nda ortaya çkan gelimelere kaytsz kalmad
n göstermitir. Fakat, bunu yaparken belki de bu kurumun uygulamasnn sonuçlarn gözlemleyebilmek amacyla kamu davasnn açlmasnn ertelenmesinin koullarn çok sk bir ekilde belirlemitir. Mevcut kanunî düzenleme karsnda kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi kurumunun gözle görülür etki göstermesi beklenmemelidir. Bu sebeple aa
da bu konu hakkndaki önerilerde de de
inilece
i üzere kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi salt ikayete tabi suçlar ile ve üst snr bir yl ya da daha az hapis cezasn gerektiren suçlar ile uygulanabilir olmaktan çkarlmal; uygulama alan geniletilmelidir. Ayrca Cumhuriyet savclarnn nasl olsa yarglama sonunda mevcut soruturmann konusunu oluturan fiil bakmndan hükmün açklanmasnn

112_{Ylmaz, Kamu Davasnn Açlmasnn Ertelenmesi, s. 74.} 113

geri braklmas karar verilece
inden takdir yetkisini kullanmayp kamu davas açmalar anlalamaz bir tutumdur. Çünkü, kamu davasnn açlmasnn ertelenmesinin getirili amaçlarndan biri de mahkemelerin önüne gelen dosyalarn saysn azaltmaktr. Cumhuriyet savclarnn böyle bir tutum sergilemeleri ise takdir yetkileri dahiline braklm bir kurumu yeterince kavrayamadklarn göstermektedir. Fakat, bu tespitin kamu davasnn açlmasnn ertelenmesinin mümkün oldu
u her fiil bakmndan de
il, sadece koullar oluan ve Cumhuriyet savcsnn aslnda takdir yetkisini kullanabilece
i ve kararsz kalmad
 fiiller bakmndan geçerli oldu
u söylenmelidir. Son olarak kanunlarda yaplan de
iiklikler kadar onlar uygulayacak kiilerin bak açlar da önemli oldu
undan Cumhuriyet savclarnn bu konu hakkndaki tutumlarnn kanunu mümkün oldu
unca en iyi ekilde uygulamaya yönelik olmas gerekti
i ve yeni olan bu kurumun yaama geçirilmesi bakmndan Cumhuriyet savclarnn mesafeli hareket etmeyip insiyatif üstlenmeleri gerekti
i ifade edilmelidir.

II. CUMHUR
YET SAVCISINA TAKD
R YETK
S
TANINMASI YÖNÜNDEK
ÖNER
LER
M
Z

A. Ceza Muhakemesi Kanunu m. 171/ 1 Bakmndan

1. Cumhuriyet Savcsnn Kovuturmaya Yer Olmad Kararna Kar
tiraz
mkan Getirilmelidir

Kovuturmaya yer olmad
 kararna itiraz düzenleyen CMK m. 173’ün beinci fkrasna göre “Cumhuriyet savc
s
n
n kamu davas
n
n aç
lmamas
hususunda takdir yetkisini kulland

hallerde bu madde hükmü uygulanmaz”. Yukarda da birçok kez belirtildi
i üzere CMK m. 171/ 1’in mevcut hali bakmndan en önemli eksiklik Cumhuriyet savcsnn bu düzenleme ile kendisine tannan takdir yetkisine dayanarak verdi
i kovuturmaya yer olmad
 kararna kar herhangi bir itiraz hakk

öngörülmemi olmasdr114. Nitekim doktrinde de bu karara kar itiraz imkan getirilmesi bakmndan görü birli
i bulunmaktadr115.

CMK m. 171/ 1’in mevcut hali karsnda Cumhuriyet savcsna denetlenemeyen bir takdir yetkisi tannm olmasna yol açan ve bu yönüyle hukuk devleti ilkesini açkça zedeleyen CMK m. 173/ 5 hükmü doktrinin de savundu
u üzere derhal kaldrlmaldr. Böylelikle Cumhuriyet savcsnn CMK m. 171/ 1’e dayanarak verdi
i kovuturmaya yer olmad
 kararnn denetlenerek olayda gerçekten cezay kaldran ahsî sebep olan etkin pimanl
n veya ahsî cezaszlk sebebinin bulunup bulunmad
nn kontrol edilebilmesinin önü açlmaldr.

2.
ddianamenin Kabulü
le Duruma Evresi Arasnda Mahkemeye de Düme Karar Verme Yetkisi Tannmaldr

CMK m. 171/ 1’in uygulanabilece
i; fakat, Cumhuriyet savcsnn bunu uygulamayarak kamu davas açm oldu
u haller bakmndan CMK m. 171/ 1’e ikinci cümle eklenerek, iddianamenin kabulü ile durumann balamas arasnda mahkemenin de düme karar verebilmesi imkan getirilmelidir. Dolaysyla bu konuda ayrca snrl olarak mahkemeye de bir takdir yetkisi tannmaldr. Fakat, mahkemenin bu yetkiyi kullanabilmesi için Cumhuriyet savcsnn ve san
n onayn

114

Esasen CMK m. 171/ 1’de bu karara kar itiraz yolunun kapatlm olmasnn sebebi kanmzca mehaz kanun oldu
u söylenebilecek Alman CMK § 153b’de benzer düzenlemeye yer veren hüküm bakmndan Alman kanunkoyucusunun bu karara kar itiraz yolunu kapatm olmasdr. Fakat, e
er Alman CMK § 153b’den esinlenilerek CMK m. 173/ 5’e yer verilmi ise bir nokta gözden kaçrlmtr. Çünkü, Cumhuriyet savcsnn Alman CMK § 153b’yi uygulanabilmesi, ilenen fiil bakmndan dava açlacak mahkemenin onay ile mümkündür. Dolaysyla Alman Hukuku’nda bu hükme dayanarak kovuturmaya yer olmad
 karar verildi
i hallerde zaten ilenen fiil bakmndan yetkili ve görevli mahkemenin onay bulundu
u için Alman kanunkoyucusu bu karara kar ayrca itiraz yolu öngörmeyi gerekli bulmamtr. Fakat, Türk Hukuku’nda Cumhuriyet savcsnn bu yetkisini kullanmas mahkemenin onayna tabi olmad
ndan kanunkoyucunun Alman CMK § 153b’den esinlenerek CMK m. 173/ 5’te bu karara kar itiraz imkann kaldrlmas yerinde olmamtr.

115

Bkz. Ünver/ Hakeri, s. 504; Özbek/ Doan, s. 238; Uur, s. 274; ayrca krl. Kunter/ Yenisey/

Nuholu, s. 1249; Özbek/ Kanbur/ Doan/ Bacaksz/ Tepe, Ceza Muhakemesi, s. 492. Aksi

almas gerekir; zira, iddianamenin kabulüyle birlikte kovuturma evresi balam olur ve mahkeme de iddianamenin kabulü karar ile san
n mahkûm olmas için yeterli delilin bulundu
unu kabul etmi olmaktadr. Dolaysyla artk san
n aklanmay talep etme hakk bulunmaktadr.

Bu düzenlemeye yer verilmesi halinde, Cumhuriyet savcsnn takdir yetkisini kullanmad
 hallerde mahkemenin devreye girmesi ve bu yolla CMK m. 171/ 1’in amaçlarndan olan muhakemenin zaman alan hazrlk (Duruma hazrl
 evresi) ve uygulama (Duruma evresi) evrelerinin ortadan kaldrlmasnn116, adliyenin iyükünün azaltlmasnn ve muhakemenin ekonomik bir ekilde gerçekletirilmesinin117 sa
lanmas mümkün olacaktr. Bu yönüyle CMK m. 171/ 1’e ikinci cümle olarak eklenecek bu düzenleme CMK m. 171/ 1’in uygulanabilirli
ini artrarak daha ilevsel hale sokacaktr. Alman CMK § 153b/ 2’de bu düzenlemeye yer verildi
i de söylenmelidir.

CMK m. 171/ 1’e ikinci cümle olarak eklenmesini savundu
umuz düzenleme u ekilde olmaldr: “Cezay
kald
ran ahsî sebep olarak etkin pimanl
k hükümlerinin uygulanmas
n
gerektiren koullar
n ya da ahsî cezas
zl
k sebebinin varl

halinde kamu davas
aç
lm
 ise mahkeme duruma balayana kadar Cumhuriyet savc
s
n
n ve san

n onay
n
almak kouluyla düme karar
verebilir”.

B. Kamu Davasnn Açlmasnn Ertelenmesi Bakmndan

1. Kamu Davasnn Açlmasnn Ertelenmesi Sadece Takibi ikayete Bal Suçlarla Snrl Olarak Uygulanmaktan Çkarlmaldr

CMK m. 171/ 2’de kamu davasnn açlmasnn ertelenmesinin sadece takibi ikayete ba
l suçlar bakmndan mümkün oldu
u belirtilmitir. Kamu davasnn

116 _{Löwe- Rosenberg/ Beulke, § 153b kn. 1; Karlsruher Kommentar- Schoreit, § 153b kn. 1;}

Heidelberger Kommentar- Gercke, § 153b kn. 1; Ranft, kn. 1171.

açlmasnn ertelenmesinin takibi ikayete ba
l suçlar ile snrlandrlmasnn esasen bir ilevi bulunmad
 kansndayz. Çünkü, kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi bakmndan esas alnan kstas söz konusu suçlarn hafif ya da orta a
rlktaki suçlardan olmasdr. Bunun belirlenmesinde ise suçun takibinin ikayete ba
l olup olmad
 de
il suç için öngörülen yaptrm göz önünde tutulur. Bu nedenle ikayete ba
l suçlar ile snrlandrma yapmak yerine isnat edilen suçun üst snr bir yl amamakla birlikte (önerimiz yasalar ise iki yl amamakla birlikte) suç re’sen takip edilecek bir suç ise bu konuda karar verecek olan kamu davasnn açlmas bakmndan takdir yetkisi bulunan Cumhuriyet savcs olmaldr. Dolaysyla madde metninde takibi ikayete ba
l suçlar ile snrlandrma yapmak yerine bu konuda de
erlendirme yapmak her somut olayn özelli
ine göre Cumhuriyet savcsna braklmaldr. Dolaysyla CMK m. 171/ 2’deki üst snr amayan; fakat, re’sen takip edilmesi gereken suçlar bakmndan da kamu davasnn açlmas mümkün olmaldr. Bu yönde yaplacak bir de
iiklik kamu davasnn açlmasnn ertelenmesini daha ilevsel klacaktr.

2. Kamu Davasnn Açlmasnn Ertelenmesinin Koullar Arasnda Hapis Cezas
le Birlikte veya Seçimlik Olarak Adlî Para Cezas Öngörülen Hallere de Açkça Yer Verilmelidir

CMK m. 171/ 2’de yalnzca üst snr bir yl ya da daha az hapis cezasn gerektiren suçlardan söz edilmi; yaptrm ksmnda hapis cezas ile birlikte veya seçimlik olarak adlî para cezas öngörülen suçlar bakmndan madde metninde herhangi bir ifadeye yer verilmemitir. Bu durum birlikte ya da seçimlik olarak adlî para cezasn gerektiren suçlar söz konusu oldu
unda kamu davasnn açlmasnn ertelenmesinin mümkün olup olmad
 konusunda farkl görülere yol açmaktadr118. Yukarda da belirtildi
i üzere her ne kadar mevcut durumda madde metninde adlî para cezasna ilikin bir ifade yer almyor da olsa daha a
r bir yaptrm olan hapis cezas bakmndan mümkün olan kamu davasnn açlmasnn ertelenmesinin özellikle seçimlik olarak yer verilen ve daha hafif bir yaptrm olan adlî para

118

cezasnn söz konusu oldu
u hallerde evleviyetle uygulanmas gerekti
i açktr. Burada fail lehine yorum yaplmas gerekiyor olsa da madde metninde hapis cezas ile birlikte ya da seçimlik olarak adlî para cezasn gerektiren suçlar bakmndan da kamu davasnn açlmasnn ertelenebilece
ine açkça yer verilmelidir. Salt adlî para cezasn gerektiren suçlar bakmndan ise bu suçlar hakknda önödemenin mümkün olmasndan ötürü kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi söz konusu olamaz.

3. Kamu Davasnn Açlmasnn Ertelenmesi
le Hükmün Açklanmasnn Geri Braklmas Kurumlarnn Koullar Arasnda Yeknesaklk Salanmaldr

Hükmün açklanmasnn geri braklmas ile yarglama sonunda verilecek hükmün açklanp açklanmamas bakmndan mahkemeye bir takdir yetkisi tannmaktadr. Yarglama sonunda san
a iki yl veya daha az hapis cezas verildi
inde di
er koullar da gerçeklemi ise hükmün açklanmasnn geri braklmasna karar verilebilmektedir. Dolaysyla esasen kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi ile hükmün açklanmasnn geri braklmasnn ayn amaçlar do
rultusunda kabul edildi
i söylenebilir. Kald ki, uygulanabilmeleri için gereken artlar da hemen hemen ayndr. Kamu davasnn açlmasnn ertelenmesinin mümkün oldu
u bir fiil bakmndan Cumhuriyet savcs takdir yetkisini kamu davas açma yönünde kullanr ise bu fiil ile ilgili yaplacak yarglama sonunda bu fiil hakknda verilen hükmün açklanmasnn geri braklmas mümkündür. Dolaysyla iki yla kadar hapis cezas gerektiren suçlar bakmndan kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi imkan getirilir ise zaten yarglama yaplsa hakknda hükmün açklanmasnn geri braklmas karar verilecek fiiller ile ilgili olarak yarglama yaplarak vakit ve igücü kaybna sebebiyet vermeden kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi karar aracl
 ile ayn etki sa
lanabilecektir. Bu sebeple kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi karar verilebilecek suçlar üst snr bir yl ve daha az hapis cezasn gerektiren suçlar yerine üst snr iki yl ve daha az hapis cezasn gerektiren suçlar olarak madde metninde yer almaldr. Böylelikle bu iki kurum arasnda yeknesaklk sa
lanarak amaçlarnn gerçeklemesi kolaylaacaktr.

4. Kamu Davasnn Açlmasnn Ertelenmesi
le Önödeme Kurumlarnn Snrlar Birbirlerinden Keskin Bir ekilde Ayrlmaldr

Esasen ayn amaçlara hizmet eden iki kurum olan kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi ile önödeme kurumlarnn uygulama alanlarnn ayr oldu
u kanunkoyucu tarafndan açkça belirtilmelidir. Dolaysyla önödemenin mümkün oldu
u suçlar üst snr üç ay amayan veya yalnz adlî para cezasn gerektiren suçlar oldu
undan kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi de sadece “Üst s
n
r
bir y
l veya daha az hapis cezas
n
gerektiren suçlar” eklinde ifade edilmek yerine “Üst s
n
r
üç aydan çok ve iki y
l da dahil olmak üzere iki y
la kadar hapis cezas
n
gerektiren suçlar” eklinde ifade edilmelidir. Böylece üst snr üç ay amayan suçlar bakmndan kamu davasnn açlmasnn ertelenemeyece
i; bu suçlar bakmndan sadece önödemenin mümkün oldu
u gösterilmi olacaktr. Nitekim kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi, CMK 1999 ve 2001 Tasarlar’nn 164’üncü maddesinde bu ekilde düzenlenmiti. Bu yönüyle Tasarlar’n öngördü
ü düzenlemelerin daha yerinde oldu
u söylenmelidir.

Bu noktada önödeme ve kamu davasnn açlmasnn ertelenmesinin arka arkaya bavurulmas mümkün olmayan kurumlar olmasna aykrlk oluturan 5941 sayl Çek Kanunu m. 5/ 11’de yer alan düzenlemeden119, m. 5/ 1’deki suç120 ile ilgili olarak “kamu davas
n
n aç
lmas
n
n ertelenmesine” ilikin hükümlerin uygulanmayaca
 ifadesi derhal çkarlmaldr. Çünkü, önödemenin mümkün oldu
u suçlar bakmndan önödeme gerçeklemez ise ayrca kamu davasnn açlmasnn ertelenebilmesi mümkün olmamaldr.

119

5941 sayl Çek Kanunu m. 5/ 11’e göre, “Birinci f
krada tan
mlanan suç nedeniyle kamu

davas
n
n aç
lmas
n
n ertelenmesine, hükmün aç
klanmas
n
n geri b
rak
lmas
na, ön ödemeye ve 4/12/2004 tarihli ve 5271 say
l
Ceza Muhakemesi Kanununun 297 nci maddesinin üçüncü f
kras
ndaki teblinamenin tebliine ilikin hükümler uygulanmaz”.

120

5941 sayl Çek Kanunu m. 5/ 1: “Üzerinde yaz
l
bulunan düzenleme tarihine göre kanunî ibraz

süresi içinde ibraz
nda, çekle ilgili olarak kar
l
ks
zd
r ilemi yap
lmas
na sebebiyet veren kii hakk
nda, hamilin ikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, binbeyüz güne kadar adlî para cezas
na hükmolunur. Ancak, hükmedilecek adlî para cezas
, çek bedelinin kar
l
ks
z kalan miktar
ndan az olamaz…”.

5. Kamu Davasnn Açlmasnn Ertelenmesi Karar Verilen Haller Bakmndan Suçtan Zarar Görene ahsî Dava Açma
mkan Tannmaldr

Kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi karar verilen hallerde bu kararn suçtan zarar gören bakmndan ortaya çkarabilece
i olas zararl sonuçlarn ortadan kaldrlmas suçtan zarar görene ahsî dava açma hakknn tannmasyla ortadan kaldrlabilir. ahsî dava Cumhuriyet savcsna tannan takdir yetkisinin olumsuz yönünü giderici bir kontrol mekanizmas olarak da nitelenebilir. Çünkü, bu yolla savc tarafndan hakknda kamu davas açlmayan; fakat, esasen açlmas gereken fiillerin suçtan zarar gören tarafndan insiyatif üstlenilerek takip edilmesi ve bu yolla somut olay adaletinin sa
lanmas söz konusu olmaktadr.

Bu sebeplerden ötürü kamu davasnn açlmasnn ertelenmesine karar verilen hallerde suçtan zarar görene ahsî dava açma hakk tannmaldr. Kamu davasnn açlmasnn ertelenmesine karar veren Cumhuriyet savcs suçtan zarar görene ahsî dava açma hakknn bulundu
unu da bildirmelidir. Bu tür bir düzenleme getirilir ise Cumhuriyet savcsna takdir yetkisi tannan hallerde haksz uygulamalarn ve keyfîli
e varan uygulamalarn söz konusu olmasnn da önüne geçilmi olacaktr.

6. Kamu Davasnn Açlmasnn Ertelenmesi Kurumunun Snrlarnn Daha Fazla Geniletilmesi Yerine Durumann Ertelenmesi Kurumuna Yer Verilmelidir

Hükmün açklanmasnn geri braklmas ile yarglama sonunda verilecek hükmün açklanp açklanmamas bakmndan mahkemeye bir takdir yetkisi tannmaktadr. Yarglama sonunda san
a iki yl veya daha az hapis cezas ya da adlî para cezas verildi
inde di
er koullar da gerçeklemi ise hükmün açklanmasnn geri braklmasna karar verilebilmektedir. Hükmün açklanmasnn geri braklmas karar verilebilmesi ancak yarglama sonunda mümkün olabilir. Dolaysyla özellikle adliyenin iyükünün azaltlmas bakmndan hükmün açklanmasnn geri braklmasnn bir etkisi bulunmamaktadr. Bu etkisi sadece bu karara kar temyiz

kanunyolu açk olmad
 için Yargtay’n iyükünün azaltlmas bakmndan olumaktadr. O halde hükmün açklanmasnn geri braklmasnn mahkemelerin iyükünün azaltlmas bakmndan uygun bir araç olmad
 söylenebilir. Bu nedenle hükmün açklanmasnn geri braklmasndan ziyade durumann ertelenmesi kurumuna yer verilmesi daha yararl olacaktr.

Kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi söz konusu oldu
unda ise i mahkemeye intikal ettirilmeden Cumhuriyet savcs mesele hakknda karar vererek kamu davas açmamaktadr. Kamu davasnn açlmasnn ertelenmesinin özellikle mahkemelerin iyükünü azaltc etkisi bulundu
u açktr. Fakat, bu konuda karar veren kii Cumhuriyet savcs oldu
undan ve muhakeme Cumhuriyet savcsnn kararyla son buldu
undan bu kurumun yalnzca hafif ve orta a
rlktaki suçlar ile snrl olarak uygulanmas mümkündür. Belirli bir a
rl
 aan suçlar söz konusu oldu
unda kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi karar verilmesi ölçülülük ilkesini ihlal edebilir. Halbuki, özellikle malvarl
na kar ilenen suçlar söz konusu oldu
unda da yarglama yaplmakszn suçtan do
an ma
duriyetin giderilmesiyle kimi zaman fail- ma
dur arasndaki uyumazlk çözülebilmekte; fail toplum açsndan zararl bir kiili
e sahip olmad
n göstermektedir. Fakat, bu tür suçlarn orta a
rlktaki suçlar kategorisinde de
erlendirilmesi kimi zaman mümkün de
ildir. Örne
in hrszlk suçunun basit ekli bir yldan üç yla kadar hapis cezas gerektirir. Bu sebeple özellikle bu tür daha a
r suçlar bakmndan Cumhuriyet savcsnn takdir yetkisini kullanaca
 kamu davasnn açlmasnn ertelenmesi karar yerine durumann ertelenmesi kararnn verilmesi imkan getirilerek iddianamenin kabulünün ardndan mahkemenin durumay ertelemesi konusunda mahkemeye bir takdir yetkisi tannmaldr. Dolaysyla kamu davasnn açlmasnn ertelenmesinin snrlarnn artrlmas yerine durumann ertelenmesi kurumuna yer verilmesi daha yerinde olur. Bu bakmdan ya
ma hariç olmak üzere özellikle malvarl
na kar ilenen suçlar bakmndan bu imkann getirilmesi yerinde olur.

C. Cumhuriyet Savcs Dndaki Kurum ve Kiilere Tannan Takdir Yetkisi Bakmndan

TCK, Anayasa ve kimi özel kanunlar baz suçlarn soruturulmas ve kovuturulmas bakmndan Cumhuriyet savcs dndaki kurum ve kiilere takdir yetkisi tanmtr. Adalet Bakan’nn talebi (TCK m. 12, 13/ 2), Adalet Bakan’nn izni (TCK m. 299, 305), TBMM’nin milletvekili dokunulmazl
n kaldrma karar (AY. m. 83/ 2), zin vermeye yetkili makamlarn soruturma izni (örne
in 4483 sayl Memurlar ve Di
er Kamu Görevlilerinin Yarglanmas Hakknda Kanun m. 3) bunlara örnek olarak gösterilebilir. Muhakemenin resmili
i ilkesinin devletin, ayrca bir iradeye ihtiyaç duymakszn soruturmaya girimek zorunda olmas anlamn tad
n belirttikten sonra bu ilkenin yanna bu türden geni istisnalar yerletirmek