Kabahatler Kanununa Göre Elkoymayı Gerektiren Kabahatler 1 Dilencilik Yapmak

Dilencilik yapma kabahati Kabahatler Kanununun 33. maddesinde düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre, dilencilik yapan kişiye idari para cezası verilir. Ayrıca, dilencilikten elde edilen gelire elkonularak mülkiyetin kamuya geçirilmesine de karar verilir.

Bu kabahat dolayısıyla idari para cezasına ve elkoymaya kolluk veya belediye zabıta görevlileri yetkili olup, mülkiyetin kamuya geçirilmesine mülki amir veya belediye encümeni karar verir.

Dilenci, geçimini başka insanlardan yiyecek veya para isteyerek sağlayan kişidir. Dilencilik dünyanın en eski mesleklerinden biridir. Kişi bazı durumlarda, gerçekten yardıma ihtiyacı olmadığı halde kendini yardıma muhtaç olarak gösterir.

Öte yandan çocukların, beden veya ruh bakımından kendini idare edemeyecek durumda bulunan kimselerin dilencilikte araç olarak kullanılması eylemi, ceza hukuku bakımından suç olarak düzenlenmiştir. Bu suç, bir örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenir ise hapis cezası bir kat artırılır (TCK md. 229). Bu eylemler suç olduğu için, şüpheli/şüphelilerin kolluk tarafından yakalanarak soruşturma evrakı ile birlikte C. Başsavcılığına gönderilmeleri gerekir. Suçun oluşumu için dilencilik yaptıranın tek kişi olması yeterlidir. Örgüt faaliyeti olması ağırlaştırıcı sebeptir.

Burada ise, çocukların, fiziksel veya zihinsel engellilerin dilencilikte araç olarak kullanılması söz konusu olmayıp, bizatihi dilencilik fiili kabahat olarak cezalandırılmaktadır. Böylece, başkalarının merhamet ve acıma duygularının istismarı engellenmek istenmektedir.

Kolluk, dilencilik yapanlarla karşılaştığında idari para cezası kesme ve dilencilikten elde edilen gelire elkoyma yetkisine sahiptir. Ancak elkonulan bu gelirin bir idari tedbir olarak mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verme yetkisi mülki amire aittir372.

Dilencilik dolayısıyla idari para cezasına karar verme yetkisi hem genel kolluğa hem de belediye zabıta görevlilerine aittir. Kolluk ve belediye zabıta görevlilerinin yetki alanı bakımından herhangi bir ayırıma gidilmemiş olup, görev alanlarına giren yerlerde, bunlar bakımından yarışan bir yetki hali söz konusudur. Dolayısıyla eylemle karşılaşan görevli idari para cezası uygulama yetkisine sahiptir.

3.6.2.2.2. Kumar Oynamak

Kumar oynama kabahati, Kabahatler Kanununun 34. maddesinde düzenlenmiştir. Kumar, kazanç amacıyla icra edilen ve kâr ve zararın talihe bağlı olduğu oyunları ifade etmektedir.

Kumar; para ile oynanan oyun şeklinde de tanımlanmıştır. Kumar oynama kabahatinde kumardan elde edilen gelire elkonularak mülkiyetin kamuya geçirilmesine de karar verilir. Bu kabahat dolayısıyla idari para cezasına ve

elkoymaya kolluk görevlileri, mülkiyetin kamuya geçirilmesine mülki amir karar verir. Öte yandan 5237 sayılı TCK’nın 228’nci maddesi kumar oynanması için yer ve imkân sağlama eylemini suç olarak düzenlediğinden kumar oynanması için yer ve imkân sağlayanlarla karşılaşan kolluk görevlileri, şüphelileri tanzim edeceği soruşturma evrakı ile C. Başsavcılığına göndermesi gerekir.

Kumar oynamak üzere elverişli hareketleri yapmakla (kumar aletlerini, masayı hazırlamak vb.) birlikte oynamaya başlamadan yakalanan kimsenin eyleminin teşebbüs aşamasında kaldığının kabulü gerekir. Madde metninde “kumar oynayan” kişinin bu eylemi kabahat olarak tanımlanmış, bu eyleme teşebbüsün cezalandırılması öngörülmemiştir. Bu nedenle kumar oynamaya teşebbüsün Kabahatler Kanununun 13. maddesi uyarınca cezalandırılması olanağı bulunmamaktadır.

Kumar oynayan kişiler için ayrı ayrı idari para cezası uygulanır, ele geçen para kolluk tarafından muhafaza altına alınır, durum tutanakla tespit edilir, tutanak ve para mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı verilmek üzere illerde valiye, ilçelerde kaymakama gönderilir.

3.6.2.2.3. Silah Taşıma

Silah taşıma kabahati, Kabahatler Kanununun 43. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre kabahat, yetkili makamlardan ruhsat almaksızın kanuna göre yasak olmayan silahların park, meydan, cadde veya sokaklarda görünür bir şekilde taşınması ile oluşur. Bu kabahat dolayısıyla idari para cezasını kolluk uygular373.

Maddenin düzenleniş tarzından neyin kabahat olarak düzenlendiği tam olarak anlaşılamamaktadır. Madde gerekçesinde; “Ruhsatsız olarak bulundurulan av tüfeğinin, maddede belirtilen yerlerde görünür bir şekilde taşınması kabahat olarak tanımlanmış ve karşılığında idari para cezası öngörülmüştür.” ifadesi yer almaktadır.

2521 sayılı Kanuna göre, yivsiz av tüfeklerinin ruhsatsız olarak taşınması ve bulundurulması idari para cezasını gerektirmektedir. Bu durumda ayrıca, ruhsatname

işlemleri tamamlanıncaya kadar tüfek kolluk tarafından muhafaza altına alınmakta, bir ay içinde ruhsatname işlemlerinin tamamlanmaması veya menşeini ispata yarar belge ibraz edilmemesi hâlinde ise tüfeğin mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilmesi gerekmektedir (2521 sayılı Kanun md. 13). Kolluk ruhsatsız olarak yivsiz av tüfeği taşıyanlarla karşılaştığında;

(a) Av tüfeğine elkoyarak, eylemi bir tutanakla tespit eder,

(b) Đdari para cezasının kesilmesi için tanzim ettiği evrakı mülki amire gönderir.

(c) Tüfeği muhafaza altına alır,

(ç) Bir ay içinde ruhsat işlemleri tamamlanmazsa veya menşeini ispata yarar belge ibraz edilmezse, mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımına karar verilmesi için mülki amire yazıyla bildirir.

Ruhsatsız yivsiz av tüfeklerinin park, meydan, cadde veya sokaklarda görünür bir şekilde taşınması Kabahatler Kanununun 43. maddesindeki kabahati de oluşturur. Bu durumda ilgiliye 2521 sayılı Kanuna göre mi yoksa Kabahatler Kanununa göre mi idari para cezası uygulanacaktır? Bu sorunun cevabını Kabahatler Kanununun 15’nci maddesi vermektedir. Gerçekten de anılan maddeye göre; bir fiil ile birden fazla kabahatin işlenmesi halinde sadece en ağır idari para cezasını öngören bir Kanuna göre işlem yapmak gerekmektedir.

Burada konuyla ilgisinden dolayı 5729 sayılı Ses ve Gaz Fişeği Atabilen Silahlar Hakkında Kanun üzerinde durmakta da yarar vardır. Bu kanuna göre; ses ve gaz fişeği atan silah; kurusıkı silah olarak da tabir edilen ses ve gaz fişeği atabilen silahları ifade eder (md. 1/2). Söz konusu silahların, her an kullanıma elverişli olmayacak ve kolay ulaşılmayacak şekilde, boş olarak kutu içerisinde nakledilmemesi (belirtilen şekil ve şartların dışında nakledilmesi taşıma olarak kabul edilir) kabahat oluşturur ve eylemin mülki amir tarafından idari para cezası ile cezalandırılması ve silahın mülkiyetinin kamuya geçirilmesine karar verilmesi gerekir.

Kolluk, bu silahların taşınması ile ilgili kurallara uyulmadığında durumu tutanakla tespit ederek, tutanağı ve kurusıkı silah olarak da tabir edilen ses ve gaz fişeği atabilen silahı mülki amire gönderir.