Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektörü

Hisseleri Borsa Ġstanbul Pay Piyasasında alınıp satılan ve Ġmalat Sanayi sektörünün alt sektörlerinden olan Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektörü‟nde toplam 17 firma faaliyet göstermektedir. Bu firmalardan 3‟nün verisine ulaĢılamadığından analizler 14 firma verisi kullanılarak yapılmıĢtır. Analizler, ertelenmiĢ vergi varlıkları ve ertelenmiĢ vergi yükümlülükleri açısından ayrı ayrı ele alınarak gerçekleĢtirilmektedir.

131 3.4.6.1 Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektöründe ErtelenmiĢ Vergi Varlığı Analizi

Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektörü‟nde faaliyet gösteren ve çalıĢmanın konusunu oluĢturan 14 firmanın ertelenmiĢ vergi varlığı tutarları yıllar itibariyle Grafik 52‟de yer almaktadır. Grafik 52‟ye göre; ilgili sektörde faaliyet gösteren firmalara ait ertelenmiĢ vergi varlığı tutarlarında, yıllar itibariyle, az da olsa artıĢ olduğu görülmektedir. 2011 yılında yaklaĢık 74 Milyon TL düzeyinde olan ertelenmiĢ vergi varlığı toplam tutarı, 2016 yılında yaklaĢık 93 Milyon TL düzeyine ulaĢmıĢtır.

Grafik 52: Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektörünün ErtelenmiĢ Vergi Varlığı Tutarları

Ġlgili alt sektörde faaliyet gösteren firmalarda ertelenmiĢ vergi varlığı tutarlarının ortaya çıkmasına neden olan en önemli standart uygulamalarının ve hesap kalemlerinin neler olduğuna ve bu faktörlerin ertelenmiĢ vergi varlığı tutarlarına yıllar itibariyle ne derece katkı sağladığına ise aĢağıdaki baĢlıklar altında yer verilmektedir.

132 3.4.6.1.1 ErtelenmiĢ Vergi Varlığının OluĢumuna Neden Olan Standart Uygulamaları

Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektörü‟nde faaliyet gösteren firmaların bilançolarında yer alan ertelenmiĢ vergi varlığı tutarlarının ortaya çıkmasına neden olan en önemli standart uygulamalarının neler olduğu ve ilgili standartların ertelenmiĢ vergi varlığı tutarı üzerindeki etkisi, yıllar itibariyle, Grafik 53‟te, EK-21‟de ve Grafik 54‟te gösterilmektedir. Ek ve grafikler incelendiğinde; Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektörü‟nde faaliyet gösteren firma bilançolarındaki ertelenmiĢ vergi varlığı tutarlarına, Ģu önemli standart uygulamalarının etki ettiği görülmektedir:

(i) ÇalıĢanlara Sağlanan Faydalar Standardı, (ii) Hasılat Standardı,

(iii) KarĢılıklar, KoĢullu Borçlar, KoĢullu Varlıklar ve

(iv) Devlet TeĢvikleri ve Yardımlarının MuhasebeleĢtirilmesi Standardı.

Grafik 53 incelendiğinde; ilgili alt sektörde faaliyet gösteren firmaların muhasebe süreçlerinde ortaya çıkan ertelenmiĢ vergi varlığı tutarları üzerinde pozitif etkiye sahip olan en önemli standartların; ÇalıĢanlara Sağlanan Faydalar Standardı ile Hasılat Standardı olduğu görülmektedir. Sözü edilen standartların, bu sektördeki firma bilançolarında yer alan ertelenmiĢ vergi varlığı tutarına 6 yıllık süreçteki toplam katkısı, sırasıyla, yaklaĢık olarak 140 Milyon TL ve 62 Milyon TL‟dir. Bu standartların neden olduğu ertelenmiĢ vergi varlığı tutarları toplamı (yaklaĢık 202 Milyon TL), Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektörü‟nde ortaya çıkan ertelenmiĢ vergi varlığı toplam tutarının (515 Milyon TL‟nin) %39‟una denk gelmektedir. Geriye kalan standartların etkisi ise göreceli olarak daha azdır.

EK-21‟de, ilgili standartların neden olduğu ertelenmiĢ vergi varlığı tutarlarının ilgili alt sektörde faaliyet gösteren tüm firmaların aktif toplamına oranı gösterilmektedir.

133 Grafik 53: Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektöründe ErtelenmiĢ

Vergi Varlığına Neden Olan Standart Uygulamaları

Grafik 54: Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektörünün ErtelenmiĢ Vergi Varlığı Tutarı Toplamlarının Bu Sektördeki Baz Firmaların Aktif

Toplamına Oranı (Standart Bazında)

Grafik 54 incelendiğinde; Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektörü‟ndeki ertelenmiĢ vergi varlığı tutarlarının, bu sektörde faaliyet gösteren baz firmaların aktif toplamı içerisinde daha yüksek paya sahip olmasına neden olan en önemli standart uygulamaların, Devlet TeĢvikleri ve Yardımlarının MuhasebeleĢtirilmesi Standardı ile Maddi Olmayan Duran Varlıklar Standardı olduğu görülmektedir. Bu

134 standartların neden olduğu ertelenmiĢ vergi varlıklarının 6 yıllık toplamlarının, baz firmaların yıllık ortalama aktif tutarlarının içindeki payı, sırasıyla, yaklaĢık olarak

%13.8 ve %7.8‟dir. Sözü edilen standartların neden olduğu ertelenmiĢ vergi varlıklarının 6 yıllık toplam tutarlarının, baz firmaların 6 yıllık aktif toplamları içerisindeki payı ise yaklaĢık olarak %2.3 ve %1.3‟tür.

3.4.6.1.2 ErtelenmiĢ Vergi Varlığının OluĢumuna Neden Olan Ana Hesap Kalemleri

Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın sektörüne ait firma bilançolarında yer bulan ertelenmiĢ vergi varlığı tutarlarının ortaya çıkmasına neden olan ve firma faaliyetlerinin muhasebeleĢtirilmesinde kullanılan en önemli ana hesap kalemlerinin neler olduğu ve bu hesap kalemlerinin ertelenmiĢ vergi varlığı tutarına olan etkisi, yıllar itibariyle, Grafik 55‟te göstermektedir.

Grafik 55: Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektöründe ErtelenmiĢ Vergi Varlığına Neden Olan Ana Hesap Kalemleri

Grafik incelendiğinde, sektörde faaliyet gösteren firmaların muhasebe süreçlerinde ortaya çıkan ertelenmiĢ varlığına neden olan en önemli ana hesap kalemlerinin, sırasıyla; ÇalıĢanlara Sağlanan Faydalara ĠliĢkin KarĢılıklar, GeçmiĢ Yıllar Karları / Zararları ve Ticari Alacaklar hesaplarının olduğu görülmektedir. Sözü edilen hesap kalemlerinin, bu sektördeki firma bilançolarında gözüken ertelenmiĢ vergi varlığı tutarına toplam katkısı 6 yıllık süreçte yaklaĢık olarak, sırasıyla, 142 Milyon TL, 98

135 Milyon TL ve 62 Milyon TL‟dir. 6 yıllık süreçte, bu hesap kalemlerinin neden olduğu ertelenmiĢ vergi varlığı tutarları toplamı (yaklaĢık 302 Milyon TL), sektörde ortaya çıkan ertelenmiĢ vergi varlığı toplam tutarının (515 Milyon TL‟nin) %58‟ine denk gelmektedir. Geriye kalan hesap kalemlerinin etkisi ise göreceli olarak daha azdır. Ġlgili ana hesap kalemlerinin neden olduğu ertelenmiĢ vergi varlığı tutarlarının Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektörü‟nde faaliyet gösteren tüm firmaların aktif toplamına oranı, EK-22‟de gösterilmektedir.

Grafik 56: Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektörünün ErtelenmiĢ Vergi Varlığı Tutarı Toplamlarının Bu Sektördeki Baz Firmaların Aktif

Toplamına Oranı (Hesap Bazında)

Grafik 56‟ya göre Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektörü‟nde faaliyet gösteren baz firmaların aktif toplamı içerisinde, sırasıyla, Devlet TeĢvikleri ve Yatırımları hesabının, Maddi Olmayan Duran Varlıklar hesabının ve GeçmiĢ Yıllar Karları ve Zararları hesabının neden olduğu ertelenmiĢ varlığı tutarlarının daha yüksek paya sahip olduğu görülmektedir. Sözü edilen hesap kalemlerinin neden olduğu ertelenmiĢ vergi varlıklarının 6 yıllık toplamlarının, baz firmaların yıllık ortalama aktif tutarları içindeki payı, yaklaĢık olarak %13.8, %6.8 ve %5.9‟dur. Bu hesap kalemlerinin neden olduğu ertelenmiĢ vergi varlıklarının 6 yıllık toplamlarının, baz firmaların 6 yıllık aktif toplamları içerisindeki payı ise yaklaĢık olarak %2.3,

%1.1 ve %1‟dir.

136 3.4.6.2 Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektöründe ErtelenmiĢ Vergi Yükümlülüğü Analizi

Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektörü‟nde faaliyet gösteren ve çalıĢmanın konusunu oluĢturan 14 firmanın ertelenmiĢ vergi yükümlülüğü tutarları yıllar itibariyle Grafik 57‟de yer almaktadır. Grafik 57‟ye göre; ilgili sektördeki firmalara ait ertelenmiĢ vergi yükümlülükleri, yıllar itibariyle durağanlık göstermektedir. ġöyle ki 2011 yılında yaklaĢık 182 Milyon TL düzeyinde olan ertelenmiĢ vergi yükümlülüğü toplam tutarının, 2016 yılında da 144 Milyon TL düzeyinde olduğu görülmektedir.

Grafik 57: Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektörünün ErtelenmiĢ Vergi Yükümlülüğü Tutarları

AĢağıdaki baĢlıklar altında; bu sektörde ortaya çıkan ertelenmiĢ vergi yükümlülüğüne etki eden standart uygulamalarının ve hesap kalemlerinin ayrıntılı analizine yer verilmektedir.

3.4.6.2.1 ErtelenmiĢ Vergi Yükümlülüğüne Neden Olan Standart Uygulamaları

Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektörü‟nde faaliyet gösteren firmaların bilançolarında yer alan ertelenmiĢ vergi yükümlülüğü tutarlarının ortaya çıkmasına neden olan en önemli standart uygulamaları ve ilgili standartların ertelenmiĢ vergi yükümlülüğü üzerindeki etkileri, yıllar itibariyle, Grafik 58‟de gösterilmektedir.

137 Grafik 58‟e göre; ilgili alt sektörde faaliyet gösteren firmaların muhasebe süreçlerinde ortaya çıkan ertelenmiĢ vergi yükümlülüğü tutarları üzerinde pozitif etkiye sahip olan en önemli standardın, Maddi Duran Varlıklar Standardı olduğu görülmektedir. Bu standardın, Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektörü‟ndeki firma bilançolarında gözüken ertelenmiĢ vergi yükümlülüğü tutarına olan toplam katkısı 6 yıllık süreçte, yaklaĢık olarak 820 Milyon TL‟dir. Sözü edilen standardın neden olduğu ertelenmiĢ vergi yükümlülüğü tutarı, sektörde ortaya çıkan ertelenmiĢ vergi yükümlülüğü toplam tutarının (980 Milyon TL‟nin) %83‟üne denk gelmektedir.

Grafik 58, standartların neden olduğu ertelenmiĢ vergi yükümlülüğü tutarlarını TL cinsinden ifade ederken; EK-23‟de ise ilgili standartların neden olduğu ertelenmiĢ vergi yükümlülüğü tutarlarının ilgili alt sektörde faaliyet gösteren tüm firmaların aktif toplamına oranı gösterilmektedir.

Grafik 58: Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektöründe ErtelenmiĢ Vergi Yükümlülüğüne Neden Olan Standart Uygulamaları

Grafik 59‟a göre Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektörü‟nde faaliyet gösteren baz firmaların aktif toplamı içerisinde, sırasıyla, Maddi Olmayan Duran Varlıklar Standardı ile Maddi Duran Varlıklar Standardının neden olduğu ertelenmiĢ vergi yükümlülüğü tutarlarının daha yüksek paya sahip olduğu görülmektedir. Bu standartların neden olduğu ertelenmiĢ vergi yükümlülüğü tutarlarının 6 yıllık

138 toplamlarının, baz firmaların yıllık ortalama aktif tutarları içerisindeki payı, yaklaĢık olarak %25 ve %24‟tür. Sözü edilen standartların neden olduğu ertelenmiĢ vergi yükümlülüklerinin 6 yıllık toplamlarının, baz firmaların 6 yıllık aktif toplamları içerisindeki payı ise yaklaĢık olarak %4.1 ve %4‟tür.

Grafik 59: Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektörünün ErtelenmiĢ Vergi Yükümlülüğü Tutarlarının Bu Sektördeki Baz Firmaların Aktif

Toplamına Oranı (Standart Bazında)

Yapılan analizler sonucunda; Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektörü‟nde faaliyet gösteren firma bilançolarındaki ertelenmiĢ vergi yükümlülüğü tutarlarının ortaya çıkmasına, Ģu önemli standart uygulamalarının etki ettiği açığa çıkmıĢtır:

(i) Maddi Duran Varlıklar Standardı ve

(ii) Maddi Olmayan Duran Varlıklar Standardı.

3.4.6.2.2 ErtelenmiĢ Vergi Yükümlülüğüne Neden Olan Ana Hesap Kalemleri

Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın sektörüne ait firma faaliyetlerinin muhasebeleĢtirilmesinde kullanılan ve bu firmaların bilançolarında yer bulan ertelenmiĢ vergi yükümlülüğü tutarlarının ortaya çıkmasına neden olan, en önemli hesap kalemlerinin neler olduğu ve bu hesap kalemlerinin ertelenmiĢ vergi yükümlülüğü tutarına olan etkisi, yıllar itibariyle, Grafik 60‟da gösterilmektedir.

139 Grafik incelendiğinde; sektörde faaliyet gösteren firmaların muhasebe süreçlerinde ortaya çıkan ertelenmiĢ vergi yükümlülüklerinin, ağırlıklı olarak Maddi Duran Varlıklar hesabının kullanılması nedeniyle ortaya çıktığı anlaĢılmaktadır. Sözü edilen hesap kaleminin, bu sektördeki firma bilançolarında gözüken ertelenmiĢ vergi yükümlülüğü tutarına toplam katkısı 6 yıllık süreçte yaklaĢık olarak 820 Milyon TL‟dir. Bu hesap kaleminin neden olduğu 6 yıllık toplam ertelenmiĢ vergi yükümlülüğü tutarı, Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektörü‟nde ortaya çıkan ertelenmiĢ vergi yükümlülüğü toplam tutarının (980 Milyon TL‟nin) %83‟üne denk gelmektedir. Geriye kalan hesap kalemlerinin etkisi ise göreceli olarak daha azdır. Ġlgili ana hesap kalemlerinin neden olduğu ertelenmiĢ vergi yükümlülüğü tutarlarının sektörde faaliyet gösteren tüm firmaların aktif toplamına oranı, EK-24‟de gösterilmektedir.

Grafik 60: Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektöründe ErtelenmiĢ Vergi Yükümlülüğüne Neden Olan Ana Hesap Kalemleri

140 Grafik 61: Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektörünün ErtelenmiĢ

Vergi Yükümlülüğü Toplamlarının Bu Sektördeki Baz Firmaların Aktif Toplamına Oranı (Hesap Bazında)

Grafik 61‟e göre; Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri, Basım ve Yayın Sektörü‟nde faaliyet gösteren baz firmaların aktif toplamı içerisinde, sırasıyla, Maddi Olmayan Duran Varlıklar ile Maddi Duran Varlıklar hesaplarının kullanılması nedeniyle ortaya çıkan ertelenmiĢ vergi yükümlülüğü tutarlarının daha yüksek paya sahip olduğu görülmektedir. Sözü edilen hesap kalemlerinin neden olduğu ertelenmiĢ vergi yükümlülüklerinin 6 yıllık toplamlarının, baz firmaların yıllık ortalama aktif tutarları içerisindeki payı, yaklaĢık olarak %25 ve %24‟tür. Bu hesap kalemlerinin neden olduğu ertelenmiĢ vergi yükümlülüklerinin 6 yıllık toplamlarının, baz firmaların 6 yıllık aktif toplamları içerisindeki payı ise yaklaĢık olarak %4 ve %4.1‟dir.