• Sonuç bulunamadı

Güncel Olayların Seçiminde Dikkat Edilecek Hususlar

Öğrenciler her gün sayısız güncel olayla karşılaşırlar. Kitle iletişim araçlarından öğrenilen haberler zaman zaman çok etkili olsa da sadece bazı haber öğeleri çocukların sosyal eğitimi ile ilgilidir. Öğretmenler çocuklar için uygun olan, onların ilgilerini çekebilecek ve sosyal kavrayışı güncelleyebilecek olayları ve meseleleri seçerek çok önemli bir rol oynamaktadırlar (Michaelis and Garcia, 1996: 274).

Güncel olaylar sıradan ya da önemli olabilir. Günlük gazeteler bir sanatçının başarısını, hafta sonundaki balık tutma gezisindeki boğulma vakasını, banka soygunu olayını, su tasarrufu konusundaki parlamento müzakerelerini ele alabilir. Her gün

meydana gelen ve kitle iletişim araçları vasıtasıyla yazılı ve görsel olarak insanlara duyurulan olayların hepsini sınıf ortamına getirmek hem zaman açısından mümkün değildir hem de eğitici değeri yoktur Sosyal Bilgiler dersinde kullanabilmek için önemli olaylar üzerinde odaklanmak gerekir (Erden, tarihsiz, s.161, Otto, 1957, s.426).

Derste kullanmak için programla ve toplum yaşantısıyla ilgili olan güncel olaylar seçilmelidir. Güncel olaylarla sınıf çalışması arasında somut bir bağ olmalıdır. Derste kullanılabilecek güncel olayları seçerken dikkat edilmesi gereken hususlar şöyle sıralanabilir (Erden, tarihsiz, s.161; Michaelis and Garcia, 1996, s.276; Nas, 2000, s.233; Turner, 1995, s.118; Ungerman, 1961, s.18–24):

Güncellik: Konuyla ilgili güncel bilgiler elde edilebilir olmalı, temel eğilimlerle ilgili, ayrıca çağdaş değerleri içeren sonuçlar çıkarılabilmelidir.

Uygunluk: Konu, öğrencilerin erişkinlik düzeyine ve toplum çıkarları ve duyguları açısından uygun olmalıdır. Materyal açıkça yazılmış olmalıdır ve yeterli bilgi içermelidir. Malî raporlar ya da parasal değişim hızı gibi çok zor olan makaleler, zorlukları sebebiyle uygun olmayabilir. Filmler, radyo programları, televizyon ve dergilerde yer alan güncel materyaller için de uygunluk ölçütü dikkate alınmalıdır.

Güvenilirlik: Bilgi doğru olmalıdır. Okuyucu söylentiyle doğru, fikirle gerçek arasındaki farkı ayırt etmelidir. Bilgideki her hangi bir ön yargı öğrenciler tarafından fark edilip analiz edilebilmelidir. Bir öğenin doğruluğunu tespit etmek birden fazla bilgi kaynağını kullanmayı gerektirir. Ansiklopediler, takvimler, atlaslar, dergiler ve ders kitapları gibi çeşitli kaynaklar sınıfta hazır bulunmalıdır.

Eğitimsel Değer: “Seçilen olay ya da sorun Sosyal Bilgiler programına ne gibi katkılarda bulunacak? Çocuklar önemli bir şeyler öğrenecekler mi? Beceri hedeflerine, bilişsel becerilerinin ya da duyuşsal özelliklerinin gelişmesine yararlı olacak mı?” Sorularına cevap aranmalıdır. Güncel olay öğrencilerin kavram, tutum, beceri gelişimine katkıda bulunmalıdır. Öğretmenler, öğrencilerin temel öğrenme becerilerini (okuma, yazma, örgütleme, konuşma, vb) geliştiren güncel olay

materyallerini de seçebilirler. Güncel olay materyallerinin seçimindeki en önemli husus, materyallerin öğretmenin tahmin ettiği becerileri geliştirme potansiyelidir.

İlgililik: Konu öğrencilerin geçmiş yaşantıları ve gelecek öğrenimiyle ilgili olmalıdır. Ayrıca işlenen ünite ile ilişkili olmalıdır.

Yeterli zaman: Kavrayış geliştirmek ve konunun derinlemesine anlaşılabilmesi için yeterli zaman olmalıdır.

Olanak: İhtiyaç duyulursa temel bilgiye ulaşılabilmelidir. Konu ile ilgili yeterli ve kullanışlı öğretim materyali olmalıdır. (Gazete kesiği, okuma parçası vb).

Yararlılık: Güncel bir olayın bireyler, gruplar ya da devletler için değeri olmalıdır. En önemsiz haber öğeleri bile eğlence ya da merak açısından bir değere sahiptir. Felaketler, salgınlar ve devrimler çeşitli gruplar için önemlidir. Demokrasi, seçimler gibi bazı siyasî kavramların anlaşılmasını sağlamak için güncel olaylar kullanılabilir.

Süreklilik: Bu ölçüte göre üç çeşit haber türüne başvurulabilir: • Devam eden bir olaydan bahsedenler

• Eğilimleri ortaya çıkaranlar;

• Devam eden bir süreçte başka bir basamak oluşturanlar.

Savaş, grev, seçim kampanyası ya da Birleşmiş Milletler oturumu birbiriyle alakalı bir dizi olay içerdiği için devam eden olaylardır. Geniş savunma bütçeleri ya da artan vergiler bir eğilim olabilir.

Yenilik: Buluşlar ve icatlar bu kategoride toplanabilir. Öğrencilerin bilimdeki son gelişmeleri bilmeleri önemlidir. Bu sayede günlük hayatlarındaki değişiklikleri daha iyi anlayabilirler. Atom enerjisi, mucize ilaçlar ve Jet uçakları yaşantımızda ve öğrenci yaşantısında çok şeyi etkileyen bir güce sahiptir. Günümüzde internet, cep telefonu gibi hızla gelişen, yaygınlaşan teknoloji ürünleri ile en yeni bilgilere ulaşmak ve kolay iletişim kurmak mümkün olabilmektedir.

Faaliyet Alanı: Bir haber öğesinin önem alanını belirtir. Bir haber öğesini değerlendirirken etkilenen insanların ya da ülkelerin sayısı göz önünde tutulmalıdır. Bazı olaylar devlet ya da federal faaliyet alanı ile sınırlıdır.

Önem: Belirli bir olayın anlamını, neyi gösterdiğini ve önemini düşünmek gerekir. Günümüzde haberleri analiz eden, değerlendiren sayısız konuşmacı, yazar, spiker, köşe yazarı, editör ve yorumcu bulunmaktadır. Bu kişilerin fikirleri genellikle doğru ve yardımcıdır. Fakat herkes olaylar hakkında kendi tahminlerini yürütmeye çalışmalıdır.

Saygınlık: Bu, ölçüt belirli kişilerin, grupların bir ülkenin şöhretini ve etkisini göz önüne almaktadır. Eğer hükümet başkanı, siyasi politikada bir değişiklik yaparsa bu, başkanın resmî konumu sebebiyle haber yapmaya değer bir olaydır. Bazı kurumlar basında ilgi görmektedir ve insanları etkilemektedir. Birleşmiş Milletler’le ilgili haberler dikkat çekicidir çünkü üyeler tanınmış ve etkili ülkelerden oluşmaktadır.

Aciliyet: Âni ya da radikal değişimle sonuçlanacak olaylar önemli olabilir. Bu kategorideki olaylar genellikle vatandaşların anî hareketlerini içerir. Örneğin ülke ya da dünya çapında önemli bir kişiye yapılan bir suikast, bir toplumsal galeyan bu tür olaylardan sayılabilir.

Öğretmenlerin yanı sıra öğrencilerde önemli olayları seçmek ve önemsiz olanları iptal etmek için bu kriterleri kullanmalıdır. Öğrencilerin kullanabilecekleri yönergeleri tartışmak etkili bir yöntemdir. Öğrenciler, toplumumuzdaki yeni aileler devletimiz ve diğer devletler ne kadar bağımsız, kadın ve erkeğin yeni rolü, ülkemiz ile başka ülkeler arasında ki ilişkiler gibi ünite ile bağlantılı olan kavramlar ve konular ile ilgili haber öğeleri bulmaya yönlendirilebilmelidirler (Michaelis and Garcia, 1996, s.275).