• Sonuç bulunamadı

Güncel Olayların Öğretiminde Öğretmenin Rolü

Her öğretmen güncel haberleri bilmek ve sınıfını bunlardan haberdar etmekle yükümlüdür. Güncel olayların Sosyal Bilgiler programlarına mantıkî bir şekilde uyduğu görülür (Moffatt, 1957, s.215).

Toplumda, haberlerin doğruluklarını yargılayabilen genç insanlara ihtiyaç vardır. Öğretmenlerin haber olarak yayınlanan konuları anlama konusunda öğrencilerine rehberlik yapmalıdır. Haberlerde tarafsızlığın ve doğruluğun

anlaşılabileceği konusundaki genel varsayım, güncel olayların ışığında özel olarak ele alınmalıdır. Öğretmenler kitle iletişim araçlarının mesajlarını değerlendirme kriterlerinin yanı sıra, öğrencilerinde sağlıklı eleştirel bir şüphecilik oluşmasına çalışmalıdır (Langer, 1970, s.318-320 Akt. Ord, 1972, s.177).

Öğretmenler, öğrencilerin güncel olayları görebilmelerine, duyabilmelerine ve toplum sorunlarını hissedebilmelerine yardımcı olmakla yükümlüdür (Parker, 2001, s.207).

Sosyal Bilgiler öğretmeni, güncel olaylar programını en iyi şekilde hazırlayabilmelidir. Rehber olarak rolü çok önemlidir. Güncel meseleler ve bu meselelerin olası çözüm şekilleri hakkında yeterli bilgiye sahip olmalı, sınıfın seviyesine göre uygun konuları seçebilmelidir (Moffatt, 1957, s.223).

Öğretmen güncel olaylar öğretimi hazırlığı üzerinde çok düşünmelidir. Böylece sınıfta samimi bir atmosfer oluşturabilir ve öğrenciler rahatsızlık hissi ve sorumluluktan kaçma isteği duymak yerine tartışmaya ilgi ve istekle yaklaşabilir. Bu atmosferin oluşturulması öğretmene, öğretmenin bu dönemde takip edilecek yöntemlerin ve konuların hazırlanmasında öğrencilerle iş birliği yapma konusundaki isteğine bağlıdır (Moffatt, 1940, s.219-220).

Sosyal Bilgiler öğretmeni güncel olayları tarih, ekonomi, sosyoloji ve coğrafya dersleri ile kolayca kaynaştırabilir. Öğrenciler içinde bulundukları topluma ve dünyaya tesir eden olaylarla yakından alakadar olmalıdırlar. Gençler aile muhitlerinde ve sınıflarında birçok sohbet fırsatlarıyla karşılaşırlar. Bütün meseleler düşünerek ve mantıkla ele alınmalıdır. Lüzumlu hakikatleri toplayabilmek için bazen birçok araştırmalar yapmak gerekebilir. Bu gibi çalışmalar ileride meydana gelme ihtimali olan olayların daha iyi anlaşılmasını temin eder. Güncel olayların meydana geldiği coğrafî mekânlar bildirilebilir (Moffatt, 1957, s.231).

Öğretmenler çocukları, tüm insan etkinlikleriyle ilgilenecek, karşılaştığı problemlerin üstesinden gelebilen sorumlu ve çağın bilgili vatandaşları olarak rollerine hazırlamak için sürekli gayret göstermelidir (Smith, 1963: 69; Ungerman, 1961: 12). Öğretmenler, öğrencileri güncel olayların önemli olduğuna ikna etmeli, haberleri tartışmak için cesaretlendirmelidir (Nelson, 1998, s.273).

Öğretim uygulamalarının başarılı olabilmesi için öğretmenlerin iyi bir şekilde eğitilmesi, teknolojiden faydalanarak medyayı takip etmeleri çok önemlidir (Prevuznak, 1997, s.159).

Öğretmenin rolü, çocukları işlenmekte olan ünite ile bağlantılı haber öğelerine karşı dikkatli olmaya teşvik etmektir. Ayrıca, öğretmen tartışma ve daha önemli haberleri paylaşma yollarını aramalıdır (Ord, 1972, s.179–180).

Öğretmen, derste kullanılacak materyallerin kullanma özellikleri hakkında yeterli bilgi sahibi olmalıdır. Bunun yanı sıra etkili öğrenme materyalleri de hazırlamalı ya da öğrencilerin materyal hazırlamasında rehberlik yapmalıdır (Yanpar, 2005, s.328) .

Güncel olaylar öğretiminde öğretmenin başlıca görevi, öğrencilerin güncel olayları izlemelerini ve değerlendirmelerini sağlamaya çalışmaktır. Öğretmen, sınıfa getirilecek güncel olayların seçiminin yapılmasını sağlamalı ve güncel olayların öğretimine ilişkin öğretim yöntem ve tekniklerini düzenli olarak planlayıp uygulamaya geçirmelidir. Sosyal Bilgiler öğretmenleri düzenli olarak güncel olayları izlemeli, gazete okumalı ve öğrencilerini doğru bir şekilde yönlendirmelidir. Öğretmenler, güncel olayların öğretiminde kullanılan yöntemler ve teknikler hakkında yeterli bilgiye sahip olmalı, bu yöntem ve teknikleri sınıfta ders işlerken kullanmaya özen göstermelidirler (Haas and Laughlin, 2000).

Hunt ve Metcalf’e göre her Sosyal Bilgiler öğretmeni yüksek tirajlı bir gazeteyi düzenli olarak okumalı ve öğrencileri için ulaşılabilir özellikte bir gazete yapmayı denemelidir (Akt. Haas ve Laughlin, 2000).

Sınıfta öğrencilerin dikkatini konuya çekecek gazeteler, haritalar ve gerekli materyaller bulunmalı ve istenildiğinde kolaylıkla ulaşılabilir durumda olmalıdır. Sınıfta, Sosyal Bilgiler programıyla ilgili olarak yapılan faaliyetlerin ürünleri sergilenmelidir. Bu konuda ailelerin de çocukları cesaretlendirmeli, imkânlar ölçüsünde eve gazete, dergi alınmalı, televizyon veya radyoda hergün haberler izlenmeli ve bu konuda çocuklara olumlu örnek olmalıdırlar (Deveci, 2007, s.422).

Tek bir haber kaynağını kullanmak, güncel olayları sınırlandırır. (Turner, 1995, s.118). Mümkün olduğu kadar farklı haber kaynaklarından faydalanmak, güncel olay hakkında daha ayrıntılı bilgi edinilmesini sağlayabilir.

Öğretmen çalışmaya değer olan güncel olayların seçiminde rehber olmalıdır ve olayları ders programının geri kalanı ile ilişkilendirmeli (Ungerman, 1961, s.8), günlük yayınlar ve bunların konularından haberdar olmalı, ajans haberlerini dinlemeli, günlük haberleri okumalı, televizyon programlarını takip etmeli, konferans ve görüşmelere gitmeli, rapor ve gazete başmakalelerini incelemelidir (Moffatt, 1957, s.223).

Programın başarısını sağlayabilmek için lüzumlu hazırlıklar öğretmen ve öğrencinin ortak sorumluluğu altında olmalıdır. Herhangi bir güncel olay programı yapılmadan önce her ne kadar öğretmenin konuya dair bilgisi varsa da öğrenciler de tarih, coğrafya, ekonomi, idare ve ilim konularında bilgilerini arttırmalıdırlar (Moffatt, 1957, s.223).

Program sınıfta farklı şekillerde takdim edilebilir. Yararlanılabilecek dört çeşit kaynak vardır. Bunlar yazılı malzemeler, görsel malzemeler, duysal malzemeler ile görüşme (röportaj) ve inceleme gezileri olarak sayabileceğimiz malzemelerdir. Programın metodunu seçerken dikkat edilebilecek en mühim nokta programın toplumda ilgi uyandırabilmesidir. Programın sonuçları sonradan halkın katılımına göre değerlendirilebilir (Moffatt, 1957, s.223).

Öğretmenler çoğunlukla tek bir ders kitabı kullanırlar, kitaptaki konu sırasını takip ederler ve başarılı hikâyeleme yoluyla kitabı süslerler. Fakat ders kitaplarının biçimini gözden geçirmek sadece bir başlangıç olmalıdır. Öğretmenler aynı zamanda öğrencileri çok sayıda kaynağı okurken eleştirel düşünme, araştırma ve okuma yazma becerilerini nasıl kullanacakları konusunda da eğitmelidirler (Marmion, 2005, s.24). Öğrencilerden güncel bir konu ile ilgili haber yazısı yazmaları, başlıksız bir yazıya uygun başlık bulmaları, bir resim verilerek bununla ilgili bir haber yazmaları istenebilir.

Öğretmenlerin bilgili bir millet geliştirme sorumlulukları ile ilgili sahip oldukları amaçlarını yeniden değerlendirmeye ihtiyaç duymalarıdır. Onlar açık ve

samimi bir şekilde önceliklerini yeniden düşünmeye ihtiyaç duymaktadırlar. Öncelikli olarak öğretilecek durumlar arasında şunlar sayılabilir (Turner, 1995, s.118):

• Bilgili olmanın gereğini anlayıp bunu istekle yapsınlar diye haberlerle ilgili öğrenci ilgisi ve merakını geliştirmek.

• Düzenli bir temelde öğrencilerin alışkanlıklarına en iyi uyabilen ve zevk alıp öğrenebildikleri bu haber araçları saptamada öğrencilere yardımcı olmak.

• Öğrenciler neler olduğunu ve olayların önemi ve kendileriyle ilgisini anlasınlar diye öğrencilerin temel bilgilerini (basic knıwledge) ve uluslarını, dünyayı ve ulusal ve dünya liderlerini kavrama güçlerini geliştirmek.

• Öğrencilere yetki ve sorumluluk duygusunu vermek.

Sosyal Bilgiler öğretmeni bu güncel olaydan yola çıkarak öğrencilerini araştırmaya ve buldukları bilgileri diğer arkadaşlarıyla paylaşmaya yönlendirebilirler. Bilgiyi öğrenmek ve paylaşmak birey ve toplum için son derece önemli meziyetlerdir.

Moffat’a (1940) göre güncel olayların öğretiminde öğretmenin belirli amaçları olması gerektiği gibi, güncel olaylar öğretimini düzenlerken öğretmenin aklında belirli fikirler ve amaçlar olmalıdır. Bu amaçlar şunları kapsamalıdır:

• Öğrencilere güncel olayları mantıklı bir şekilde okumayı öğretme. • Güncel olaylar, ekonomik ve siyasi problemlerin yorumu için bir

temel oluşturmak.

• Toplum, devlet ve ulusla ilgili meseleler konusunda öğrencinin ilgisinin uyandırmak ve bu ilgiyi arttırma.

• Öğrencilere düşünme ve araştırma, gerçekleri doğru bir biçimde bir araya getirme ve oradan sonuç çıkarma becerilerini geliştirmeye teşvik etme.

• İstenen öğrenci ilgi ve tutumlarını sağlayabilecek bir program belirleme.

• Boş vakitleri doğru kullanmanın önemini vurgulama ve hayatta daha iyi şeyler için duyulan hayranlığı geliştirme.