Dünya ekonomilerindeki eşitsizlikler: ülke analizleri

Bu alt bölümde literatürde yer alan ülke ekonomilerinin incelemeleri ile ilgili bulgular yer almaktadır. Böylelikle bu alt bölümdeki çalışmalar ile farklı ekonomik dinamiklerin söz konusu olduğu ülkelerde ticari serbestlik dönemlerinde gelir ve ücret eşitsizliğinde görülen değişimler gözler önüne serilecektir.

Gelir Eşitsizliği ile ilgili çalışmalar

Dünya Bankası tarafından Şili için yapılan bir çalışmada, piyasaların serbestleşme sonrasında bir dengeye ulaşması için belirli bir zamana ihtiyaç olduğu belirtilmiştir. Şili’nin serbestleşme süreci sonrasında eşitsizliğin daha da kötüleştiği fakat daha sonra serbestleşme öncesi döneme göre zaman içerisinde aynı seviyeye geldiği ve ardından daha yüksek gelir düzeylerine ve daha düşük yoksulluk seviyelerine ulaşıldığı belirtilmiştir (World Bank, 1997).

Bir diğer çalışmada, ticari serbestleşme makroekonomik uyarlamaların ve endüstrinin koşullarının değişmesine neden olarak ücretler ve karlar üzerinde etkili olması gösterilmiştir. Bu nedenle, bu durumun gelir eşitsizliğini etkilediği belirtilerek Zimbabwe için yapılan analizlerde, ticari serbestleşme ile ülkedeki gelir eşitsizliğinin reel ücretlerdeki azalma nedeniyle daha da kötüleştiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, makroekonomik koşulların istikrarının sağlanamamasının özellikle de mali istikrarın sağlanamaması ve enflasyonun önüne geçilememesi nedeniyle bu durumun yaşanan etkiyi daha da büyüttüğü belirtilmiştir (Davies ve Rattso, 2000).

Jha (2000) Hindistan için yoksulluk ve eşitsizliğin azaltılmasında ticari serbestleşmenin rolü olup olmadığını incelemiştir. Kırsal ve kentsel bölgelerdeki eşitsizlik olmak üzere iki temel bölge için ticari serbestlik döneminde yaşanan değişimleri ele almıştır. Temel olarak bulgular kırsal ve kentsel eşitsizlikte kötüleşme olduğunu göstermektedir. Diğer taraftan kentsel eşitsizliğin kırsal eşitsizliğe oranla daha yüksek olduğu belirtilerek, bu durumun sebebinin hızlı ekonomik büyüme sonucunda kırsal bölgelerden kentsel bölgelere doğru bir göçün yaşanması olduğu ifade edilmiştir. Her iki bölgedeki eşitsizliğin sorumlusu olarak da, gelirin yeniden dağıtılması sürecinde ücretlerden karlara doğru yeniden dağıtımın yaşanması gösterilmiştir.

Hindistan için yapılan bir diğer çalışmada Topalova (2005), 1991 yılında yaşanan ticari serbestleşmenin eşitsizlik üzerine etkilerini ele almıştır. Hindistan’ın farklı

bölgelerindeki farklı faaliyetlerin karşı karşıya kaldıkları serbestleşme derecesi farklı olduğu için hangi bölge ve faaliyetlerin bu durumdan olumlu veya olumsuz etkilendiği değişmektedir. Bu nedenle, bölgesel bir ayrıma gidilerek serbestleşmenin daha fazla yaşandığı kırsal bölgelerdeki faaliyetlerde yoksulluğun azaldığı fakat buna karşın, eşitsizliğin hem kırsal hem de kentsel bölgelerde değişmediği tespit edilmiştir.

Topalova (2005) elde ettiği sonuçların, bölgeler ve faaliyetler arasında faktör hareketliliğinin sınırlı olmasından kaynaklandığını belirterek bulguların spesifik faktör modelinin beklentileri ile uyumlu sonuçlar verdiğini ifade etmiştir. Bu nedenle eşitsizliğin sosyal maliyetlerinin azaltılabilmesi için ticari serbestleşmenin bazı gruplara sağladığı yararları, bu gruplardan kaybeden gruplara doğru yeniden dağıtılmasını sağlayıcı çeşitli ek politikaların uygulanması gerekliliği vurgulanmıştır.

Esquivel ve Rodriquez-Lopez (2003), Meksika için NAFTA öncesi ve sonrasındaki dönemi ele almıştır. 1988-1994 ve 1994-2000 olmak üzere iki farklı ticari serbestlik döneminde vasıflı ve vasıfsız çalışanların ücret düzeylerinde arasındaki eşitsizliği araştırmışlardır. 1988-1994 döneminde, HOS teorik modelinin beklentileri ile uyumlu olarak ticari serbestleşme ücret eşitsizliğinde bir azalmaya neden olduğu fakat bu etkinin derecesinin vasıfsız çalışanların reel ücretleri üzerine teknolojik gelişmenin negatif etkisi nedeniyle azaldığı belirlenmiştir. İkinci ticari serbestlik döneminde ise ticaretin ücret eşitsizliği üzerinde etkisinin oldukça az olduğu ve bu dönemde ücret eşitsizliğinde yaşanan artışa yine teknolojik gelişmenin neden olduğu vurgulanmıştır.

İran için yapılan bir çalışmada, büyümenin ve faktörlerin yeniden dağılımının yoksulluk ve gelir eşitsizliği üzerine etkisi incelenmiş ve analizi yapılan dönemde kırsal sektör yoksulluğunun az da olsa azaldığı ve kentsel sektörün yoksulluğunun ise arttığı anlaşılmıştır. Ticari serbestleşme neticesinde faktörlerin yeniden dağılımının gelir eşitsizliğini kötüleştirerek yoksulluğun artmasına katkıda bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır (Assadzadeh ve Paul, 2004).

Goldberg ve Pavcnik (2005), çalışanların belirli bir sektöre veya endüstriye ait olduklarını belirten sektör özellikli modeli kullanarak Kolombiya için yaptıkları araştırmada, ticari serbestleşme ile beraber ithalat ile rekabet etmek durumunda kalan sektörlerde çalışanların daha yoksullaştıkları ve ihracatçı sektörlerdeki çalışanların

ise gelirlerinin arttığını bulmuşlardır. Bu sonuçlar, çalışanların daralan sektörlerden genişleyen sektörlere doğru yeniden dağıtımının yapılmasının kolay olmadığını kanıtlamaktadır.

Castilho ve diğ. (2012), Brezilya için 1987-2005 dönemindeki ticari serbestlik ile eşitsizlik ve yoksulluk arasındaki ilişkiyi incelemiştir. Bu çalışmada ticari serbestleşmenin genel ülke ekonomisindeki eşitsizlik üzerine olan etkisine yoğunlaşılmayıp, kentsel ve kırsal bölgelerdeki farklı etkilerin de tespit edilmesi amaçlanmıştır. Dolayısıyla bulgulara göre kırsal bölgelerdeki eşitsizlikte iyileşme buna karşın kentsel bölgelerde eşitsizlikte ise kötüleşme yaşanmıştır.

Latin Amerika ekonomileri için gerçekleştirilen bir çalışmada, göreli olarak doğal kaynak bolluğuna sahip olan bu ülkelerin ticari serbestlik döneminde eşitsizliklerindeki değişim incelenmiştir. Bu çalışmanın bulguları ticari serbestleşmenin gelir eşitsizliği üzerine etkisinin eşanlı olarak uygulanan çeşitli makroekonomik politikalara bağlı olarak değiştiğine işaret etmektedir. Özellikle bireylerin vasıflı emek haline getirilmelerini sağlayıcı politikaların uygulanmasının verimliliği arttırarak eşitsizlik üzerinde iyileştirici bir etki yaratacağı vurgulanmıştır (Perry ve Olarreaga, 2006).

Ücret Eşitsizliği ile ilgili çalışmalar

Ticari serbestleşmenin ücret eşitsizliği üzerine etkisi ile ilgili literatürde yer alan araştırmaların birçoğu, özellikle vasıfsız çalışanların koşullarındaki kötüleşmenin nedenleri üzerine gerçekleştirilmiştir. Aslında bu konuda yapılan araştırmalar farklı sonuçlar vermiştir. Gelişmekte olan ekonomilerin incelendiği ampirik çalışmalar ticari serbestlik döneminde vasıflı çalışan talebinin göreli olarak arttığını ve ücret eşitsizliğini olumsuz etkilediğini ve dolayısıyla da HOS teorik modelinin beklentileri karşılamadığını ortaya koymaktadırlar (Robbins, 1996; Robbins ve Gindling, 1999; Beyer ve diğ., 1999). Ampirik çalışmaların ortak olarak uzlaştıkları tek nokta, ticari serbestleşmenin ücret eşitsizliği üzerinde kötüleştirici yönde etkide bulunduğu fakat bu etkinin ücret eşitsizliğinin artışında göreli olarak küçük bir rol üstlendiğidir.

Örneğin, Galiani ve Sanguinetti (2003) Arjantin ekonomisinde ticari serbestleşmenin ücret eşitsizliği üzerine etkilerini incelemişler ve ithalatla rekabet eden faaliyetlerdeki ücret eşitsizliğinin ticari serbestlik dönemi içerisinde arttığını tespit etmişlerdir. Böyle bir sonuç elde etmelerine karşın, bazı gelişmiş ekonomilerde

olduğu gibi, ticari serbestleşmenin ücret eşitsizliğinde gözlemlenen artışın sadece küçük bir bölümünden sorumlu olduğu da belirtilmiştir.

Hasan ve Jandoc (2010) ise Filipinler için yaptıkları araştırmada, 1994-2000 döneminde ücret eşitsizliğinde görülen artış üzerinde ticari serbestleşmenin rolünü incelemişlerdir. Bu araştırmanın bulguları, ticari serbestleşme neticesinde kaynakların yeniden dağıtımı istihdamın korumacılığın olduğu faaliyetlere doğru kaymasına neden olarak ücret eşitsizliğinin arttırdığını göstermektedir. Buna karşın, Galiani ve Sanguinetti (2003)’in çalışmasında olduğu gibi ticari serbestleşmenin ücret eşitsizliğinde yaşanan artışın göreli olarak az bir bölümünden sorumlu olduğu ifade edilmiştir. Buna ek olarak, eğitimin getirisinin ücret eşitsizliğine neden olduğu belirtilerek, ticari serbestleşmenin ücret eşitsizliğindeki artışın üzerinde daha fazla etkisinin olması için ekonomi genelindeki eğitimin getirisindeki değişimlerin ana belirleyicisi olması gerektiği ifade edilmiştir.

İtalya için gerçekleştirilen bir diğer çalışmada Brenton ve Pinna (2001), ticaretin vasıflı ve vasıfsız çalışanların ücret düzeyleri üzerindeki etkisini incelemişlerdir. Ticaretin özellikle de düşük ücretli emek bol ülkelerden yapılan ithalatın söz konusu olması durumunda İtalya’daki vasıfsız çalışanların istihdam olanaklarını olumsuz yönde etkilediğini ve vasıflı çalışanlar açısından ise etkinin zayıf olduğunu tespit etmişlerdir.

Falzoni ve diğ. (2004) ise çalışmalarında vasıflı ve vasıfsız çalışanlar arasındaki ücret farklılığında önemli bir rol oynadığını tespit etmişlerdir. Ticari serbestleşme bir yandan vasıfsız çalışanların ücret düzeylerinde olumlu bir etki yaratarak, ücret farklılığının azalmasına neden olurken, diğer yandan emeğin hareketlilik kazanmasının ise vasıfsız çalışanların ücret düzeylerini etkileyerek ücret farklılığının açılmasına sebep olduğu ifade edilmiştir. Bununla birlikte, aslında ücret farklılığının açıklanmasında çalışanların sahip oldukları bazı temel özelliklerin en temel rolü oynadığı belirtilmiştir133.

Mamoon ve Murshed (2012) de benzer biçimde, gelişmekte olan ekonomilerde ticari serbestlik ile ücret eşitsizliği üzerinde inceleme gerçekleştirmişler ve daha yüksek beşeri sermaye oranının bu etkinin derecesini azaltıp azaltamadığını araştırmışlardır. Daha eğitimli ekonomilerde ticari serbestleşmenin daha az eşitsizliğe neden olduğu

tespit edilmiştir. Bunun sebebi olarak da ticari serbestlik döneminde oluşan talebe karşılık vasıflı emek arzının daha iyi cevap verebilmesi olarak gösterilmiştir. Buna karşın, ticari serbestleşmenin artmasıyla teknolojik gelişmenin vasıflı emek talebini arttırması nedeniyle ücret eşitsizliği üzerinde olumsuz etkide bulunabileceği de ifade edilmiştir.

Behrman ve diğ. (2003) ise 1977-1998 döneminde için 18 farklı Latin Amerika ekonomilerinde ticari serbestleşmenin ücret eşitsizliği arasındaki ilişkiyi incelemişlerdir. Bulgular serbestleşmenin ücret eşitsizliğini kısa dönemde olumsuz yönde etkilemesine karşın, uzun dönemde bu etkinin ortadan kalktığını belirlemişlerdir. Kısa dönemde yaşanan bu olumsuz etkinin, finansal piyasa reformlarının, sermaye piyasasının serbestleştirilmesinin ve vergi reformunun bir neticesi olduğu belirtilmiştir. Bununla birlikte, ticari serbestleşmenin ise ücret farklılığı üzerinde herhangi bir anlamlı etkisi olmadığı ifade edilmiştir. Bu çalışmada da ticari serbestleşmeden çok teknolojik gelişmenin eşitsizlik üzerinde etkin bir rol oynadığı vurgulanmıştır.

Veras (2004) Brezilya ekonomisinde imalat sanayi faaliyetlerindeki kayıt ve kayıt dışı ücret farklılığında ticari serbestleşmenin bir rol oynayıp oynamadığını araştırmıştır. Bu araştırma sonucuna göre, iki farklı çalışan grubu arasındaki ücret açığının ithalat penetrasyon oranı gibi ticaret bağlantılı değişkenler ile azaldığını göstermektedir.

Lang (1998) Yeni Zelanda ekonomisinde ticari serbestlik döneminde korunan faaliyetlerdeki istihdam oranında düşüş yaşandığı belirlemiştir. Diğer yandan, serbestleşme ücret düzeyini de etkilemekte ve bu durumda daha önceden korunan faaliyetlerdeki istihdam üzerine ticaretin etkisini azaltmaktadır. Bununla birlikte Yeni Zelanda’da birliklerin kuvvetli olmasından ötürü ticari engel ve ihracat teşvikleri gibi korumacılık politikalarının etkisinin farklı olduğu ifade edilmiştir. Bu nedenle de bu ekonomideki yüksek ücret yapısına sahip faaliyetlerdeki istihdamın teşvik edilmesine yönelik ticari politikalarının elverişliliğinin tartışılabilir olduğu belirtilmiştir.

Ticarete-Konu-Olan ve Konu-Olmayan Faaliyetler Ayrımı

Geda ve Shimeless (2009) çalışmalarında Etopya için ticari serbestlik, gelir eşitsizliği ve yoksulluk arasındaki ilişkiyi incelemiştir. Zayıf yerli endüstrilerin ve kurumların

olması, sektörlerarası emek hareketliliğinin düşük olması, zayıf finansal kurumların, ticarete-konu-olan ve konu-olmayan faaliyetlere piyasa yapılarının kuvvetli olmamasının ticari serbestleşmenin gelir eşitsizliği üzerine olan etkilerini değiştiren faktörler olduğu ifade edilmiştir. Etopya’da ise kentsel bölgelerde ticari serbestleşmenin eşitsizliği olumsuz yönde etkilediği ve eşitsizliğin diğer Afrika ülkeleri arasında en yüksek orana sahip olduğunu belirlemişlerdir. Bunlarla birlikte ticari serbestleşmenin etkilerinin farklı sektörler, farklı bölgeler ve farklı gelir grupları üzerindeki etkilerinin farklılaştığı tespit edilmiştir.

Öte yandan literatürde ticarete-konu-olan ve konu-olmayan faaliyetler bağlamında ticari serbestleşmenin etkisindeki gelir ve ücret eşitsizliği ile ilgili çeşitli çalışmalar da söz konusudur. Örneğin, Beladi ve Batra (2004) Amerika için ticarete-konu-olan ve konu-olmayan faaliyetlerin reel ücretler üzerine olan etkilerini incelemek amacıyla bir teorik model kurgulanmışlardır. Bu çalışmada, özellikle ticarete-konu- olmayan faaliyetlerin toplam sektörel üretim içerisinde önemli bir paya sahip olduğu gerçeği altında bu durumun ihmal edilmesinin teorik kurgunun yapısının gerçeklikten uzaklaşmasına neden olacağı ifade edilmiştir. Bu nedenle, kurguladıkları ticaret modelinde, özellikle düşük ücret düzeyine sahip ve vasıfsız emeğin yoğun olduğu ticarete-konu-olmayan faaliyetlerin de katılmasının gerekliliğini savunmuşlar ve bu faaliyetleri de modele dahil etmişlerdir.

Model özellikle eğer ticarete-konu-olmayan faaliyetlerdeki üretim kapasitesi düşerse ve eğer ithalat faaliyetleri yüksek sermaye yoğun faaliyetler ve ticarete-konu- olmayan faaliyetler düşük sermaye yoğun faaliyetler ise bu durumda ticari serbestleşme sonucunda vasıfsız emeğin ve sermayenin getirisinde bir azalma olacağı ve buna karşın vasıflı emeğin reel getirisinin artacağını açığa çıkarmıştır. Bu durumun Amerika’da 1980’lerde reel ücretlerde yaşanan durumu açıkladığı ifade edilmiştir.

Diğer taraftan eğer ithalat faaliyetleri yüksek emek yoğun faaliyetler ve ticarete- konu-olmayan faaliyetler düşük emek yoğun faaliyetler ise bu durumda ticari serbestleşmenin sermayenin getirisini arttıracağını fakat vasıflı ve vasıfsız emeğin getirisini azaltacağını ifade etmişlerdir. Dolayısıyla genel olarak, eğer ticarete-konu- olmayan faaliyetlerde bir genişleme olursa, bu durumdan vasıflı emeğin getirisinin olumlu etkileneceği aksi durumda göreli ve mutlak olarak vasıflı emeğin getirisinin bu durumdan olumsuz etkileneceği belirlenmiştir.

Benzer bir şekilde Tokarick (2002) çalışmasında Amerika için 1982-1996 döneminde vasıflı ve vasıfsız emek ücret düzeyleri üzerinde ticari serbestleşmenin ve teknoloji temelli değişkenleri etkilerini ele almıştır. Bu çalışmanın sonuçları ticari serbestleşmenin ücret eşitsizliği üzerinde olumsuz yönde etkisi olduğunu göstermektedir. Bunun yanı sıra, tarife indirimleri, dış ticaret haddindeki gelişmeler ve ticari açıktaki artış gibi ticaret bağlantılı değişkenlerin vasıfsız ve vasıflı emeğin ücret düzeylerindeki farklılığın artması üzerindeki etkisinin oldukça düşük düzeylerde olduğu belirlenmiştir. Ücret farklılığın artmasının en temel nedeni olarak vasıf gerektirici teknolojik değişimlerin artması gösterilmiştir.

Bununla birlikte ticarete-konu-olmayan malların ücret açığı üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Araştırmaya göre, ticarete-konu-olmayan faaliyetler ekonomi arasındaki ilişkiye bağlı olarak reel ücretler üzerindeki etki değişmektedir. Eğer ticarete-konu-olmayan faaliyetler ihracatçı sektörlerdeki vasıflı emeğin bir bölümü absorbe edebiliyorsa bu durumda, kapalı bir ekonomi haline gelinmesinin ücret eşitsizliği üzerindeki olumsuz etkisi düşük düzeyde olacaktır. Fakat eğer ticarete- konu-olmayan faaliyetler ihracatçı faaliyetlerden açığa çıkan vasıflı emeği istihdam etmede zorlanıyorsa bu durumda, kapalı ekonomi durumuna gelinmesi vasıflı emeğin ücretlerinin azalmasına neden olarak eşitsizliğin artmasını sağlayacaktır. Bu nedenle de, ticarete-konu-olmayan faaliyetlerin ticari serbestleşmenin reel ücretler üzerindeki etkisinde önemli bir rol oynadığı ve ekonomi ile ticarete-konu-olmayan faaliyetler arasındaki etkileşimin bu etkinin derecesini değiştirdiği ifade edilmiştir.

Lebow (1993) da benzer şekilde, ithalattaki rekabetin ücret düzeyi üzerine olan etkisinde ticarete-konu-olmayan faaliyetlerin rolünü incelemiştir. Kurgulanan model sonuçlarına göre, ticarete-konu-olan malın göreli fiyatındaki düşmenin toplam reel ücretler üzerindeki etkisi belirsizdir. Daha düşük ticarete-konu-olan mal fiyatı bu faaliyetlerdeki emek talebinin daha düşük olmasına ve ticarete-konu-olmayan faaliyetlerdeki emek talebinin daha yüksek olmasına neden olmaktadır. Bununla birlikte, çalışmadaki ampirik sonuçlar ticarete-konu-olan malların fiyatlarının ithalat ya da ihracat fiyatlarıyla ölçümlendiği durumda kurgulanan modelin teorik beklentilerini destekler nitelikle bulgular ortaya koyduğunu göstermektedir.

Porto (2007) çalışmasında Arjantin için ticari politikaların eşitsizlik ve yoksulluk üzerine olan etkileri ile ilgili bir yöntem geliştirerek ampirik olarak bu yöntemi test etmeyi amaçlamıştır. Bu araştırmada ticarete-konu-olmayan faaliyetler de

incelemeye dahil edilmiştir. Elde edilen bulgular, bölgesel ticari anlaşmaların yoksulların bu reformlardan daha fazla yararlanmalarını sağladığından, eşitsizlik üzerine olumlu etkiler yarattığını göstermektedir.

Teorik ve ülke temelli ampirik incelemeler ticari serbestleşmenin gelir ve ücret eşitsizliği üzerine etkisi hakkında elbette oldukça önemli katkılarda bulunmaktadır. Fakat ticari serbestlik ile gelir ve ücret eşitsizliğinde yaşanan değişim arasındaki nedensellik ilişkilerinin kurulmasında çeşitli güçlükler yaşanmaktadır. Zira ticari politikanın etkilerinin yanı sıra oluşan bu etkinin derecesini ve yönünü değişmesine neden olan birtakım farklı etmenler söz konusudur. Bu bağlamda, yukarıda kısaca özetlenen çalışmalardan elde edilebilecek ortak bir sonuç, ülkelerin kendi özelliklerine bağlı olarak ticari serbestleşmenin etkisinin değiştiğidir. Ülke temelli olarak yapılan çalışmalar aşağıdaki Çizelge 4.2’de gösterildiği gibi özetlenebilmektedir.

Çizelge 4.2: Ülke temelli olarak inceleme gerçekleştiren çalışmalar

Araştırmacılar Ülke Etki Durum ve Nedeni

World Bank(1997) Şili Belirsiz Zaman içerisinde pozitife dönmekte

Davies ve Rattso (2000) Zimbabwe Negatif Ücretler ve karlar; reel ücretlerdeki azalma nedeniyle kötüleşmekte

Diğer nedenler: Enflasyon, istikrarsızlık

Jha (2000) Hindistan Negatif Kırsal ve Kentsel; Çıktıdaki artışın emek yerine sermayeye gitmesi

Topalova (2005) Hindistan Değişme yok Bölgeler ve faaliyetler arasında faktör harekeliliğinin sınırlı olmasından ötürü

Esquivel ve Rodriquez- Lopez (2003)

Meksika Belirsiz İlk dönemde ücret eşitsizliğinin azaldığı ikinci dönemde arttığı ve teknolojik

gelişmenin negatif etkisi nedeni ile

Assadzadeh ve Paul (2004) İran Belirsiz Büyüme ve faktörlerin yeniden dağılımı kırsalı pozitif, kentseli negatif, yeniden

faktör dağıtımının eşitsizliği kötüleştirmesi nedeniyle

Goldberg ve Pavcnik (2005) Kolombiya Negatif İthalat sektöründe genişleme ve ihracat sektöründe daralma, emek tam hareketli

değil

Castilho ve diğ. (2012) Brezilya Belirsiz Kırsal bölgede eşitsizlikte bir iyileşme kentsel bölgede kötüleşme

Perry ve Olarreaga (2006) Latin Amerika

Ülkeleri

Belirsiz Makroiktisadi politikalar nedeniyle değişik etkiler; bireylerin vasıflı emek haline

gelmelerini sağlayıcı politikaların verimlilik artışı sağlayarak olumlu etki yarattığı Galiani ve Sanguinetti

(2003)

Arjantin Negatif İthalatla rekabet eden faaliyetlerde ücret eşitsizliğinde artış

Hasan ve Jandoc (2010) Filipinler Negatif Kaynakların yeniden dağıtımı istihdamın korumacılığın olduğu faaliyetlere doğru

kaymasına neden olması nedeniyle ücret eşitsizliğinde artış olduğu

Brenton ve Pinna (2001) İtalya Negatif Vasıflı ve vasıfsız emek ücretleri arasındaki eşitsizlikte, düşük ücretli emel bol

ülkelerden yapılan ithalatın, İtalya’daki vasıfsız emek gücü üzerinde olumsuz etkide bulunduğu

Mamoon ve Murshed (2012)

Gelişmekte olan ülkeler

Belirsiz Daha eğitimli ekonomilerde daha az eşitsizliğin olduğu bunun nedeninin de ticari

serbestlik döneminde oluşan talebe vasıflı emek gücünün daha iyi cevap vermesi

Behrman ve diğ. (2003) Latin Amerika

ülkeleri

Belirsiz Kısa dönemde olumsuz, uzun dönemde belirsiz; Kısa dönemdeki etkinin finansal

piyasa reformları, sermaye piyasasının serbestleştirilmesi ve vergi reformu nedeniyle yaşandığı

Çizelge 4.2 (devam): Ülke temelli olarak inceleme gerçekleştiren çalışmalar

Araştırmacılar Ülke Etki Durum ve Nedeni

Veras (2002) Brezilya Pozitif Kayıt ve kayıt dışı ücret eşitsizliğinin ithalat penetrasyon oranı gibi ticaret bağlantılı

değişkenler ile azaldığı

Lang (1998) Yeni Zelanda Negatif Korunan faaliyetlerdeki istihdam oranında düşüş ve ücretlerde azalma

Geda ve Shimeless (2009) Etopya Negatif Zayıf yerli endüstriler ve kurumların varlığı, sektörlerarası emek hareketliliğinin

düşük olması, zayıf finansal kurumlar ve ticarete-konu-olan ve konu-olmayan faaliyetlerin piyasa yapılarının kuvvetli olmaması etken olan faktörler

Beladi ve Batra (2004) Amerika Negatif Ticarete-konu-olmayan faaliyetlerin ücretim kapasitesindeki düşük ve yüksek