Bilişim ve Bilişim Sistemi

Bilgisayar, dış ortamdan aldığı verileri, üzerine yüklenen programlar aracılığıyla depolayan, işleyen, yeni sonuçlar üreten, veri iletişimini sağlayan makineler şeklinde de tanımlanmaktadır200. Bilgisayarı, benzer diğer aygıtlardan ayıran en önemli özelliği ise belirli bir amaca özgülenmemesi, uygun programın üzerine yüklenmesi kaydıyla genel olarak belirlenmiş bir işlevi yerine getirebilmesidir201

.

1.7.1.1.4. Bilişim ve Bilişim Sistemi

Bilişim, teknik, ekonomik ve toplumsal alanlardaki iletişimde kullanılan ve özellikle elektronik aletler aracılığı ile düzenli bir biçimde işlenmeyi ön gören bilimi ifade etmektedir²⁰². Bilişim, insanların teknik, ekonomik, siyasal ve toplumsal alanlardaki iletişiminde kullandığı ve bilimin dayanağı olan bilginin, özellikle bilgisayar aracılığı ile düzenli ve akılcı biçimde işlenmesi, her türden fikri sürecin yapay olarak yeniden üretilmesi, bilginin bilgisayarlarda toplanması ve kullanıcıların erişimine açık bulundurulması bilimi şeklinde de tanımlanmıştır203

.

198

Değirmenci, Ceza Yargılamasında Sayısal (Dijital) Delil, s. 31.

199

Türk Dil Kurumu. http://www.tdk.gov.tr/tdksozluk/sozbul.ASP?kelime (02 Ekim 2014).

200 Bahaddin Alaca, "Ülkemizde Bilişim Suçları ve İnternetin Suça Etkisi (Antropolojik ve Hukuki Boyutu İle)", (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi SBE, 2008), s. 5-6.

201

Değirmenci, Ceza Yargılamasında Sayısal (Dijital) Delil, s. 35.

202

Türk Dil Kurumu. http://www.tdk.gov.tr/tdksozluk/sozbul.ASP?kelime (02 Ekim 2014).

203

Dülger, s. 61; Serhat Koç ve Selva Kaynak, “Bilişim Suçları Bağlamında Yeni Medya Olarak İnternet ve Kişisel Güvenlik”, Akademik Bilişim’10-XII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, Cilt.1, Muğla, 10-12 Şubat 2010, s. 72.

69

Bilgisayara göre daha geniş bir alanı kapsayıp bu nedenle daha üst bir kavram olan bilişim sistemi ise, en basit şekliyle, veri veya bilgileri alan, bu verileri işleme tabi tutabilen, sonuçları ya da verileri çıktı şeklinde verebilen elektronik makineler şeklinde tanımlanmıştır204

.

Başka bir deyişle bilişim sistemi, verilerin otomatik makineler aracılığıyla ve otomatik olarak işlenmesini sağlayan sistemleri ifade etmektedir205

. Yargıtay ise bilişim sistemini

“verileri toplayıp yerleştirdikten sonra bunları otomatik işlemlere tabi tutma olanağını

veren manyetik sistemler²⁰⁶” şeklinde tanımlamıştır.

Teknolojinin gelişimine bağlı olarak, maddi olayla ilgili verilerin sadece bilgisayarlarda değil, diğer bilişim sistem aygıtlarında da bulunacağı görülmüştür. Özellikle özel hukuk kaynaklı olarak elektronik delil kavramının doğuşu, bu şekilde gerçekleşmiştir. Özel hukukta kullanılan elektronik delil ve delile ilişkin düzenlemeler ise zamanla ceza yargılaması için de genişletilerek uygulamaya konulmuştur207

.

Bu bakımdan biz de tez çalışmamızda bilgisayar terimine nazaran daha üst bir kavram olması ve daha geniş bir anlamı içermesi nedenleriyle elektronik delilin bulunduğu ortamlardan bahsederken -Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi ve ülkemiz mevzuatında genellikle kullanılan bilgisayar teriminden daha ziyade- bilişim sistemleri terimini kullanmayı uygun gördük.

1.7.1.1.5. Bilgisayar Ağı

Bilgisayar ağı, bilgisayarların belirli bir protokol altında iletişimde bulunmasını sağlayan sisteme denir. Ağ üzerindeki bilgisayarlar birbirlerinden çok uzakta olsalar dahi aynı protokol sayesinde karşılıklı çalışabilirler208

.

204

Behçet Altaylı, Bilgisayarlar ve Basic ile Programlama, İstanbul: Filiz Kitabevi, 1985, s. 17.

205

Muammer Ketizmen, Türk Ceza Hukukunda Bilişim Suçları, Ankara: Adalet Yayınevi, 2008, s. 11.

206

Yargıtay 15. C.D. 23.09.2013, E. 2013/17302, K. 2013/13703 (UYAP).

207

Değirmenci, Ceza Yargılamasında Sayısal (Dijital) Delil, s. 60.

208

70

Ağlar, yayıldıkları alan göz önüne alındığında ikiye ayrılmaktadırlar. Bilişim araçlarının birbirlerine daha yakın ve belirli bir bölgede toplandıkları ve de bir kablo veya ağ kartı (ethernet kartı) ile bağlandıkları ağ sistemine LAN (Local Area Network-Yerel Alan Ağı) denilmektedir209. Yerel alan ağları, dar çerçevede tutulurlar ve diğer ağlara sınırlı bağlantı içinde olabilirler. Uzak mesafedeki bağlantılardan oluşan diğer ağ çeşidi ise WAN (Wide Area Network-Geniş Alan Ağı) şeklinde tanımlanmaktadır²¹⁰.

1.7.1.1.6. İnternet

Çeşitli ağların birleşmesi sonucunda teşekkül etmesi bakımından “ağların ağı” olarak da tanımlanan internet, “international” ve “network” kelimelerinin birleşmesinden oluşmaktadır. Buna göre internet, dünya üzerinde bulunan bilişim ağlarının ve bilgisayarların dünya çapında birbirleriyle bağlanarak belli esaslar dâhilinde kendine özgü bir dille iletişimlerinin sağlanmasını ifade etmektedir211

.

Başka bir ifadeyle internet, birden fazla haberleşme ağının (network) birlikte oluşturdukları metin, resim, müzik, grafik vb. dosyalar ile bilgisayar programlarını kısaca tüm insanlık bilgisinin paylaşıldığı ve bilgisayarlar arasında karşılıklı olarak iletildiği, bilgisayarlar arasında kurulmuş bir ağ olarak da tanımlanabilir212

.

İnternetin sağlamış olduğu birçok kolaylık ve avantaj bulunmasına karşın bunların kötüye kullanılması da söz konusu olabilmektedir. İnternetin diğer iletişim araçlarına göre daha az izlenebilmesi onun suç faillerince daha yoğun biçimde kullanılması sonucunu doğurmuştur. Vergi, sigorta kodları, askeri bilgiler gibi devlet için önemli birçok veriye ulaşabilme imkânının bulunması da suç failleri için cazip bir görüntü arz etmektedir. İnternet üzerindeki her verinin ulaşılıp imha edilmeye açık olması da ayrı bir sorundur. Bilişim alanının en önemli unsuru sayılan internetin sağladığı inanılmaz kolaylık ve imkânlar bu sahayı aynı zamanda geniş bir suç alanı haline de getirmiştir.

209

Esra Yaycı, “Bilişim Suçları”, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi SBE, 2007), s. 10.

210

A. Caner Yenidünya ve Olgun Değirmenci, Mukayeseli Hukukta ve Türk Hukukunda Bilişim Suçları, İstanbul: Legal Yayıncılık, 2003, s. 35-36.

211

Yenidünya ve Değirmenci, s. 36-37.

212

71

Sahanın sınır tanımazlığı ölçüsünde bu ortamda işlenen suçlar da sınır tanımaz hale gelmiş, ortaya çıkardığı yıkım da büyük boyutlu olmuştur213

.