Başvurunun Şekli Şartlara Uygunluk Açısından İncelenmesi

Başvurunun şekli şartlara uygunluk açısından incelenmesi ve yayınlanması PatKHK m. 160’da ve yönetmelik hükümlerine göre “fiziksel özelliklere” ve “şekli

şartlara” uygunluk açısından Enstitü tarafından incelenir.

Türk Patent Enstitüsü, fiziksel özelliklere uygunluk ve şekli şartlar açısından inceleme ile eksiklik olup olmadığına bakmaktadır. Bu şekli inceleme ile başvurunun yayınına veya eksikliklerin giderilmesine karar vermektedir.

61

PatKHK m. 42’de sayılan belgeler: Başvuru dilekçesi, buluş konusunu açıklayan tarifname,

patentle korunması istenilen buluşun unsur veya unsurlarını kapsayan istem veya istemler, tarifnamede, istem veya istemlerde atıf yapılan resimler, özet, başvuru ücretinin ödendiğini gösterir belge.

PatKHK m. 43; “Patent başvurusu tarihi. Yönetmelikte şekli ve kapsamı yazılı olan ve aşağıda

belirtilen unsurların Enstitü’ye veya onun yetkili kıldığı makama verildiği tarih, saat ve dakika itibariyle kesinleşir: a - Bu Kanun Hükmünde Kararnamede ve yönetmelikte öngörülen şekli şartlara uymasa dahi, başvuru dilekçesi. Türkçe veya 42 nci maddede belirtilen yabancı dillerden biri ile yazılmış tarifname, istem veya istemler; b - Tarifnamede, istem veya istemlerde atıf yapılan resimler. Patent başvurusunun incelenmesi sırasında, Patent verilmesi istenilen buluş konusunun ilk başvurudaki kapsamın dışına çıkacak şekilde kısmen veya tamamen değiştirilmesi halinde, başvuru tarihi değişiklik ile ilgili başvurunun yapıldığı tarihtir.”

PatKHK m. 53; “43 üncü madde şartlarının yerine getirilmesi ile başvuru tarihi kesinleşir. 43

üncü madde şartlarının yerine getirilmediği veya başvuru ücretinin yedi gün içinde ödenmediği veya 42 nci maddede belirtilen yabancı dillerden biri ile verilen tarifname ve istem veya istemlerin Türkçe çevirilerinin bir ay içinde verilmediği tesbit edilirse, Enstitü başvuruyu geri çevirir ve geri çevirme kararını ilgilisine bildirir.”

Enstitü kimi zaman da; PatKHK m. 160 ve yönetmelik hükümlerine dayanarak şekli şartlara uygunluk incelemesini, kendi bulduğu yeniliği kırıcı dokümanlara dayandırarak, başvuru konusu buluşun açık ve şüpheye yer vermeyecek şekilde yenilik niteliğinden yoksun olduğuna karar vermekte ve başvuru işlemlerini durdurmaktadır. Enstitü’nün durdurma kararının gerekçesinde dayanakların mutlaka bildirilmesi gerekmektedir.

Enstitü durdurma kararıyla birlikte, istem veya istemlerde değişiklik yapılması veya itiraz edilebilmesi için başvuru sahibine kararın tebliğ tarihinden itibaren üç ay süre vermektedir.

Enstitü tarafından verilen durdurma kararlarında, eksiklikler bariz olmalı, açık ve şüpheye yer vermeyecek şekilde yenilik ve sanayiye uygulanabilirlik kriterlerine uyulmadığı belirlenmelidir. Durdurma kararlarında karara mesnet gösterilen delillerin yasal güvenilirliği olmalıdır. Örneğin ticari amaçlı hazırlanan web siteleri delil olarak kullanılmamalıdır. Zira, teknolojik imkanlar olmasına rağmen elektronik imzalı ve zaman damgası içeren web sitelerinin yaygın olarak kullanılmaması bu görüşümüzü desteklemektedir. Ticari amaç taşımayan resmi kurumların ve zaman damgası kullanan diğer kullanıcıların web siteleri her zaman delil olarak kullanılabilir.

Başvuru aşamasında uzmanların kendi bulduğu, güvenilirliği şüpheli bilgi ve belgeler delil kabul edilerek, başvuru işlemleri durdurulmamalıdır. Başvuru, şekli şartlara uygunluk açısından, Enstitü tarafından incelendikten sonra, şekli şartlarda eksiklik ve başvuru konusunun, 154 üncü ve 155 inci madde hükümlerine göre, faydalı model belgesi verilecek nitelikte olmadığı tesit edilirse, işlem durdurulur. Bu hüküm PatKHK yönetmelik 49/2’de açıkça ifade edilmektedir.

Ancak 160. maddenin gerek kendi içinde gerekse faydalı modellere ilişkin diğer hükümlerle uyum içinde olduğunu söylemek mümkün değildir. Başvuru aşamasında Enstitüye şekli incelemeyle verilen esasa ilişkin yetkinin, itiraz sonucunda da verilmesi ve üçüncü kişilerin faydalı model belgesinin ilanına yasal

süresi içerisinde, eski tarihli yeniliği kırıcı bilgi, belge ve faydalı modelleri delil göstererek yaptığı itirazlar incelenebilmelidir.

Enstitü durdurma kararında, kararın gerekçesinin dayanaklarını da bildirir ve eksiklikleri gidermesi, istem veya istemlerde değişiklik yapması veya itiraz edebilmesi için, başvuru sahibine, kararın tebliği tarihinden itibaren üç ay süre verir.

PatKHK m. 160/2 fıkrası ile 154’üncü maddeye yapılan atfın yeniden gözden geçirilmesi ve diğer maddelerle çelişkinin giderilerek, şüpheye yer vermeyecek düzenlemelerin yapılması gerekmektedir62.

Aynı mevzuat maddesi tüm faydalı model belgelerine aynı kriterler gözetilerek, kamu düzeni ilkesinin gereği olan eşitlik, hakkaniyet, objektiflik ve tutarlılık prensipleri gözetilerek uygulanmalıdır.

Durdurma kararına yapılan itirazlar kabul edildiğinde, başvurunun tamamı veya bir kısmı yeniden işleme alınmakta ve faydalı model belgesi verilmektedir.

Faydalı model belgesi başvurusunun incelenmesi işleminin, patentlerin incelenmesi işlemlerinden farklı yönü, Patent Enstitüsü’nün tekniğin bilinen durumu ile ilgili araştırma raporu düzenlememesidir63. Ancak, faydalı model belgesi başvurusu sahibi veya faydalı model belgesi sahibi tarafından, Patent Enstitüsünün kararlarını etkilemeksizin, tekniğin bilinen durumu ile ilgili araştırma raporu düzenlenmesi, Enstitü’den özel olarak talep edilmesi halinde tekniğin bilinen durumu ile ilgili araştırma raporu faydalı model belgesi için de düzenlenir.

Yeni hazırlanan PatFMKT 135. madde gerekçesinde; faydalı model başvurusu için gereken belgelerin ve şekli şartlara uygunluğun incelenmesi

62

SULUK, Cahit, AB ve Türk Hukukunda Faydalı Modellerin Korunması (II), Ankara Barosu Fikrî Mülkiyet ve Rekabet Hukuku Dergisi (FMR), C.II, S.2 /2002 s. 33.

düzenlenmiştir. Enstitünün, başvuru tarihi verilmesi için yönetmelikte belirtilen gerekliliklerin yerine getirilip getirilmediğini inceleyeceği, yapılan inceleme sonucunda bir başvuru tarihi verilemiyorsa, bu başvurunun bir faydalı model başvurusu olarak işleme alınamayacağı ve başvuru sahibinden, gerekliliklerin yönetmelikte belirtilen süre içinde yerine getirmesinin isteneceği öngörülmektedir.

Bu süre içinde gerekliliklerin yerine getirilmesi halinde, gerekliliklerin yerine getirildiği tarihin başvuru tarihi olarak kabul edileceği, başvuru tarihi verilmişse, Enstitü başvuru konusunun 133’üncü madde kapsamına girip girmediğini inceleyecektir. Bu inceleme sonucunda, başvuru konusunun söz konusu madde kapsamına girdiği sonucuna varılırsa, faydalı model verilmesi işlemleri durdurulur ve başvuru sahibinden yönetmelikte belirtilen süre içinde, bu konudaki itirazlarını Enstitüye bildirmesi istenir.

Başvuru sahibinin itirazının Enstitü tarafından kabul edilmemesi halinde başvuru reddedilir. Enstitü, başvuru tarihi verilen ve işlemlere devam edilmesine karar verilen başvurunun, diğer maddelere de uygun olup olmadığını ve yönetmelikte belirtilen şekli şartları yerine getirip getirmediğini inceleyecektir. Bu kapsamda yapılan inceleme sonucunda bir eksiklik olduğu anlaşılırsa, başvuru sahibinden yönetmelikte belirtilen süre içinde eksikliğin giderilmesi istenir. Eksikliğin yönetmelikte belirtilen şekil ve şartlara uygun olarak giderilmediğinin tespit edilmesi halinde, Enstitü başvuruyu reddedecektir.

Yapılan incelemelerin sonucu başvurunun Enstitüce red edilmesi halinde, başvuru sahibinin Enstitü üst kuruluna bir itiraz hakkı daha olup olmadığı, karara karşı hangi hukuki yollara başvurabileceği, açık ve ayrıntılı olarak düzenlenmemiştir. Kanaatimizce, enstitünün bu madde kapsamında verdiği kararlara, 58’inci madde hükmüne göre itiraz edilebilmesine imkan veren bir hüküm getirilmelidir.

Yeni PatFMKT 58. maddesi Enstitü kararlarına itiraz ve Kurul incelemesini düzenlemektedir. Yeni PatFMKT 44’üncü ve 45’inci maddeleri hükmü saklı kalmak üzere, Enstitünün almış olduğu kararlara, patent başvurusu veya patent sahibi ve

ilgili üçüncü kişiler, kararın bildirim tarihinden itibaren iki ay içinde itiraz edebileceklerdir. İtirazın haklılığının ve doğruluğunun belirlenmesi halinde karar, Enstitünün ilgili dairesi tarafından değiştirilir. Kararın değiştirilmemesi halinde itiraz, herhangi bir yorumda bulunulmadan Kurula gönderilecektir. Kurul kararları, Enstitünün nihai kararları olup, bu kararlara karşı, kararın bildirim tarihinden itibaren iki ay içinde, Ankara Fikrî ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinde dava açılabilir. Kurul kararlarının iptaline ilişkin mahkeme kararları, kesinleşmedikçe Enstitü tarafından yerine getirilmez. Kurulun almış olduğu kararlar, patent siciline kaydedilir ve bültende ilan edilir (Yeni PatFMKT m. 58).