ġebekelere EriĢim ve ĠĢletilmesinin Sağlanması

Üye Ülkeler, jeotermal ve diğer yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik enerjisinin üretimini artırabilmek için iletim ve dağıtım Ģebeke altyapı sistemlerini geliĢtirerek gerek Üye Ülkeler arasında gerekse Üye Ülkeler ile üçüncü ülkeler arasında elektrik sisteminin güvenli bir Ģekilde iĢlemesini sağlamakla yükümlüdürler. Bunları yerine getirebilmek için Üye Ülkeler Ģebeke altyapı sistemlerine iliĢkin yetkilendirmeye iliĢkin usullerini hızlı iĢleyecek Ģekilde düzenlemeli ve onaya iliĢkin idari ve planlama usullerinin koordinasyonu sağlamaları gerekmektedir (2009/28/EC sayılı Direktifin 16. maddesinin 1. bendi).

Yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji üretenlerin Ģebekelere güvenli bir Ģekilde eriĢebilmelerini sağlamak için Üye Ülkelerin Ģebekelere eriĢim konusunda yapacakları hukuki düzenlemelerin ve yetkilendirdikleri ulusal otoritelerin Ģeffaf ve ayrımcılık yapmama ilkelerine uygun hareket etmeleri gerekmektedir (2009/28/EC sayılı Direktifin 16. maddesinin 2. bendi).

ġebekelere eriĢim güvenliğinin sağlanmasına iliĢkin talepler, Ģeffaf ve ayrımcılık yapma yasağı kriterine uygun olacak Ģekilde Üye Ülkelerin yetkili ulusal birimleri tarafından düzenlenir. Üye Ülkeler aĢağıdaki hususları düzenlemekle yükümlüdürler (2009/28/EC sayılı Direktifin 16. maddesinin 2. bendi):

- Üye Ülkeler, iletim sistem operatörlerinin ve dağıtım sistem operatörlerinin kendi bölgelerinde yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektrik enerjisinin iletimini ve dağıtımını garanti etmelerini sağlamalıdır;

- Üye Ülkeler, yenilenebilir kaynaklı elektrik enerji üreticilerine Ģebekeye bağlanmada öncelliği tanımaları veya eriĢimi garanti etmeleri gerekmektedir; - Üye Ülkeler, yenilenebilir enerji kaynaklı elektrik üreticilerine ürettikleri

elektriği dağıtım aĢamasında iletim sistem operatörleri tarafından öncelik tanınmasını sağlamakla yükümlüdürler. Bunun yanında Ulusal elektrik sistem izinlerinde iĢlem güvenliği, Ģeffaflık ve ayrımcılık yapma yasağı ilkelerine dayanarak iĢlemlerin yapılmasını sağlanmalıdır. Üye Ülkeler, yenilenebilir

kaynaklı elektrik enerjisinin üretimini kısılmasına yol açacak durumları en düĢük seviyesine getirebilmek için uygun Ģebeke ve pazara iliĢkin önlemleri almak zorundadırlar. Ulusal elektrik sisteminin ve enerji tedarikinin güvenliği sağlamak amacı ile yenilenebilir kaynaklı elektrik enerji üretiminin kısılmasına yol açacak önemli önlemler alınırsa, bu durumda sorumlu sistem operatörleri tarafından alınan önlemler ve üretimin kısılmasını en aza indirebilmek için hangi önlemlerin alındığı hususunda yetkili idari birimlere bildirmelerini Üye Ülkeler tarafından sağlanmalıdır.

Üye Ülkeler, Ģebekelere eriĢim güvenliğini sağlamak için iletim sistem operatörleri ve dağıtım sistem operatörlerinin teknik uyumlaĢtırmaya iliĢkin maliyetlerini ve standart kurallarını oluĢturmaya ve bunları kamuoyuna açık hale getirmelerini sağlamalıdır. Bu konulardan en önemlileri Ģebekeye eriĢim, Ģebeke takviyesi ve Ģebeke kodlarının uygulaması sayılabilir. Bu konular Ģeffaf ve ayrımcılık yapma yasağı ilkelerine uygun olarak düzenlenmelidir. Bunun önemi yenilenebilir kaynaklı elektrik enerjinin yeni üreticilerinin enerji pazarı ve Ģebekeleri ile gerekli uyumu sağlamaları bakımından ön plana çıkmasıdır (2009/28/EC sayılı Direktifin 16. maddesinin 3. bendinin 1. fıkrası).

Yukarıda bahsedilen konulara iliĢkin getirilecek kurallar objektiflik, Ģeffaflık ve ayrımcılık yapmama kriterlerine uygun olarak ve özellikle bu tür enerji üreticilerinin Ģebekeye bağlantısı ile ilgili maliyetleri ve çıkarlarını, ayrıca kırsal ve nüfus yoğunluğunun az olan bölgelerde bulunan üreticilerinin koĢullarını gözeterek düzenlenmelidir. Bu tür kurallar farklı bağlanma türlerini düzenleyebilir (2009/28/EC sayılı Direktifin 16. maddesinin 3. bendinin 2. fıkrası).

Üye Ülkeler, uygun olan durumlarda, teknik standartlara iliĢkin maliyetlerin tamamen veya kısmen iletim sistem operatörlerinin veya dağıtım sistem operatörlerinin üzerine almayı düzenleyebilirler. Üye Ülkeler bu tür maliyetlerin karĢılanmasına ve paylaĢtırılmasına iliĢkin altyapının ve kuralların geliĢtirilmesi amacı ile en geç 30 Haziran 2011 yılına kadar ve bu tarihten sonra her iki yılda bir alınacak önlemleri gözden geçirirler ve yeniden düzenlerler. Buradaki amaç oluĢacak yeni

koĢullara uygun olarak pazara girecek yeni üreticiler için elveriĢli ortamı sağlamaktır (2009/28/EC sayılı Direktifin 16. maddesinin 4. bendi).

Üye Ülkeler, iletim sistem operatörleri ve dağıtım sistem operatörleri tarafından pazara girmek ve Ģebekeye bağlanmak isteyen yeni yenilenebilir enerji üreticilerine gerekli ve kapsamlı bilgilerin verilmesini sağlamakla yükümlüdürler. Bu bilgiler içerisinde aĢağıdaki hususlar yer almalıdır (2009/28/EC sayılı Direktifin 16. maddesinin 5. bendi):

- Bağlantı ile ilgili kapsamlı ve detaylı maliyet hesabı;

- ġebekeye bağlantı talebinin yapılaması ve iĢleme konulması ile ilgili makul ve kesin zaman çizelgesi;

- Önerilen herhangi bir Ģebeke bağlantısı için makul zaman çizelgesi.

Üye Ülkeler, Ģebekeye bağlanmak isteyen yenilenebilir kaynaklı elektrik enerji üreticilerine bağlantı çalıĢmaları için ihale düzenlemelerine izin verebilir (2009/28/EC sayılı Direktifin 16. maddesinin 5. bendi son fıkrası).

Maliyetlerin paylaĢtırılmasına iliĢkin oluĢturulacak düzenin objektif, Ģeffaf ve ayırımcı olmama kriterlerine uygun olarak yapılmalıdır. Ayrıca Ģebekeye bağlanan üreticilerin olduğu kadarı ile iletim sistem operatörlerinin ve dağıtım sistem operatörlerinin çıkarları da gözetilerek yapılmalıdır (2009/28/EC sayılı Direktifin 16. maddesinin 6. bendi).

Üye Ülkeler, iletim ve dağıtım tarifelerinin uygulaması yenilenebilir kaynaklı elektrik enerjide ayrımcılığa yol açmayacak Ģekilde yapılmalı, özellikle kırsal bölgelerde, adalarda ve nüfus yoğunluğu düĢük olan bölgeler açısından. Aynı Ģekilde yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen gaz konusunda da bu kural geçerlidir (2009/28/EC sayılı Direktifin 16. maddesinin 7. bendi).

Yenilenebilir kaynaklı elektrik üreticilerinden alınan iletim ve dağıtım ücretlerinin gerçekleĢtirilebilir maliyet yararlarına yansıtıldığını temin etmekle yükümlüdürler. Bu tür maliyet yararları düĢük voltajlı Ģebekelerin doğrudan kullanımı nedeni ile ortaya çıkabilir (2009/28/EC sayılı Direktifin 16. maddesinin 8. bendi).