Farklı Irkt ak i h. oyunhıra A it Biyo kim yasa l Ka n Pa r:.ıme tr e l e ri II. E nziml er

(1)

) ) ( 1,,/ hık. J)ı"):., I'Jln, 8(/-2) 31·33

Farklı Irkt ak i h. oyunhıra A it Biyo kim yasa l Ka n Pa r:.ıme tr e l e ri II. E nziml er

'\Iı haı M ERT 1 H:ıııdaıı GUN DUZ

^I

Su:ıt EKIN :

lltıdag LIL1\~rSıt~Sı ,,"eıeriller Faı...ulı~sı, Bı~oı...ını~,ı Anabılim Dalı.

BUf!>.1 L U / IIl1':U

'ı

Li

LIIl\CrSııeSI \'eıemıer Faı..ıı11~

... 1

Bı~oJ...lll1\;ı Atıabılını

Dilli \ "n

Öı

.•

,ı i

!;iil"nl,IIJ"

gı:lh:llı.. ı,'pı ıı: S.1~ılı..l.ı ı;ıı"ıııu;ın ılgılı

olan

ıı:nml..: b.ığl"lUll"llııılnbıkn ı:ııııınknn ıth,ıl ..:I~ıl..ııııııı l1ı..l,ııııı,l,ıl..l JILLeıkrınl

.... 'pl,IIIMI" 1,1lI

JIlIeııkuı:u

hu

~,ılı.::-ııı;..n.b

"q

],lıl..lı ııh

..

ı

.::1,1

ı.."ııııı ırkı kul);lıılhııı~tll

Dm....:1. 11lI .. ohl

II.ımpshır..: Sıı.ılı

IL"'::-

Alın,ııı

Ik'rJ.::r

Ir"hırırıJ;ı

h.::r

hırınu.::ıı ıs ,ıu.::t ulııı.11..

IILcrc

tupl,ıın .,~

"OlUtItin )....1111

usulıııı.:: mg.ıuı ul.ır;ıl..

ICIIJ

Jugul;ırı~ı..:u ;.ıhnJı S":llunları ,ıl..,ıııhp.

AnubL

Asıt 10s1,II,ıı (AP). Alaıım ,ll1ll1h.>tı"n~Jcra

... '

ıAI i 1- ı'~ıı;ın,ıl ,lIııılılıtr,ııl~l..:r'LL tASı ı. {j"ııınli\ gllıl,ll1ltl tr;ılı~p..:ptıı.Wı (GOıı,

1 .;11..1;<1

ddııdrojcııaı ıınır!. Kr..:,llın

l(hh,l"lIhll

ıCP).;., du/..:ı kı ','pı,ımlı i

Id..:

..:,lıkn sunu,l:ı[ ı,ı!ılo h:ılınu..: stiııııldu

Amıhlar Kdlllli.'kr Kı>ı\ut

1>0.--...:1

i m .. ;,ı!ıı II.ımINıırı.: Sı\;ılı Ba~ Ahn,1ı1 Ikmk:r.

hvLIII

"ioehe mi ra l "Iuud

Paranıcıeı's

in

Oiffı'rcnı

Urecd of

Shı'cp

II,

[iii~ ıu\'~

~tıııınıar~ :1·.ııI\1llc~

.IIC

1..:!,IIı:J ı\!llı ılı..: gcncııcal ~onsıılll..:nl h..:,ılth

,Llld

ııı\)o,!ıı~ıııııı

I[',ILIS

111 .l')l\\c~ıı( ."ıım,d~ ıhı~

sluJı i\,'~

(ondu..:I .. :J

ıo Jckmıın..: ılıı:

blooJ

Iı:\'ds

:;om..:

cıvııııcs uı dııkreuı

br..:c ..

ı \.ll mıpun..:d

,hc..:p

\\hıdı ı\cn: 1)vı...:1

Iııı(\)hı

lI ..

ıııpslıır.::. li.::mıilll

Bl"d.

Lı.:..:

HnJ

Hoıd..:r

l'i

sh,,'qı

lrom

Cildı

J'I .. 'Cd.

ıotııl

75

ııcrc

u...:J

,ı

...

r":!i<.!.ııdı

m,lt..:n,lh IllaoJ "'IIIlJlks

\\.::1'.::

1.11....:11 trom

ı,,:ıı,ı Jııgıılarls,

-;cr.i \\.::r.:: colkdcu .mJ

,ın;ıhl<-'I1 iLLi Aıııılilsc_ A~ıuc ph<.l~plı,ıI,l!i<.! ıAI'I.

AI,uııııe ,mıırıoır;.ııısıi.:r,ı~c

(AL

[i. Asp"rt:ıı.:: amınoır'lIlskras.: i

AS

i 1. O;'lllııı;ı 1!lııl,lı11\ i ır;ııı~pqıııd,ı-..:

t

(iti'I). i ,IlI.ıle uchıdrogclı;ıS<,'

(L.DI

i \. Cre"ım.:: Phosphuı..m:ısc

(C!'K)

Obl,lılle.! \'d!ııı.;s 1\<,;1,':: I,ılıııl;ıı..:u

Kc~ \\'orU)

Sh .. 'Cp. 1>0/,;0:1, 1'111\:0111

J('llllpshır.:: tknmııı Blil,ı.. I.KC UI\I"dı:r,lıv\[I\cs

Giri-ı-

Caıılılarda"ı ıllıll ~aşatH faall)cılcnmıı

~apılabılıııcsı

IÇ tn

spesıfik

geirc\ le re

s:ılııp. proıeııı tabıatıııda katalısı

ma ddelere

gereksııııııı

\

ardır Bclırlı

pH,

ısı. subsır.ıı konsanıras~onu. IŞI" gıbı

fa"törle rcc

aı...ıı\ıtesı clkılelıCIl

\e ellLI III

dı\e adlandırılan

bu maddeler

\'IICUııa ~a}gııı \e~;ı

}alllllC a ban dokularda bulunur

Pla/.ına dıııe~ lennııı degışınesı dokulard:ıkı bo/lıı...lııgU ış;.ırcı

edcr

(~,6, J i)

o.-AıııılaL

(EC

"1 ı

i i )

p];ııınada bırçok II:OClll.lııtı bulıııı;ııı ıxını...re"s, karacığcr

\ e

ıııcebarsa"ıaıı "bı...eıı

;ılaıı bır ellLltııdır

(2 )

Ha\'\aıısal kokeıılı Aınılaı

barsa" \ C

lUknıkıcil knS\alıLe ediiiliışlerdır

K:m

ıe ıdrarda

bulunur

Nış;ısıada

ct i-?

.ı baglanııa eıkı )ap;ır Paıı"reatı"

boLuklukla nn

ıeşhısıııde kullanılır

(u)

cı

, Ca' :

ı~oııları tarafıııdan akınc edılır 01'1111111111

pH 'sl " ')

ınolekül .ığırlığı

55000

dalıondlJr a·AI11II"/ıll gencıık val):ıs·yonlarıııııı I'enın

u/eTlne

etkılerı sıkç;ı ıııcdennıışıır (7,') Norın:ıl

degerler

"ııllaııılaıı meıoda

gO rc

dcgışır

AP (EC }

i "'i ıı prosı;!ı belinın paıoloJı~'::e

~ardıtl1cl olaıı Ap'nııı prostaı

beli

lunıör. yangı

\ e

hıpcrpl:ııllenııdc seruııı du/c~ı ~IL"selır

Ilk defa

erı...ek ıdrannda bululIl1lUŞtur

l lS. L O) Normal

değerı ıııeıoda

gore

de!!ışır

OPU IlIllIll pH '

sı

.. 5-7 U

;ır;ısıııdadır (~)

AST

ıEC

1. 6

i

i)

oncekı ~ ılbrda

GÜT

obr;ı"

bılmen, ıs"deı, ı...alp )...:ısı

\ e

I..:ıracıgerde buhlıı,lı1.

.

NH~

g rubu tra nsfer edeli

bır eniliıldır K:ıraeı~cr bo/u"lııkl:ınııda, )...ardıa)...

IShCl111dc

şıddcılı I..:ıs hare"etlerınde plaıııı:! du/c~ ı

\

ul..sclır ı..:.o~

unda normal deger LU (>tl IU/L

Olilr.ık bıldınlır"cıı baıı .\';ııarl:ır

107 ±

~, lu/ı degerı ııonllal olar;ı" )...abııl edılmışıır

( i ,6)

ALT lEe2e. i 2)

esı...ıdell

G PT

oLır;lk bılıueu "edı.

kopck iÇIll

karacığer spesıfik

olup

dıger ha~\anlarda i~ i bır karacıger foıı"sıyon testı

olarak b bul

edıleıııe~cn, lıep:lIosil hasarı ıle or:ıı!lılı

olarak

!'Ia/m:ı değerı ~ıiksclen bır en/undır Yarı

OlllfU 2-5 Saa111r

Koyunlardaı...ı ııorınal

"'llS ±

~

L U/I olara"

bıldırılınışıır

( 1.5,6)

GGT (EC Lt 2 2) ozdh)"' k

:,arr;ı k;ınalcıı...ları )'aıııııda

ye r

alıııış,

Iilie re

membraııı ıle ılışkılı olaıı bır cıı/.ınıdır (eşıılı orgaıılarda bulıınnıaslJl;1 rağll1elı senım al..ıı\ılcsı

tama men

karacıger onjııılıdır

I} I

bır kolcst"/ıs ındıı...:ıtbnıdur Fascıolıa/ısıc ;ırıış gö;lelınıışıır Ko~ltl1d:ı

nonnal

değaler Lı)

5-22 5 L U/I olarak

bıldırılmışıır (2,:i,(ı)

LDıı

(EC.

ı i i

27 ) NAD

\arlıgıııda lakwı-pınııat dÖIIlIşÜl1nıl1u kaı:ılll..c

eder (2,5 1

Buıun lıa\\;IıIs<11

dokul a rda

bııhııııır.

5

farklı ILocıııınlı ıardır

Iskelet·

ı

i

(2)

i' LU. "e/. f'ak

Veı~.,

1997, 8(1·1):31·33

kalp kası ve karacığer bozukluklarında senını dll!.cyı yııkselır Koyunlardiıkı ııormal değerler ıJS-HO IU/L olarak

bıldırılmıştır

(1.5.6)

e PK (Ec.ı7J.2) ADP varlıgında krcaıın fosfatı parçal:ıyarak krcııtın \' e ATP oluşumunu s.ağla)'an kalp

kası. ıskelet kası

vc

beyınde

3

farklı ı!.ocn/jıııı

bulunan

bır enzimdir. Yarı öınrli kısadır Genç ve erkek hayvanlarda daha fmdadır, Koyunlar için K 1-12 , 1) i UlL nonııal dc~er olarak bıldırılıııi ştir (1 .2.5.6)

Bu çalı şma ile ingilı"!. orıjiıılı Dorseı , Lincoln . Border. Haınpshırc ırkı koyunlar ılc Siyah Baş Alınan ırkııııı aıı ithal e ıçı karekterh koyunlarda semm enzıııı dıı!.ey lerını saptamak hedenc ıııııı şıır

Bulgular

Maıer,'al

ye Metot

Ba ııdırına Koyunculuk Araştiriııa Enstılü-s[j' nde

bulunan Oorset . Lincoln. Hampshıre.Siyah Baş Alman ve Border ırkı koyunlar bu çalış mada canlı maıe r:ml

olarak

kullanılmıştır.

Her Irkl:1I1 i S adet olmak ul.ere

ıoplam 75 sağlıklı kOYulHill kan örn ek leri vena

Jugularısıe n plasıik ıüplere ahndı 1500 rpın'de 1 5 dakika sanırifıiJ ışl eminden sonnı 5Cmııılar ayrıldı.

Otoaniıliıör ( Tcchnica RA- i 000) yardımı yla ( I i) tiean kitler kullanılarak Ilmilaz (Biosystem COD (1153), asit fosf ataz (Sigma). AST (Sigma

110

258-UV), ALT

(Sıg ına no 259·UV). GGT (Tr,ıce). LDH (T r ace ), CPK

(Sıg ma no 47-UV) enzım anah 7 1erı ~'apıldl. aktıvıtelerı s:ıpıandı I statı sıik onalaınal ;ırı al ııııp . \'e riler ıablo

Iıalınde duzenlendı

Illgilll onjl11lı eıç ı koyımlanı aıt senıııı cıııım degerl erı Tablo I'de s unulmuştur

Tablo i Beş ark ~ lı ıthal et çı kovıına aiı semın ellllin aktıvıtelerı Oorseı "

Lıııcoln*

X±S.\. X±S:-..:

~ ınıla ı (lU/Ll 2S 55 1 562 -l1$.5-l ± 9 85 AP (lU/Ll

~770±O-lU

)

^ı:so ^±OI:;

AST (lU/Ll 121» ± LO i nnl) ± 173 f'LT (lU/Ll 2100 1 -110 2120i2511

~GT ^lU/LI ⁷² ^UO+-I5() 6150±100

f-DH (lU/LI

^[-ıU

i i

](JS

110& ± Lin

k'PK (lUII.) 20101200

!(ı()6t

15-l

I'arklı ko~uıı ırkıanna aıı enııııı akıınıelen ıncelcn

dıgınde ırklar ;ırasıııda degışıınler gÖTLılınekledır Anııl:ıı

2:S 55 5i1-1 [urL. AP 272 - 1 77 IU/L. AST iW,

IW)(ı

IUlL . ALT 170 - 2-1 7 IUlL.GGTS'1J - S711 [UlL .LD I ·II}27 - 1-101 IUlL . ePK

ısı

& - 2(1 1

IUlL ,ıras ında orıal,tlllil akıı\ ııe~e s<ı hıpıır Crablo i)

'I arıı~nıa

\C

S()nu~'

Lıter: lIl1rdc ko~ıııılar;ı aıı \..aııIIL bJ\okıımas:ı1

p:ıranıcırelerının

norm:11

dCğerlerı bildırılmışıır

(U/,)

'ya11ll b;ııı

degerler

ö/cllıkle elLıımierde

;ınalilııı \apıldıgı labor;l!u\;ıra

göre

bırım

dcğışıklığıııc sahıpıır Bodal1 sk~

.

Car:ma), S ıgmaı

I\.lng-Arııısırol1g gıbı cıııııııaıık bırımler farklı

"

. '-

Haınpshıre*

Siyah

Baş* Alınan

Border"

X±S.'" X±S.'" X±$:-..:

JO.I)()

± 520 2880 ± 3.20 56 -l0± 125

2 nu ±02-1 1 :SOr) ± o

^ıO

2l)OOtOl\J 1-12 O ± 1 6,2 IW)6 ±270 17-1 -i ± 1X7 IS 70± 260 2-1 7() i i

¹⁾⁰

170tl ± 210 6(. ',/tl:t: -I .7u

ınOtl±

14 S 55,')0 ± 5,00 l)SO

t)

± (.1 () _lJ27 o ^± ^7-l ^tl ^110.11 ^ı.ıo

[i}i

-l ± 14 3 1663 ±

.n-ı

1 51X±2l)1

cıııımler ıçın kullanılnııştır

Fakat son

~ıllard:ı

katal

\'C ııııerııasyoncl ünııe bırımlen kııll:ınılmakıadır

Bu

çalışmada

da lüm

değerler

[UlL olarak

slılııllınıışlUl'

U-Amıla ı ı çın vc rıl erı n karşılaştırılacağı degere

rasılanılınadığı ıçın ırklar arası değerıcnn bırbırlcn)

le

karşılaşıınnası yapıldı

Buna gö r e

Dorseı CiL

aL Bordcr en yük sek aklJ\ ııe~c sahiptı r (2~ 55 5G -i IU/Ll

hıncr ır\..ı danalardil \apılan bır çal ı şl11ada U-A ınılaı dıı /c~lcn % ıo -ı:s-ı C;ır;lI\il~ Üııııcsı "r:ısıııd ;ı \ e

amı! .. ı akll\lte1cn yuksc\.. hiı~\an];ınıı daha faıla ea ııl ı ağırlık artışılı:! s:ılııp oldııgu bıldırıl mışıı r t 7)

AP eııl..lllll akll\ıtesı hı cfaıılrde lI1ck ıçın 1-5 IU/L olarak sunu lmuşıur

(i},io)

Ko~ uııl;ı rda da norıııal

degerler 272 - :i 77 IU/L a rasında gönılmc ktc mc\..

ıçın \'erı1c1ı sınırlar ıçıııde ~cr alın:ıkl:1dır

(3)

AST

enilıu akıl\ Hesııçuı Iııcraıurdc farkı.

degerlcr

ıardır BC'Ş farklı 1...0\1111 ırkında s.apıanan

ona la

Illa

. <\5" akıııııes. ı 120 "

IXtjı,

IU/I arasında

degışıııekte, Ahınıaş ıe

ark II)

bıtdınlıgı ıablo değerı ıle IıluıııSlIıdur Lıra ılk değcr

20 60 IUlL

ılc

107 ±

~1 [U/L'dır EıÇı koyıınhırdakı onalııma akııı'ııe 1)1...

i

enlenden yuksek.

ıkıncıden ıse dıı"ııkıur

ALT

akıı\ııesi

38 ± 4 IU/L olarak

bıldınlırkeıı

bu

çalışmada farklı ırkıarda rasılanılan orıalama ,ıkııı ııc

17

2.ı

7 [WL arasında değ

ışıııekıedır

Lııer:lItır

bulgularına ~akın değer !kıpıanııııştır

GGI ,,].;Iı,ıı

esı

ll}.' n IU/L

aralımda ıe

"

I

UlLdclı

kuçuk

okırak bıldınlır!..cnlb), eıçı kO~lIıılarda

bu

değerlerdeıı

çok dah"

i

uk!.d bulgular clcle

edılullşlIr

55 tj X7 L Ut]

;ır:ı~ıııda

;11...11\

ııc

değışıııdde

, dıger araşıırıcıların

ıcnlen ılc

LLL nşııı:\ına\..ı:ıdır

LDH "kıl\ııcs ı de upk. GGrdc oldugu

gıbı IL\cT;ıllır ıenlenııııı

çok

usıuııdedır

Bu

~,,;ılışnıada

koyunlarda 1}27

ı.ıo!

IU/L

arasında

saptanan

değer

21R

.ı.ıO IU/L'lık değerdcn

t L 'i.6) çok

fa/ladır

Irk

o/ellığı \e~a

kan

alıni!

;llIlI1dakl Mresc

baglaıı;ıbı!cıı

bu

anışta.

kan

alm:ı <;ırasıııda haııaıılar padokı:ııı ıeker ıı:kcı ıırkııııııedcıı ıak,ılaııdıgı ıçııı ka1ı1ı11l/C;1

bu

ıridar

..

;ııı bır ö/ellıklır

tP,",

ı~e \.!ı~ıeksııoıı wasıııd,ıkı IIHlskııkl h;ırabl\eı~' baglı

olarak

dcgı~eıı bıı p:ır:lIHeırcdır Bıı 'VaJışmada

1 52 X LO I IU/L

,>ınırlarınd,ı f;ırklı 1...0\1111

ırkıarında ıc~pı

ı edıhnışıır

Dı:gı:rkr

hıer.llıırdc

bıldırıkil ii

~)

dııı

c~

lcnnın çok

lI!ııundı:dır

Tilııı tm

blll!!lIlarılı IŞlgl altında ııhal

lIçl

kO\llıılard.1

GGl i DI!

ıı:

('p,",

c

ıııını .. J."ılllıclerı IlLII Iıı

crtılıırde bıldırıkil

deger ierden

!;ırkh

oldugu

dıgalcrıııdı: is\:

beıııerlık

oldugu

so~ leııebılır Yedı ı:ll/lIlle :ııı

\lrı;ılaın;ı

degerlcr

bllll1l~el iııa~llnl1;ıI;lr;1

101

go~ıerc(.;ek ıerıler

olarak

Sııııulııııı~ıııı

AP

ı:ıııınıı

aklllllöl

Iııer:ııurde

lIlek

ıçın

i II i

~ıl

..

r;ıı.. ~uııu1ılııı~ıııı

i i 51

";ı~ mıklar

i

Alıını:ı~,

A"

Fitl:lllfl, U. R (1')')]1

hulll'III,IUI,luL •

i..: lıl,;,:ınJ.ı Kouıın Hııukıınl,l).;11 ~uıııı;ıl Dqkıkrı

.\

ı

Vl'ı hık Derg,-H/ıl),

ITI·1Xe,

2 AlUlIı~nıOU\, (1~8.ı)

I-IVIIIIl'

Nııııı..:nd.ıluı..:

Rl'l'oııun..:ııuaıımı ii!" Numl'ndaııııl' t"nuuuıll..:..: 111 ılı..:

111lı.!1lL<ı1lOlI;ıIIJıııun

ol

13ıoı:hl'ml,111 "1\~.ld":lllıı: I'ıes,

1

;\nlln~ıuuu\. l..:dılııl,;()I1 It\ IIMMı Illi SI,I..:11l ıkıcren!,...:, Manu.ı\.

Io.:dl1mall'uhl

\1\1

i

JJ\X·li2"!·lMı

-l

Bu\h,

8, Il, (1~1)1)

Inlt:qll..:l,llh\1l lll

I.ıhllriltılı' Kı""iult~ ını

Sm ..

ıı i\nım,11 Cımıtı,ın Ill.ıılııdl SUl'nuıiı

l'uhl

i hıtııu

i .... :11l\'1.,,0,

J J

(I~HII) rılııı~,IJ Ilıudl.:ıııı,ln LLL

J)1.lmöw,: !\IIIIU,ı!, ~"i IJıuolı -\l.ilU':l1l1l

1'1.:".

ı'ımdmı cı

Mert, N (1')')(,1

Vetcııııcı ~111I1~ ııIIU~II!\\'1

ii

(Hıı;lclı,lıı11le V;I~lı Yaıını !'oJ{1

12 iiuls;i

7 1\1 ... 1, N .,

EnJin~,II", B;ı~ııınıı

... IJ,I I')X(, . J'IH7)

Ibı sığırlarmda ~l'nım a·i\lnıl,11

Ju/l'lll.'llllc 1..11\11

.ı~ırlı\" ,I/lı~ı .1f;lsıııJ,lkr ılı~krkr

i

1 Vd

i

<il J),,;rl!l~II~·hl

"1\1

1·~·1.

I'I:'·I'IX

X

\horı,

" ....

a~:ı, \1, ""I:llllı,

\1 ,

T:ııırıH'nll, ı\i II~M9·1?~1I1 Luıtı

Klipd ..

1ı~I,ıım\b "..:ıuııı "\~ıJ Iıı~l,ıt.ıl llIV,:llı·II

ll':

1'11"111 B..:/ı

i

lıp":IJ'I.ıIlkll \r,I,ln,I,I~\ ıı~~II.:ı ll/.:ııııı' Illlıılıınl,ı,,11 \1,1~lıl11ı;ıı.ıı i

Vel i,i\..

!},,;i~

ıS.'II

... 11/1-2·\ 1,'/.72

'I RUııdıı,

R,

(;l'Iın~da," (l'JIUll(cLıııulı,hıp 1ı1.'1\I..:elı ııııl~ ııcl.ı

,111.1 ":111111

i\lllI)ıı~..:

11\111 11 111

\ı\ıl\'~

1'1 d,l l l\

,Illi

\ lll)

ıliQlJ Vııi '2d\J"-\II~lhl

III

\\'lılııl:ıl'IJ,

i I.Q

11')~tj)

I h..:

1..·lııııı,11 SI::ıılli"II"I" "i S.:ııım"kıd I'h{l~ph;II;ı,>\! .'\nı

J \kd

~

.. '12

ii

'cn~un,

1\1

lıı)H~1

In ....

uı Hıı"kııııı,ı,ı (idl~llıılı11l~

'H.ı,lrhılinıı Iıpl,ı\..