B a ş k a m e m l e k e t l e r d e y a p ı i ş l e r i
A l m a n y aY a p ı v e r g i l e r i n d e d e ğ i ş i k l i k :
Birincikânun 1936 kanunile, bir kaç verginin tevhidi su-ratile tek vergi usulü tatbik edilecektir. Yapı işlerile iştigal eden müteahhitler aşağıdaki şekilde vergiye tâbi tutulacak-lardır:
Safi kazancı 2400 Mark olanlar % 1 » » 3600 » » % 2 » » 4800 » » % 3
» » 6000 » » % 4
» » 6000 » dan fazla olanlar % 5 nisbetinde vergi vereceklerdir. Sabit sermayeli yapı şirketleri de alesseviye kazançları üzerinden % 5 vergiye tâbi olacak-lardır. Mükellefiyetin esasını mesleki gelir teşkil etmekte-dir. Bu yeni vergi sisteminde, küçük müesseselerin büyük şirketlere nisbeten zararını mucip olacak hallere meydan ver-memek için tedbirler alınmıştır.
A l m a n y a d a o t o r u t l a r :
1935 ve 1936 seneleri esnasında inşaatı biten otomobil yollarının uzunluğu 1.088 kilometredir. 1.600 kilometrelik ye-ni bir yolun inşasına devam edilmektedir. Otorutların inşa-atını üzerine alan«Reichsautcbahnen» şirketinde 1936 senesi zarfında çalışan amele miktarı 121.668 kişidir. Yine ayni sene zarfında yol inşaaatına sarfedilen para miktarı 720 milyon marktır. Şimdiye kadar Almanyada Otorut namı altında in-şa edilen yollara 1 milyar 415 milyon mark sarfedilmiştir. Bu yolların gidiş ve gelişe tahsis edilen kısımları ortadan hir bandla ayrılmış ve bu suretle seyrüseferin sür'ati selâ-meti en iyi bir şekilde temin edilmiştir. Otorutlar Alman-yanın en1 mühim şehirlerini, en kısa yoldan yekdiğerine bağ-lamaktadırlar.
(Bauindustrie, Berlin) den.
A v u s t u r y a
Y a p ı m ü t e a h h i t l e r i n e ö ğ ü t l e r :
Avusturyada intişar eden «Oesterr. Bauzcitung» mec-muasının yapı işleri hesabatının yapılışı hakkındaki bir ma-kalesinde müteahhitlere verdiği öğütleri aşağıya sıralıyo-ruz:
1— Tam bir itimat gösteren iş sahiplerine, en iyi mal-zemeyi kullanmak ve en mükemmel işi meydana getirmek suretile mukabele ediniz.
2— Hesabatınızı yaparken, iş sahibinin isteklerini tama-men yapabileceğinizi ve şartnameye harfiyen riayet ede-ceğinizi göz önünde tutunuz.
3— Şartnamede kâfi derecede izahat bulamadığınız maddeler hakkında, şüpheniz varsa, mensup olduğunuz
ce-miyete miiracaatle, bu şüphenizi izale için kendinizi tenvir ediniz.
4— Fiatları, ne fazla ve ne de eksik olmamak şartile, tam olarak tesbite çalışmalısınız.
5— Bir yanlışlık neticesinde, inşaatın hakiki maliyet fiatından daha aşağı bir fiat teklif etmiş iseniz, derhal tek-lifinizi geri almağa teşebbüs ediniz. Bu suretle müstakbel bir zarardan kurtulacağınız mühakkaktır.
6— Herhangi bir proje için makul bir fiat talep edil-dikten sonra tekrar tenzilât teklif etmek evvelki fiatlann doğruluğu hakkında müşteriye şüphe verir. Namuslu bir müteahhidin ancak bir fiatı olmalıdır.
7— Müşterinizin borcunu verip veremiyeceği hakkında tahkikat yapmayı unutmayınız. Ne şekilde tediyat yapaca-ğını da evvelden tesbit ediniz. Alacayapaca-ğınızın % 90 un inşaa-tın devam eylediği müddetçe alınız, % 10 unu da inşaat bit-tikten sonra göndereceğiniz fatura tarihinden 4-6 hafta ni-hayetinde isteyiniz. Müşteri tediyatında geciktiği takdirde paranın faizi işler ve bu faizi istemek hakkını kazanırsınız. Müşteri imtina eylediği takdirde, mukavelename mucibince, inşaatı tatil edebilü-siniz. Zira mukavele şartlarına her iki tarafın da tamamen riayeti lâzımdır.
8— Bankalardan alman kefalet mektuplarının faiz ve komisyonları masarifi umumiyeye ilâve edilir. 10.000 şiline kadar olan işler için kefalete ihtiyaç yoktur. 20.000 şiline kadar % 3, 20.000 şilinden fazlası için % 2 nisbetinde kefalet masrafı ihtiyar edilir. Bu masraflar gözönünde tutularak ya-pılan keşifnamelerle teklif edilen fiatlar en doğru ve makul olanlarıdır.
B i r l e ş i k A m e r i k a B i r s e n e d e 425.000 e v i n ş a s ı :
İstatistik servisi şefi M. VVilliam O. Bober'in «American Builder» dergisinde neşredilen bir makalesine nazaran, 1937 senesi zarfında inşa edilecek ev miktarı 425.000 adettir. Bu yekûn 1936 senesi inşaat yekûnuna nisbetle % 63 bir faz-lalık göstermektedir. Yapı faaliyetinin bu sene içinde büyük bir genişlik arzetmesi az faizle yapı sermayesi temininin kabil olmasından ileri gelmektedir.
1936 senesi zarfındaki inşaat yekûnunun % 55 ini hususi yapılar, % 45 ini de devlet yapıları teşkil etmektedir. Umumi taahhüt işlerile uğraşan kimseler 11.491 kişidir. Bunların 8.837 kişisi inşaat müteahhididir.
1939 d ü n y a s e r g i s i :
R o c k f e l l e r apartmanı. Nevvycrk. Mimar W. K. H a r r i s o n ve J. A. Fouilhoux. ( A r c h i t e c t u r a l Forum. 1. 1 9 3 7 )
B e l ç i k a
S a n ' a t k â r y e t i ş t i r m e k i ç i n d e v l e t i n
y a r d ı m ı :
Belçikada, küçük san'atlar sahasında, san'atkâr yetiş-tirmek için hükümet patronlara «prim» vermek suretile, yardım etmektedir. Patronlarla çıraklar arasındaki hukuki münasebetler resmi mukavelelere raptedilmekte ve ibu su-retle yekdiğerisrine karşı olan mecburiyetleri tsbit edilmek-tedir. Çıraklık için normal yaş 15-16 dır. Hükümet patron-lara, çırak başına senevi 120 frank vermektedir. İmtihan-larda muvaffakiyet gösteren çıraklar için de ayrıca munzam bir prim verilmektedir. Bu suretle patronların çıraklarını meslekî bilgilerle en iyi bir şekilde teçhiz etmek hususunda gayret ettikleri görülmektedir. Meslekî imtihanlarda tam bir muvaffakiyet gösteren çıraklar da ayrıca nakdî mükâ-fatlarla taltif edilmektedirler.
(Bulletin officiel F. N. Belge)
F r a n s a 1937 P a r i s S e r g i s i :
Bu sene açılacak olan Paris sergisinin tamamlanması için büyük bir faaliyet devam etmektedir. Yeniden yapılan «Trocadero» sarayının dahili tezyinatile uğraşılmakta ve •balkonları itmam edilmektedir. Ecnebi paviyonlarmın adedi günden güne çoğalmakta, ziyadar çeşme ve fıskiyelerin ter-tip ve tanzimine devam edilmektedir. Makine kısmı tama-men bitmiş addedilebilir. Serginni küşadmın gecikmemesi için geceleyin dahi çalışılmaktadır. İşçilerin yağmurlu ve bozuk havalarda çalışabilmelerini teminen siper ve yağmur-luk teşkilâtı yapılmıştır. Reji, gıda, ziya, matbuat saraylarile Cezair, Kameron paviyonlarmın inşaatı bitmiş, öğretim pa-viyonunun inşasına başlanmıştır. «Trocadero» nın içinde yapılan büyük akuaryumun tamamlanmasına gayret edil-mektedir. Modern san'atlar müzesinin dahili aksamı üzerin-de çalışılmakta, temsil ve eğlence mahalleri itmam edil-mektedri.
Sergi inşaatında çalışan amele miktarı 10.000 e baliğ olmaktadır. Cumartssi, pazar günlerile geceleri dahi çalı-şılmaktadır.
1937 sergisi için bir milyar Fransız frangı sarfedilecek-tir. İnşaatta kullanılan taş miktarı 250.000 m3, elektrik kab-losu tulü 152 kilometredir.
Serginin muhiti sekiz kilometre uzunluğunda olup 33 kapısı vardır. Paviyonlarmın adedi 250 ye baliğ olan Paris sergisine 50 memleket iştirak etmiştir.
M u h t e l i f k o n g r e l e r :
Bu sene, bütün arsıulusal kongrelerin toplantı mahalli olarak Paris şehri intihap edilmiştir. Bunlar meyanında: «Binalarda şofaj ve Vantilasyon» kongresi; 3-5 haziran 1937 de; «Uluslararası şehircilik ve ikametgâhlar» kongresi 5-13 temmuz 1937 de toplanacaktır.
İ n g i l t e r e
Y a p ı f e d e r a s y o n u n u n e n t e r e s a n b i r t e ş e b b ü s ü :
İngiltere yapı federasyonu, iki senedenberi, yeni binala-rın mütehassıslar tarafından kontrolü işini etüd etmektedir. Binaların gerek malzeme, gerekse işçilik bakımından mü-kemmeliyetini temin için kontrol edilmesi ve devletçe mal sahiplerine teminat makamında bir tasdikname verilmesi pek yerinde bir teşebbüs addedilmektedir. Bu kontrolün temini için resmi daireler mümessillerile mimarlar cemiyeti eks-perlerinin teşriki mesaisi elzem olduğu görülmüş ve 'bir ko-misyon teşkil edilerek yeni yapılaoak her cins bina için mal-zeme cinsi ve işçilik derecesi hakkında nümune teşkil ede-cek tip binalar vücude getirilmiştir. Nümune binalara göre inşası mecburî olan yeni inşaatın malzeme ve işçiliği müte-hassısları tarafından muayene edildikten sonra, devlet ta-rafından mal sahiplerine teminat verilecektir. Bu usul ciddi bir şekilde çalışan müteahhitlerin lehine bir harekettir. Bu suretle, kötü malzeme ve işçilik ile kendilerine rekabet eden müteahhitlerin işine nihayet verilmiş olaoaktır.
Binaları kontrol komisyonunda şu mümessiller de bu-lunacaktır :.
in-şaatı patronları federasyonundan, bina inin-şaatı işçileri fede-rasyonundan birer delege.
Yeni kontrol sistemi sayesinde:
1— Kötü şekilde inşa edilmiş evleri sattırmamak, 2— Hususi inşa müesseselerini fena inşaattan vikaye etmek,
3— Ciddiyetle çalışan müteahhitleri, spekülâsyoncu mü-teahhitlerin rekabetinden korumak,
4— Yapı eııdüstrisinni itibar ve seviyesini yüksek tut-mak... gibi mühim neticeler elde edilecektir.
İtalya
Y a p ı e n d ü s t r i s i n e a i t i s t a t i s t i k l e r :
İtalya yapı federasyonunun raporlarına nazaran, mem-lekette 26.063 adet yapı müessesesi mevcuttur. Bu müesse-seselerde çalışan amele 764.018, memur 8259 kişidir.
Bir sene zarfında muhtelif endüstri şubelerinde vukua gelen kaza adedi 531.800 dür. Kazazedelerden yarım milyonu iyi olmuş, 20.000 i sakat kalmış, 1.800 kişi de ölmüştür. Bu adetlerin takriben % 20 si yapı endüstrisine aittir.
İ s v e ç P a t r o n l a r v e i ş ç i l e r a r a s ı n d a k o 1-l e k t i f m u k a v e 1-l e :
Yapı işçileri profesyonel sendikaları 14 şubat 1934 te patronlarile akdetmiş oldukları kollektif mukaveleyi yenile-mek üzere 1937 başında fesheylemişlerdir. Yeni mukavelede işçi sendikaları bir çok teklifler ileri sürmektedirler:
— Haftada 48 saat yerine 42 saat mesai,
— Kırk haftalık bir mesai devresinde 12 günlük bir tatil, — Mesai saatleri haricinde çalışıldığı zaman % 70 nis-betinde bir zam,
— Ocak ve baca inşaatında çalışan işçilerin yevmiyele-rine % 50 nisbetinde bir zam.
Bu tekliflerin patron ve işçiler arasında ihtilâf çıkara-cağı zannedilmektedir.
S t o c k h o l m d a apartman binası. Mi Sven Markelius. ( DBZ. 1. 1937 )
Macaristan
Budapeştede bir villa. Mimar Zoltan Kcsa. (Orijinal foto)
Norveç
Kristiansandda bir silo. Mimar Aasland ve Korsmo. (Bygge Kunst 1. 1937)
J a p o n y a
P o l o n y a
D e v l e t i n y a p ı e n d ü s t r i s i n i t e ş v i k i :
Devlet yapı endüstrisini himaye etmek için, yapı sahip-lerine prim vermek suretile yardım etmekte ve yeni inşa edilen binalardan, 15 sene müddetle vergi almamaktadır. Bundan maada Millî Ekonomi Bankası mal sahiplerine (37-51) sene gibi uzun vade ve % 3 - % 4) gibi gayet az faizle ipotek kredisi açmaktadır. Bu şerait altında memleketteki inşaatın büyük bir kısmının hususî sermayeler tarafından
