B a ş k a m e m l e k e t l e r d e y a p ı İ ş l e r i
Y a p ı e n d ü s t r i s i n i n m o t ö r l e ş t i r i l m e s l ; Beynelmilel otomobil sergisi münasebetile «Die Bauin-dustrie» dergisinde çıkan bir makalede, yapı endüstrisinin mo-törleştirilmesi hakkında şu mütalealar yürütülmektedir:
1) Ağır ve büyük miktardaki malzemenin depolara nakli, 2) Bilûmum yapı malzemesinin, iş saatlerine ve istihlâk miktarına göre, motörlü vesait sayesinde muntazaman yapı mahalline getirilmesi,
3) Zamandan istifade,
4) Yapı mahallini malzeme yığınlarından, toz ve dağınık-lıktan kurtarma.
Bu cihetleri göz önünde tutarak, ekonomik motörlü na-kil vasıtalarından yapı endüstrisi ihtiyaçlarına en muvafık surette cevap verebilecek bir tip yaratılmak icap etmektedir. Yapılan tetkiklere göre, az eşya taşıyan küçük kamyonlar ge-rek maliyetleri gege-rekse işletme masrafları bakımından paha-lıya malolmaktadırlar. Bununla beraber sür'atll oldukların-dan zamanoldukların-dan istifade esasına en iyi bir şekilde cevap ver-mektedirler. Büyük kamyonlar ve römorklu traktörler her hususta ekonomik olduklarından, yapı endüstrisinde küçük kamyonlara tercih edilirler. Sür'atli olmadıklarından mah-zurludurlar. Fakat bu mahzur şu şekilde telâfi edilebilmek-tedir: her traktöre üç römork tahsis edilir. Birinci römork yapı mahalline dolu olarak traktörle getirilir. Bu esnada ikin-ci römork malzeme deposunda yükletilerek hazırlanır. Yapı mahalline dolu römorku bırakan traktör hiç tevakkuf et-meden üçüncü boş römorku alarak depoya avdet eder. Bu su-retle doldurma ve boşaltma zamanından yapılacak istifade ile traktörriin veya ağır kamyonun sür'atsizliği telâfi edilmiş olur.
Makale muhtelif sahalara ve malzeme cinslerine göre en ucuz bir şekilde nakliyatın yapılması için hesaplanmış tab-lolarla bu ihtiyaçlara tekabül edecek tip kamyon, traktör ve römorkların resimlerini de ihtiva etmektedir.
M e s l e k h a s t a l ı k l a r ı n a a i t s i g o r t a l a r ; Almanyada 1937 senesi başında mer'iyete giren yeni bir nizamname ile meslekî hastalıklar tesbit edilmiştir. Bunlar-dan bir kısmı da yapı endüstrisini alâkadar etmektedir. Her sene nevileri artan kimyevî malzemeler, kullanılırlarken
iş-Amerika Birleşik
Cansas Cityde Auditoryum binası. (Arch. Forum 3. 1937)
Kansas Clty'de Amerikanın en büyük kapalı salonların-dan biri olarak yapılan binanm sahası 332X426 ayaktır. Sa-lon ve arenayı 45 bin kişinin icabında 8 dakikada
boşala-bilmesi için tertibat alınmıştır.
Bina haricen masif ve penceresiz bir mimaride yapılmış-tır. İçeride orneman ve lüzumsuz tezyinat yerine zengin bir
çilerde bazı hastalıklar tevlid eylemektedir. Yeni nizamna-mede şimdilik 26 hastalık tesbit edilmiştir; bunlardan en mü-himleri şunlardır:
1 — Kurşun ve kurşunlu halitalardan vücude getirilen malzemelerin tevlid eyledikleri hastalıklar,
2 — Tazyik edilmiş hava ile işliyen âletlerin kemik, ada-le ve meafsallarda husuada-le getirdikada-leri hastalıklar,
3 — Muhtelif şerait altında çalışan işçilerde, sırf mesle-ki vazifelerini yaptıkları mahallerin tevlid eyledikleri Silicose, Tuberculose ve Asbestose gibi hastalıklar.
Berllnde Hava Nazırlığı binası. Mimar E. Saflebiel
(Kurşun, fosfor ve mürekkebatı, merkür ve mürekkebatı ilh..) gibi maddelerin tesirile işçide husule gelen cild hasta-lıkları meslekî hastalıklardan addedilmemişlerdir. Fakat bu gibi maddelerin tesiri altında çalışan işçilerde mesleğini de-ğiştirecek veya terkedecek derecede cild hastalıklarına müp-telâ olanların illetleri «Meslekî hastalıklar» listesine ithal edilmiştir. Listeye dahil hastalıklardan ölenlere sigorta şir-ketleri aynen kaza neticesinde ölenler gibi tazminat vermek mecburiyetindedirler.
renk kompozisyonu tercih edilmiştir. 14 bin koltuğu ihtiva eden ve ortada yüksekliği 25 metreyi bulan kapalı salon bü-yük konserler, atletik müsabakalar ve buna mümasil toplan-tılar için müsait olduğu gibi arena kısmının altında bodrum
katında ağır makineler ve otomobiller teşhiri için bir sergi sa-lonu vardır. Zemin katında esas antrenin sağında bir müzik hol, solunda da küçük bir tiyatro yapılmıştır.
Binanın inşaatı çelik iskelet üzerine taş kaplamadır.
Avusturalya Y a p ı e n d ü s t r i s i n d e d e v l e t h i m a y e s i ; Avustralyada Sydney'in inşası için devletin yardımile bü-yük yapı sosyeteleri teşkil edilmiş ve devlet tarafından tan-zim edilen bir yapı programı dahilinde inşaata başlanmıştır, şimdiye kadar sosyeteler tarafından yapılan blok halinde bü-yük ve modern apartımanların bir kısmının inşaatı hitame etmiştir.
evi. Mimar E. Pllschke
Hükümet tarafından sosyetelere verilen az faizli serma-ye saserma-yesinde Sydney şehri modern binalara, büyük ticari ika-metgâhlara malik olmuştur. Endüstri müesseseleri ve fabri-kalar için şehir haricinde, Banliö'de intihap edilen mmtaka-lar az zaman zarfında, fabrikammtaka-ların inşasını müteakip küçük bahçeli evlerle meskûn ve mütemeddin bir hale getirilmiş ve sanayi erbabının ikametine tahsis edilmiştir. Mimar A. Vgo-rell tarafından plânları tanzim edilen blok ikametgâhlar şu hususiyetleri haizdir: etrafları ağaçlıklarla çevrilmiş, bol gü-neş ve havaya malik olacak şekilde oryantasiyonlu, her biri yalnız üçer kattan ibaret binalar; her katta on sekiz apartı-man mevcut; her blok binanın diğerlerile aralarında kâfi de-recede serbest saha bırakılmış; güneşten her iki cephede is-tifade edilebilecek bir vaziyette ve her iki cephede sıra bal-konlar çevrilmiştir.
Sydney'deki büyük yapı faaliyeti dolayısile hiç işsiz kim-se kalmamış olduğundan hükümet yapı sosyetelerine yaptığı yardımın bir kısmını da işsizlere verdiği sigorta tazminatile telâfi etmiştir.
Y a p ı ı r e r g l l e r l ;
Belçika Millî Federasyonunun resmi mecmuasında çı-kan, yapı endüstrisine ait harçlar ve vergiler hakkındaki bir etüdde tip olarak alınan iki memur, bir işbaşı, otuz beş mü-tehassıs işçi, yirmi beş yardımcı işçiden mürekkep bir yapı bürosunun her gün 294,17 Belçika frangı (1373.77 kuruş) iş harcı verdiği tesbit edilmiştir. Bu hesaba nazaran hükümete verilen bu harç umum işçi yevmiyeleri yekûnunun % 12.46 si-ni teşkil etmektedir.
Memur ve işçi maaşları ve ücretleri, işletilen sermaye-nin faizi, büro masrafları, inşa malzemesi, alât ve edevatın
amortismanı, müteahhidlerin bizzat kendi mesaisinin mü-kâfatı, hırsızlık, tesiratı havaiyeden mütevellid zararlar gibi muhtelif riskler ve meşkûk matlubat da hesaba katılacak olursa bütün masarifat umum işçi yevmiyeleri yekûnunun % 30 na baliğ olduğu görülmektedir.
Bu etüdde daha İnce hesaplara da tesadüf edilmekte-dir:
çilerine ne seklide tatbik edileceğini bildirmektedir; ücretli tatiller, bir veya muhtelif müesseselerde, en aşağı bir sene (1600 saat) çalışmış olan bütün yapı işçilerine tatbik edile-bilecektir. Bayındırlık işlerinde çalışan amele için tediyat yapmak üzere bir «Millî kasa» tesis edilmiştir. Yapı ameleleri de bulundukları mıntakalarda tesis edilen kasalardan ücret-lerini alacaklardır. Bu kasalardan her sene 15.000 işçiye ta-til ücreti verilecektir. Bütün yapı müteahhidleri ve yanların-da işçi çalıştıran ustabaşılar «Millî kasa» ya aza kaydedilmek ve taahhüdatım ifa eylemek mecburiyetindedirler.
Her İşçinin senede on beş gün ücretli tatile hakkı vardır. Ancak, bir sene yerine altı ay (800 saat) hizmet etmiş olan-lar yalnız bir haftalık ücretli tatile mazhar olurolan-lar.
Bugün Fransada yirmi beş mıntakavî kasaya ihtiyaç gö-rülmektedir ki bunlarda idare merkezi Pariste bulunan «Milli kasa» mn şubeleri şeklinde idare edilecektir.
1 937 B e y n e l m i e l P a r i s S e r g i s i ; Paris sergisinin bir milyar Fransız frangına mal olduğu-nu evvelce yazmıştık. Yalnız şu cihet dikkate şayandır ki bu bir milyar frank yalnız devlet bütçesile Paris belediyesi ta-rafından sarfedilen miktardır. Sergiye iştirak eden diğer elli millet ile, mallarını teşhir için hususi paviyonlar kuran Fran-sız tüccar ve san'atkârlarının ihtiyar ettikleri masraflar bu yekûndan hariçtir.
Yalnız «TrocadĞros. saraymın inşası için 95 milyon, zi-yadar çeşmeler ve fıskiyeler tertibatı için 16 milyon, «İn6a» köprüsünün genişletilmesi için 6 milyon, san'at müzelerinin inşası için 79 milyon fransız frangı sarfedilmiştir.
Paristeki sergi paviyonlarının adedi 200 ü mütecaviz-dir. Bu paviyonların inşaatı konkurla intihap edilmiş mimar-lardan mürekkep 80 grup tarafından idare edilmektedir. Bu 80 grup arasında 230 proje birinci gelerek inşa edilmiştir. Pariste Montparnasse'de bir kira evi. Mimar B. Elkonken
İ ş ç i l e r e ü c r e t l i t a t i l ;
Fransa İş Nazırlığı tesbit ettiği yeni bir kararname ile 20 haziran 936 kanunile kabul edilen ücretli tatillerin yapı
iş-ti*
I I I - ı
Finlandiya
İngiltere
