«SAKARYA» HÜKÜMET KONAĞI PROJE MÜSABAKASI

«SAKARYA» HÜKÜMET KONAĞI PROJE MÜSABAKASI

®< »i.».

Nafia Vslcâleti Yapı ve İmâr İşleri Reisliği tarafından Sakar'yada yaptırıla-cak Hükümet konağına ait müsabaka projeleri jüri tarafından incelenmiş ve I inci, II inci ve III üncü elemelerini za-bıtla tespit ettikten sonra kalan altı pro-jeden :

31 sıra numaralı projede aşağıdaki kanaate varılmıştır. İşleyiş bakımından müstakil üç bloktan müteşekkil olan vuzuh ve sadelik içindeki bu mimarî kompozisyon gerek umumî hatları ile gerek detaylarında çok olgun bulunmuş-tur.

Meydanın nisbeti ve Kuzey cihetinin alçak bir duvar ve bir ağaç dizisiyle ka-patılmış olması, Güney tarafında mey-dan köşesinin bir plâstikle tutulması güzeldir. Bina bloklarının önündeki kom-pozisyonda; bağlayıcı rolünün yanı ba-şında, mimarî kitlelerle insan nisbeti arasında dış mekânda bir münasebet kur-maktadır. Bilhassa zemin katta iç ve dış mekân arasında tesis edilmiş bulunan münasebet ve devamlılık son derece mu-vaffakiyetlidir. Bütün mimarî problem-bir satıh değil problem-bir hacim ve mekân

me-selesi olarak halledilmiştir.

Bütün bloklarda plânın taazzuvu ve işleyişi iyidir. Cepheler olgun ve tat-minkârdır. İr.şaî kabiliyeti vardır. Bü-tün bu vasıfları ile bu proje birinci

mü-kâfata lâyık görülmüştür. Tavsiyeler:

Vilâyet blokunun ön cephesinde ya-pılan bariz soleylerin cihet itibariyle daha ziyade arka cephede yapılması ay-nı blok koridorunun biraz daha genişle-tilmesi ve aydınlık imkânlarının aran-ması.

25 sıra numaralı projede aşağıdaki kanaate varılmıştır:

Meydan; aynı ehemmiyette iki cihe-te nazaran, muvaffakiyetli bir şekilde tertiplenmiş mevcut Ziraat Bankası

te-sirinin hafifletilmesi iyi. Vilâyet ile adli-yenin ayrılması ve plân kompozisyonları güzel, askerlik şubesinin yeri muvafık olmakla beraber tamamen camlı olması ve meydana motif olarak çıkıntı yapan iki odanın vaziyeti etüde muhtaç.

Adliyede giriş hoiü ile ağır ceza holünün durumu iyi değil. Ön cephe cid-dî ve tatminkâr olmakla beraber biraz mütereddit. Arka ve yan cepheler olgun-laşmamış. I-Iükûmet binası blokunda mer-diven iyi etüt edilmemiş. Bu proje ikin-ci mükâfata lâyık görülmüştür.

7 sıra numaralı projede aşağıdaki kanaate varılmıştır:

Kullanışları farklı olan hükümet ve adliye bloklarının ayrılması ve blokların saha içinde tertiplenişi güzel fakat hü-kümet fazla uzun hühü-kümet ile

adliye-nin insan ölçüsündeki bir bağlanması ve bu sahanın tanzimi çok küzeldir. Hükü-met blokundaki unsurlar kullanış ve ha-cim bakımından fazla etüdlü değil. Bu-na mukabil adliye blo.ku her iki bakım-dan tatminkârdır ve yeni sureti haller göstermektedir.

' Strüktüı-'den ve cihetlenmeden do-ğan formların plâstik tesirleri ileri bir mimarî anlayışa sahip olmakla beraber cephelerin daha ziyade resmî bir karak-teri olmayışı muvafık görülmemiştir. Bu sebeplerle proje üçüncü mükâfata lâyık görülmüştür.

. 8 sıra numaralı projede aşağıdaki kanaate verilmiştir:

Her iki istikamete nazaran karşıya alman kitle güzel olmakla beraber mey-dan biraz derin, bilhassa iki yapının hal-ledilmeyişi mahzurludur. Zemin .katta büyük bir kısmın direkli olması yüzün-den fazla yer kaybı var. Adliyenin vilâ-yet blokuna bir kat tedahülü hüküme-tin ikinci kattan başlamasını neticelendir-diğinden ve bu yüzden hükümet binası-nın irtifaını ve inşaat sahasını büyüt-tüğünden mahzurludur. Bilhassa adli-yenin plânında bir yenilik ve güzellik var. Fakat cepheler olgun değil. Vilâyet üstündeki ilâveler lüzumsuz. Arka

1 1 1

-.

NO'T: Nafia Vekâleti proje bü-rosundan dergimize bildirildiği-ne göre Fotoğraf malzemesi bulunmadığı için bize bu kon-kurun yalnız birincilerine ait dokümanlar günderilmiştir. Di-ğer dereceleri neşredemediği-mizden okuyucularımızdan özür dileriz. ARKİTEKT cepheler i «D • n • i ! D=| = 3°n v a l i v k ADLI VE oıriA,i,ı MİMARLAR: I inci (31 sıra numaralı) Enis Kortan Y. Müh. - Mimar Harutyun Vapurciyan » Nişan Yaubyan » Avyerinos Andoniadis »

I

- — r . . . . J M ^ U L S k . 9 •

%

I

fi

11

>:;•: :•:;.', £ "'i «'t i*ı ı'i!'! !*« j i i*: i ! ! ! !ı;ı: ; ııılı'ıı :Vl .:.ı!ıı,ur.:ı:. 11:11 ı ı 'ı İ : İ İ'.

hetlenmesinin iyi oluşu neticesi bu pro-jeye üçüncü mükâfatın verilmesine,

(22) sıra numaralı projede ağır ce-za kısmının işleyişinin kifayetsiz bulu-nuşu, büro blokundaki esas giriş kolu-nun tatminkâr olmayışı, programın tat-bikinde bazı aksaklıklar bulunuşuna mu-kabil vaziyet plânın arsa durumuna göre iyi bir şekilde halledişi, olgun bir mi-marî anlayışına sahip bulunuşu, plân tertibinin gayet vazıh oluşu ve umumî fonksiyon bakımından iyi işleyişi neti-cesi projeye ikinci mükâfat verilmesine,

(1) sıra numaralı projede;

Hükü-met kitlesinde tek bir merdiven bulunu-şu ve asansör düşünülmeyişi, esas cad-deye açılan avlunun adliye ile irtibatı bakımından kıymetlendirilmeyişi ve mey-dan cephesindeki kolanatm dar bulunu-şuna karşılık vaziyet plânının tertibi ve kitleler arasındaki münasebet, adliye esas koridor aksının Hükümet antre mihverine yerleştirilmesiyle elde edilen derinlik, programa uygunluk ile fonksi-yonların tam karşılanışı ve problemleri halletmiş olması neticesi, bu projeye birinci mükâfatın verilmesine,

Karar verildi.

Ancak birinci gelen projenin Hükü-met kitlesine bir merdiven daha ve asan-sör ilâvesiyle, adliye kısmına esas cadde-deki avludan bir giriş yapılması, mey-dan cephesi üzerindeki pencerelere garp güneşini önlemek için tertibat alınması suretiyle tatbikinin daha uygun olacağı mütaleasma varıldı.

Başkan Başkan yardımcısı Neriman Birce Rahmi Bediz

Üye Üye Üye Tulü Baytın Nevzat Erol D. Erginbaş

a y y e n bir ölçüde müstakbel profesör ve eğitmenleri ilmî çalışmıya alışık mimar-lar arasından s e ç e r s e k mesleğimizin po-zi siy on uııu çabucak takviye e d e c e ğ i m i z e katliyim. Bu g e l i ş m e n i n müstakbel bir safhası olarak, anıştırma sahasındaki y ü k s e k tekâmül mektepleri bir muhit olabilir.

Bu arada, size başka bir müşahede-mi de takdim e t m e k isterim. Konferan-sımdan evvel, dikkatle dinlediğim gay-ri resmî bir münakaşada bulundum; burada mevzubahis olan m e k t e p l e r d e k i ilmi ve teknik malumatın ö ğ r e t i m i y l e tam mânasiyle mutabık değilim.

Herkes «o karlar öğrenecek şey v a r kî, hiç kimse hepsini bilemez; d e m e k projelerimizi bütün sahalardaki müte-hassısların yardımiyle etüd etmeliyiz» dediği zaman, bıı husus daima e l e alma-mız g e r e k e n bir m e s e l e olarak kalır. Ta-bî a tiyle bütün mütehassıslarda, etüdle-rin m e b d e i n d e n itibaren istişare edilme-lerini talep etmektedirler.

Ben bir binanın s a d e c e

mütehassıs-(Başiarafı 1ÜG ncı sayfada) h e d e mahkemeleri aydınlatmak yüzün-d e n yapılan çıkıntıların f o r m u RÜzet bu lun mam ıştır. Bu proje birinci mansiyona lâyık görülmüştür.

26 sıra numaralı projede aşağıdaki k a n a a t e varılmıştır;

Hükümet tle adliyenin tamamen ayrı d ü ş ü n ü l m e s i muvafıktır. Meydan güzel olmakla beraber arsa dışında ve meydan karşısında teklif edilen k i l l e l e r l e çok delinmiş. Adliye plâııı iyi d e f t i . Meydan d ü ş ü n c e s i y l e kare yapılması yüzünden tiç kattı binada ışıksız fazla saha var. Merdivenin vaziyeti çok kifayetsiz. Vilâ-y e t blokuntla, m e Vilâ-y d a n a bakan bir galeri güzel olmakta beraber hakikatte kori-dorlar kullanılacağı içiri lüzumsuz bul

un-lar l ı e y e i i n d e reis bulunan bir mimar vasıtasiyle, m u v a f f a k i y e t l e etüd edilebi-l e c e ğ i n e ve başedilebi-lıca eedilebi-lemanedilebi-larının mü-nasip şekilde tasavvur edilebileceğini zannetmiyorum, ancak bu ahenkli şekil-de çalışan bir veya iki adamın teşriki mesaisi olur ve bir kompozisyonun bü-yük hatlarını larif e d e r l e r s e » zaman tahayyül en iyi ş e k i l d e çalışır.

Tabiatİyle, e v v e l e m i r d e mütehassıs-ların fikirlerinin alınmasından sarfı na-znr etmiyorum. Lâzım olan, hakikaten nazik bir m e s e l e d e iyi ihzari münaka-şaları yapmak v e mütehassısı bu hususi görüşünü projenin bütün hazırlama müd-det inece takip etmektir. Ben sadece mo-dern ilmin t e k â m ü l ü sayesinde, komi-teler tarafından projelerin yaptırılması hususunun ihdas e d i l m e s i n i n yanlış ol-d u ğ u n u göstermek isterim. Hakikaten şuna kailiyim ki. başlıca ilim prensip-leri doğru olarak şahıslara intikal etti-rilse, vasat bir m e s l e k î zekâ bunu an-Samak ve kapmak için zahmet çekmeye-cektir. P r e n s i p l e r bizir harcıâlem

tecrü-beye, günlük m ü ş a h e d e y e v e etrafımızda c e r e y a n e d e n hâdiselere o kadar bağlar ki. nisbî olarak daha g e n i ş bilgileri ekte e l m e k daha kolay ulur, Bu fikirleri ve tecrübeleri birbir birimize n a k l e t m e y e başladığımızda, günlük izah ve hal ırlat-maları e l d e e d e r bu da hafızanın yü-künü h a f i f l e t m e y e çok yardim eder. B u g ü n k ü bilgilerimiz maalesef haliha-zırdan itibaren, bir mimara binaya mü-teallik başlıca ilmi bilgilerin h e y e t i umumiyesini ö ğ r e t e m e z : daha henüz bir intikal safhasında bulunuyoruz, bu safhada bazı ş e y l e r ispat e d i l m i ş v e pek ç o ğ u da henüz ispat edilmemiştir. Böy-l e oBöy-lmakBöy-la beraber henüz itibari ehem-miyetinin bile ne olduğunu çok iyi bil-miyoruz, Bilginin san'at kaideleri v e formlarla tezahür ettiği, an'anevî mes-ul duruma henüz vasıl olmadık. Belki buna hiç vasıl olunamıyacaktır. zira il-mi d ü ş ü n c e n i n ikliil-mi, fikirlerin intika-lini m u h t e v a d a n ziyade f o r m bakımın-dan ziyade f o r m bakımınbakımın-dan uzaklaştır-maktadır.

etti, İnşaat sahasının az, kitleleriıı nisbeti, mimarinin olgun olmasına r a ğ m e n bil-hassa adliye binasının hiç h a l l e d i l m e m i ş olması ve yukarıda bahsedilen galerinin vaziyeti doiayısıylc bu proje ikinci man-siyona lâyık görülmüştür.

2 sıra numaralı projede aşağıdaki kanaate varılmıştır :

Meydan teşkili iyi olmakla beraber biraz derin, adliye koridorunun meydana kapanması iyi değil. Vilâyet bloku yü-zünden hu koridorun uzadığı yer mana-landırılanmamışlır, Vilâyet ile adliye ara-sındaki kontras a r / u e d i l m e k l e beraber priüyeyi birinci kata indirecek kadar iler-letil m e s i ve bu s e b e b i n adliye karakte-rini değiştirmesi güzel bulunmadı.

Ağır cezanın arkaya atılması ve

iş-leyişi güzel olmakla beraber önündeki park karakterinde yeşillik ve giriş e t ü d e muhtaç. C e p h e l e r ve c e p h e d e k i kons-trüksiyon sistemi ciddî bir İfade taşı-makla beraber kararsızdır, Zemin katta binanın yarısının direkler önünde kal-ması diğer y a n s ı n ı n da piastır şeklinde olması s e b e p s i z görülmüş ve güzel bu-lunmamıştır.

Bu kusurlarına mukabil plânlar ol-dukça vazıh, işlektir. Bu s e b e p l e bu pro j e üçüncü mansiyona lâyık görülmüştür.

Başkan Başkan Yardımcısı Y. Mimar Y. Mimar Hüseyin K A R A Gündüz ÖZDEŞ

Âza Âza Âza Y. Mimar Y, Mimar Y. Mimar Af. KIRIMLI N . ELDEM Sabih ÖKE