M A N İ F A T U R A C I L A R Ç A R Ş I S I U N K A P A N I G Ö R Ü N Ü Ş Ü
İSTANBUL MANİFATURACILAR ÇARŞISI PROJE MÜSABAKASI
SİTE, İnşaat Mimarlık Bürosu Doğan TEKELİ
Sami SİSA
Metin HEPGÜLER
İstanbul Manifatura ve Kumaşçıları tarafından bu meslek erbabının mühim bir kısmını içinde toplıyacak bir büyük çarşı yaptırmak maksadiyle kurulan koo-peratif 1954. den beri bu gayenin ger-çekleşmesi için çalışmaktadır.
Kooperatife belediye tarafından Ata-türk Bulvarında Hıfzıssıhha Enstitüsü ile Unkapanı arasında, Süleymaniye etek-lerinde ince bir şerit tahsis olunmuştur.
Önce sahanın şehirciliğini tesbit et-mek maksadı ile 1958 baharında bir şehircilik proje müsabakası açılmıştır.
Bu müsabakanın neticeleri Arkitekt'in 291 inci sayısında (2-1953) de neşredil-mişti. Daha sonra belediye'de imar mü-dürlüğü ile İller Bankası İstanbul Plân-lama Müdürlüğü ve Profesör Piccinato-nun tavsiyeleri ile bu ilk müsabaka neti-celerinden mülhem yeni prensipler tes-pit edilmiş ve bu prensiplerle çarşının mimarisini tespit etmek üzere, bir mah-dut müsabaka açılmıştır. 12 muhtelif mimari firmadan alman teki ifler ne-ticesinde kabule şayan görülen Site mi-marlık bürosunun bu sayıda
neşrettiği-miz projesi, müsabaka tetkik heyetinin tavsiyeleri de nazarı dikkate alınarak tadil edilmiş ve tatbikat projelerine ge-çilmiştir.
Kitle Konumu :
Yerleştirmedeki başlıca prensip, Atatürk Bulvarında üst ve alt kısımlarda ki blokların teşkil ettikleri avluların Sü-leymaniye istikametine açılmasını temin edecek şekilde kitlelerin kırılması ol-muştur.
Diğer taraftan çarşıyı teşkil eden dükkân elemanlarının büyüklüğüne
rağ-A V L U S U N D rağ-A N 9 Ç P £ ! R S P E K T 9 F 4 - 5 9 i T 6 it.ii. m'.mCrlMr : O O© A * T E, k. E L l 3 A Vt O C L. » i O A w6 T ih M c- oauLc n
men (75 şer m-) kitlelerin, içinde bu-lunduğu tarihî şehir parçasının karak-terine uymak üzere mümkün olduğu ka-dar küçük ve hareketli parçalardan teş-kil edilmek istenmiş, hareketli bir kom-pozisyon yapılmıştır.
Atatürk bulvarı ile arka yol arasın-daki seviye farkı, arazinin denize doğru olan meyli, kitlelerin bulvara nazaran kırık konumları ve Süleymaniyeye yö-nelmeleri dolayısiyle değişik tesirli iç avlu kompozisyonları yapılmasına imkân vermiştir.
Trafik :
Atatürk Bulvarından çarşının içine
motorlu nakil vasıtası giremiyecektir. Çarşının trafiği arkadaki yeni açılacak yoldan temin edilecektir.
Bulvar içindeki yaya trafiği ise bul-vardaki umumî meylin verdiği imkân neticesinde gerek Atatürk Bulvarına ge-rekse arka yola zeminde bağlanmakta ve bütün dükkânları bağlayan cazip bir akış içinde olmaktadır.
Bu suretle bir mânâda bütün mağa-zalara hem zemin giriş temin edilmiş ol-maktadır.
Bodrum katlarda servis girişleri, hususî ve umumî depolar yerleştirilmiş olup bu hususî depolar katlardaki dük-kânlara tahsis edilecek ve dükkânlarla
irtibatları her bloktaki servis asansörleri vasıtasiyle olabilecektir.
Bütün çarşı sahası içinde A, B, C, D. tipleri olmak üzere cem'an 1117 dük-kân olacaktır. Çarşı sahasının her iki kısmında burada çalışan veya geçici ola-rak gelen bütün kimselerin ihtiyacını karşılayacak eb'at ve sayıda sosyal tesis-ler, lokanta ve kafeteryalar bulunmak-tadır.
Süleymaniye eteklerinde alçak, par-çalı tesirde kitlelerin aynı zamanda Ata-türk bulvarını tutması ve hayatiyet te-min etmesi ile İstanbul'un halen met-rûk olan bu bölgesi cazibe kazanmış ola-caktır.
