ANKARA YÜKSEK ÖĞRETMEN OKULU PROJE MÜSABAKASI İZAH RAPORU

ANKARA YÜKSEK ÖĞRETMEN OKULU PROJE MÜSABAKASI İZAH RAPORU

SİTE, Mimarlık Bürosu

Sami SİSA - Doğan TEKELİ - Metin HEPGÜLER.

Vaziyet Plânı :

Arsanın programdaki fonksiyon-lara tahsisinde; Yüksek Öğretmen Okulunun bütün talebesinin yatılı ol-duğu, dışarıdan gelecek talebesi olma-dığı gözönünüde tutulan mühim hu-suslardan biri olmuştur.

Başlıca; öğretim ve ikamet saha-ları tefrik edilmiş ikisinde de bina blokları ayrı ayrı dışarıya ve yollara kendilerini göstermek yerine, deği-şik tesirli, zengin bir iç alem meyda-na getirecek şekilde yerleştirilmek

is-tenmiştir.

Oditoryum ve idare binası; bütün sitenin dış âleme açılan v e aynı za-manda şeref girişini teşkil eden öl-çülü bir meydanın kenarlarına yerleş-tiriImİ3İerdir.

Bu meydan cenubu şarkî cihetin-de Rasattepe; Anıt kabirin giriş ailesi aksına bakmaktadır. Temsil, konser, her nevi sosyal faaliyet ve törenlere sahne olacak oditoryumun bu meyda-na, dolayısiyle Anıt kabire nâzır olu-şunun genç öğretmen adayları ve

mi-safirleri için manevî kuvvet kaynağı olacağı bilhassa düşünülmüştür.

Arsanın takriben merkezinde dü-şünülen idare ve kütüphane bloku; iki yanındaki öğretim ve ikamet b ö l -gelerindeki hayatı tanzim edeceği gibi, iki taraftan da aynı ehemmiyette kul-lanılacaktır.

İki bölgenin bu merkezî blokun et-rafında yerleşmesi, talebesinin tama-men yatılı olan okulun program husu-siyetlerine uyduğu gibi biribirlerini Kapatmaksızın karşılıklı yerleşerek,

I 5TŞÇ-1 ı ,ı

ı s ı a r . w t _{llral İn» J 1 I n} t ı ı r — —

„

—nrr -r i r Yatak ünitesi

te, içlerinde geçecek hayatı, şartları-na da cevap verecek cazip hale getir-mektedir .

Öğretim kısmı :

En çok üç katlı tutulan öğretim blokları şimali şarkî ve şimali garbi cihetlerini kapıyarak, cenupta deği-şik ölçülerde; öğretim bahçeleri mey-dana getirilmiştir.

Fizik Kimya, Bioloji bölümleri program ve konularının benzerliği se-bebi ile 3 katlı bir binaya toplanmış; böylece ekonomik ve ölçülü bir çözü-me varılmıştır. Bu 3 bölümün 100 er kişilik anfileri fonksionel ve ekonomik mülâhazalarla zemin kata alınmıştır. Bu suretle üst katlar, büyük topluluk-ların, gürültülerinden de masun tutul-muştur.

Matematik bölümü iki katlı, deği-şik tertipli müstakil bir bloka, tarih, coğrafya, edebiyat, felsefe ve meslekî dersler bölümü de bir başka bloka yer-leştirilmiştir.

İkamet Kısmı :

İkamet bölgesinin başlıca bina-ları; öğrenci lojmanları ile kafeterya, lokal ve spor salonlarıdır.

Bölgenin şimali şarkî cihetinde 4 erkek öğrenci yatak bloku; kendi aralarında gruplanmışlar ve

deki cenup bahçesine tevcih edilmiş-lerdir.

Bir zemin ve 4 er kattan müteşek-kil olup asansöre ihtiyaç göstermeyen bu bloklardan gerideki ikisi, ikişer ki-şilik odaları ihtiva etmekte olup, be-heri 70 er odası ile 280 öğrenciyi, ön-deki ikisi 3 er kişilik 70 er odası ile 420 öğrenciyi barındırmaktadır.

Kız öğrenci yurtları aynı tertipte I zemin 3 katta 60 ar odayı ihtiva et-mektedirler.

Bloklarda arsanın ve mevzuun im-kân verdiği nisbette küçük yatak üni-teleri teşkiline çalışılmış; her katta 16 oda 7, 5, 4 odalık ünitelere ayrılmıştır. W.C, lâvabo ve duşları ile her ünite kendi içinde bir bütündür. Daha umu-mî servisler (temizlik, çamaşır, ütü v.s.) kat holünde toplanmıştır. Merdi-ven, merkezî bir noktada olduğu halde yatak odalarını rahatsız etmemekte, ayrıca her katta bir oturma köşesine imkân cenuba müteveccih merkezî bir ve güneşleme terası bulunmaktadır.

Yatak bloklarına bu suretle bir evin, yuvanın, sıcak ve samimî hava-sı, şahsiyeti inkişaf ettirecek, ferdî hu-susiyetleri körleştirmeyip geliştire-cek atmosfer verilmeye çalışılmıştır.

Yatak odalarının dahilî tertibin-de tertibin-de her öğrenciye bir küçük çalışma

(Devamı (182) nci sahifede

g " u-5 H H Z - T psi f t jj. [ g a f i j ^ ' n • s ı c ™

14

PF 1 n- ı I I I

I I I

• 5 5 ffiaa M i f l i l_l

1-f

f r J — i i l ı I""" " Mî s , fi, 1 «a -a"

J l ı ı ı ı ı ı ı ıJJJJ'TTI—^—^gg Siluet

2 nci Mükâfat Mimarlar :

Y. Mimar Perran DOĞANCI Y. Müh. Mimar Altuğ TANRIVERDİ

» » Behruz ÇİNİCİ » » Yılmaz ERGÜVENÇ

2 inci Mükâfat

JÜRİ RAPORU

Projelerin tetkikinde şartname ve eklerinde aranan esaslarla birlikte arsanın hususiyetleri nazarı itibare alınmış, öğretim, ikâmet ve sosyal te-sisler bölgelerinin arsa üzerinde iyi iyi yerleştirilmelerini ve bunlar ara-sındaki rasyonel münasebetleri temin eden ekonomik çözümler üzerinde du-rulmuştur.

Tetkik neticesinde, (11) ve (33) sıra numaralı projelerde; öğretim, ikâ-met ve sosyal bölgelerin belirtilmeleri ve bunların arsaya yerleştirilmeleri binaların plân organizasyonları tat-minkâr görülmiyerek, bu iki proje bi-rinci elemede çıkarılmışlardır.

Kalan projeler ikinci bir elemeye

tâbi tutulmuş ve yapılan tetkikler neticesinde: 1, 9, 15, 17, 18, 22, 27, 28, 34, 35, 36, 43, 44, sıra numaralı projelerde, bölgelerin arasındaki yer-leri, umumî yerleştirme ve tertipleri ve maksada uygunlukları kifayetsiz görülerek bu numaraları taşıyan pro-jeler elenmişlerdir.

Geri kalan projeler bir üçüncü elemeye tabi tutulmuşlar, tetkiklerde: 3, 6, 10, 14, 16, 19, 23, 24, 29, 30, 31, 32, 37 ve 38 sıra numaralı projelerde, bir bölge yerleşmesi müşahede edil-mekle beraber öğretim, ikâmet ve sosyal bölgelerin birbirleriyle olan rasyonel bağlılıklarının iyi tahakkuk ettirilmedikleri, binaların plân

tertip-lerinin uygun olmadıkları ve neticede şartnamede aranan maksatların tahak-kuk ettirilmediği neticesine varılarak bu projeler de elenmişlerdir.

Sona kalan 11 proje üzerinde jü-ri üyelejü-ri müsbet ve menfi görüşlejü-rini aşağıdaki şekilde belirterek notlarını vermişlerdir:

40 sıra numaralı projenin, bölge anlayışı ve öğretim, ikâmet ve sosyal bölgelerin yerleştirilmesi tatminkâr görülmüştür. Öğretim bloklarında gu-ruplandırma ve sınıf anlayışları iyi ol-makla beraber öğretim üyelerinin ze-min katta tertibi mahzurludur. Ayrıca üsi katların taşması inşai bir güçlük ortaya çıkarmaktadır. İdare bloku ve

E -t" <££->>l~<xn<ca) 2 inci Mükâfat. s X T T , a - ! - ; , : T.. rf/«V " i : : ] T " T T ~ r

fi

T ü r k i y e d i s t r i b ü t ö r ü : D . A K S Ö N Ü L Galata, N e c a t i b e y C . N o : 1 7 6 Optik Han T e l : 4 4 9 5 2 5 - 4 4 6 0 6 8 A n k a r a : N e c a t i b e y C . Y a y l a apt. kat 4 T e l : 1 2 5 8 5 2

HEERBRUGG

-X- İnşaat N i v o l a r ı v v B ü y ü k H a s s a s N i v o N K 2 tenkalajlı v e r e v e r s i b l •X- Ü n i v e r s a l T e o d o l i t i T 2 •X- H a s s a s P e r g e l t a k ı m l a r ı • î t M i k r o s k o p l a r O t o m a t i k k o l i m a s y o n l u T a k e o m e t r e T 1 A

W I L D

» 4.U-UET ,-J/xtOoa 3 üncü Mükâfat Mimarları : Y. Müh. Mimar Yüksel O K A N » » İlhan EVREN Fikret C A N K U T » » Süha GÖNENDİK Vaziyet plânı

bağlantıları uygun değildir. İkâmet bloklarının, servislerinin iyi cihetlen-mesi endişesiyle yerleştirilcihetlen-mesi ve üç cihette oda tertibi uygun görülme-miştir. Yurt binalarının yüksek tutul-ması da zayıf zemin için doğru değil-dir. Oditoryum şekil ve fuaye tertip-leri bakımından mahzurludur. Menza projenin iyi hal olmuş binası olmakla beraber, mutfağın bodrumda olması karşısında, teklif edilen kat ofisi ye-mek tevzii müşkülâtı vardır.

Bu suretle bu proje mükâfata da-hil edilmemiştir.

41 sıra numaralı projenin, bölge anlayışı, öğretim, ikâmet ve sosyal gurupların yerleştirilmesi, ikâmet üni-telerinin ve okul bloklarının teşkil et-tikleri iç saha uygun görülmüştür. Öğ-retim gurubunda lâboratuvar ve sınıf-ların, öğretim üyeleri odalarının ve idarenin ayrı bloklarda tertibi mak-sadı temin etmekle beraber bunlar ara-sındaki bağlantılar zayıftır. Bazı sos-yal binalarda tatbik edilen ortası çu-kur çatı usulü mahzurlu görülmüştür. İkâmet binalarında oda tertipleri iyi olmakla beraber sıkışıktır. Sıhhî tesis-ler kifayetsizdir. Bu projede mükâfa-ta dahil edilmemiştir.

8 sıra No. lu projenin, bölge anlayı-şı, öğretim ikâmet ve sosyal bölgelerin yerleştirilmesi ve bu bölgeler arala-rındaki münasebetler doğru ve iyi temin olunmuştur. Bina bloklarında umumiyetle hissedilen şekil endişeleri tatminkâr neticelere varamamaktadır. Öğretim binaları maksada uygun bir sureti hale varmıştır. Bununla bera-ber binalar arasında iyi bağlantılar temin olunamamış ve bloklar münferit kalmıştır. Kütüphane her iki bölge ile alâkasız yerleştirilmiştir. Anfilerin ze-min katlarda ve grupların yanında tertibi doğrudur. Sınıf ve öğretim üye-leri bloku iyi tertiplenmiştir, fakat yukarıda da belirttildiği gibi aranılan şekiller her zaman bir sebebe bağlan-mamaktadır. Öğretim üyelerinin sınıf-lar holünden işlemeleri mahzurludur. İkâmet bloklarında rahatlık ve ev at-mosferi fikri tahakkuk ettirilmiştir. Oda tertipleri iyidir. Menza ve lokan-ta tertibi zayıf olup ofis kifayetsizdir. Bu proje de mükâfata dahil edilme-miştir.

13 sıra numaralı projenin bölge anlayışı ve bu bölgelerin arsadaki yer-leri tatminkâr değildir.

Buna mukabil ikâmet ve öğretim bölgeleri arasında sosyal bölgenin

yerleştirilmesi uygundur. Tertipte umumî olarak geometrik anlayışı kuv-vetlidir. Öğretim bloklarmdaki sınıf-lar, bacalar laboratuvar ve anfilerin aynı binalarda tertibi fikri uygundur. İdare ve toplantı salonunun birlikte projedeki gibi tertiplenmeleri hatalı bulunmuştur. Havuz içinde kütüphane fikri fantezist görülmüştür. İkâmet bloklarının ve odaların tertibi muvaf-fakiyetlidir. Bu proje beşinci mansi-yona lâyık görülmüştür.

4 sıra numaralı projede ikâmet ve öğretim kısımları vazıh şekilde yerleştirilmiştir. Spor salonu gerek öğretim gerekse ikâmet bölgeleriyle bağlantıları zayıf bir şekilde ve karar-sız olarak vazedilmiştir. Genel olarak inşaatı bakımından basit çözümler tek-lif edilmiştir. Anfilerin, tedris grup-larından uzakta bulunmaları mahzur-lu görülmüştür. Adı geçen anfilerin her gurup tarafından kolayca kullanıl-ması mümkün olmamaktadır. Lâbora-tuvarları dağıtan koridorlarda fazla şekilcilik hâkim olmuş, kütüphane ve öğretim üyelerinden uzakta • tutulmuş ve idare binasının yeri tatmin edici görülmemiştir.

Yurt binalarında odalarla servis-lerin münasebetleri iyi çözümler bu-lunmamıştır. Oda tertiplerinde v e ser-vislerinde iyi bir sureti hale gidilme-miş, menza mutfağın küçük ve talebe lokali ile irtibatı kifayetsizdir. Neti-cede bu proje dördüncü mansiyona lâ-yık görülmüştür.

12 sıra numaralı projenin bölge anlayışı, öğretim, ikâmet ve sosyal bölgelerin yerleştirilmesi ve bu bölge-ler arasındaki münasebetbölge-ler temin edilmiştir. İdare ve öğretim blokları haricî girişi ile ikâmet bölgelerine olan bağlantısının birlikte mütalâa edilme-si mahzurlu görülmüştür. Öğretim blokları arasındaki guruplanma sıkı-şık bulunmuş idare ise kolay buluna-mıyacak bir surette yerleştirilmiştir. Oditoryumun fuaye ile bağlantısı ki-fayetsiz bulunmuştur. Kafetarya ile öğrenci lokali birbirine yakın olarak iyi bir şekilde tertiplenmiştir. İkâmet bloklarında iki ve üç yataklı odaların bir servis bloku ile ayrılmaları bina-ların genişliğini arttırmıştır. Bu proje üçüncü mansiyona lâyık görülmüştür.

20 sıra numaralı projede ikâmet kısmının hava tüneli cihetine yerleş-tirilmesi isabetli görülmemiştir. Ted-ris kısmında plânlar iyi işlemektedir ve guruplandırma anlayışı uygun

bu-lunmuştur. İkâmet bloklarmdaki oda anlayışı yerinde olmakla beraber re-virin yatakhane bloklarının en üs-tüne alınması kullanış bakımından mahzurlu görülmüş, misafirhanenin de ayni yere konması tatminkâr bulun-mamıştır. Menzada ofis kifayetsiz gö-rülmüştür. Talebe lokali ifadesizdir. Bu proje ikinci mansiyona lâyık gö-rülmüştür.

26 sıra numaralı projede ikâmet, *

öğretim ve sosyal bölgeler iyi tertip olunmuş, kampus'un merkezine ya-şayan binalar yerleştirilmiş ve her iki yola bağlantı temin olunmuştur. Öğre-tim bölgesinde meslekî dersler bloku yola fazla yaklaştırılmıştır. Öğretim binalarında W.C. lerin birer kat atlı-yarak yapılmaları bu suretle sınıflar üzerinde bulunmaları mahzurludur. Sınıf bloklarının tertipleri kifayetsiz görülmüştür. Kütüphane çok büyük yapılmış kitap deposu müstakil olarak tertiplenmiş, kütüphane memurları ile kitap deposunun irtibatı temin olun-mamıştır. Menzada ofis kifayetsiz gö-rülmüştür. İkâmet bölgesinde oda ter-tipleri ve binalar sade ve muvaffaki-yetlidir. Bu proje birinci mansiyona lâyık görülmüştür.

5 sıra numaralı projede bir sos-yal merkez teşkili fikri etrafında öğ-retim ve ikâmet bölgeleri arsada doğ-ru yer almış bulunmaktadır. İkâmet ve öğretim bölgeleri her iki yol ile ir-tibat temin edecek surette düşünül-müştür. Tertipte küçük v e çok sayıda blokların arsaya dağılmaları kesafet tesirini kuvvetlendirmektedir. Bunun-la beraber programın gerektirdiği fonksiyonların tevzii vaziyet plânında iyi ele alınmamıştır. Öğretim blokla-rında, öğretim üyeleri, idare ve kütüp-hane binalarının oditoryum ile birlik-te bağlanmaları iyi bir sureti haldir. İkâmet binalarında üçlü yataklı oda tertibi derin netice vermiş, binalarda sıhhi tesislerin bir blok halinde müta-lâası avantajlı bir sureti hal ortaya koymuştur. Menza ve lokalin yeri birbirleriyle münasebetleri, mutfağın y e -mek salonuyla aynı seviyede bulun-ması ve yemek dağıtma bankosu pro-jenin iyi muvaffak olmuş taraflarıdır. Konferans salonu müstakil çıkışları geniş fuayesi ile kullanışlı bir tertibe mâliktir. Bu proje ekseriyetle 3. de-receye lâyık görülmüştür.

42 sıra numaralı projede, sosyal merkez anlayışı ile, öğretim, ikâmet bölgeleri arsada uygun bir şekilde

ter-tiplenmiştir. Yerleşmenin insanî ölçü-lerde oluşu geçitsiz bağlantılar yapıl-ması projenin hususiyetlerindendir. Öğretim binaları ders bölümlerine göre guruplandırılmışfcır. Ancak fizik kimyada öğretim üyeleri katının üs-tünde laboratuvarlarm bulunması, sı-nıf sirkülasyonunun bu katın içinde geçmesi mahzurlu görülmüştür. Aynı blokta asistanların tertibi uygun de-ğildir. Laboratuvarlarm ebadı kifayet-siz bulunmuştur. İkâmet binalarında, iki erkek ikâmet bloku müşahede olunmaktadır. Projede idare, kütüp-hane ve toplantı salonu merkezi bir ehemmiyette tutulmuştur. Üç bölüm-de tertip olunan öğretim kısmı enstitü fikrini tahakkuk ettirmiş bulunmak-tadır. Vaziyet plânında menzanm ikâ-met blokları ile birlikte mütalâa edil-diği, fakat ideal bir yerleşmeye sahip bulunmadığı müşahede olunmaktadır. İkâmet bloklarında küçük ünitelerin teşkili fikri güzeldir. Fakat ikili ya-tak tertibinde nisbeten ferah olan oda-lar üçlü tertipte sıkışmış bulunmak-tadır. Menzada ofislerin dar olmaları mahzuru iki ayrı katta yemek yenmesi fikri ile hafifletilmiş bulunmaktadır. Çok yakın tertibi, revir binasının bu binalardan birine yapıştırılması mah-zurludur. İkâmet bloklarında merdi-ven tertibinde bir kata müşahede

olun-muştur. Menzanın iyi tertibine ve tat-minkâr sirkülasyonuna mukabil ofisi kâfi gelmiyecektir. Oditoryumun iki istikâmetten girişine göre tanzimi ve çıkışların ve plâtformların tertibi ve boşalma imkânı uygundur. Bu proje ekseriyetle 2. dereceye lâyık görül-müştür.

25 sıra numaralı projede sosyal merkez temin olunmuş ve öğretim ve ikâmet bölgeleri güzel ve doğru bir yerleşmeye sahip olmuştur. Bu suret-le arsanın programdaki fonksiyonlara uygun olarak kullanıldığı bu binada yemek yedirme tertibi projenin loj-manları espirisine uygun olarak kü-çük sahalar tarzında ele alınmıştır. Tesisat mahallerinin 3 cü bodrumda tertip edilmesi mahzurludur. Kabili tavsiyelere uyulması şartiyle inşa olan bu proje, ekseriyetle 1 inci dereceye lâyık görülmüştür.

Jürinin tatbikat projelerinin ha-zırlanmasında Birinci Mükâfat kaza-nan müellifin uymasını tavsiye ettiği hususlar :

1 — Oditoryumun idare bloku ile bağlantısının temini,

2 — Oditoryuvn sahne faaliyeti-nin daha rahat bir şekilde mütalâa edilmesi,

3 — Rampa şeklinde düşünülen

üstten girişin daha rasyonel bir şekil-de tertip edilmesi,

4 — Projeksiyon, hazırlık odası gibi fonksiyonel hacim noksanlarının giderilmesi,

5 — Mümkünse tedris kısmında, muhtelif bölümler arasındaki mesafe-lerin kısaltılması,

6 — Fizik, kimya, bioloji bölü-münde lâboratuvarlara gereken eba-dın verilmesi ve her lâboratuvar için hazırlık ve lâborant odası tertiplen-mesi,

7 — Tedris binalarında merdi-ven WC. ve hol bağlantılarının daha fonksiyonel bir şekilde ele alınması,

3 — Kafeteryanın 1000 öğrenci-ye programda belirtildiği üzere 3 pos-tada yemek yenme imkânı verecek tarzda yeniden ele alınması,

9 — Menza etrafında büyük ka-labalığı alabilecek yaya sirkülâsyon sahasının temini,

10 — Öğrenci üç kişilik yatak odalarının daha rahat bir şekilde ter-tibinin sağlanması,

11 — Elektrik tesisatın ayrılan sahaların genişletilmesi,

12 — Trafo dairesinin dışla irtiba-tının temini,

13 — Isıtma sistemi ve dağıtışı şebekesinin yeniden etüd edilmesi.

(Baştarafı (170) inci sahifada) köşesi temin ederek bu düşünce gözö-nünde tutulmuştur. Memleketin deği-şik yerlerinden çeşitli kültür ve biye ile gelişmiş gençler bu küçük ter-tiplerle şahsiyetlerine uygun arka-daş çevrelerini bulup seçebilecek-lerdir. Bloklarda bütün yatak odaları umumiyetle güneşe tevcih edilmiş olup nisbeten az güneş alacak şimali garbî cihetinde umumî servisler konulmuş-tur.

Ayrıca yatak bloklarının zemin katları, çoğunlukla, misafir kabul, din-lenme v.s. gibi salonlara tahsis edil-miş olup esasen parçalı olan formları ile de, yeşil zemini tâhribetmeden iş-gal etmektedirler.

Y e m e k ve istirahat tesisleri de, yukarıdaki prensiplerden mülhem ola-rak tanzim edilmiş olup, kız ve erkek öğrencilere revire ve idarecilere ya-kından hizmet edebilecek merkezî bir yere yerleştirilmiştir.

Mutfak, çamaşırlık, kalorifer hiz-metleri, lojmanları, garaj gibi servise ait mahaller; bu blokun arkasında ve bir kat aşağıdaki bir servis avlusunun etrafında yer almışlardır.

Spor salonu dışarıya da hizmet edebilecek fakat gürültüsü ile öğretim ve gezi alanlarını rahatsız etmeyecek bir tarzda yerleştirilmiştir.

Takriben 1000 kişi ayakta 500 oturacak yeri ile 1500 seyirci imkânı temin eden spor salonu cenuba ve ce-nuptaki açık spor sahalarına tevcih

edilmiştir.

İkamet kısmında; müdür, muavi-ni lojmanları ile misafirhane ve revi-ri de ayrı ve sakin kısımlara konul-muştur.

4 katlı bir blokta, zemin katta mi-safirhane, üstteki 3 katta, karşılıklı iki-şerden 6 dairede 5 muavin ve 1 dahi-liye şefi lojmanı bulunmaktadır.

Erkek ve kız öğrenci yatakhane-leri ile kafeterya ve kütüphanenin çevrelediği alan, sakin bir gezi alanı olarak düşünülmüş, havuzlar, açıkta oturma yerleri ve bir küçük orman ile zenginleştirilmiştir.

Ayrıca; bütün bloklar arkadlar-la ve taş kaplı iç yolarkadlar-lararkadlar-la birbirlerine bağlanmıştır.