ARKİTEKT
M İ M A R L I K , Ş E H İ R C İ L İ K V E B E L E D İ Y E C İ L İ K D E R G İ S İ
i | Quarterly publication on A r c h i t e c -ture city planning and decoration Revııe trimestrielle
D'architecture-D'urbanisme et des arts dĞcoratifs baukunst. staedtebau und dekoration D r e i m o ıı a I s 2 e i t s c İl r i f t fUr Î M T l Y A Z S A H İ B İ V E E A Ş Y A Z A R I : Z E K l Ş A Y A K . U. N E Ş R İ Y A T M Ü D Ü R Ü A B l D l N M O R T A Ş A D R E S : A R K İ T E K T A N A D O L U H A N No. 33 E M İ N Ö N Ü , İ S T A N B U L T E L E F O N : 2 2 1 3 0 7 KURULUŞU: 1931 Cild : 29 No. 301 A b o n e ş a r t l a r ı : Yıllığı 30.— T.L. Altı aylığı 17.50 T.L. Bu sayı 10.— T.L. Yabancı memleketler için: 35.— T.L.
ARKITEKT'in KOLLEKSIYONLARI : 1931 — 1935 beher cildi 30.— T.L. 1936 — 1940 » » 3 0 — T.L. 1941 — 1945 » » 30.— T.L. 1946 —1959 » » 25.— T.L. "İlân tarifemiz talep üzerine gönderilir. Yazı; foto; resim ve abone bedelleri ARKİTEKT'in adresine posta ile gönderil-melidir. Basılmıyan yazılar iade edilir. Adreslerini değiştiren abonelerin en geç iki ay içinde idarehanemizi haberdar etme-leri lâzımdır. Aksi takdirde kaybolan der-gilerden Müdürlüğümüz mes'uliyet
ka-bul etmez.
P o u r tout p a y e m e n t et d e m a n d e des r e n --seignements: ainsi q u e p o u r tout e n v o i des •documents, tels q u e p h o t o s , articles, a n n o n
-ces b i b l i o g r n p h i e â inserer, s'adresser â la D i r e c t i o n .
Ali subscriptions, letters, photos, ar-ticles, advertisements ete should be addressed
To :
A R K İ T E K T
No. 33, Anadolu han Eminönü, İstanbul Turkey İTALYA MUHABİRİMİZ : Baran ÇAĞA MESLEK POLİTİKASI T U R İ Z M A N L A Y I Ş I M I Z ! Zeki S A Y A R
Bizde, her turist mevsimi ile turizm hakkında tartışma v e yazış-malar başlar. Bu yıl aynı olmakta-dır. Bir kaç cazip haber Turizm heve-simizi yine kırbaçladı. Alman ve Fran-sız turizm acentelerinin gelecek mev-simde memleketimize göndermek iste-diği mühim turist kafileleri için bilgi istemeleri yine resmî turizm teşkilâtı-mızı heyecanlandırdı. Basında, yine turizm için bir takım yazılar yayın-landı. Fakat her vakit olduğu gibi, bu heyecan da bir müddet sonra sö-necek, yine hiç bir şey yapmamış ola-cağız!
Turizm hakkında, bizdeki kadar belki hiç bir memlekette konuşulma-mıştır, fakat iş başarmak hususunda, turizme bizden sonra başlayan A f r i -ka memleketleri bile bizi geride bı-rakmışlardır. «Turizm» teşkilâtımız, bugün oldukça eskidir. Bu teşkilâtın kurulmasından yıllar geçtiği halde, Turizm neden gelişememiş, elde edi-len sonuçlardan neden daima şikâyet-çiyiz?
Her halde, Turizm Umum Mü-dürlüğü, Turizm Bankasına rağmen, bu teşkilât gereği gibi fonksiyonunu yapamamaktadır!
Basın Yayın Umum Müdürlüğü içindeki «Turizm!» teşkilâtımız mem-leketin turizm propagandasını bile
lâyıkiyle yapamamaktadır, dersek bu-na ibu-nanınız. Bu teşkilâtın seneler-denberi faaliyeti sayısı belli bir kaç turistik broşür ve afişe inhisar eder...
Mevsim başlarında, yapılması gereken Turizm ilânlarına tesadüf et-mek imkânsızdır. Bütün dünya uçak meydanlarını dolduran turizm afişleri arasında, Habeşistanı, Gana'yı bile bulduğunuz halde, Türkiyeden bah-seden küçük bir afişe, bir işarete te-sadüf edilmemektedir.
Kadrosuzluk, bilhassa büdçe im-kânsızlığından, yalnız ismen var olan bu umum müdürlük, yıllardanberi memleket turizmini güya idare etmek-tedir. Halbuki, iyi organize edilecek ve işleyecek bir turizm teşkilâtının memleketimize ne mühim menfaatler sağlıyacağını yerli ve yabancı müte-hassısların raporları açıklamaktadır. Bilhassa Dr. Baade'nin raporu, bize, Turizm madeninin nasıl işletileceğini göstermektedir. Yalnız bu raporların dünya umumî efkârına açıklanmasın-dan sonra bile, memleketimize göste-rilen alâkanın arttığı muhakkaktır. Gel gelelim, bu işi sevk ve idare etmek Basın ve Yayın Um. Müdürlü-ğü içindeki cılız Turizm kadrosu ile imkânsızdır.
Komşumuz Yunanistan Turizm (Devamı 161 inci sahifada)
(Baş tarafı 147 inci Sahifada)
teşkilâtını bizden sonra reorganize etmiştir. Buna rağmen kısa zaman içinde Yunanistanın Turizm faaliye-tinde mühim gelişmeler olmuştur. Yunan turizm ofisi devamlı geniş bir propaganda faaliyeti göstermektedir. Reklâm, afiş ve diğer publisiteye çok ehemmiyet veren Yunanlılar bu plân-lı ve kesif çaplân-lışmalarının meyvaları-nı toplamağa başlamışlardır.
Yunan idarecileri seyahat kolay-lıkları ile, ucuzluğun, turizmin en bel-li başlı anahtarı olduğunu bilerek kampanyalarını buna göre yapmak-dırlar.
Bu vadide, Basın Yayın Umum Müdürlüğü içindeki cılız turizm teş-kilâtımızın başarılı çalışmalar yapa-bileceğine inanmamaktayız. Bu teşki-lâtın ayrı olarak kuvvetli bir şekilde yeniden kurulması ve mütehassıslarla takviyesi gerekmektedir.
Öte tarafdan memleket turizm Endüstrisini geliştirmek için, kurul-muş bir Turizm Bankamız vardır. Ban-ka, senelerce yanlış sevk idaresi yü-zünden şimdiye kadar Turizme hiç ya-rarlı olamadı. İdarecilerin ve serma-yesinin kifayetsizliğinden bütün ça-baları kısır kaldı. Memleket turizmin-de esas ile uğraşacak yerturizmin-de teferruat ile uğraştı. Turistik bölgelerin plân-lanması teknik ve kredi yardımı yap-mak gibi, esaslı işler yerine, gazino işletmeciliğiyle uğraşdı!.. O zaman Bankanın başında bulunanlar Turizm Bankasının fonksiyonunu ne yazık ki, böyle anlıyorlardı!
Turizm Bankasının çalışmalarını anlamak için K i 1 y o s ' u , misâl olarak alalım. Banka, bu Karadeniz köyünde bir plâj sitesi kurmuştur. Bu-radaki gazino, otel, dinlenme evlerini, doğrudan doğruya kendi işletmektedir. Banka, Kilyos köyünün içinde plâj
ve gazinoyu kurmak ve işletmekle görevlerinin bittiğine zahib olmuş, köyle kat'iyyen alâkalanmamıştır. Öte taraftan Basın Yayın Um. Müdürlüğü içindeki Turizm teşkilâtı da, bir turis-tik bölge olarak inkişaf edecek olan Kilyosla hiç ilgilenmemiştir. Bu su-retle Turizm Bankası tesisleri harap ve bakımsız Kilyos köyünün içinde, tıpkı bir sömürgedekiler gibi muhiti-tine yabancı ve alâkasız kalmıştır.
Halbuki, Kilyos bir plâj ve din-lenme bölgesi olarak bütün şartları haizdir. Bankanın tesisleri esasen ta-biatın mevcut imkânlarına ilâve edi-lince zemin hazırlanmıştır.
Fakat, köye ve köy halkına turizm bilgisi vermek onları uyaracak kredi imkânları sağlayacak resmî bir orga-nizasyon ne yazık ki elini buraya uzamamıştır.
Plâja inen yolun bir tarafında Turizm Bankasının modern tesisleri, diğer yamacında köyün çardaklı kır gazino ve kahveleri bir tezad halin-dedir. Köyün evleri, harab sokakları bakımsızlık içindedir. Lâğımlar, çar-dakların arasından akmaktadır. Fakat, gelen ziyaretçiler yerli olsun, yaban-cı olsun, Kilyos'un dar sokaklarını, rustik gazinolarını tercih etmekte-dirler! Avrupalı bir turist, Bankanın, otel, motel, gazinolarına benzeyen pek
çok tesis görmüştür. Fakat, o sarp kayalıklar üzerindeki dar sokaklariy-le eski ahşap evsokaklariy-leriysokaklariy-le, bu Karadeniz köyü ile ilgilenecektir.
Plâj tesisleri kurulurken Kilyos köyünü ve halkını içine alan bir plân dairesine çalışılmış olsaydı, köy ve halkı Turizm'in nimetlerinden fayda-lanır, köy de bugünkü bakımsız hal-d3 kalmazdı.
Turizm bilgisinin sihirli eli ne yazık ki, Kilyosa değmedi. Yalnız Kil-yosda değil, hiç bir turistik
bölgemiz-de gerçek turizm bilgisiyle çalışan bir teşkilât yoktur.
Kilyos, gösterilecek ilgi ve gay-retle çok güzel bir plâj köyü olabilir-di. K ö y evlerinin biraz tamir ve ta-dili ve halka verilecek bilgi ile misa-fir kabul edecek (pansiyonlar) duru-muna getirilebilirdi. Gazinoları bilgi-li kimselerin yapacakları basit inşa-atla mahallî karakterlerini muhafaza ederek cazip bir hüviyet kazanabilir-di.
O halde, (Kumköy - Kilyos) ile ilgilenmek icap etmez mi idi? Kara-' deniz sahillerinde son senelerde geliş-meğe başlayan plâj ve dinlenme ka-sabaları için de durum aynıdır. Akça-koca, Abana gibi kasabalar kendi Turizm kurumlarının çabalariyle bir şeyler yapmak için savaşmaktadırlar. Yıllardanberi isimleri olup var-lıkları belli olmayan resmî turizm teşkilâtımız, bilgiye ve tekniğe ihti-yacı olan turistik bölgelerdeki kasa-balarımız için ne yapmıştır?
Resmî Turizm Teşkilâtının yalnız propaganda yayınları yapması, mem-leket turizmini geliştiremez! Kurucu Mecliste, büdçe müzakereleri sırasın-da canlanan bu dâvamız yeniden tar-tışıldı. Bu görüşmelerin Turizm Teş-kilâtına yeni bir veçhe verilmesine vesile olmasını dileriz.
Dâvayı bir bütün olarak ele al-mak, bilgi, propaganda, teşkilât ve fi-nansman kollarının koordinasyonu-nu yaratmak faaliyetlerini belli bölge-lere teksif ederek çalışmak lâzımdır. Turizm için yalnız tabiat, tarih zen-ginliğine sahib olmak kâfi olmadığı aşikârdır.
Turizm bir endüstridir. Bu en-düstriyi çalıştıracak bilgiye sahib de-ğilsek Turizm'den medet ummamalı-yız.
