Kaynak: http://www.gib.gov.tr/fileadmin/faaliyetraporlari/2004/uygulama_bim.pdf (Eriúim: 05.12.2010).
(2) VEDOP II
2004 yÕlÕnda baúlanmÕú olan VEDOP II projesi, Otomasyonlu Vergi Dairesi sayÕsÕnÕn artÕrÕlmasÕ, beyannamelerin internet üzerinden alÕnmasÕ (e-beyanname), Türkiye Vergi Dairesi, Denetim Otomasyonu, Veri AmbarÕ oluúturulmasÕ, di÷er kurum ve kuruluúlarla veri paylaúÕmÕna imkan veren altyapÕnÕn oluúturulmasÕ uygulamalarÕnÕ içermektedir.
15 ay içerisinde yaklaúÕk 4 000 adam/ay iúgücü ile gerçekleútirilen VEDOP II kapsamÕnda304;
x ønternet üzerinden beyanname, ekleri ve bildirimlerin kabulünü sa÷layacak e- beyanname uygulamasÕ,
x Etkin ve mobil vergi denetimine imkan verecek Vergi Denetmenleri Birimlerinin Otomasyonu,
x Vergi TabanÕnÕ YaygÕnlaútÕrmak, Beyan dÕúÕ kalmÕú vergisel olaylarÕ tespit etmek ve Vergi PolitikalarÕ ve Denetim Stratejilerini oluúturmaya yönelik bilgi deste÷i için GøB Veri AmbarÕ'nÕn gerçekleútirilmesi,
x Web tabanlÕ olarak yeniden geliútirilerek GøB Intranet'i üzerinden tüm Türkiye'ye hizmet verecek E-VDO uygulamasÕ,
304 “VEDOP II (Vergi Dairesi Tam Otomasyon Projesi økinci Aúama)”,
145 x DÕú Sistemler ile elektronik ortamda veri transfer sistemi,
x Mükellefi "Müúteri" olarak de÷erlendirme kapsamÕnda Müúteri øliúkileri Yönetimi (CRM) hizmeti,
x Ça÷rÕ Merkezi uygulamasÕ,
x DefterdarlÕk ve Gelir Müdürlükleri Otomasyonu, x Gelirler Genel Müdürlü÷ü ødari UygulamalarÕ,
x BakanlÕkça belirlenen mükelleflere ait defter ve belgelerin elektronik ortamda alÕnarak arúivlenmesi ve analizlerinin gerçekleútirildi÷i Elektronik Muhasebe KayÕt Arúiv Sistemi (EMKAS),
x 153 vergi dairesinde kullanÕlmakta olan Vergi Dairesi Tam Otomasyon (VDO) yazÕlÕmÕnÕn 138 vergi dairesine daha yaygÕnlaútÕrÕlmasÕ hedeflenmiútir.
VEDOP II ile GøB tarafÕndan VEDOP birinci aúama çerçevesinde otomasyona geçirilen 22 ildeki 153 Vergi Dairesi ve 5 DefterdarlÕ÷a ilaveten ;
Otomasyona geçmemiú bulunan 81 ildeki 125 Vergi Dairesi, küçük illerde DefterdarlÕk binalarÕ içinde, büyük illerde ise ayrÕ binalarda bulunan Takdir Komisyonu BaúkanlÕklarÕ, DefterdarlÕ÷a ba÷lÕ Vergi Denetmenleri Büro BaúkanlÕklarÕ ve Gelir Müdürlükleri ile Ankara Vergi østihbarat Merkezi, 6 ildeki Bölge Müdürlükleri ve Bölge Müdürlüklerine ba÷lÕ illerdeki Vergi Denetmenleri Birim BaúkanlÕklarÕ dahil olmak üzere 579 gelir idaresi birimi otomasyon kapsamÕna alÕnmÕútÕr. Bu hizmet binalarÕna ait yerleúim durumu tespit edilmiú olup, konu ile ilgili çalÕúmalar tamamlanmÕútÕr305.
VEDOP II ile etkin ve sürekli vergi kontrollerinin yapÕlmasÕna yönelik olarak tüm ülke geneline yayÕlan Vergi Denetmeni Birimleri’nin taúÕnabilir bilgisayarlar ile
305 T.C. Maliye BakanlÕ÷Õ, Gelir ødaresi BaúkanlÕ÷Õ, Strateji Geliútirme Daire BaúkanlÕ÷Õ, Faaliyet
Raporu 2006, Nisan-2007, s. 49.
http://www.gib.gov.tr/fileadmin/user_upload/yayinlar/2006_Faaliyet_Raporu.pdf (Eriúim: 22.12.2010).
146 donatÕlarak iletiúim a÷Õna katÕlmasÕ sa÷lanmÕútÕr. Böylece denetim sonuçlarÕ kÕsa sürede etkin ve kÕsa sürede alÕnmakta ve de÷erlendirilmektedir306.
Daha hÕzlÕ ve daha kolay karar alabilen, kurumlar arasÕnda, düúük maliyetli ve yaygÕn bilgi paylaúÕmÕna açÕk, saydam ve kolay eriúilebilir bir gelir idaresi, tüm fonksiyonlarÕnÕ bilgisayar destekli yürüten, kendi kendine yeterli, hÕzlÕ, hatasÕz, kesintisiz hizmet üreten, çalÕúanÕnÕ, iúlemlerini ve verdi÷i hizmet kalitesini anÕnda izleyen, mükellefini daha iyi tanÕyan bir vergi dairesi ve kendi bilgisini internet üzerinden sorgulayabilen, beyannamelerini internet üzerinden verebilen, hÕzlÕ, hatasÕz, kesintisiz hizmet alabilen, ødare'ye güveni tam bir mükellef sa÷lamak tüm bu projelerden beklenen somut faydalardÕr307.
(3) VEDOP III
Türkiye’deki tüm defterdarlÕklarÕ, vergi dairelerini, mal müdürlüklerini, takdir komisyonlarÕnÕ ve Maliye BakanlÕ÷Õ’na ba÷lÕ bilgi iúlem merkezlerini tam otomasyona kavuúturmayÕ hedefleyen VEDOP serisinin üçüncü aúamasÕ Siemens tarafÕndan gerçekleútirilmiútir. 99 milyon dolara mal olan üçüncü aúamanÕn yapÕmÕ 2 yÕlda tamamlanmÕú olup projeyle birlikte “e-imza” uygulamasÕ da devreye girmiútir. Böylece bütün iúlemler internet üzerinden gerçekleútirilmektedir. Tam otomasyonun hedeflendi÷i VEDOP III, web tabanlÕ ve on-line sistem üzerinden çalÕúmaktadÕr. Türkiye’nin en kapsamlÕ e-devlet projesi olan VEDOP III çerçevesinde, Türkiye genelindeki 448 vergi dairesi ile 585 mal müdürlü÷ü gelir servisinin de yeniden yapÕlandÕrÕlmasÕ, vergi dairesi otomasyon uygulamalarÕnÕn tamamen web tabanlÕ yapÕya dönüútürülmesi sa÷lanmÕútÕr. Yeni sistem ile oluúturulan “Türkiye Vergi Dairesi” yaklaúÕmÕnÕn tamamlanmasÕyla mükelleflerin kayÕtlÕ oldu÷u vergi daireleri dÕúÕndaki vergi dairelerinden de hizmet alabilmeleri sa÷lanmaktadÕr. Gelir ødaresi BaúkanlÕ÷Õ, arttÕrÕlacak donanÕm kapasiteleri ve yeni geliútirilecek uygulamalar ile mükelleflere vergi daireleri ve internet üzerinden vermekte oldu÷u hÕzlÕ ve kaliteli hizmetleri de arttÕrarak devam ettirecektir. VEDOP III çerçevesinde 550 il veya
306 HakkÕ Mümin AY, “Türkiye’de KayÕtdÕúÕ Ekonomiyi Önlemede Bilgi Ekonomisinin Etkinli÷i ve
Gelir ødaresinin Rolü”, Selçuk Üniversitesi Karaman ø.ø.B.F. Dergisi, SayÕ: 11, yÕl: 9, AralÕk-2006, s. 69.
307 AydÕn KOÇAK, “Türkiye’deki E-Devlet UygulamalarÕnÕn Türk Mali sistemine Etkileri”, E-
YaklaúÕm, SayÕ:22, MayÕs-2005.
147 ilçedeki malmüdürlü÷ü de sisteme ba÷lantÕlÕ hale gelmiútir. AyrÕca, Türkiye’deki tüm vergi kayÕt ve mükellef bilgileri ikili bir yedekleme sistemi ile ola÷anüstü durumlara karúÕ korumaya alÕnmÕútÕr308.
Mükelleflerin bilgi edinme, ihbarda bulunma, vergi borcunu on-line ö÷renme ve mükelleflere borçlarÕnÕ hatÕrlatma ve ödemeyi sa÷lama ile mükellefe tecil ve taksitlendirme konusunda yol gösterme gibi hizmetleri telefon aracÕlÕ÷Õyla verecek olan vergi iletiúim merkezi 2007 yÕl sonlarÕnda kurulmuútur. Tahsilatta etkinli÷in sa÷lanabilmesi için risk analizlerine dayalÕ bir yönetim modeli kurulmuútur. Bu model aynÕ zamanda beyanname vermeyen mükelleflerin matrahlarÕnÕn takdir edilebilmesinde ve iade sisteminin hÕzlÕ iúleyebilmesinde de kullanÕlabilecektir.
Türkiye’nin en kapsamlÕ e-devlet projesi olarak gösterilen VEDOP III çerçevesinde, Türkiye genelinde 448 vergi dairesi ile 585 malmüdürlü÷ü gelir servisi yeniden yapÕlandÕrÕlmÕú olup, vergi dairesi otomasyon uygulamalarÕ tamamen web tabanlÕ yapÕya dönüútürülmüútür. Projeye göre, Siemens VEDOP III çerçevesinde GøB emrinde kullanÕlmak üzere 13 bin 465 PC bilgisayarÕn, 6 bin 204 yazÕcÕnÕn da÷ÕtÕm ve montajÕnÕ gerçekleútirmiútir. ArtÕrÕlacak donanÕm kapasiteleri ve yeni geliútirilecek uygulamalar ile GøB, mükelleflere vergi daireleri ve internet üzerinden vermekte oldu÷u hizmetlerin kalitesini ve hÕzÕnÕ artÕrmayÕ hedeflemektedir309.
VEDOP Projesi, “Cebit - Eurasia 2002 - Biliúim” etkinlikleri çerçevesinde TUSøAD tarafÕndan da÷ÕtÕlan “e-Türkiye için e-Devlet Ödülleri” içinde kamu sektöründeki yönetimler tarafÕndan sa÷lanan ve rekabet gücünü artÕran, yeni giriúim alanlarÕ yaratan, yeni kitlelere hitap eden, internet tabanlÕ toplumsal uygulamalardaki iyileútirmeyi teúvik etmeyi amaçlayan “Devletten Bireye“ kategorisindeki büyük ödül ile onurlandÕrÕlmÕútÕr. AyrÕca, VEDOP içerisinde yer alan "ønternet Vergi Dairesi" uygulamasÕ, baúarÕlÕ bir uygulama oldu÷unu 2003 yÕlÕnda ABD'de her yÕl Computerworld Honors Organizasyonu tarafÕndan düzenlenen "Computerworld Honors 21. YüzyÕl BaúarÕ Ödülleri" kapsamÕnda "Devlet ve Kar AmacÕ Gütmeyen Organizasyonlar" kategorisinde birincilik ödülünü alarak ispatlamÕútÕr310.
308 UöUR-ÇÜTÇÜ, a.g.m., s. 13. 309 UöUR-ÇÜTÇÜ, a.g.m., ss. 13-14.
310 T.C. Maliye BakanlÕ÷Õ, Gelir ødaresi BaúkanlÕ÷Õ, Strateji Geliútirme Daire BaúkanlÕ÷Õ, Faaliyet
148 VEDOP ile GøB, e-devlet’in gerçekleútirilebilmesi için öncelikle gereken kurum içi otomasyonunu büyük ölçüde tamamlayarak e-kurum olma sürecinde önemli bir aúama kaydetmiútir. Projenin geliúim süreci úekil yardÕmÕyla özetlenebilir: