UZLAŞTIRMA TUTANAĞI VE İÇERİĞİ

Uzlaştırma görüşmeleri sonucunda anlaşma sağlanması halinde uzlaştırma konusu ve uzlaştırma sonucu alınan kararlar, görüşmelere katılan avukatlar ve anlaşmazlığın taraflarınca en az iki nüsha olarak düzenlenecek bir tutanakla tespit edilir ve imza altına alınır. Bu tutanağa “uzlaştırma tutanağı” denir167.

Uzlaştırma tutanağının yazılı şekilde yapılması gerekir168. Aranan yazılı şekil adi yazılı şekildir169. Bu şekil şartı geçerlilik şartıdır170. Maddi hukuktan farklı olarak şekil

159 _{Demir, 35/A, s. 5; Özbay, Uzlaştırma, s. 408; Yılmaz, Uzlaşma, s. 852; Güner, s. 125.} 160 _{Güner, s. 125; Özbay, Uzlaştırma, s. 408; Yılmaz, Uzlaşma, s. 852.}

161 _{Özbay, Uzlaştırma, s. 409; Günergörk, s. 655; Yılmaz, Uzlaşma, s. 852.} 162

Bkz. Yuk. Üçüncü Bölüm, § 8, I, A)Uzlaştırmada Avukatın Sır Saklama Yükümlülüğü, s. 108.

163 Korobkin, s. 14. 164 _{Korobkin, s. 15.} 165 _{Clarke, s. 5; Maise, s. 4.} 166 Maise, s. 4.

167 _{Yılmaz, Uzlaşma, s. 853; Özbay, Uzlaştırma, s. 409; Özbek, Avukatlık Kanunu 35/A, s. 133.} 168 _{Özbek, Avukatlık Kanunu 35/A, s. 133; Özbay, Uzlaştırma, s. 410; Yılmaz, Uzlaşma, s. 853.} 169 _{Özbay, Uzlaştırma, s. 410; Özbek, Avukatlık Kanunu 35/A, s. 133.}

170

ve şekilcilik medeni usul hukukunun özünde vardır171. Hukuki anlamda şekilcilik, sözleşme ve tasarrufların kanun tarafından tayin olunan şekillerle yapılması, hakların tayin olunan zamanda kullanılması ve sonuçların birtakım kurallarla tayini sistemidir172. Şekilciliğe ilişkin düzenlemeler, hukukun tüm alanlarında az veya çok, kamu düzeni, toplum yararı, hukuki işlem güvenliği, ispat gereği işlemlerin belirli bir düzen içerisinde yapılması, bazı hallerde işlemlerin daha kısa zamanda yapılması ve basitleştirilmesi gibi maddi nedenlerle kutsal olduğu düşünülen bazı değerlere ilişkin olarak ihdas edilmiştir173. Medeni usul hukukunda şekilciliğin en önemli görevi, hukuki güvenliğin sağlanmasıdır. Bu sayede mahkeme ve taraflar neyi ne zaman yapacaklarını rahatlıkla bilebilirler ve yargılamanın neticesini az çok tahmin edebilirler174. İşte, uzlaştırma tutanağındaki şekilcilik de tam olarak bu amaca hizmet etmektedir. Aksi takdirde yani uzlaştırma tutanağı şekle bağlı olmazsa, tarafların hukuki güvenliği diye bir şey söz konusu olmaz.

Uzlaştırma tutanağında bulunması gereken hususlar Yönetmeliğin 17/II. maddesinde yer almıştır. Bu tutanağın içermesi gereken hususlar şunlardır:

-Avukatların adı, soyadı, adresi, bağlı oldukları baro, baro sicil numaraları -Tutanağın düzenlendiği yer ve tarih

-Tarafların ve kanuni temsilcilerinin tercüman tanık ve bilirkişilerin kimlik ve ikametgahları

-Taraflar arasındaki uyuşmazlığın özeti, uzlaştırmanın konusu -Uzlaştırma konusunda varılan anlaşma

-Uzlaştırma görüşmelerine katılan tarafın ve avukatların imzaları

Yukarıda sayılan hususların bulunmaması halinde, bu belgenin ilâm niteliğinden söz edilemez. Bu durumda tutanak mahkeme dışı sulh sözleşmesi olarak kabul edilebilir175. Uzlaştırma tutanağının geçerliliği hâkimin tasdikine bağlı değildir176.

Taraflar arasındaki uyuşmazlığın kısa ve özlü bir şekilde anlatılması, eleştirilmiş, bu tutanak mahkeme ya da hakem kararı olmadığından ve sulh sözleşmesinde önemli olan tarafların vardıkları sonuç olduğundan uyuşmazlığın

171 _{Ermenek, İbrahim, Medeni Usul Hukukunda Şekilcilik, GÜHFD, C.4, S.1-2, Y.2000, s. 142.} 172 Ermenek, s. 145. 173 _{Ermenek, s. 144.} 174 _{Ermenek, s. 159.} 175 _{Özbay, Uzlaştırma, s. 410.} 176

anlatılmasının gereksiz olduğu ifade edilmiştir177. Bu görüşe katılamıyoruz. İleride ortaya çıkabilecek uyuşmazlıkların önünü kesme adına sadece sonuç kısmının olmaması, uyuşmazlığın neden çıktığının ve konusunun da bulunması gerekir. Aksi takdirde ileride tereddüt yaşanabilir. Taraflar arasındaki uyuşmazlığın özetinin uzlaştırma tutanağında yer almasında hiçbir mahsur ya da gereksizlik bulunmamaktadır. Avukatın, karşı tarafı kendi karar ve iradesiyle uzlaşmaya davet etmesi ve karşı taraf vekilinin de müvekkilinden bağımsız uzlaşma teklifini kabul etmesi mümkün değildir. Avukatlık Kanunu, uzlaşmanın kabulü yönündeki irade beyanının karşı taraf ve vekilince beraberce verilmesini aramaktadır178.

Avukatlık Kanunu Yönetmeliği’nin 17. maddesine göre, uzlaştırma tutanağı iki nüsha olarak düzenlenir. Uzlaştırma tutanağının aslı, tutanağı düzenleyen avukat ya da avukatlarda kalır ve tutanağın örneği taraflara verilir.

Bir görüşe göre, uzlaştırma tutanağının asıllarının avukatta kalacak olması, avukatların tasdik ettikleri örneklerin müvekkillerine verilecek olması eleştirilmiştir. Avukatın takip ettikleri işlerde aslı kendilerinde bulunan her türlü kâğıt ve belgelerin örneklerini kendileri onaylayarak yargı mercileri ile diğer adalet dairelerine verebileceklerine ilişkin Avukatlık Kanunu’nun 56. maddesinde yer alan düzenleme dışında avukatların tasdik yetkilerinin bulunmadığı, Yönetmelik’te belirlenen aslı saklama ve tasdikli örneği müvekkiline verme yetkisinin yasal dayanağının olmadığı ifade edilmekte, bu tür işler için noterlerin yetkili olduğu söylenmektedir179.

Bu görüşe katılamıyoruz. Avukatlık Kanunu’nun 56. maddesi açıkça aslı kendilerinde bulunan her türlü belgenin onaylanılarak yargı mercileri ve diğer adalet mercilerinde kullanılabileceğini söylemektedir. Bu sebeple avukatın kendisinin düzenlediği bir belgeyi, karşı taraf buna uymaz ise, tasdik edemeden öncelikle noterde tasdik ettirmesine gerek bulunmamaktadır.

Karşı görüşte olanlar, Avukatlık Kanunu’nun 39. maddesinde destek aramış, avukatın evrak saklama yükümlülüğünün en az üç ay en çok üç yıl olduğunu belirtmiş, uzlaştırma konusunda tutanağın yapılmasından 4 yıl sonra bir uyuşmazlık olduğunda ne olacağını sorgulamıştır180. Kanun’da belirtilen 3 yıllık saklama zorunluluğu avukatın 177 _{Tansu, s. 9.} 178 _{Demir, 35/A, s. 7.} 179 _{Tansu, s. 9.} 180 Tansu, s. 9.

evrak saklama zorunluluğunu süresiz olmaktan çıkarıp mesleki hayatı boyunca binlerce belgeye imza atan avukatı sorumluluğu açısından içinden çıkılmaz bir boyuttan kurtarmak içindir. Yoksa avukatın düzenlediği belgenin önemine göre çok daha uzun süreler saklayabileceği gibi, 3 yıllık süre dolduğunda belgenin geçerliliği de ortadan kalkıyor değildir.

Elinde, ilâm niteliğinde bir belge varsa, artık davacının bu belgeye bağlı alacağı için dava açmakata yararı yoktur181. Elinde uzlaştırma tutanağı olmasına rağmen taraflardan biri dava açarsa bu dava hukuki yarar yokluğundan reddedilir182.

§ 14- GENEL İŞLEM ŞARTLARININ İÇİNDE UZLAŞTIRMANIN YER