Uygulama Dönemi 137 

bahçede yakılmış ve süreç boyunca öğrencilerin önyargılarının da kül olan kağıtlar gibi ortadan kalkacağı vurgulanmıştır. Güven ortamını oluşturmak için atılan ilk adım oldukça başarılı olmuş, toplantıdan ayrılırken yüzleri gülen ve süreç hakkında meraklanan öğrencilerin olması araştırmacıyı memnun etmiştir. Deneysel çalışmanın yapılacağı üniteler başlamadan yürütülen bu işlemlerle uygulama için yeterli alt yapı oluşturulmaya çalışılmıştır.

3.3.2.Uygulama Dönemi  

Uygulamanın sistemli ve sıkıntısız bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için gerekli ön hazırlığın yapılmasının ardından, uygulama aşamasına geçilmiştir. Geleneksel yöntemin kullanıldığı kontrol grubunda derslerin işlenişine müdahale edilmemiştir. Dersler Latham- Koenig, Oxenden ve Seligson (2012) tarafından hazırlanan ‘English File’ Ders kitabı ve öğrenci çalışma kitaplarındaki etkinlikler kapsamında yürütülmüştür. Yani “geleneksel yöntem” ifadesi ile öğretim programı (syllabus) ve ders kitabındaki etkinlikler kastedilmiştir. Deney gruplarında ise bilişsel koçluk destekli yansıtıcı öğretim yöntemi doğrultusunda hazırlanan planlar takip edilmiş ve bu yöntem kapsamında gerekli uygulamalar yürütülmüştür.(EK 4) Araştırma süreci boyunca araştırmacı her fırsatı değerlendirip yansıtma yapmış ve öğrencilerin de bu alışkanlığı edinmelerinde ve düşünme sistemleri üzerinde düşünmelerinde onlara destek olmuştur. Ders içi aktiviteler bu yönde planlanmış ve ders aralarında yapılan bilişsel koçluk desteği sırasında da öğrenciler bu noktalarda cesaretlendirilmişlerdir.

Bilişsel koçluk uygulamaları öğrencilerle araştırmacının ortak belirlediği zamanlarda ve Fırat Üniversitesi Yabancı Diller Yüksek Okul Kantini ve Kültür Parkında yürütülmüş, ilk uygulamalarda sağlanan güven ortamı sürecin sonuna kadar devam etmiştir. Uygulama öncesi dönemde gerçekleştirilen ilk toplantının ardından ikinci toplantı ‘amaç belirleme’ toplantısı olmuştur. Bu toplantıda tüm öğrencilere İngilizceyi hangi amaçlarla öğrendikleri sorulmuş, beraber işleyecekleri derslerden neler beklediklerini ifade etmeleri istenmiştir. Kendi paylaşımları doğrultusunda ortak amaçlar belirlenmiş ve bilişsel koç her birinden belirledikleri bu ortak amaçları yazmalarını istemiştir.

Üçüncü toplantı ‘başarı göstergelerinin belirlenmesi, bulguların nasıl toplanacağına karar verilmesi, süreçte kullanılacak olan strateji ve yöntemlerle ilgili öğrencilerin bilgilendirilmesi’ adı altında yapılmıştır. Üçüncü toplantı öğrencilerin sıkılmaması için farklı bir mekanda yürütülmüştür. Bu toplantı için Fırat Üniversitesi Kültür parkında buluşuluştur.

Mekanlar seçilirken tüm öğrencilerin rahatça ulaşabilecekleri yerler tercih edilmiş ve bu yerler araştırmacı tarafından önceden toplantı doğrultusunda dizayn edilmiştir. Üstbiliş kavramı, yani ne bildiğini bilmenin öğrencilerin öğrenme yaşantıları ve özel yaşantıları için ne anlam ifade ettiğini tartışılmıştır. İngilizce öğreniminin bir süreç olduğu ve bu süreçte kendilerinin de çok önemli bir yere sahip olduğu öğrencilere telkin edilmiştir. Gerçekten isteyerek, kendilerini tanımanın ve bu şekilde de nasıl daha iyi öğreneceklerini tanımanın sadece yabancı dil öğreniminde değil ileriki öğrenme hayatlarında ne denli faydalı olacağı açıklanmıştır.

Öğrencilere kendilerini tanımalarına yardımcı olacak bu süreçte derslerde yansıtıcı öğretim uyguladıkları açıklanmış ve bu öğretim yöntemiyle sorunları ortadan kaldıracakları ifade edilmiştir. Yansıtma terimi öğrencilere “öğretim süreci sırasında ve sonrasında, öğretim ortamında neler olup bittiğini düşünmek ve bu düşünceler ışığında bir takım değişiklikler yapmak” olarak açıklanmıştır. Derslerde uygulanmaya da başlanan yansıtma sayesinde öğretmen de öğrenci de kendisine ayna tutacak ve sorunlu taraflar düzeltilmeye çalışılacaktır.

Dördüncü toplantı için tekrar okul kantini seçilmiş ve öğrencilere farklı ikramların olacağı daha önceden duyurulmuştur. Bu toplantılar sırasında öğrencilerin katılımını sağlamak önemli olduğu için araştırmacı farklı yollar üretmeye çalışmıştır. Dördüncü toplantı bu yüzden bol ikramlı bir toplantı olarak ayarlanmıştır. Bu toplantı ‘kişisel öğrenme ve kendi kendini değerlendirme sürecinin oluşturulması/yansıtma’ toplantısıdır. Öğrenmenin/öğretimin nasıl değerlendirileceği öğrencilerle birlikte kararlaştırılmıştır. Fırat Üniversitesinin ve Yabancı Diller Yüksek Okulu’nun belirlemiş olduğu değerlendirme kriterleri açıklandıktan sonra, öğretim görevlisinin kendi değerlendirme payı için öğrencilerden görüş istenmiştir. Değerlendirme yöntemleri ortaya konmuş ve değerlendirme yöntemine görüş birliği ile karar verilmiştir. Bu noktada araştırmacı özerk öğrenme (self-directed) kavramını açıklamış ve başarının ve amacın bu seviyeye ulaşmak olduğundan bahsetmiştir. Son değerlendirme kriteri olarak da öğrencilerin kendilerine ve birbirlerine süreçte verdikleri notlarla araştırmacının süreçte kendilerine vereceği notlardan ibaret olacağı açıklanmıştır. Görüşme sonlandırılırken öğrencilere bu deneyimden kişisel olarak neler bekledikleri sorulmuş ve büyük çoğunluğunun yabancı dile odaklandıkları ve özellikle hazırlık sınıfını geçmek için bu sürecin kendilerine yararı olup olmayacağı tartışılmıştır. Bu durumda araştırmacı öğrencilerden biraz daha geniş çaplı düşünmeleri gerektiğini hatırlatarak yaşam boyu öğrenme ile ilgili öğrenciler bilgilendirilmişlerdir. Toplantı sonunda öğrencilerin o ana kadar dersleri ve toplantıları da içine alacak şekilde süreci, kendilerini ve araştırmacıyı değerlendirmeleri sağlanmıştır. Daha önceki toplantılarda çekingen davranan öğrencilerin bir nebze de olsa rahatladıkları

gözlemlenmiş, araştırmacı da satır aralarında kendisini ve süreci eleştirmiş bu yolla onlara yol göstermeye çalışmıştır.

Öğrenciler ve araştırmacı bu koçluk görüşmeleri sırasında birbirlerini daha iyi tanımış ve dersler ve ders planları bu yönde şekillenip bazı noktalarda değişmiştir. Örneğin öğrencilerin müzik tutkusu nedeniyle araştırmacı etkinliklerinin çoğuna şarkıları ve müziği dahil etmiştir. Bu arada deney gruplarına yapılan farklı çalışmalar ve bir deneysel çalışmanın yürütüldüğü mümkün olduğunca diğer sınıflara hissettirilmemeye çalışılmış, sadece yapılan bazı farklı etkinliklerin doktora yapmakta olan araştırmacının ilgi alanına girdiği için bazı sınıflarda denendiği diğer öğrencilere duyurulmuştur.

Uygulama süresinde bazı aksaklıklar da meydana gelmiştir. Bunlardan en sıkıntı yaratanları; bazı öğrencilerin bu uygulamayı gereksiz bulmaları yönünde tepki göstermeleri olmuştur. Araştırmacı bu tepkiyi gösteren öğrencilerle birebir diyaloglar kurup onları da ortama kazandırmak yolunda oldukça yoğun bir çaba sarf etmiştir. Bu diyaloglar sırasında öğrencilerin kişisel bazı problemleri açığa çıkmış ve bunların çözümü konusunda da araştırmacı onlara yardımcı olmuştur. Bu ikili diyalogların ardından bazı öğrenciler sürece kazandırılırken bazı sebatkar tepkiler devam etmiştir. Bilişsel koçluk toplantıları süreç içinde devam ederken derslerde de bilişsel koçluk destekli yansıtıcı öğretim doğrultusunda hazırlanan ders planları yürütülmüştür. Bu sayede öğrenciler toplantılarda ve derslerde sürekli ne öğrendiklerini ve daha iyi nasıl öğreneceklerini değerlendirip sürece yön vermek için katkıda bulunmuşlardır.

Araştırma öncesinde araştırmacı öğretim süresinde öğrencilerden günlük tutmalarını isteyeceğini planlamış ancak araştırmanın başında düzenli ve istekli tutulan günlükler iki haftanın bitiminde sıkıntı vermeye başlamış ve araştırmanın sonuna gelindiğinde düzenli günlük tutan öğrenci sayısı oldukça azalmıştır. Yukarıda bahsedilen olumsuz durumlar dışında yedi hafta süren uygulama sorunsuz ve hem araştırmacı hem de öğrenciler açısından olumlu bir şekilde tamamlanmıştır.

3.3.3.Uygulama Sonrası Dönem  

Yürütülen yedi haftalık uygulamanın ardından uygulama sonrası çalışmaların tamamlanmasına geçilmiştir. Bilişsel koçluk görüşmeleri son yapılan toplantıyla sonlandırılmıştır. Yapılan nihai toplantıda öğrencilerden öncelikle süreçle ilgili izlenimlerini özetlemeleri istenmiş ve süreçte en dikkat çekici deneyimlerinin, en hoşlarına giden ve en gitmeyen yönlerin ve bu durumlarda neler hissettiklerini ifade etmeleri sağlanmıştır. Daha