Deneysel İşlemler İçin Çalışma Grubunun Oluşturulması 126 

alınmasının nedeni araştırmacının 2013-2014 akademik yılında yukarıda bahsi geçen kurumda okutman olarak görev yapmasıdır. Bu dört şubenin ikisi bir araya gelerek araştırmanın deney grubunu, diğer iki şubesi de bir araya gelerek kontrol grubunu oluşturmuştur. Araştırmanın nitel boyutu içinse amaçlı örneklem seçimi kullanılarak deney grubundaki öğrenciler arasından dokuz öğrenci seçilmiştir. Çalışma grubunun belirlenmesinde araştırmacının derslerini yürüttüğü üç şube ve kontrol grubu için de diğer öğretim elemanının gönüllülük esasıyla başka bir şube seçilmiştir Çalışma grubunun belirlenmesinde dikkate alınan ölçütler şunlardır:

 Kontrol Gruplarından birini yürütecek olan öğretim elemanının gönüllülüğü,  Araştırmanın yürütüleceği ortamların derslerin işlenişlerine göre

düzenlenebilecek olması ve teknolojik olarak yeterli olması,

 Gerekli işlemlerin yürütülmesinde Yabancı Diller Yüksek Okul yönetiminin süreci desteklemesi.

Yürütülen sürecin ardından, araştırmanın yürütülebilmesi için Fırat Üniversitesi Yabancı Diller Yüksek Okulundan deneysel çalışmanın yürütülebilmesi için izin alınmıştır. (Ek 18) Araştırma süreci anlatılırken öğretim elemanının ve öğrencilerin isimleri gizli tutulmuştur.

3.2.1.Deneysel İşlemler İçin Çalışma Grubunun Oluşturulması  

Araştırma deneysel desene uygun olarak yürütülmüştür. Bu amaçla öncelikle deneysel desene uygun olarak araştırma kapsamındaki hazırlık öğrencilerinin yansız ataması yapılmıştır. Yansız atamanın olması için bazı ölçütlerin olması gerekmektedir.(Ek 4) Bu ölçütler:

 Öğrencilerin ön test puanları

 Öğrencilerin I. Dönem Grammar dersinden aldıkları not ortalamaları,

 Öğrencilerin I. Dönemde Main Course, Grammar ve Reading derslerinden aldıkları notların total ortalaması ve

 Öğrencilerin YGS’den aldıkları puanlardır.

Sözü edilen bu verilerin deney ve kontrol gruplarının oluşturulmasında yansızlığı sağlamak açısından etkili olduğu kabul edilmiştir. Elde edilen veriler öncelikle kümeleme

analizi (Cluster Analysis) tekniği ile gruplar oluşturularak bilgiler bilgisayar paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir.

Kümeleme analizi, gruplanmış verileri benzerliklerine göre sınıflandırmada yaygın olarak kullanılan çok değişkenli istatistiksel yöntemlerden birisidir. Bu analiz türünün öncelikli amacı, birey ya da nesnelerin temel özelliklerini dikkate alarak onları gruplandırmaktır. Başka bir deyişle kümeleme analizi, gruplanmamış verileri benzerliklerine göre gruplandırarak araştırmacıya özetleyici bilgiler vermektir (Kalaycı, 2010, 349).

Kümeleme analizinin birkaç çeşidi vardır ve küme sayısı konusunda ön bilgi var ise veya araştırmacı anlamlı olacak küme sayısına karar vermiş ise bu durumda hiyerarşik olmayan (nonhierarchical) ya da aşama sıralı olmayan kümeleme yöntemleri tercih edilmektedir. Ayrıca hiyerarşik olmayan kümeleme yöntemlerinin kuramsal dayanaklarının güçlü olması da tercih edilmesinde etkendir. Hiyerarşik olmayan kümeleme başlığı altında pek çok teknikten söz edilmektedir. Ancak bunlardan en fazla kullanılanları Mac Queen’in geliştirdiği ‘k-ortalama tekniği’ (k-means) ile ‘en çok olabilirlik tekniği’dir (Tatlıdil, 2002: 338).

Araştırmada başlangıçta iki grup (deney+kontrol) üzerinde çalışılması ön bilgi olarak bilindiği için hiyerarşik olmayan kümeleme yöntemlerinden k-ortalama tekniğinin uygulanmasına karar verilmiştir. Bilgisayar paket programına öncelikle öğrencilerle ilgili dört veri grubu girilmiştir.

Bu yönteme dayalı olarak ikili ve üçlü atamalar yapılmıştır. Yapılan atamalarda en yüksek sayıyı ikili atama vermiştir. Böylece iki sınıfın toplam öğrenci sayısı olan 47 öğrenci arasından 30 öğrenci deney grubuna girerken, diğer iki sınıfın toplamı olan 47 öğrenci arasından 30’u da kontrol grubunu oluşturmuştur. Deney ve kontrol grubundaki toplam öğrenci sayısı 60 olmuştur. Deney ve kontrol grubuna giren öğrenci sayısının birbirine eşit olması çalışma açısından olumlu kabul edilmektedir. Fırat Üniversitesi Yabancı Diller Yüksek Okulunun uygulamalarına göre I. döneme devam eden sınıflar II. dönemde ilk dönemden aldıkları notlara göre homojen bir şekilde dağıtılırlar. Bu uygulama çalışma açısından oldukça faydalı olmuş ve homojen dağılım gruptaki öğrenci sayılarının eşitliğine büyük oranda katkı sağlamıştır. Araştırmada deney ve kontrol gruplarını oluşturmadaki yansızlığı belirlemek de önemli olduğu için, belirlenen yansızlık ölçütlerine ilişkin bir değerlendirme yapmak gerekmektedir. Dolayısıyla deney ve kontrol gruplarının yansızlık ölçütlerine ilişkin istatistiksel işlemler yapılmıştır.

Kontrol ve Deney gruplarındaki öğrencilerin I. döneme ait ‘Grammar dersi not

testin belirlenebilmesi amacıyla ve gruplardaki ilgili test puan dağılımlarının normal dağılım gösterip göstermediklerini bulmak için ‘Kolmogorow Smirnow’ testi yapılmıştır. Kalaycı (2010, s.53-54) istatistiksel çalışmalar için verilerin dağılımının normal ya da normale yakın olası gerektiğini vurgulamıştır. Büyüköztürk (2011, s.42) normallik için yapılacak olan testlerde çarpıklık (skewness) katsayısının standart hatasına bölünmesiyle elde edilen z değerinin a=0.5 için 1.96’dan küçük bulunmasının dağılımın normal olduğunu gösterdiğini belirtmiştir. Grup büyüklüğünün 50’den küçük olması durumunda Shapiro-Wilks, büyük olması durumunda ise Kolmogorov-Smirnov testi kullanılmaktadır. Deney ve kontrol gurupları 30’ar kişiden oluştuğu için de araştırmada Shapiro-Wilks testi kullanılması uygun bulunmuştur. Analiz yapılırken yukarıda sözü geçen üç ölçüt teker teker hem deney hem kontrol grubu açısından değerlendirilmiştir. Ölçütlerin gruplar için normal dağılım gösterip göstermediğini anlamak için çarpıklık (skewness) ve basıklık (kurtosis) değerlerine bakılmıştır. Kalaycı (2010, s.58) bu değerlerin -0- seviyesine yaklaştıkça anlamlı olduklarını belirtmiştir. Verilerin normal dağılıma uymaları için basıklık ve çarpıklık değerlerinin -1 ve +1 arasında olmalıdır. Grupların normal dağılımda olup olmadığını sınamak için yapılan tüm bu işlemler sonucu aşağıdaki veriler elde edilmiştir.

Tablo 7. Deney Grubu İçin Normal Dağılım Kriterleri  

Grammar Total Entrance Exam

Z değeri (Skewness) -.196 -.281 -.372 Z değeri (Kurtosis) -.288 -.840 -1,225 Sig=p değeri Shapiro-Wilks .656 .263 .172        

Tablo 8. Kontrol Grubu İçin Normal Dağılım Kriterleri

Grammar Total Entrance Exam

Z değeri (Skewness) -.016 -.754 -.587

Z değeri (Kurtosis) -.661 -.593 -1.051

Sig=p değeri

Shapiro-Wilks .802 .530 .336

Yukarıdaki tablolardaki Skewness ve Kurtosis değerlerinin Standard Error puanlarına bölünmesiyle oluşan z değerleri ve p değerlerinden ise Shapiro-Wilks testi incelenmiştir. Bu incelemeler ışığında deney ve kontrol öğrencilerin I. döneme ait ‘Grammar dersi not

ortalamaları, toplam not ortalamaları ve YGS puanlarının normal dağılım içinde oldukları

anlaşılmıştır.

Tablo 9. Deney ve Kontrol Gruplarının Yansızlık Ölçütlerine İlişkin Puanlarının Bağımsız Gruplar t-Testi Analizi Sonuçları

  Ölçütler Gruplar N X SS Levene t p F p 1. dön. Gram. notları Deney 30 70.23 8.16 2.502 .119 -1.130 .263 Kontrol 30 73.07 11,11 Toplam 60 1. dön. Tot. notları Deney 30 70.21 8.69 1.00 .319 -.857 .395 Kontrol 30 72.40 10,94 Toplam 60

Tablo 9’un Devamı Deney 30 253.58 18.25 YGS Puanları Kontrol 30 261.14 19.92 .042 .839 -1.663 .102 Toplam 60 p>0.05 sd=58

Tablo detaylı bir şekilde incelendiğinde, araştırmada yansızlık ölçütü olarak belirlenen, “birinci dönem Grammar dersi notları” [Xdeney=70.23, Xkontrol=73.07,t(58)= -1.130,

p= .263, p>.05]; “birinci dönem Total İngilizce notları” [Xdeney=70.21, Xkontrol=72.40,

t(58)=-.857, p= .395, p>.05]; “YGS giriş puanları”na [Xdeney=253.58, Xkontrol=261.14, t(58)=-

1,663, p=.102, p>.05] ilişkin sonuçlarının istatistiksel açıdan anlamlı olmadığı görülmüştür. Bu sonuca göre deneysel işlem öncesinde, deney ve kontrol gruplarının belirtilen ölçütler açısından yansız bir biçimde oluşturulduğu söylenebilir.

3.2.1.1. Ön teste Göre Çalışma Gruplarının Oluşturulması  

3.2.1.1.1.Bilişsel Koçluk Destekli Yansıtıcı Öğretim Yaklaşımının Uygulandığı Deney ve Geleneksel Yöntemin Kullanıldığı Kontrol Gruplarının Başarı Testi Puanlarına Göre Eşleştirilmesi

Deney ve kontrol gruplarının başarı testinin öntest genel alt boyutuna ilişkin puanları arasındaki farkın anlamlılık düzeyini test etmek amacıyla t-testi kullanılmıştır. Deneysel işlemler öncesinde elde edilen independent sample t –test analiz sonuçları aşağıdaki çizelgede sunulmuştur. İlgili denenceyi sınamak amacıyla öncelikle deney ve kontrol gruplarındaki öğrencilerin başarı testinden aldıkları öntest toplam puanlarının homojenliğine bakıldığında anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. (F= .083; p=.774) Bir başka deyişle homojenlik varsayımının sağlandığı görülmüştür.

Tablo 10. Deney ve Kontrol Grubunun Başarı Testinin Öntest Uygulamasının Genel Alt Boyutuna İlişkin Bağımsız Gruplar t-Testi Sonuçları

  Gruplar n X ss sd Levene t p F p Deney 30 23.96 2.72 66 ,083 .774 -.728 .470 Kontrol 30 24.46 2.59 Toplam 60

Başarı testinin genel alt boyutuna ilişkin deney ve kontrol grubunun ortalamalarının (Xdeney=23.96; Xkontrol=24.46) birbirine çok yakın olduğu görülmüş ve p=.470 olarak

bulunduğundan dolayı aralarında anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır. Bu sonuç grupların başarı öntestlerine göre yansız bir biçimde oluştuğunu göstermektedir.

3.2.1.1.2. Bilişsel Koçluk Destekli Yansıtıcı Öğretim Yaklaşımının Uygulandığı Deney ve Geleneksel Yöntemin Kullanıldığı Kontrol Gruplarının Yansıtıcı Düşünme Düzeyini Belirleme Ölçeği (YDDBÖ) Puanlarına Göre Eşleştirilmesi

Deney ve kontrol gruplarının YDDBÖ’nin öntest uygulamasının genel alt boyutuna ilişkin öncelikle t testi yapılmıştır. Bulgular incelendiğinde, deney ve kontrol gruplarının YDDBÖ’nin öntest uygulamasının genel alt boyutuna ilişkin ortalamaları için yapılan t testi sonucunda puanların normal dağılım gösterip göstermediği incelenmiş ve puanların homojen dağılmadığı görülmüştür (p=.033) Bir başka deyişle grupların YDDBÖ öntest puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığa rastlanmıştır. Büyüköztürk (2011, s.156)’e göre puanların normallik varsayımlarının karşılanmadığı koşullarda ilişkisiz t-testinin alternatifi olarak Mann Whitney U testi kullanılır. Dolayısıyla araştırmanın bu kısmında Mann Whitney U testinin kullanılmasına karar verilmiştir. Aşağıdaki çizelge bağımsız gruplar t testi ve ardından yapılan Mann Whitney U testinden elde edilen veriler ışığında düzenlenmiştir.

Tablo 11. T Testi ve Mann Whitney U Testi Grup n _X ss sd t p M.W.U Sıra Ort. Sıra Top. M.W.U p Deney 30 38.6 2.54 58 2.189 .033 325.000 .063 34.67 1040.00 Kontrol 30 39.9 3.20 26.33 790.00 Toplam 60

Yapılan istatistiksel işlemlere göre grupların YDDBÖ’nin öntest uygulamasının genel alt boyutuna ilişkin puanları arasında anlamlı farklılığa rastlanmamıştır [MWU=325.000; p=.063]. Buna göre gruplar YDDBÖ puanlarına göre yansız bir şekilde oluşturulmuştur.

3.2.1.1.3.Bilişsel Koçluk Destekli Yansıtıcı Öğretim Yaklaşımının Uygulandığı Deney ve Geleneksel Yöntemin Kullanıldığı Kontrol Gruplarının Yabancı Dil Öğreniminde Üstbiliş Ölçeği (YDÖÜÖ) Puanlarına Göre Eşleştirilmesi

Bu aşamada deney ve kontrol gruplarının YDÖÜÖ’nin öntest uygulamasının genel alt boyutuna ilişkin puanlarının homojenliği test edilmek istenmiştir. Grupların uygulamadan önceki ön test puanlarının homojen dağılımının normal dağılım gösterip göstermediği bağımsız gruplat t testi testi ile incelenmiştir.

Tablo 12 . Deney ve Kontrol Grubunun Yabancı Dil Öğreniminde Üstbiliş Ölçeğinin Öntest Uygulamasının Genel Alt Boyutuna İlişkin Bağımsız Gruplar T-Testi Sonuçları

  Gruplar n _X ss sd t p Deney 30 95.63 4.18 58 1.691 .096 Kontrol 30 93.60 5.08 Toplam 60

    Bu bağlamda, Levene testine göre varyansların homojen dağıldığı görülmüştür [F=1.532; p=.221]. Ayrıca deney ve kontrol gruplarının ortalamalarının (Xdeney=95.63, X kontrol=93.60) birbirine oldukça yakın oldukları anlaşılmıştır. Bunun yanı sıra grupların öntest

puanları arasında anlamlı farklılığa rastlanmadığı görülmüştür (p>.05). Bu duruma göre deney ve kontrol grubu öğrencilerinin yabancı dil öğreniminde üstbiliş ölçeği öntest puanlarına göre yansız bir şekilde oluşturulduğunu göstermektedir.

3.3. Araştırma Sürecinde Uygulanan İşlemler  

Bu bölümde tezin araştırma süreci öncesi ve sonrasıyla ayrıntılı bir şekilde anlatılmıştır. Yapılan çalışmanın tüm yönleriyle anlatılması tezin hangi şartlar altında oluştuğunu net bir şekilde ortaya çıkarmaktadır. Araştırma öncesinde planlanan şartlar süreçte her zaman sağlanamadığı için beklenmedik durumlarla karşılaşılabilmektedir. Bu ve bunun gibi tezin gidişatını belirleyen durumlar ve olaylar net bir şekilde ifade edilirse tezin sonuçları ve alana kazandırdıkları da bu çerçeveden incelenebilir. Bu noktadan hareketle aşağıda uygulama öncesi, uygulama esnası ve sonrasında yapılan çalışmalar anlatılmadan önce tüm bu uygulamaların yapıldığı araştırmanın uygulama takvimi gösterilmiştir.

Tablo 13. Uygulama Takvimi

Tarih Yapılan Uygulama

6 Ocak 2014 7 Şubat 2014

Yabancı Dilde Üstbiliş Ölçeğinin ve Başarı Testinin Uygulama Aşamasına getirilmesi ve

Bilişsel Koçluk Destekli Yansıtıcı Öğretime

dayalı ders planlrının hazırlanması 17 Şubat 2014

7 Mart 2014

Araştırmacının deney ve kontrol gruplarını oluşturmak için yansızlık ölçütlerine ulaşması öntestlerin yapılması ve analiz işlemleriyle grupların belirlenmesi.

7 Mart 2014 Bilişsel Koçluk sürecinin ilk toplantısı olan ‘planlama görüşmesi’