Teşkilatlanma çalışmaları sırasında karşılaşılan temel sorunlar kısıtlı insan kaynağı ve maddi sıkıntılar olmuştur. Dönemin koşulları dikkate alındığında diğer vilayetlerde de benzer sıkıntılar görülür.298 Rize açısından değerlendirildiğinde şehirdeki erkek nüfusunun hatırı sayılır miktarda gurbetçi oluşu insan kaynağındaki sıkıntının temel nedenidir. Ekilebilir arazinin ve diğer gelir kaynaklarının sınırlılığı, binlerce insanın belirli dönemler diğer vilayetlere çalışmaya gitmesine neden olmaktaydı. 1942 tarihli bir parti müfettişi
296 BCA. 490.01/698.375.1.
297 BCA. 490.01/698.375.1.
67
raporu şehirdeki erkek nüfusunun %40’dan fazlasının gurbetçi olduğundan bahseder.299
Gurbette geçen süre birkaç ayla sınırlı kalmayıp çoğu kez yılın yarısına denk gelebilmekteydi. Bu da sorunu iyice büyütüyordu. Özellikle nüfusun iyice düştüğü köylerde, ocak teşkilatlanmalarında bu sıkıntı daha çok hissedilmekteydi.300 Yokluktan kaynaklanan bu durum, vilayetin gelirlerinin düşüklüğünün de bir göstergesiydi. Bu yöndeki zayıflık partiye, belediyeden ve özel idareden çok sınırlı bir bütçenin aktarılmasına neden oluyordu. Mali sıkıntılar, partinin ildeki teşkilatlanma çalışmaları bakımından ciddi bir sorundu. Halkın fakirliği de partinin bir diğer önemli geliri olan aidatlarının önemli bir yekûnunun ödenememesinin temel nedeniydi. Parti raporlarında, partililerin maddi imkânsızlığından dolayı üye aidatlarını ödeyemediği, sık sık dile getirilen bir durumdur.301 Partiye belli bir aidat ödeme gerekliliği, bazı vatandaşların teşkilata üye olmamasında önemli bir etken olmuştur. Yetersiz insan kaynağı ve ekonomik zayıflık, her dönem Rize’de CHP teşkilatlanmasının en temel sorunları arasındadır.
Diğer taraftan mevcut kişilerin eğitim durumuna bakıldığında tahsil oranı oldukça düşüktü. Vilayette bir lise yoktu. İlk ve ortaokullar azdı. Öğretmen sayısı yetersizdi.302
Tüm bunlar en alttan en üste tüm teşkilat yönetimlerine nitelikli üye kazandırılamamasına neden olmuştur. 1940’lı yıllarda dahi partililer arasında ortaokul ve üzeri tahsil oranı çok düşüktü.303 Aşağıda 1940-1945 yılları arası eğitim durumuna dair verilen oranlar durumun ne boyutta olduğunu göstermektedir.
Tablo 21: 1940-1945 Yılları Arası Rize CHP Üyelerinin Tahsil Oranı
Yıl Yüksek (%) Lise (%) Orta (%) İlkokul Mezunu ya da Okuma-Yazma Bilen (%) Okuma-Yazma Bilmeyen (%) Eğitim Durumu Bilinmeyen (%) 1940 0,18 0,87 5,83 53,35 39,77 1941 0,17 0,89 6,15 53,59 39,20 1942 0,13 0,69 7,94 54,68 35,39 1,17 1943 0,12 0,73 9,12 54,83 34,10 1,10 299 BCA, 490.01/512.2057.1. 300 BCA, 490.01/1391.617.1.
301 Bütçeye dair detaylı bilgi için, bu çalışmanın “Bütçe” bölümüne bk.
302 BCA, 490.01/512.2057.1.
68 Tablo 21: (Devamı) Yıl Yüksek (%) Lise (%) Orta (%) İlkokul Mezunu ya da Okuma-Yazma Bilen (%) Okuma-Yazma Bilmeyen (%) Eğitim Durumu Bilinmeyen (%) 1944 0,22 1,19 12,50 57,72 28,37 1945 0,20 1,09 11,76 60,70 26,25 6 Yılın Ortalaması 0,17 0,91 8,88 55,81 33,85
Kaynak: BCA, 490.01/699.376.1; BCA, 490.01/699.377.1; BCA, 490.01/699.378.1; 490.01/699.379.1.
Tabloya bakıldığında belirtilen dönemlerde ilkokul mezunu olan Millet Mektebi ya da hiç okuma-yazma bilmeyenlerin tüm üyelere ortalama oranı %90 civarında olduğu görülür. Bunun da yaklaşık %34’ü hiç okuma yazmaya bilmeyenlerden oluşmaktadır. Ortaokul tahsil oranı yaklaşık %9, lise ve üzeri ise %1 seviyesindedir.
1940 yılında Rize’de 197 parti teşkilatı bulunmaktaydı.304 Bu teşkilatlarda görev alanların tahsil durumuna dair 1941 yılı verilerine bakıldığında şöyle bir tablo karşımıza çıkmaktadır:305
Tablo 22: 1941 Yılı Parti Yönetiminde Bulunanların Tahsil Durumu
İdare
Heyetleri Üniversite Lise Ortaokul İlkokul Millet Mektebi Okuma-Yazma Bilmeyen Toplam İl 2 2 2 3 - - 9 İlçe - 1 6 6 1 - 14 Nahiye 2 1 8 55 30 4 100 Ocak 1 - 13 264 257 11 546 Toplam 5 4 29 328 288 15 669 Kaynak: BCA, 490.01/276.1108.1.
304 Bu teşkilatların Rize’deki dağılımı, 1 vilayet, 2 ilçe, 20 nahiye, 48 semt ocağı ve 126 müstakil köy ocağı şeklindedir. BCA, 490.01/269.1075.2.
69
Görüldüğü gibi toplam 197 teşkilattaki üniversiteli sayısı beş, liseli sayısı dörttür. Bunların da ikişer tanesi il idare kurulunda bulunmaktadır. Şu halde il idare kurulu dışındaki 196 teşkilattaki üniversiteli ve liseli sayısı toplam beş kişidir.
Parti teşkilatlanmasında yaşanan bir diğer önemli sıkıntı, parti yönetimini oluşturan kişilerin, işin ehli olmaması ya da enerjisini kişisel çıkarlarına kullanmasıydı. Eşraf-memur partisi hüviyetini306 Rize’de de koruyan CHP teşkilatı, uzun yıllar belli kişilerin ve ailelerin tekelinde kalmıştır. Neredeyse tüm müfettiş raporlarında siyasi açıdan zayıf, sosyal yönden orta düzeyde oldukları belirtilen bu insanlar, parti programını yaymak ve benimsetmek yönündeki tüm çalışmalarda hep yetersiz olmuştur. Döneme tanıklık eden bir vatandaşın “Eğer devlet dairesinde bir işin varsa, bu ağalara (Teşkilat yönetimindekiler kastediliyor) gitmeden işin kolay kolay görülmez” demesi, bahsi geçen kurul üyelerinin -en azından pek çoğunun- partiyi ne amaçla kullandığını göstermektedir. Partinin ilkeleri ve amaçları doğrultusunda çalışmaktan ziyade gücü ile ilgilenen bu zevat, partinin vilayet genelinde teşkilatlanmasında beklenen başarıyı sağlayamamıştır.
1941 yılına ait parti yönetiminde bulunanlarının tahsiline dair verilen tabloda, yönetimdekilerin 5’i üniversite, 4’ü lise ve 29’u da ortaokul mezunu görünmektedir. Hâlbuki bu yönetimin iş başına geçtiği 1940 yılı sonunda, parti üyeleri arasında 11 üniversite, 53 lise ve 354 ortaokul mezunu bulunuyordu.307 Tahsilli parti üyesi bulunmasının zor olduğu bir dönemde bu kişilerin yönetimde bulunmamasıyla ilgili 1940 tarihli bir müfettiş raporunda; “Yönetime tahsili olan serbest arkadaş bulmakta güçlük çekiliyor” 308 denmişse de bunun bir diğer nedeninin bir üst paragrafta belirtilen hesapların sonucu olduğunda şüphe yoktur.
Yine bu yöndeki bir başka sıkıntı şehrin önde gelen aileleri arasında yaşanan anlaşmazlıklar ve parti içi iktidar mücadeleleriydi. Bu da parti çalışmalarının ve üye sayısının zayıflamasına neden oluyordu. Parti müfettişi Cemal Karamuğla’nın 1942 tarihli raporunda geçen şu cümleler bu sorunu gayet iyi özetlemektedir:
306 Ahmet Yeşil, Türkiye’de Çok Partili Siyasî Hayata Geçiş, 2. Baskı, Ankara: Kültür Bakanlığı, 2001, s.XIII.
307 BCA, 490.01/699.376.1.
70
Halk, zaman zaman eski husumetlerin etkisiyle veya bir menfaat ya da bir rekabet hissi ile hareket eden bazı ailelerin mücadeleleriyle karşılaşmış ve bunların sürükleyici kudret ve tehditleri karşısında parçalanmış ve her biri bir tarafın amiline hizmet eder duruma düşmüştü. (…)
Rize’de aralarında tam bir ahenk ve sevgi bulunan hiçbir sinsi husumetleri olmayan beş on kişiyi bir araya getirmek asla mümkün değildir. Bu imkânsızlık karşısında şahsen birbiriyle tamamen anlaşamamış olanların en iyilerini memleket işlerinde birleştirmek ve bu suretle bu işlerin her türlü hissiyat ve menfaatlerin üstünde tutulacağını anlatarak bu beraberliği yavaş yavaş şahsi husumetleri bertaraf edecek bir tarzda takviye etmek zaruri görülmüştür.309
Teşkilatlanmada yaşanan bir diğer sıkıntı, halkın bir kesimi tarafından parti değerlerinin benimsenmemesinden kaynaklanmaktadır. Özellikle partinin inşa etmek istediği İslâm yerine batılı değerlerle yoğrulmuş Türk kültürü kimliği, kimilerini CHP’ye karşı hep uzak durmaya sevk etmiştir.
Rize’deki CHP teşkilatlanmasında karşılaşılan bir başka husus, idare amir ve memurlarının partiye yeterince ilgi göstermemesiydi. Pek çoğu CHP’ye yakın ya da yanında olan bu kimseler310, parti çalışmalarına sıra geldiğinde pek sorumluluk almıyor ve etkinliklere iştirak etmiyorlardı. Faaliyetlere zaman zaman idare amirlerinden destek gelmişse de alt kademedeki diğer memurlardan beklenen düzeyde ilgi hiçbir zaman görülmedi.311
Tüm bunların dışında vilayetteki teşkilatları denetlemek ve halkın taleplerini dinlemek için gelen parti müfettişlerinin ve milletvekillerinin, Rize’ye geldiklerinde sadece partinin önde gelenleriyle görüşüp vilayetteki durum hakkında bilgi aldıkları ve bu yüzden bazı sorunları bilmedikleri yönünde vatandaşlardan gelen eleştiriler de olmuştur.312
Yukarıda belirtilen tüm hususlar, Rize vilayetinde CHP’nin teşkilatlanmada yaşadığı sıkıntılar ve bu sıkıntıların sebepleridir.
1.1.10. Bütçe
Parti teşkilatlarının temelde üç gelir kaynağı vardır. Bunlar il özel idaresi ve belediye teşkilatlarından aktarılan ödenekler ile üye aidatlarıdır.
309 BCA, 490.01/269.1075.2.
310 Cemil Koçak, Belgelerle İktidar ve Serbest Cumhuriyet Fırkası, İstanbul: İletişim Yayınları, 2006, s.332.
311 BCA, 490.01/269.1075.2.
71
Rize’nin ekonomik yönden zayıf oluşu şehirdeki her cemiyette olduğu gibi parti teşkilatlarında da sıkıntı yaratan bir durumdu. Belirtilen mahalli idarelerin bütçeleri doğrudan vilayet gelirleriyle ilgiliydi. Özellikle 1936 yılında Çoruh vilayetinin lağvı ile Rize’nin tek ilçeden ibaret kalması, ilin gelirlerini iyice düşürmüştü.313 Gelirler vilayetin eğitim, sağlık ve diğer ihtiyaçlarını dahi karşılamaktan uzaktı.314 Bu durum mahalli teşkilatların partiye daha sınırlı bir bütçe ayırmasına neden oldu. Sorun bununla da kalmadı. Bu mahalli idarelerden partiye aktarılması düşünülen ödenekler, çoğu kez tam olarak ödenemedi. Örneğin 1949’da her iki kurum partiye vermek üzere bütçelerine ikişer bin lira koymuşlar ancak bir lira dahi ödeme yapamamışlardı.315
Teşkilatların bir diğer temel gelir kaynağı üye aidatlarıydı. 1931 yılına kadar Tüzük’te parti üyeliği şartları arasında aidat ödemesi yoktu. Parti teşkilatlarına gelir sağlayan mahalli idarelerin pek çok yerde yetersiz kalması ve Genel Merkezin yeterli mali güce sahip olmaması aidatı zorunlu kılan nedenlerden gibi görünmektedir. Bunun yanında 1930’lardan sonra nahiye ve nahiye altı teşkilatların çoğalmaya başlaması ayrıca teşkilatların faaliyetlerinin artırılmak istenmesi bu zorunluluğun diğer nedenleri olarak sayılabilir.
Neticede 1931 Kurultayında parti üyelerinin kendi belirleyecekleri bir miktarı yardım parası olarak partiye vermeleri kararı alınmıştır.316 Karara göre üyeler partiye aylık, altı ya da on iki ayda bir kendi istedikleri şekilde ödeyecekleri bir meblağı aidat olarak vereceklerdi.317 Cemiyetler Kanunu’na göre taahhüt edilen para, kişinin borcu sayılmaktaydı. Bu yüzden kanuni olarak da tahsili mümkündü. Ayrıca aidat borcunu ödemeyen kişiler seçimlerde partiden aday olamazdı.318
Yeni düzenleme Rize’de parti teşkilatına ciddi bir gelir sağlamadı. Üyelerin maddi durumlarının elvermemesi, çoğu kez bu paraların bir kısmının ödenmesine ya da hiç
313 Örneğin 1938 yılı Rize Belediyesinin bütçesi 35.000 liraydı. BCA, 490.01/698.375.1. Rize’nin gelirlerindeki bu düşüklüğü gidermek için Of’un Rize’ye bağlanması Genel Merkezden sık sık talep edilmiştir. Konuyla ilgili bu çalışmanın “Vilayetlerin Taleplerine CHP’nin Yaklaşımı” başlığına bk.
314 BCA, 30.10/70.463.23.
315 BCA, 490.01/1521.193.1.
316 Aidatla ilgili görüşme zabıtları için bk. CHF Üçüncü Büyük Kongre Zabıtları, İstanbul: Devlet Matbaası, 1931, s.243-244.
317 1931 CHF Nizamnamesi ve Programı, s.4.
72
ödenmemesine neden olmaktaydı. Genel Merkeze gönderilen raporlarda319 bazı dönemler hiç üye aidatı toplanamazken320 çoğunlukla %10 ila %30 arasında tahsilat yapıldığı görülür.321 Tahsilatın en yüksek olduğu bilinen dönemde oran % 40’tır.322 Parti teşkilatı tahsilatın yapılamamasında üyelerin gurbetçi olmasını, taşrada bulunmasını, hayat pahalılığını, II. Dünya Savaşı yıllarındaki maddi sıkıntıları ve genelde geçim darlığını gerekçe göstermiştir.323
Aidatların toplanamaması, ülkedeki diğer parti teşkilatlarının da ortak sorunuydu. Genel Merkez bunun idare teşkilatlarının işi ciddiye almamalarından kaynaklandığını düşünmekteydi.324 Nitekim Rize’ye ait parti müfettiş raporlarında bu duruma değinilmektedir.325 Dikkati çeken bir başka husus, aidat ödemeyenlere herhangi bir kanuni
işlemin yapılmamasıydı. Yukarıda da belirtildiği gibi, aidat borcu yasaldı ve kanuni olarak tahsili mümkündü.
Partinin bir diğer gelir kalemi sık olmamakla birlikte Genel Merkezden gelen yardımlardı. Rize’de mahalli idarelerden beklenen desteğin gelmediği ya da gelemeyeceğinin anlaşıldığı durumlarda, Genel Merkezden yardım talep edilirdi.326 Ancak Genel Merkez, bu yardım taleplerinin çoğuna olumsuz yanıt vermiştir. Örneğin 1947 bütçesine il parti teşkilatı Genel Merkez payı olarak 10.000 lira koymuş, ancak Genel Merkez bunu kabul etmemiştir.327 Daha çok seçim dönemlerinde her vilayete olduğu gibi Rize’ye de belli miktarda ödenek gönderilmiştir.328 Bu rakam 1946 seçimleri için 3.000 lira, 1950 seçimleri için ise 18.693 lira 57 kuruştur.329
319 Parti teşkilatının Genel Merkeze altı ayda bir gönderdiği raporlar kastedilmektedir. Konuyla ilgili verilen oranlar ve bilgiler, 1936-1945 yılları arasındaki raporlardan alınmıştır.
320 1946 ve 1948 bütçe dönemleri buna örnek verilebilir; BCA, 490.01/1521.193.1.
321 1936-1950 tarihleri arasındaki dönemlerin pek çoğu bu gruptadır. Bk. BCA, 490.01/698.375.1; BCA, 490.01/699.376.1; BCA, 490.01/699.377.1; BCA, 490.01/699.378.1; BCA, 490.01/699.379.1
322 1938 yılının ilk altı aylık döneminde gerçekleştirilmiştir. BCA, 490.01/698.375.1.
323 BCA, 490.01/698.375.1; BCA, 490.01/699.376.1; BCA, 490.01/699.377.1; BCA, 490.01/699.378.1;
BCA, 490.01/699.379.1; BCA, 490.01/1521.193.1. 324 BCA, 490.01/5.24.3.
325 BCA, 490.01/269.1075.2; BCA, 490.01/698.375.1; BCA, 490.01/699.376.1.
326 Bk. BCA, 30.10/70.463.23; BCA, 490.01/699.376.1; BCA, 490.01/1521.193.1.
327 Yazışmalarla ilgili bk. BCA, 490.01/1521.193.1.
328 1946 ve 1950 seçimleri nedeniyle bu yıllara ait bütçelerde Genel Merkezden gelen yardımlar görülmektedir. Bk. BCA, 490.01/1521.193.1.
73
Bütçeye dair dikkati çeken bir başka husus, bahsedilen olumsuzluklara ve kısıtlı bütçelere rağmen, bazı dönemler yıl sonu elde para kalması ve seneye devir yapılmasıdır.330
Tüm bunların dışında çok az olmakla birlikte bağış yoluyla ya da özel günlerde verilen balolardan ve müsamerelerden elde edilen gelirler de bulunmaktaydı. Örneğin 1950 bütçesinde belirtilen çeşitli gelirlerin dağılımına bakıldığında, 50 lira balo ve müsamere geliri, 100 lira da bağış geliri olduğu görülür.331
CHP Rize il teşkilatının gelir ve giderlerini daha iyi anlamak için aşağıda bazı dönemlere ait bilançolar verilmiştir:
1946 Yılı Kesin Bilançosu332
1946 Yılı Gelir Lira 1946 Yılı Gider Lira
İl Özel İdare 0,00 Aylıklar 1.236,00
Belediye 1.000,00 Harcırah 0,00
Üye Yardımı 0,00 Çeşitli Giderler 6.107,10
Merkezden 3.170,00 Halkevleri ve Odalarına 1.700,00
Çeşitli Gelirlerden 9.653,51 Parti Kurumlarına 2.171,00
Geçen Yıldan Devir 4.363,95 Yapı ve Onarma 378,26
Toplam 18.187,46 Bina Taksiti ve Vergi 15,52
Borçlar 0,00 Toplam 11.608,88333 Gelir Toplamı 18.187,46 Gider Toplamı 11.608,88 Devir 6.578,58
330 1941 yılı bütçesinden sonraki döneme 485 lira 40 kuruş, 1946 yılı bütçesinden 6.579 lira 58 kuruş ve 1947 yılı bütçesinden 4.369 lira 95 kuruş devrolmuştur. BCA, 490.01/699.376.1; BCA, 490.01/1521.193.1.
331 BCA, 490.01/1521.193.1.
332 BCA, 490.01/1521.193.1.
74
1946 yılı bütçesinde Genel Merkezden gelen 3.170 liranın 3.000 lirası o yıl ki seçim masraflarına karşılık gönderilmiştir.334
1947 Yılı Kesin Hesap Bilançosu335
1947 Yılı Gelir Lira 1947 Yılı Gider Lira
İl Özel İdare 1.000,00 Aylıklar 270,00
Belediye 0,00 Harcırah 0,00
Üye Yardımı 0,00 Çeşitli Giderler336 2.334,36
Merkezden 0,00 Halkevleri ve Odalarına 1.000,00
Çeşitli Gelirler 1.000,00 Parti Kurumlarına 450,25
Geçen Yıldan Devir 6.578,58 Yapı ve Onarma 144,50
Toplam 8.578,58 Bina Taksiti ve Vergi 15,52
Borçlar 0,00
Toplam 4.214,63
Gelir Toplamı 8.578,58
Gider Toplamı 4.214,63
Devir 4.363,95
Aslında 1947 yılı bütçesi hazırlanırken il özel idare 5.000 lira ve belediye 1.000 lira vereceğini bildirmişti. Fakat bakıldığında sadece il özel idarenin 1.000 liralık bir ödeme yaptığı görülmektedir. Üye yardımlarından da 500 lira beklenmiş ancak bu kalemden bir girdi sağlanamamıştır.337
Bilançonun gider kısmında yer alan 270 liralık maaş ödemesi Ocak ve Şubat ayları için kâtibe ödenen miktardır. Genel Merkezden talep edilen yardımın gelmeyeceği anlaşılınca, kâtip maaşı için bütçeye ödenek konmamıştı. Kâtiplik görevini bir partili, altı ay kadar kendi işlerini aksatarak devam ettirmiş ancak ilelebet böyle bir durumun olamayacağı belli olduğu için Genel Merkezden 10.000 lira para talep edilmişti. Fakat
334 Seçim masraflarına dair yazışmalarla ilgili bk. BCA, 490.01/1521.193.1.
335 BCA, 490.01/1521.193.1.
336 Çeşitli giderler; müteferrik, PTT, millî bayramlar, ışık ve ısınma, kongreler ve öngörülemeyen diğer giderlerdir. BCA, 490.01/1521.193.1.
75
Genel Merkez bu talebi kabul etmedi. 1947 bütçesi hazırlanırken Halkevleri için 5.000 lira, parti kurumlarına 4.000 lira338 ödenek ayrılmıştı. Ancak beklenen gelir elde edilemeyince bu kalemlerde de kısıtlamaya gidildi.339
1948 Yılı Kesin Hesap Bilançosu340
1948 Yılı Gelir Lira 1948 Yılı Gider Lira
İl Özel İdare 0,00 Aylıklar 0,00
Belediye 0,00 Yolluklar 426,38
Üye Yardımı 0,00 Çeşitli Giderler 339,38
Merkezden 0,00 Halkevleri ve Odalarına 300,00
Çeşitli Gelirlerden 0,00 Parti Kurumlarına 165,00
Geçen Yıldan Devir 4.363,95 Yapı ve Onarma 165,96
Toplam 4.363,95 Bina Taksiti ve Vergi 15,52
Borçlar 0,00
Toplam 1.412,25341
Gelir Toplamı 4.363,95
Gider Toplamı 1.412,24
Devir 2.951,70
1948 yılı bütçesi eldeki kayıtlarda yer alan sıfır tahsilatı olan tek bütçedir. Bütçeye, il özel idareden 3.000 lira, belediyeden 1.000 lira, çeşitli gelirlerden 150 lira ve üye aidatlarından 200 lira gelir konulmuştu. Genel Merkezden de 15.000 lira talep edilmişti. Genel Merkez istenilen parayı ödeme imkânı olmadığı gerekçesiyle bunu bütçeden çıkardı.342 Bütçede yer alan diğer gelirlerden de hiçbiri tahsil edilemedi. Bu dönem geçen yıldan devreden bütçeyle idare edildi. Ancak bu para da çok ihtiyatlı kullanıldı ve bir miktar sonraki döneme aktarıldı.
338 Genel Merkezden 10.000 lira talep edildiğinde bu gider kalemi için 14.000 lira ayrılmıştı. BCA, 490.01/1521.193.1.
339 BCA, 490.01/1521.193.1.
340 BCA, 490.01/1521.193.1.
341 Asıl tutar 1 kuruş eksiktir.
342 Genel Merkez, bütçede kendisinden talep edilen 15.000 lira yerine 1 lira yazmıştır. Açıklamada 1 liranın işaretleme olması açısından yazıldığını belirtmiştir. BCA, 490.01/1521.193.1.
76 1949 Yılı Kesin Hesap Bilançosu343
1949 Yılı Gelir Lira 1949 Yılı Gider Lira
İl Özel İdare 0,00 Aylıklar 125,00
Belediye 0,00 Yolluklar 234,80
Üye Yardımı 20,00 Çeşitli Giderler 359,62
Merkezden 1.500,00 Halkevleri ve Odalarına 0,00
Çeşitli Gelirlerden 0,00 Parti Kurumlarına 955,00
Geçen Yıldan Devir 2.951,70 Bina Taksiti ve Vergi 15,52
Toplam 4.471,70 Bina Taksiti ve Vergi 0,00
Borçlar 0,00
Toplam 1.689,94344
Gelir Toplamı 4.471,70
Gider Toplamı 1.689,94
Devir 2.781,76
Görüldüğü gibi, il özel idareden ve belediyeden herhangi bir tahsilat yapılmamıştır. Hâlbuki 1949 yılı bütçesinde bu mahalli teşkilatlardan ikişer bin lira ve üye yardım parası olarak da 200 lira gelir beklenmişti.345 Ancak sadece Genel Merkez payı olarak bütçeye konan 1.500 lira tam olarak tahsil edilebildi.