Tarifenin Hazırlanması ve Yürürlüğü

2001 yılında, 4667 sayılı Kanun ile 1136 sayılı Av. K.’nun asgari ücret tarifesinin hazırlanmasını düzenleyen 168. maddesi yeniden düzenlenmiştir307_{. Buna göre Avukatlık} Asgari Ücret Tarifesi şu şekilde hazırlanmaktadır:

Baroların yönetim kurulları her yıl Eylül ayında, yargı yerlerindeki işlemler ile diğer işlemlerden alınacak avukatlık ücretinin asgari miktarını gösterecek birer tarife hazırlayarak Türkiye Barolar Birliği’ne gönderir. Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu barolardan gelen bu tarifeleri de dikkate alarak, Ekim ayı sonuna kadar bir tarife hazırlar ve bu tarifeyi Adalet Bakanlığı’na gönderir. Adalet Bakanlığı tarifenin kendisine ulaştığı tarihten itibaren bir ay içerisinde, tarife hakkında bir karar verir. Eğer bir ay içinde bir

307_{4667 sayılı Yasadan önce, avukatlık asgari ücret tarifesi, Her baronun yönetim kurulunun iki yılda bir,}

kendi seçilmesine ilişkin seçim devresinin başında, ekim ayında hazırladığı tarifeyi Türkiye Barolar Birliği’ne göndermesi sonrasında, TBB’nin bu tarifeleri de dikkate alarak baroları gruplandırması ve her grup baro için ayrı bir tarife hazırlayarak Adalet Bakanlığı’na göndermesi ile oluşturulurdu. Adalet Bakanlığı TBB’nin gönderdiği tarifeyi ya aynen onaylar ya da gerekli değişiklikleri yaparak onaylar ve yayınlatırdı. Bu şekilde oluşan tarifeler iki yıl için yürürlüğe girerdi.

karar verilmez ise, tarife onaylanmış sayılır. Eğer Adalet Bakanlığı tarifeyi onaylarsa tarife TBB tarafından hazırlandığı şekli ile kesinleşir ve yayınlanır.

Eğer Adalet Bakanlığı tarifeyi uygun bulmaz ise, bir kez daha görüşülmek üzere TBB’ye gönderir. Tarifeyi yeniden inceleyen TBB Yönetim Kurulu, ilk hazırladıkları tarifeyi en az 2/3 çoğunlukla aynen kabul ederse, tarife yeniden onaylanmış aksi halde onaylanmamış sayılır ve sonuç Adalet Bakanlığı’na bildirilir. Onaylanmış olan tarife yayınlanır. Adalet Bakanlığı’nın, Türkiye Barolar Birliği’nin bu kararına karşı, yargı yoluna müracaat hakkı bulunmaktadır. Buna göre, avukatlık asgari ücret tarifelerinin hazırlanmasında ve yürürlüğe girmesinde son söz Türkiye Barolar Birliği’ne ait bulunmaktadır.

2009 yılında TBB’nin tarife hazırlama konusundaki yetkisi sınırlandırılmıştır. 16.06.2009 günü kabul edilen 5904 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 35. maddesiyle 1136 sayılı Avukatlık Kanunu md.168/2’ye birinci cümleden sonra gelmek üzere, şu kadar ki hazırlanan tarifede; genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler ve bunların zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davalar ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun uygulanmasından doğan her türlü davalar için avukatlık ücreti tutarı maktu olarak belirlenir, cümlesi eklenmiştir.

Söz konusu düzenlemenin yerinde olmadığını düşünmekteyiz Nitekim yapılan değişikliğe gerekçe olarak vergi uyuşmazlıklarında dava değerlerinin çok yüksek meblağlara çıkması ve dolayısıyla nisbi ücret üzerinden belirlenecek avukatlık ücretlerinde de dava konusuna bağlı olarak yüksek tutarlara ulaşacağı bunun da hakkaniyete aykırı olacağı gösterilmiştir308_{. Tarife hazırlama yetkisi TBB’ne verildikten sonra devletin taraf} olduğu davalar bakımından böyle bir sınırlama getirilmesi Söz konusu düzenlemenin hukuk devleti ve eşitlik ilkesi ile bağdaşmadığı kanaatindeyiz. Ne var ki söz konusu değişikliğin Anayasa’nın 2, 135 ve 138. Maddelerine aykırılığı iddiası ile iptali yönündeki talep, Anayasa Mahkemesi’nce reddedilmiştir309_.

Yukarıda açıklan şekilde hazırlanarak kesinleşen tarife Resmi Gazetede yayımlanmakla yürürlüğe girer. Eğer tarifede, yürürlük zamanı olarak yayım tarihinden sonraki bir zaman gösterilmiş ise, o takdirde tarife belirtilen tarihte yürürlüğe girer.

308 _{Ağar, 2009: 311-312.}

309_{AYM 09.06.2011 tarih, 2009/62 Esas, 2011/96 Karar sayılı kararı.}

(http://www.kararlaryeni.anayasa.gov.tr/Karar/Content/7e88f63e-8147-46f5-be18- eee07d6253da?excludeGerekce=False&wordsOnly=False. erişim tarihi : 17.13.2013)

4667 sayılı Yasa ile yapılan değişiklikten önce, Av. K’nun 168/5. Maddesinde, yeni tarife hazırlanıncaya kadar önceki tarifenin geçerli olacağı kuralı getirilmişti. 4667 sayılı Yasa ile yapılan değişiklikten sonra bu kurala yasada yer verilmemiştir. Doktrinde, bu hükmün kaldırılmasının kuralı değiştirmek için olmadığı belirtilmiştir310_{. Kanımızca da, bu} kural değiştirilmemiştir. Yeni düzenlemeye göre, asgari ücret tarifeleri her yıl için hazırlanmaktadır. Tarifenin yayınlanmasının üzerinden bir yıl geçmesine rağmen, yeni bir tarife hazırlanmamış ise, ya da hazırlanıp yürürlüğe girmemiş ise, önceki tarifenin uygulanması gerekir. Yeni tarife Resmi Gazetede yayınlanıncaya kadar önceki tarife hükümleri uygulanacaktır. Nitekim daha önceki pek çok tarife de olduğu gibi, 21 Aralık 2011 tarihinde yürürlüğe girmiş olan tarife de, kendisinden sonra 29 Aralık 2012 tarihinde yayımlanıp yürürlüğe giren tarifenin yayın tarihine kadar ve bir yıldan fazla süre ile yürürlükte kalarak uygulanmıştır.

Avukatlık Kanunu tasarı taslağının 52. Maddesinde AAÜT’nin hazırlanması ve esaslarına dair düzenlemeler öngörülmektedir. Yürürlükteki Kanun düzenlemesinden farklı olarak taslak Avukatlık asgari ücretinin belirlenmesine ilişkin esas ve usullerin Türkiye Barolar Birliği tarafından çıkartılacak yönetmelikte düzenleneceğini öngörmekte ve tarifenin hazırlanması sonrasındaki süreci muhafaza etmektedir. Buna göre Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulu, bir yönetmelik ve buna uygun olarak da bir asgari ücret tarifesi hazırlayacaktır. Hazırlanan tarife Adalet Bakanlığına gönderilecek. Adalet Bakanlığına ulaştığı tarihten itibaren bir ay içinde Bakanlıkça karar verilmediği veya tarife onaylandığı takdirde kesinleşecektir. Adalet Bakanlığınca uygun bulunmayan tarife, bir daha görüşülmek üzere, gösterilen gerekçesiyle birlikte, Türkiye Barolar Birliğine geri gönderilecektir. Geri gönderilen bu tarife, Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulunca üçte iki çoğunlukla aynen kabul edildiği takdirde onaylanmış, aksi halde onaylanmamış sayılacaktır. Adalet Bakanlığının uygun bulmayıp bir daha görüşülmek üzere geri göndermesi üzerine Türkiye Barolar Birliğince verilen kararlara karşı Adalet Bakanlığının, idari yargı merciine başvurabilmesi öngörülmektedir.

Avukatlık Kanunu tasarı taslağının 52. maddesinde ayrıca tarifenin genel hükümlerine dair düzenlemeler de yer almaktadır.