3. AB VE TÜRK YE’DE SOSYAL TRANSFERLER
3.2. Türkiye’de Sosyal Transferler
3.2.3. Türkiye’deki sosyal yard m sistemine detayl bir bak
Türkiye’de amac yoksullu u azaltmak olan ve AB’de gelire ba l transferler olarak adland r lan transfer türleri özellikle sosyal yard mlar kapsam ndaki transferlerdir. Muhtaçl k kriterine ba l oldu undan, sosyal yard mlar, yoksullar için daha büyük bir önem ta maktad r. Bu kapsamda, bir önceki bölümde sosyal harcama kalemleri say l rken de inilen primsiz sistem kapsam ndaki sosyal yard m niteli indeki transfer türlerine, bu bölümde daha detayl de inilecektir.
28 AB-25 için olan tutarda idari harcamalar yoktur. 4dari harcamalar da dahil etti imizde sosyal harcama tutar
Sosyal yard mlar, ülkemizde de i ik kurum ve kurulu lar taraf ndan ayni ve nakdi olarak uygulanmaktad r. Baz sosyal yard m programlar için bir muhtaçl k kriteri söz konusu iken, baz lar için muhtaçl k kriteri yoktur. Ülkemizde ba l ca sosyal yard m programlar a a da s ralanan kurulu lar taraf ndan uygulanmaktad r:
a. T.C. Emekli Sand (SGK - 2022 say l Kanun uyar nca yap lan ödemeler) b. SHÇEK (Ayni ve nakdi yard mlar)
c. Vak flar Genel Müdürlü ü (Muhtaç ayl klar , imaret hizmetleri, tedavi hizmetleri, burslar)
d. Sa l k Bakanl (Ye il Kart uygulamas ) e. SYDGM
Ayr ca MEB, yerel yönetimler ve sivil toplum kurulu lar taraf ndan da sosyal yard m uygulamalar gerçekle tirilmektedir.
a. T.C. Emekli Sand $ (SGK - 2022 say l Kanun uyar nca yap lan ödemeler): Emekli Sand , 01.07.1976 tarihli 2022 say l "65 Ya n Doldurmu
Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatanda lar na Ayl k Ba lanmas Hakk nda Kanun" un uygulay c kurulu udur. 2022 Say l Kanuna göre, muhtaç olmak ko ulu ile, 65 ya n doldurmu ya l lar ile 18 ya ndan büyük özürlüler ve kanunen bakmakla yükümlü oldu u 18 ya n tamamlamam özürlü yak n bulunan Türk Vatanda lar na ayl k ba lanmaktad r.
65 Ya n Doldurmu Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatanda lar ile Özürlü ve Muhtaç Türk Vatanda lar na Ayl k Ba lanmas Hakk ndaki Yönetmeli e29 göre, 2022 say l Kanun gere ince ba lanan ayl ktan daha az geliri olanlar muhtaç say lmaktad r. Bu Kanun kapsam ndaki yard mdan yararlanabilmek için, Kanunda a a daki artlar aranmaktad r.
• 65 ya n doldurmu olmak,
• Kendisine kanunen bakmakla mükellef kimsesi bulunmamak,
• Sosyal güvenlik kurulu lar n n herhangi birisinden her ne ad alt nda olursa olsun bir gelir veya ayl k hakk ndan yararlanmamak,
• Nafaka ba lanmam veya ba lanmas mümkün olmamak,
• Mahkeme karar yla veya do rudan do ruya kanunla ba lanm herhangi bir devaml gelire sahip bulunmamak,
• Muhtaçl n il veya ilçe idare heyetlerinden alacaklar belgelerle kan tlam olmak,
• Türk vatanda olmak.
Bunun yan s ra, 2022 say l Kanunda 5378 say l “Özürlüler ve Baz Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde De i iklik Yap lmas Hakk nda Kanun” ile yap lan de i iklik sonucunda;
• 65 ya n doldurmam olmakla birlikte; 18 ya n dolduran ve kanunen bakmakla mükellef kimsesi bulunmayan ve ba kas n n yard m olmaks z n hayat n devam ettiremeyecek ekilde özürlü olduklar n tam te ekküllü hastanelerden alacaklar sa l k kurulu raporu ile kan tlayanlar n,
• 65 ya n doldurmam olmakla birlikte; 18 ya n dolduran ve kanunen bakmakla mükellef kimsesi bulunmayan ve herhangi bir i e yerle tirilememi olan özürlülerin,
• Bak m ili kisi fiilen gerçekle mek kayd yla, kanunen bakmakla yükümlü oldu u 18 ya n tamamlamam özürlü yak n bulunanlar n,
ayl klar 1 A ustos 2005 tarihinden itibaren yükseltilmi tir. Kanunda, çal ma güçlerini yüzde 40 ile yüzde 69 aras nda kaybedenler "özürlü", çal ma güçlerini yüzde 70 ve üzerinde kaybedenler ise "ba kas n n yard m olmaks z n hayat n devam ettiremeyecek ekilde özürlü" olarak tan mlanmaktad r. Buna göre, ki i ba na ayl k tutarlar , özürlüler için ve kanunen bakmakla yükümlü oldu u 18 ya n tamamlamam özürlü yak n olanlar için 2, ba kas n n yard m olmaks z n hayat n devam ettiremeyecek ekilde özürlü olanlar için ise 3 kat na ç kar lm t r30.
30 2006 y l Eylül ay na kadar yüzde 70 ve üzeri özür derecesine sahip olanlar için ayl klar , yüzde 40-
Tablo 3.2.2022 Say l Kanun’a Göre Yap lan Ödemeler ve KiCi Say s
YaCl (%40 ila %69 arasÖzürlü özür derecesi olanlar)
Özürlü
(%70 ve üzeri özür derecesi olanlar) Y llar Ayl k tutar
(YTL) say sKiCi Ayl k tutar (YTL) say sKiCi Ayl k tutar (YTL) say sKiCi
Toplam kiCi say s 2002 24,49 746.468 24,49 193.780 24,49 68.598 1.008.846 2003 51,45 770.204 51,45 204.332 51,45 72.805 1.047.341 2004 57,92 792.046 57,92 79.811 57,92 220.600 1.092.457 2005 64,48 938.677 128,96 84.072 193,44 243.519 1.266.268 2006 69,35 927.077 138,70 82.891 208,05 233.910 1.243.878 2007* 76,63 903.283 153,26 92.904 229,89 247.987 1.244.174
Kaynak : T.C. Emekli Sand
*: Ayl k tutarlar Temmuz 2007 itibar yla.
Tablo 3.2’den görülece i üzere, 2022 say l Kanun gere ince yap lan bu yard m türünden, toplamda 1 milyondan fazla ki i yararlanmaktad r. Özürlülere yap lan ayl k ödemeler 2005 y l ndan bu yana art göstermekle birlikte, ya l lara yap lan ödemeler oldukça dü ük bir seviyededir. Nitekim, söz konusu ayl k, TÜ4K taraf ndan yay nlanan bir ki ilik hanenin g da ve g da d harcamalar n içeren yoksulluk s n r n n alt ndad r.
b. SHÇEK (Ayni ve nakdi yard mlar): SHÇEK, 28.09.1986 tarih ve 19235
say l Resmi Gazete’de yay mlanan “Ayni Nakdi Yard m Yönetmeli i” hükümleri çerçevesinde sosyal yard m yapmaktad r. Söz konusu yönetmeli e göre, yard mlardan yararlanabilecek olanlar;
• Korunma kararl kurulu ta bak lan çocuklardan ailesi yan nda bak labilecek olanlar,
• Korunma kararl s rada bekleyen çocuklar,
• Hakk nda korunma karar al nmak talebiyle ba vuruda bulunulup, korunma karar al nmaks z n ekonomik destek ile ailesi yan nda bak labilecek durumda olan çocuklar,
ve üzeri özür derecesine sahip olanlar için ayl klar 3 kat olarak ödenmeye ba lanm ve 2 kat olarak ödendi i dönemlere ait farklar da verilmi tir.
• Do al afetler nedeniyle ekonomik yoksunluk içine dü mü olan aileler veya yak nlar n kaybederek kimsesiz ve korunmas z kalm ki iler,
• Ola anüstü bir felaket, hastal k veya kaza geçirerek belirli bir süre kendisinin ve geçindirmekle yükümlü bulundu u aile fertlerinin temel ihtiyaçlar n kar layamayacak durumda olanlar ile hayati tehlike arz eden ve ameliyat gerektiren durumlarla kar la an ki iler,
• Korunma karar olup da ya s n rlar n tamamlamalar nedeniyle yeti tirme yurtlar ndan ayr lan çocuklar,
• Korunma karar olmamakla birlikte e itimine devam edemeyecek durumda olan ilk ve orta ö retim ö rencileridir.
Yap lan yard mlarda, korunmaya muhtaç çocu a, muhtaç özürlü ve ya l ya, öncelik tan n r. Yap lan ayni ve nakdi yard mlarda, yard mdan yararlanacak ki inin ya ad bölgenin sosyo-ekonomik özellikleri göz önünde bulundurulur. Yard mlar geçici nitelikte olabilece i gibi, 1 y l ve daha uzun süreli de olabilir. Ayni ve nakdi yard m hizmetlerinin yürütülmesinde görevli sosyal hizmet uzmanlar veya ihtiyaçlar do rultusunda görevlendirilecek sosyal hizmet kurulu lar bünyesindeki çal anlar taraf ndan, ki ilerin aile ve çevre artlar ile sosyal ve ekonomik durumlar n kapsayan bir inceleme yap l r ve sosyal inceleme raporu düzenlenir. Yönetmeli e göre, yap lacak yard m n türü ve miktar haz rlanan sosyal inceleme raporu sonucunda belirlenir.
Nakdi sosyal yard m miktar , en yüksek devlet memuru ayl n n (ek gösterge dahil) yüzde 40' kadard r. Bu miktar, 2002 y l nda ayl k 59,8 YTL iken, 2005 y l nda 128,9 YTL’ye, 2006 y l nda ise 166,1 YTL’ye yükselmi tir. 2007 y l A ustos ay itibar yla ayl k miktar 183,73 YTL'dir.
Tablo 3.3. SHÇEK’in Ayni-Nakdi Yard mlar ndan Yararlanan KiCi Say s ve Ayl k Ödeme Tutar
Y llar Yararlanan KiCi Say s Toplam Ödeme (YTL)
2002 24.257 5.233.236 2003 13.253 9.910.000 2004 19.707 11.484.000 2005 19.735 15.980.800 2006 27.319 41.000.000 2007 28.681 48.255.000 Kaynak: SHÇEK
a. Vak flar Genel Müdürlü$ü (Muhtaç ayl klar , imaret hizmetleri, tedavi hizmetleri, burslar): 227 say l Kanun Hükmünde Kararname ile Vak flar Genel
Müdürlü üne sosyal yard m ve sosyal hizmetlerde bulunma görevi verilmi tir. Bu görev, Muhtaç Ayl ve Vak f 4maret Yönetmeli i hükümleri arac l yla yerine getirilmektedir. Bu kapsamda, Vak flar Genel Müdürlü ü muhtaç durumda bulunanlar ile özürlülere ayl k ba lamakta, imaret hizmeti vermekte, muhtaç hastalar n tedavi giderlerini kar lamakta, muhtaç ö rencilere burs vermekte veya herhangi bir sebeple zor durumda kalanlara sosyal yard m yapmaktad r. Söz konusu yönetmeli e göre, ayl k ba lanacak ve imaret hizmetlerinden yararlanacak olanlar;
• sosyal güvenlik kurum ve kurulu lar n n herhangi birisinden her ne isim alt nda olursa olsun bir gelir veya ayl k hakk ndan yararlanmayan,
• mahkeme karar ile veya do rudan do ruya kanunla bak ma al nmayan veya herhangi bir gelire sahip olmayan,
• nafaka ba lanmayan veya ba lanma ihtimali bulunmayan,
• menkul ve gayrimenkul mal mevcut olmayan veya olupta bunlardan elde edece i y ll k gelirleri toplam n n ayl k ortalamas bu Yönetmelikle ba lanacak ayl k miktar n geçmeyen,
• ba kas n n yard m olmaks z n hayat n devam ettiremeyecek ekilde sakat, âma ve i siz bulunanlar (çal ma gücünü yüzde 40' n üzerinde kaybeden),
• annesi, babas veya annesi ya da babas olmayan muhtaç çocuklard r.
Ayl k miktar , 657 say l Devlet Memurlar Kanununda belirtilen ve memur taban ayl klar na uygulanan taban ayl katsay s n n 400 gösterge rakam ile
çarp m ndan elde edilecek miktard r. Ayl k ba lanacak muhtaç özürlü ile yetim say s her y l Maliye Bakanl n n görü ü al narak, Vak flar Genel Müdürlü ünce belirlenmektedir. 2002 y l nda muhtaç özürlü ve muhtaç yetim ki ilerin her birine ayl k olarak 115,3 YTL verilirken, 2007 y l itibar yla söz konusu ayl k 239,2 YTL’ye yükseltilmi tir.
Tablo 3.4.Vak flar Genel Müdürlü$ü Taraf ndan Yap lan Sosyal Yard mlar Muhtaç ayl $ maret hizmeti Fakir tedavi hizmeti Muhtaç ö$renci burslar
Y llar KiCi say s Toplam tutar (Bin YTL) KiCi say s Toplam tutar (Bin YTL) KiCi say s Toplam tutar (Bin YTL) KiCi say s Toplam tutar (Bin YTL) Topl. kiCi say s 2002 1.054 1.459 20.285 5.183 6.246 377 - - 27.585 2003 1.215 2.305 25.965 14.373 9.789 542 - - 36.969 2004 1.607 3.510 50.705 44.536 6.272 371 - - 58.584 2005 2.557 6.392 51.705 54.071 5.128 304 - - 59.390 2006 3.642 7.770 155.455 61.352 4.313 568 3.000 351 166.410 2007 4.287 11.617 149.030 98.261 6.020 568 10.000 2.002 169.337 Kaynak: Vak flar Genel Müdürlü ü
b. Sa$l k Bakanl $ (YeCil Kart uygulamas ): Sa l k Bakanl taraf ndan 3816
say l “Ödeme Gücü Olmayan Vatanda lar n Tedavi Giderlerinin Ye il Kart Verilerek Devlet Taraf ndan Kar lanmas Hakk nda Kanun” uyar nca, muhtaç vatanda lara sa l k yard mlar yap lmaktad r. 3816 say l Kanun, hiç bir sosyal güvenlik kurumunun güvencesi alt nda olmayan ve sa l k hizmetleri giderlerini kar layacak durumda bulunmayan Türk vatanda lar n n bu giderlerinin Genel Sa l k Sigortas uygulamas na geçilinceye kadar Devlet taraf ndan kar lanmas amac n ta maktad r.
Ye il karttan yararlanabilecek ki iler;
• hiçbir sosyal güvenlik kurumunun güvencesi alt nda bulunmayan,
• 3816 say l Kanunun öngördü ü usul ve esaslar çerçevesinde belirlenecek ayl k geliri veya aile içindeki gelir pay (hane gelirinin hanede ya ayan ki i say s na bölünmesi suretiyle elde edilen gelir) 4857 say l 4 Kanununa göre belirlenen asgari ücretin vergi ve sosyal sigorta primi d ndaki miktar n n 1/3'ünden az olan,
• Türkiye'de ikamet eden Türk vatanda lar d r.
Ye il kart uygulamas çerçevesinde sa l k hizmetlerinden yararlanmak isteyen ki ilerin talepleri illerde 4l 4dare Kurulu, ilçelerde 4lçe 4dare Kurulu taraf ndan karara ba lanmaktad r. 4l idare kurulu, vali yard mc s n n ba kanl nda, defterdar, milli e itim, sa l k, tar m ve bay nd rl k müdürlerinden; ilçe idare kurulu ise kaymakam ba kanl nda ayn birimlerin ilçe te kilat temsilcilerinden olu maktad r.
Ye il kart uygulamas kapsam nda yap lan toplam harcama miktar , tüm sosyal yard m programlar içinde en fazla olan d r. 2002 y l nda ye il kart kapsam nda yap lan harcama 160 milyon YTL iken, bu tutar 2006 y l nda 2.908 milyon YTL’ye yükselmi tir.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sa l k Sigortas Kanunun yürürlü e girmesi (1 Haziran 2008) ile birlikte, Ye il Kart uygulamas kapsam ndaki ki iler genel sa l k sigortal s olarak kabul edilecek ve bu ki ilere sa lanan sa l k yard mlar yine devlet taraf ndan kar lanacakt r.
c. SYDGM: SYDGM, 1986 y l nda 3294 say l Kanunla kurulan SYDTF’nin
yürütücü organ d r. SYDTF’nin kurulu amac ; yoksulluk içinde ve muhtaç durumda bulunan vatanda lara yard m etmek, sosyal adaleti peki tirici önlemler alarak, gelir da l m n n iyile tirilmesine katk sa lamak, sosyal yard mla ma ve dayan may te vik etmektir. Fon’un yürütme organ niteli inde olan SYDTF Genel Sekreterli i 5263 say l Kanun ile SYDGM’ye dönü türülmü tür. SYDGM yard m faaliyetlerini, 3294 say l Kanunla, bütün il ve ilçelerde kurulan Sosyal Yard mla ma ve Dayan ma Vak flar (SYDV) arac l yla yürütmektedir. Mu anda 81 il ve 850 ilçemizde 931 adet vak f vard r.
3294 say l Kanunun hedef kitlesindekiler;
• Yoksulluk içinde ve muhtaç durumda bulunan,
• Kanunla kurulu sosyal güvenlik kurulu lar na ba l olmayan ve bu kurulu lardan ayl k ve geliri olmayan,
• Geçici olarak küçük bir yard m veya e itim ve ö retim olana sa lanmas halinde topluma yararl hale getirilecek, üretken duruma geçirilebilecek ki ilerdir.
SYDGM’nin ba l ca faaliyetleri a a da s ralanmaktad r.
• Periyodik yard mlar: Periyodik yard mlar, SYDV’lerin cari harcamalar ile ekonomik ve sosyal yoksunluk içinde bulunan vatanda lar m z n temel ihtiyaçlar n n mahallinde kar lanmas na yönelik çe itli sosyal yard mlar n yap lmas amac yla, il ve ilçe SYDV’lere periyodik olarak SYDTF’den her ay aktar lan kaynakt r.
• Sa l k yard mlar : Sa l k yard mlar kapsam nda, ye il kartl ve ye il kart olmayan ödeme güçlü ü içindeki vatanda lara yönelik olarak “Sa l k Destek Programlar ” ile Martl Nakit Transferi kapsam nda okul öncesi çocuklar n düzenli sa l k kontrollerine götüremeyen ailelerin ya da düzenli sa l k kontrollerini yapt ramayan anne adaylar n n ekonomik yönden desteklenmesi gibi faaliyetler yürütülmektedir.
• E itim yard mlar : E itim yard mlar , her e itim ve ö retim y l n n ba lang c nda ilkö retim ve ortaö retimde okuyan dar gelirli aile çocuklar n n k rtasiye, önlük gibi temel ihtiyaçlar n n kar lanmas için SYDTF’den gönderilen kayna , 8 y ll k temel e itim kapsam nda yer alan ta mal e itim uygulamas nda okullar n bulundu u merkezlere ta nan yoksul ö rencilere ö le yeme i verilmesini, özürlü ö rencilerin ücretsiz ta nmas n , ö renci yurdu i letme giderini ve okul ça ndaki çocuklar n okula devam etmeleri art na ba l olarak verilen artl nakit transferi programlar n içermektedir.
• Proje destekleri: Bu kapsamda, ilgili di er kamu kurulu lar ile i birli i halinde gelir getirici ve istihdam yarat c projelere destek verilmektedir. Bunlar aras nda, k rsal alanda sosyal destek projesi, sertifikal tar m i çileri projesi, bili im ç raklar projesi ve yoksullar için gelir getirici küçük ölçekli projeler gibi farkl alanlarda proje çal malar yer almaktad r.
• Çe itli sosyal yard mlar: SYDTF bütçesinden, gereksinimi olanlara, do al afet, terör, yang n, bayram vb. gibi özel durumlara özgü yard mlar da yap lmaktad r. Bunlar n ba nda gereksinimi olan ailelere bedelsiz olarak verilen kömür yard mlar gelmektedir.
Tablo 3.5.SYDTF’nin Harcamalar 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Tutar (Bin YTL) Yüzde Tutar (Bin YTL) Yüzde Tutar (Bin YTL) Yüzde
Tutar (Bin YTL) Yüzde Tutar (Bin YTL) Yüzde Tutar (Bin YTL) Yüzde Periyodik yard mlar 96.613 10,8 108.964 16,7 158.617 11,8 194.053 14,9 221.602 15,9 295.112 20,9 Sa l k yard mlar 158.692 17,8 251.632 38,6 499.607 37,1 141.486 10,8 9.879 0,7 6.414 0,5 E itim yard mlar 208.911 23,4 219.963 33,7 410.098 30,4 438.737 33,6 476.191 34,1 472.064 33,4 Proje destekleri 11.703 1,3 9.254 1,4 87.709 6,5 113.625 8,7 88.769 6,4 153.623 10,9 Di er sosyal yard mlar 129.676 14,5 46.877 7,2 63.714 4,7 99.130 7,6 160.285 11,5 149.259 10,6 SRAP harcamalar* 3.313 0,4 8.162 1,3 121.581 9,0 316.880 24,3 436.925 31,3 328.435 23,2 Di er giderler 283.287 31,8 7.138 1,1 6.520 0,5 484 0,0 1.049 0,1 8.850 0,6 TOPLAM 892.195 100,0 651.990 100,0 1.347.846 100,0 1.304.395 100,0 1.394.700 100,0 1.413.757 100,0 Kaynak: SYDGM
*: Sosyal Riski Azaltma Projesi kapsam ndaki Türkiye katk s ve MNT uygulamas n n finansman nda ortak olunan bölümü içermektedir.
SYDGM, Sa l k Bakanl ’ndan sonra en fazla sosyal yard m harcamas yapan kurumdur. SYDTF bütçesinden en büyük pay, e itim yard mlar na ayr lmaktad r. 2005 y l ndan önce ye il kartl hastalar n ayaktan tedavi giderleri SYDTF bütçesinden kar land için, sa l k harcamalar da toplam SYDTF harcamalar içinde önemli bir orana sahipti. Ancak, 2005 y l nda ye il kartl hastalar n ayaktan tedavi giderlerinin de Sa l k Bakanl taraf ndan kar lanmaya ba lanmas üzerine, SYDTF bütçesinden sa l k harcamalar na ayr lan oran azalm t r.
Bir i te çal mayan, dü ük ücretle kay td çal an kesimler veya prim ödeme gücüne sahip olmayanlar sosyal sigorta sistemi içinde yer alamamakta, bu kesimlerin sosyal yard m sistemi arac l yla desteklenme ihtiyac ortaya ç kmaktad r. Türkiye için sosyal yard m kurulu lar taraf ndan yap lan toplam sosyal yard m harcamalar , 2002 y l nda GSY4H’n n yüzde 0,5’i iken, 2006 y l nda yüzde 0,99’a yükselmi tir (DPT, 2007b: 230-231). Ancak, sosyal yard mlara ayr lan kayna n artmas na ve bu alanda yeni bir tak m düzenlemeler yap lmas na kar n, sosyal yard m sistemi sosyal güvenlik sisteminin bo luklar n tam olarak dolduramamakta, ortak kriter ve
standartlardan yoksun da n k bir yap arz etmektedir. Bu da n k yap n n yan s ra, sosyal yard m i levini yerine getiren kurum ve kurulu lar aras nda koordinasyon ve i birli i eksikli i de bulunmaktad r. Bütün bunlar, sosyal yard mlar n etkinli ini dü ürmekte, gerçek ihtiyaç sahiplerine ula mas n zorla t rmaktad r.
Tablo 3.6. Türkiye’deki Sosyal Yard m Programlar ndaki Muhtaçl k Kriterleri Yard m yapan kuruluC ve yard m türü Muhtaçl k kriteri
T.C. Emekli Sand -SGK (2022 say l Kanun uyar nca yap lan ödemeler)
Her y l genellikle Bütçe Kanunu ile belirlenen gösterge rakam n n (2008 y l Ocak ay itibar yla 1.600) Devlet memurlar n n ayl klar na uygulanan katsay ile çarp lmas sonucu bulunacak tutardan daha az gelire sahip olmak.
SHÇEK (Ayni ve nakdi yard mlar)
Belirli bir muhtaçl k kriteri yoktur. Ki ilerin aile ve çevre artlar ile sosyal ve ekonomik durumlar n kapsayan sosyal inceleme raporu sonucu yard m n türü ve miktar belirlenir.
Vak flar Genel Müdürlü ü (Muhtaç ayl klar , imaret hizmetleri, tedavi hizmetleri, burslar)
657 say l Devlet Memurlar Kanununda belirtilen ve memur taban ayl klar na uygulanan taban ayl katsay s n n 400 gösterge rakam ile çarp m ndan elde edilecek miktardan daha az geliri olanlar.
Sa l k Bakanl (Ye il Kart uygulamas )
3816 say l Kanunun öngördü ü usul ve esaslar çerçevesinde belirlenecek ayl k geliri veya aile içindeki gelir pay (hane gelirinin hanede ya ayan ki i say s na bölünmesi suretiyle elde edilen gelir) 4857 say l 4 Kanununa göre belirlenen asgari ücretin vergi ve sosyal sigorta primi d ndaki miktar n n 1/3'ünden az olan.
SYDGM
Belirli bir kriter bulunmamaktad r. Ba vuru sahibinin sosyal incelemesi sonucu muhtaç olup olmad na ve yap lacak yard m türüne karar verilmektedir.