‹flçi Sendikac›l›¤›ndaki Geliflmeler
1970’li y›llar›n sonuna do¤ru yaflanan ekonomik ve siyasal t›kan›klar, 1980 y›l›n›n bafl›nda al›nan 24 Ocak kararlar› ve 12 Eylül tarihinde gerçekleflen askerî müdaha-le imüdaha-le afl›lmaya çal›fl›lm›fl; Millî Güvenlik Konseyi yasama ve yürütme organ› olarak faaliyet göstermeye bafllam›flt›r. 1980-1983 y›llar› aras›nda Türk endüstri iliflkileri aç›s›ndan bir ara dönemden geçilmifltir. Bu dönemde Türk-‹fl d›fl›ndaki tüm iflçi konfederasyonlar›n›n faaliyetleri durdurulmufl, bütün tafl›n›r ve tafl›nmaz mallar› ve evraklar› denetim alt›na al›nm›fl, baz› sendika yöneticileri için davalar aç›lm›fl; grev ve lokavt yasaklanm›fl; ç›kar›lan 2364 say›l› Kanun’la yap›lm›fl bulunan toplu ifl söz-leflmelerini yenileme ve toplu ifl sözleflmesi hükümlerinin yorumundan do¤an uyuflmazl›klar›n çözümü görevi Yüksek Hakem Kuruluna verilmifltir.
12 Eylül 1980 askerî müdahalesiyle birlikte tüm iflçi konfederasyonlar›n›n faaliyetleri durdurulurken Türk-‹fl’in bu dönemde kapat›lmamas›n›n veya faaliyetlerinin durdurulma-mas›n›n arkas›nda hangi nedenler yatmaktad›r?
Sendikal faaliyetlerin s›n›rland›¤› ve grev-lokavt›n yasakland›¤› ara dönemden sonra kabul edilen 1982 Anayasas›, 1983 y›l›nda ç›kar›lan 2821 say›l› Sendikalar Kanunu ve 2822 say›l› Toplu ‹fl Sözleflmesi Grev ve Lokavt Kanunu ile birlikte Türk endüstri iliflkilerinde ve sendikac›l›k hayat›nda yeni bir döneme girilmifltir. 1961 Anayasas› ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda 1982 Anayasas›, âdeta bir kanun gibi ayr›nt›l› dü-zenlemeler getiren, klasik özgürlüklere aç›k, ancak bu özgürlüklerin kötüye kulla-n›lmas›na izin vermeyen bir anayasad›r (Tokol, 1997, s.168). Anayasa’n›n Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler bafll›¤›n› tafl›yan Üçüncü Bölümü’nde çal›flma özgür-lü¤ü, sendikal haklar, grev hakk› ve lokavt, sosyal güvenlik hakk› gibi endüstri ilifl-kileriyle ilgili ayr›nt›l› düzenlemeler yer almaktad›r.
2821 say›l› Sendikalar Kanunu’nda sendikalar› s›n›rlay›c› çeflitli hükümler bu-lunmaktad›r. Bu s›n›rlamalar›n en önemlisi örgütlenme modellerine iliflkin ola-n›d›r. 2821 say›l› Kanun uyar›nca sendikalar, yaln›zca iflkolu esas›na göre ve Türkiye çap›nda faaliyette bulunmak amac›yla kurulabilmekte meslek ve iflyeri esas›na göre sendika kurulamamaktad›r. Kanun, üst örgütlenme modellerinden ise yaln›zca konfederasyonlara izin vermektedir. Bu s›n›rlamalarla parçalanm›fl bir sendikal yap›n›n önüne geçilerek, güçlü sendikac›l›¤a ulafl›lmas› amaçlan-maktad›r. 2821 say›l› Kanun, iflçilerin ayn› anda ve ayn› iflkolunda birden fazla sendikaya üye olmalar›n› engellemekte üyeli¤in ve üyelikten ayr›lman›n noter onay›yla yap›lmas›n› hükme ba¤lamaktad›r. Bu düzenlemelerle birlikte, daha önceki dönemde yapay olarak yüksek olan sendika ve üye say›s›nda önemli bir düflüfl yaflanm›flt›r.
173
7. Ünite - Türkiye’de Sendikac›l›k
S O R U D ‹ K K A T SIRA S‹ZDE
DÜfiÜNEL‹M
SIRA S‹ZDE
S O R U
DÜfiÜNEL‹M
D ‹ K K A T
SIRA S‹ZDE SIRA S‹ZDE
AMAÇLARIMIZ
AMAÇLARIMIZ
N N
K ‹ T A P
T E L E V ‹ Z Y O N
K ‹ T A P
T E L E V ‹ Z Y O N
‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T
S O R U
D ‹ K K A T SIRA S‹ZDE
DÜfiÜNEL‹M
SIRA S‹ZDE
S O R U
DÜfiÜNEL‹M
D ‹ K K A T
SIRA S‹ZDE SIRA S‹ZDE
AMAÇLARIMIZ
AMAÇLARIMIZ
N N
K ‹ T A P
T E L E V ‹ Z Y O N
K ‹ T A P
T E L E V ‹ Z Y O N
‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T
3
Türkiye’de 1982 Anayasas›, 2821 ve 2822 say›l›
kanunlarla birlikte sendikal haklar önemli ölçüde s›n›rland›r›lm›flt›r.
1982 Anayasas›’nda yer alan “Ayn› zamanda ve ayn› iflkolunda birden fazla sendikaya üye olunamaz” (md. 51/IV) hükmü 12 Eylül 2010 tarihinde yap›lan referandumla birlikte kal-d›r›lm›flt›r. Ancak Anayasa’daki bu de¤iflikli¤in paralelinde 2821 say›l› Sendikalar Kanu-nu’nun ilgili maddesinde (md. 22/I) henüz bir de¤ifliklik yap›lmam›flt›r.
2822 say›l› Kanun ise yaln›zca iflyeri düzeyinde toplu ifl sözleflmesi yap›labilme-sini, toplu sözleflme yetkisini elde edebilmek için sendikalar›n kurulu bulundu¤u iflkolunda çal›flan iflçilerin en az %10’una ve sözleflme yapaca¤› iflyerinde çal›flan iflçilerin yar›dan fazlas›na sahip olmas› gerekti¤ini düzenlemektedir. Ayr›ca bu Ka-nun yaln›zca ç›kar grevini yasal grev olarak tan›makta, toplu ifl uyuflmazl›klar›n›n öncelikle arabuluculuk yolu ile çözümlenmesini, bu yolun baflar›s›zl›kla sonuçlan-mas› durumunda grev-lokavt yoluna baflvurulsonuçlan-mas›n› öngören düzenlemeler getir-mektedir. 275 say›l› Kanun döneminde oldu¤u gibi, grev-lokavt›n yasak oldu¤u ifl-ler ve durumlarda ise uyuflmazl›klar zorunlu tahkim kurumu olan Yüksek Hakem Kurulu taraf›ndan çözümlenmektedir.
1982 Anayasas›’nda yer alan “Ayn› iflyerinde, ayn› dönem için, birden fazla toplu ifl sözleflme-si yap›lamaz ve uygulanamaz” (md. 53/V) hükmü ve “Siyasözleflme-si amaçl› grev ve lokavt, dayan›flma grev ve lokavt›, genel grev ve lokavt, iflyeri iflgali, verim düflürme ve di¤er direnifller yap›la-maz” hükmü 12 Eylül 2010 tarihinde yap›lan referandumla birlikte kald›r›lm›flt›r. Ancak Anayasa’daki bu de¤ifliklerin paralelinde 2822 say›l› Toplu ‹fl Sözleflmesi Grev ve Lokavt Ka-nunu’nun ilgili maddelerinde (md.3/son ve md. 25/III) henüz bir de¤ifliklik yap›lmam›flt›r.
Y›llar Sendika Say›s›
Üye Say›s›
Konfederasyon
Say›s› Y›llar Sendika Say›s›
Üye Say›s›
Konfederasyon Say›s›
1984 138 1.427.271 3 1997 110 2.774.622 4
1985 99 1.828.471 3 1998 112 2.923.546 4
1986 97 1.953.892 3 1999 107 3.037.172 4
1987 91 2.044.797 3 2000 106 2.468.591 4
1988 80 2.227.029 3 2001 104 2.609.672 4
1989 82 1.834.969 3 2002 99 2.680.966 4
1990 81 1.997.564 3 2003 93 2.751.670 3
1991 98 2.130.811 4 2004 96 2.854.059 3
1992 106 2.254.271 3 2005 96 2.945.929 3
1993 116 2.485.681 3 2006 94 3.001.027 3
1994 118 2.644.417 4 2007 94 3.001.027 3
1995 109 2.667.014 4 2008 93 3.179.510 3
1996 114 2.708.784 4 2009 93 3.232.679 3
174 Sendikac›l›k
S O R U
D ‹ K K A T SIRA S‹ZDE
DÜfiÜNEL‹M
SIRA S‹ZDE
S O R U
DÜfiÜNEL‹M
D ‹ K K A T
SIRA S‹ZDE SIRA S‹ZDE
AMAÇLARIMIZ
AMAÇLARIMIZ
N N
K ‹ T A P
T E L E V ‹ Z Y O N
K ‹ T A P
T E L E V ‹ Z Y O N
‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T
S O R U
D ‹ K K A T SIRA S‹ZDE
DÜfiÜNEL‹M
SIRA S‹ZDE
S O R U
DÜfiÜNEL‹M
D ‹ K K A T
SIRA S‹ZDE SIRA S‹ZDE
AMAÇLARIMIZ
AMAÇLARIMIZ
N N
K ‹ T A P
T E L E V ‹ Z Y O N
K ‹ T A P
T E L E V ‹ Z Y O N
‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T
Kaynak: Tablo, Çal›flma ve Sosyal Güvenli¤i taraf›ndan Resmî Gazete’de Temmuz ay›nda yay›mlanan istatistikler derlenerek haz›rlanm›flt›r.
Tablo 7.3
1984-2010 Y›llar› Aras›nda ‹flçi Sendikalar›n›n ve Üst Kurulufllar›n›n Geliflimi
1980 öncesi döneme göre sendikalaflmaya iliflkin istatistiki veriler daha tutarl›
gözükmekle birlikte, sendikal› iflçi say›s›n› hâlâ tam olarak yans›tmamaktad›r. ‹sta-tistiklerin ilk düzenlenifli s›ras›nda birçok sendikan›n kendilerine üye olmayanlar›
listelerine almalar›, üyeliklerin noterden ve hiçbir denetimden geçirilmeden Ba-kanl›k kay›tlar›na ifllenmesi ve iflverenlerin yükümlülüklerini tam olarak yerine ge-tirmemeleri istatistiklerin gerçek üye say›lar›n› yans›tmalar›n› engellemifltir. Daha sonraki y›llarda ise iflsiz kalanlar›n sendikaya üyeliklerinin sürmesi, ayn› anda ay-n› iflkolunda birden fazla sendikaya üye olunmas›na ra¤men bunun tespit edileme-mesi, üyelikten çekilen iflçinin sendika üyeli¤inin belirli bir süre daha devam et-mesi, emekli olma ve ölüm hallerinin bildirilmemesi istatistiklerin gerçe¤i yans›t-mas›na engel olmufltur (Tokol, 1997, ss.268-269).
Türkiye’de sendikalaflma oranlar›na iliflkin tart›flmalara Çal›flma ‹liflkileri Tarihi kitab›n›-z›n “Çal›flma ‹liflkilerinde Esneklik ve Kurals›zlaflma: 1980-2010” ad›n› tafl›yan 8. Ünite-sinde yer verilmektedir.
Temmuz 2009 verilerine göre toplam 5.398.296 sigortal› iflçiden 3.232.679’u bir sendikaya üyedir ve sendikalaflma oran› % 59,88’dir. AB ortalamas›n›n (yaklafl›k
%30) oldukça üzerinde olan sendikalaflma oran›, toplam ifl gücü, toplam istihdam ve toplam ücretli veya maafll› çal›flanlar içindeki sendikal› iflçi say›s›na bak›ld›¤›n-da önemli ölçüde de¤iflmektedir. Ekim 2009 verilerine göre toplam ifl gücü 25.319.000, toplam istihdam 22.019.000 ve ücretli veya maafll› çal›flanlar ise 13.321.495’dir. Bu verilere göre hesapland›¤›nda sendikalaflma oranlar› s›ras›yla
%12,7, % 14,6 ve % 24,2’e düflmektedir. Türkiye’de toplam istihdam içinde ücretli veya maafll› çal›flanlar›n oran›n›n düflük olmas›; ücretli veya maafll› çal›flanlar›n ise memur, iflçi, kapsam d›fl› personel, sözleflmeli personel gibi parçalanm›fl bir yap›-dan oluflmas› nedeniyle gerçek sendikalaflma oran›, Çal›flma ve Sosyal Güvenlik Bakanl›¤› taraf›ndan tespit edilen orandan önemli ölçüde sapma göstermektedir.
Bu nedenle özellikle uluslararas› karfl›laflt›rmalarda Bakanl›k taraf›ndan yay›mla-nan istatistikler yan›lt›c› olabilmektedir.
Çal›flma hayat›yla ilgili güncel verilere ulaflmak için Çal›flma ve Sosyal Güvenlik
Bakanl›-¤›’n›n http://www.calisma.gov.tr adresine bakabilirsiniz.
Türk sendikac›l›¤›n›n tarihsel geliflim sürecine bak›ld›¤›nda, ilk ve önemli sen-dikal örgütlenmelerin kamu kesimindeki iflletmelerde bafllad›¤› görülmektedir.
Devletin iflveren rolü, 1980’li y›llardan itibaren izlenmeye bafllanan iktisat politika-lar› sonucunda azalmakla birlikte; günümüzde kamu kesimi sendikac›l›¤› önemini ve a¤›rl›¤›n› sürdürmektedir (Çetik ve Akkaya, 1999, ss.99-100). Bu nedenle Türki-ye’de sendikalaflma oran›, kamu sektöründe özel sektöre göre daha yüksektir. Ör-ne¤in Ocak 2008 itibar›yla sendikalaflma oran› kamu sektöründe % 180 iken, özel sektörde % 44,83’tür.
Türkiye’de kamu sektöründeki sendikalaflma oran›n›n % 100’ün üzerinde olmas›n› nas›l de¤erlendiriyorsunuz?
Türkiye’de sendikac›l›¤›n di¤er bir özelli¤i de kad›nlar›n sendikalaflma oran›n›n erkeklerin sendikalaflma oran›ndan daha düflük olmas›d›r. Ocak 2008 itibar›yla er-kek sendikal› iflçi say›s› 2.663.526 ve sendikalaflma oran› % 59,34 iken kad›n
sen-175
7. Ünite - Türkiye’de Sendikac›l›k
S O R U
SIRA S‹ZDE SIRA S‹ZDE
AMAÇLARIMIZ
Çal›flma ve Sosyal Güvenlik Bakanl›¤› taraf›ndan
SIRA S‹ZDE SIRA S‹ZDE
AMAÇLARIMIZ
SIRA S‹ZDE SIRA S‹ZDE
AMAÇLARIMIZ
dikal› iflçi say›s› 474.594 ve sendikalaflma oran› % 55,08’dir. Türkiye’de çal›flan ka-d›nlar›n yaklafl›k 3/4’ü ücretsiz aile iflçisi statüsünde oldu¤u için, toplam istihdam içinde sendikalaflabilecek kad›n say›s› oldukça azd›r. Ayr›ca ücretli çal›flan kad›n-lar›n büyük bir k›sm› da hiçbir sosyal güvencenin olmad›¤› enformel sektörde eve ifl alma vb. flekillerde çal›flmaktad›r. Sendikalaflabilecek kad›n iflçinin azl›¤›n›n ya-n› s›ra; iflverenlerin uygulad›klar› sendikas›zlaflt›rma politikalar›, sendikalar›n ka-muoyunda mavi yakal› erkek iflçilerin örgütü fleklinde hakim olan imajlar› ve bu imajlar›n› düzeltmeye yönelik hiçbir çaba göstermemeleri, sendikal örgütlenmeye zaten mesafeli olan kad›nlar› sendikalardan daha uzak kalmaya itmektedir (Çetik ve Akkaya, 1999, s.111). Ayr›ca Türkiye’de iflletmelerin büyüklü¤ü art›kça, sendi-kalaflma oran› da yükselmektedir. Ancak Türkiye’deki iflletmelerin, genellikle kü-çük ve orta ölçekli olduklar› göz önüne al›nd›¤›nda, sendikalaflman›n, son derece s›n›rl› olan iflyerlerinde yo¤unlaflt›¤›n› söylemek mümkündür.
Kamu Görevlileri (Memur) Sendikac›l›¤›ndaki Geliflmeler
1971 y›l›nda Anayasa’da yap›lan de¤ifliklikten itibaren 1995 y›l›na kadar Türkiye’de kamu görevlilerinin sendikal haklar› bulunmamaktayd›. 1995 y›l›nda Anayasa’n›n 53. maddesine bir f›kra eklenerek kamu görevlilerine örgütlenme ve toplu görüfl-me hakk› tan›nm›flt›r. Ancak bu f›kran›n uygulanmas›na iliflkin usulleri içeren Ka-mu Görevlileri Sendikalar› Kanunu 2001 y›l›nda ç›kart›lm›flt›r. Dolay›s›yla 1995 y›-l›ndan 2001 y›l›na kadar kurulan kamu görevlileri sendikalar›, yasal bir düzenleme-den yoksun olarak faaliyet göstermifltir. 4688 say›l› Kamu Görevlileri Sendikalar›
Kanunu ile kamu görevlilerinin hizmet kolu esas›na göre, Türkiye çap›nda faaliyet-te bulunmak üzere serbestçe sendika kurabilecekleri, kurulmufl sendikalara üye olabilecekleri ve idareyle amaçlar› do¤rultusunda toplu görüflme yapabilecekleri hükme ba¤lanm›flt›r. 12 Eylül 2010 tarihinde referandum sonucunda gerçekleflen Anayasa de¤iflikli¤ine kadar kamu görevlileri idareyle amaçlar› do¤rultusunda yal-n›zca toplu görüflme yapma hakk›na sahipken referandumla birlikte toplu pazarl›k hakk›na kavuflmufllard›r. Anayasa’daki bu de¤iflikli¤e paralel bir flekilde 4688 say›-l› Kanun’da 04.04.2012 tarihli Resmî Gazete’de yay›mlanan 6289 say›say›-l› Kanun’la
de-¤ifliklik yap›lm›fl, kanunun ad› Kamu Görevlileri Sendikalar› ve Toplu Sözleflme Kanunu olarak de¤ifltirilmifl ve kamu görevlilerine toplu pazarl›k hakk› verilmifltir.
Türkiye’de kamu görevlilerinin örgütlenme ve toplu pazarl›k düzenini fiekil 7.1.
yard›m› ile aç›klamak mümkündür.
Toplu görüflme hakk› ve toplu pazarl›k hakk› aras›nda nas›l bir fark vard›r?
Kamu görevlileri, 4688 say›l› Kanun’da belirtilen 11 hizmet kolunda örgütlene-bilmektedir. ‹flçi sendikalar›nda oldu¤u gibi kamu görevlileri sendikalar› da üst ku-rulufl olarak yaln›zca konfederasyon kurabilmektedir. Son rakam› tek olan y›llarda A¤ustos’un ilk ifl günü bafllayan toplu görüflmelere kamu görevlilerini temsilen Ka-mu Görevlileri Sendikalar› Heyeti kat›l›rken ‹dareyi temsilen KaKa-mu ‹flveren Heyeti kat›lmaktad›r. Toplu görüflme A¤ustos’un son ifl günü sona ermektedir. Toplu gö-rüflmeler anlaflma ile sonuçlan›rsa taraflarca toplu ifl sözleflmesi imzalanmakta ve sözleflme, Resmî Gazete’de yay›mlanarak yürürlü¤e girmektedir. Ancak toplu gö-rüflmeler uyuflmazl›kla sonuçland›¤›nda uyuflmazl›k, a¤›rl›kl› olarak hükümet tara-f›ndan belirlenen üyelerden oluflan Kamu Görevlileri Hakem Kurulu taratara-f›ndan çö-zümlenmektedir. Hakem Kurulunun vermifl oldu¤u karar ba¤lay›c›d›r ve toplu ifl sözleflmesi hükmü niteli¤i tafl›maktad›r. Bu karar, Resmî Gazete’de yay›mlanarak
176 Sendikac›l›k
Türkiye’de erkeklerin sendikalaflma oran›, kad›nlar›n sendikalaflma oran›ndan daha yüksektir.
12 Eylül 2010 tarihinde yap›lan referandumla birlikte Anayasa’da kamu görevlileri sendikalar›na toplu pazarl›k hakk›
tan›nm›flt›r.
S O R U
D ‹ K K A T SIRA S‹ZDE
DÜfiÜNEL‹M
SIRA S‹ZDE
S O R U
DÜfiÜNEL‹M
D ‹ K K A T
SIRA S‹ZDE SIRA S‹ZDE
AMAÇLARIMIZ
AMAÇLARIMIZ
N N
K ‹ T A P
T E L E V ‹ Z Y O N
K ‹ T A P
T E L E V ‹ Z Y O N
‹ N T E R N E T ‹ N T E R N E T
5
Türkiye’de kamu
görevlilerinin örgütlenme ve toplu pazarl›k haklar›
olmas›na ra¤men grev haklar› bulunmamaktad›r.
Türkiye’de iflyerlerinin ölçe¤i büyüdükçe sendikalaflma oran› da yükselmektedir.
toplu ifl sözleflmesi yürürlü¤e girmektedir. K›sacas› fiekil 7.1’de de görüldü¤ü gibi, Türkiye’de kamu görevlilerinin örgütlenme ve toplu pazarl›k haklar› bulunmakla birlikte bu haklar›n gerçek anlamda kullan›lmas›n› sa¤layacak grev haklar› bulun-mamakta; efl deyiflle uyuflmazl›klar›n çözümünde yasakç› sistem görülmektedir.
177
7. Ünite - Türkiye’de Sendikac›l›k
fiekil 7.1
Kamu Görevlileri Sendikalar› Heyeti Ba¤l› sendikalar›n toplam üye say›s› itibar›yla en fazla üyesi bulunan konfederasyonun Heyet Baflkan› olarak belirliyece¤i bir temsilci ile her bir hizmet kolunda en fazla üyeye sahip kamu görevlileri sendikalar› taraf›ndan belirlenecek birer temsilci, ba¤l› sendikalar›n üye say›lar› esas al›nmak kayd›yla toplam üye say›lar› 1., 2. ve 3. s›rada bulunan
konfederasyonlar taraf›ndan belirlenecek birer temsilci (15 üye)
Kamu ‹flveren Heyeti Devlet Personel Baflkanl›¤›n›n ba¤l› oldu¤u Bakan›n baflkanl›¤›nda, ÇSGB, Kalk›nma Bakanl›¤›, Maliye Bakanl›¤›, ‹çiflleri
Bakanl›¤› ve heyet baflkan›nca uygun görülen bakanl›k temsilcileri ile Hazine Müsteflarl›¤›
ve Devlet Personel Baflkanl›¤› temsilcileri
Toplu Görüflme
Taraflar ça¤r›s›z olarak son rakam› tek olan y›llarda A¤ustos’un ilk ifl günü toplan›r. Toplu görüflme en geç A¤ustosun son ifl günü sona erer.
Anlaflma Uyuflmazl›k
Toplu ‹fl sözleflmesi imzalan›r ve Resmî Gazete’de yay›mlan›r.
Toplant› veya tespit tutana¤› ile uyuflmazl›¤›n tespitinden itibaren 3 ifl günü içinde Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna baflvurulabilir.
Kamu Görevlileri Hakem Kurulu karar› kesindir ve toplu ifl
sözleflmesi hükmündedir ve bu karar Resmî Gazete’de yay›mlan›r.
Kamu Görevlileri Hakem Kurulu (11 üye, 5 gün içinde karar verir) Konfederasyonlar Hizmet Kolu Sendikalar›
ÇSGB, sendikalar›n üye say›lar›n› Resmî Gazete’de Temmuzun ilk haftas› yay›mlar.
Kamu Görevlileri Hizmet Kollar› (11)
Kamu Görevlileri Sendikalar› ve Toplu Sözleflme Kanunu’na Göre Örgütlenme ve Toplu Pazarl›k Düzeni
Kaynak: Gülmez, M. (2002). Kamu Görevlileri Sendika ve Toplu Görüflme Hukuku. Ankara: TODA‹E, Çizim 6’dan yararlan›larak haz›rlanm›flt›r.
Tablo 7.4.’te de görüldü¤ü gibi Türkiye’de iflçi sendikalar›nda oldu¤u gibi ka-mu görevlileri sendikalar› aras›nda da bir parçalanma söz konusudur. 2011 y›l› iti-bar›yla 11 hizmet kolunda faaliyet gösteren toplam 97 kamu görevlileri sendikas›
ve 7 konfederasyon bulunmaktad›r. Kamu görevlileri aras›ndaki sendikalaflma ora-n› ise iflçilere göre daha yüksektir.
Kamu Görevlileri Hakem Kurulu kimlerden oluflmaktad›r?