Liman ve hava meydanı inĢaat iĢlerinde taĢeronların durumu

2.1.5.12.1. TaĢeronların istisna kapsamındaki durumu

Katma Değer Vergisi Kanununun 13’üncü maddesine 5228 sayılı Kanunla eklenen (e) bendi ile limanlar ve hava meydanlarının inĢası, yenilenmesi ve geniĢletilmesi iĢlerini fiilen kendisi yapan veya yaptıran mükelleflere (3946 sayılı Kanun kapsamında Yap-ĠĢlet-Devret Modeli Çerçevesinde yapan veya yaptıran mükellefler dahil) bu iĢlere iliĢkin olarak yapılan mal teslimleri ve inĢaat taahhüt iĢleri katma değer vergisinden istisna edilmiĢtir.

93 Seri No’lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin Limanlar ve Hava Meydanlarının ĠnĢası, Yenilenmesi ve GeniĢletilmesine ĠliĢkin Ġstisna baĢlıklı (1.3) bölümünde; 5228 sayılı Kanunla getirilen istisna hükmü uyarınca, liman ve hava meydanlarının inĢası, yenilenmesi ve geniĢletilmesi iĢlerini fiilen kendisi yapan veya baĢkasına yaptıran mükellefler, bu düzenleme kapsamında iĢlemleriyle ilgili olarak bağlı bulundukları vergi dairesine baĢvurarak istisna belgeleri almaları gerekmekte olduğu belirtilmiĢtir.

Bu nedenle, hava alanı inĢası ve yenilemesi iĢini yaptıran mükelleflerin bağlı bulunduğu vergi dairesine baĢvurarak istisna belgesi alması gerektiğini ve bu istisnadan sadece ilk aĢamada Ģirkete mal teslimi ve hizmet ifasında bulunanların faydalanacağını, taĢeron olarak ifa edilen mal teslimi ve inĢaat taahhüt iĢlerinin istisna kapsamında yer almadığı belirtilmiĢtir.

Dolayısıyla mükelleflerce taĢeron olarak yapılacak mal teslimi ve inĢaat taahhüt iĢlerinin bu istisnadan faydalanması mümkün bulunmamaktadır (Gaziantep Defterdarlığı Vasıtasız Vergiler Gelir Müdürlüğü’nün B.07.4.DEF.0.27.11/04-515-105 sayılı muktezası)

96 seri no’lu KDV Genel Tebliğinin “Ġstisnanın Muhatabı” baĢlıklı 3.1. bölümünde, tek safhada uygulanacak istisnadan, gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olmaları Ģartıyla, inĢa, yenileme ve geniĢletme iĢlerini dıĢarıdan mal ve hizmet satın almak suretiyle kendi imkanları ile bizzat yapan veya kısmen veya tamamen yüklenicilere yaptıran kurum, kuruluĢ ve iĢletmelerin yararlanabileceği belirtilmiĢtir.

Mükellefin iĢi bizzat yapması durumunda bu iĢe iliĢkin mal ve hizmet alımlarında 93 seri no’lu KDV Genel Tebliğlerindeki düzenlemeler dikkate alınmak üzere istisnadan

faydalanabileceklerdir. Ancak bu kapsamdaki mal ve hizmetleri mükellefe temin edenlerin alıĢlarında ise KDV uygulanacaktır.

KDV Kanunu 13/e kapsamındaki iĢlerin yüklenicilere yaptırılması halinde, yükleniciler bu iĢlere iliĢkin mal ve hizmet alımlarında istisna uygulanmayacak ve genel hükümler geçerli olacaktır. Bu nedenle de alt yüklenici olan firmaların bu iĢlere iliĢkin mal ve hizmet alımlarında genel hükümler çerçevesinde katma değer vergisi uygulanacak ve yüklenilen bu vergiler indirim konusu yapılacaktır. Bu vergilerden indirim konusu yapılamayanların ise iadesi mümkün olamayacaktır.

2.1.5.12.2. TaĢeronlara yaptırılan iĢlerde tevkifat zorunluluğu

3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 13/e maddesinde limanlar ve hava meydanlarının inĢası ve yenilenmesi iĢinin katma değer vergisinden istisna edilmiĢtir. Aynı Kanunun 9’uncu maddesi gereğince yayımlanan 91 Seri No’lu KDV Genel Tebliğine göre bir kısım kurum ve kuruluĢlarca alınan inĢaat taahhüt iĢleri ve hizmet alımlarına ait katma değer vergisinin tevkifata tabi tutulması zorunluluğu bulunmaktadır.

3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 9’uncu maddesinde gerekli görülen hallerde vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla vergiye tabi iĢlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutma konusunda Maliye Bakanlığına yetki verilmiĢtir.

Maliye Bakanlığına verilen bu yetkiye istinaden yayımlanan 91 seri no’lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin “Sorumlu Tayin Edilen ve Tevkifat Yapacak KuruluĢlar” baĢlıklı A/2 maddesinde sorumlu tayin edilen ve tevkifat yapacak kuruluĢlar sayılıp, 3’üncü maddesinde de tevkifat uygulanacak iĢlemler açıklanmıĢtır. Tebliğin A/2 bölümünde tevkifat yapacak kuruluĢlar arasında mükellefler sayılmamıĢ olmakla birlikte aynı tebliğin “Tevkifata Tabii Tutulacak ĠĢlerin Kapsamı” baĢlıklı 5’nci maddesinin a) fıkrasının üçüncü bendinde

“Bu Tebliğin yayımını izleyen ay baĢından itibaren yüklenicileri tarafından tamamen veya kısmen alt yüklenicilere (taĢeronlara) veya daha alt yüklenicilere devredilmiĢ ve devredilecek yapım iĢlerinde, iĢi devreden her yüklenicinin, kendisine ifa edilen hizmete ait katma değer vergisi üzerinden bu tebliğdeki esaslar çerçevesinde tevkifat yapması uygun görülmüĢtür.”

Hükmüne yer verilmiĢtir.

Örneğin; hava limanı yenilenmesi iĢinin Devlet Hava Meydanları ĠĢletmesi tarafından bir baĢka Ģirkete ihale edildiğini, bu Ģirket tarafından da bir baĢka Ģirkete düzenlenen sözleĢmeyle taĢeronluk hizmeti verilmesi durumunda, taĢeronluk sözleĢmesi kapsamında devredilen yapım iĢlerine iliĢkin katma değer vergisi tevkifatına tabi tutulup tutulmayacağına iliĢkin örnek olayımız üzerinden açıklamalarımız aĢağıda yer almaktadır.

Katma Değer Vergisi Kanununun 13/e maddesi istisnasından madde kapsamındaki iĢlerin sadece fiilen yapan veya yaptıranlar yararlanacağından bir Ģirketin baĢka bir Ģirkete verdiği söz konusu taĢeronluk hizmeti katma değer vergisine tabii olacaktır.

91 seri no’lu KDV Genel Tebliğinin “Tevkifata Tabi Tutulan ĠĢlemlerin Kapsamı”

baĢlıklı bölümünde yüklenicileri tarafından tamamen veya kısmen alt yüklenicilere (taĢeronlara) veya daha alt yüklenicilere devredilmiĢ ve devredilecek yapım iĢlerinde iĢi devreden her yüklenici kendisine ifa edilen hizmete ait katma değer vergisinden tevkifat yapılacağı uygun görüldüğünden taĢeronluk sözleĢmesi kapsamında gerçekleĢtirilen yapım iĢlerinin katma değer vergisi tevkifatına tabi tutulması gerekmektedir (Gaziantep Vergi Dairesi BaĢkanlığı Vergi Uygulama Müdürlüğü’nün 12.06.2006 tarih ve B.07.1.GĠB.4.27.15.01/06-515-98/ sayılı muktezası) Dolayısıyla KDV Kanunu 13/e bendi kapsamında liman ve hava meydanı inĢa iĢlerinin alt taĢeronlarca yapılması durumunda KDV tevkifatı yapılması gerekmektedir.