71 Tablo 6.Güzergâh servis kapsama alanı değerler tablosu
KIRIKKALE İLİNİN TURİZM POTANSİYELİNİN SWOT ANALİZİ VE İLİN TURİZM TÜRLERİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
Aylin NALÇACI İKİZ1, Ali SOLUNOĞLU2 Öz
Bu çalışmanın amacı, Kırıkkale İlinin turizm potansiyelini SWOT analizi ile belirlemek ve ilin ekonomisine fayda sağlayacak şekilde geliştirilebilecek turizm türlerine yönelik önerilerde bulunmaktır. Bu amaçla, çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan odak grup görüşmesi kullanılmıştır. Bu kapsamda, 2018 yılı Aralık ayında düzenlenen Kırıkkale Turizm Çalıştayına katılan Kırıkkale İli kamu kurum ve kuruluşlarının çalışanları, özel sektör temsilcileri, sivil toplum kuruluşları, akademisyenler ile komşu illerin turizm profesyonelleri ile yüz yüze görüşme yapılmıştır.
Yapılan SWOT analizi sonucunda, Kırıkkale İlinin turizm açısından en güçlü yönü ilde birçok tarihi, coğrafi ve kültürel ve doğal turistik değerin bulunması iken en zayıf yönü ilin tanıtım eksikliğinin olmasıdır. Kırıkkale İlinin turizm açısından öne çıkan önemli fırsatı, coğrafi konum itibari ile 43 ilin bağlantı noktası durumunda olması iken ilin en büyük tehdit unsuru ise kültürel, tarihi ve doğal varlıkların bakımsızlığı olarak belirlenmiştir. Araştırmada yapılan değerlendirmeler ile Kırıkkale ilinin kültür turizmi, eko-turizm ve kırsal turizm açısından önemli değerlere sahip olduğu belirlenmiştir. Sonuç ve öneriler kısmında Kırıkkale turizminin gelişmesinin önündeki engellere değinilerek bu engellerin giderilmesine yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Sözcükler: Kırıkkale, SWOT analizi, Turizm Potansiyeli
Swot Analysis of Tourism Potential of Kırıkkale Province and Evaluation of Province in terms of Tourism Types
Abstract
The aim of this study is to determine the tourism potential of Kırıkkale Province by SWOT analysis and to make suggestions for tourism types that can be developed to benefit the economy of the province.
For this purpose, focus group interview which is one of the qualitative research methods was used in the study. Within this scope, face-to-face interviews were held with the employees of public institutions and organizations in Kırıkkale Province, private sector representatives, non-governmental organizations, academicians and tourism professionals of the neighboring provinces which participated in the Kırıkkale Tourism Workshop held in December 2018.
As a result of the SWOT analysis, the most strenght aspect of Kırıkkale Province in terms of tourism is the existence of many historical, geographical and cultural and natural touristic values in the province, while the weakness aspect is the lack of promotion of the province. While the important opportunity of Kırıkkale Province in terms of tourism is that it is the connection point of 43 provinces in terms of geographical location, the biggest threat element of the province is the neglect of cultural, historical and natural assets. As a result of the research, it has been determined that Kırıkkale province has important values in terms of rural tourism, eco-tourism and cultural tourism. In the conclusions and recommendations section, the obstacles in front of the development of tourism in Kırıkkale were addressed and suggestions were made to overcome these obstacles.
Key Words: Kırıkkale, SWOT Analysis, Tourism Potential
1 Dr. Öğr. Üyesi, Kırıkkale Üniversitesi, Turizm ve Otel ve İşletmeciliği, a.nalcaci@kku.edu.tr
2 Dr. Öğr. Üyesi, Kırıkkale Üniversitesi, Turizm ve Otel ve İşletmeciliği, alisolunoglu@kku.edu.tr
86
GirişTurizm sektörü özellikle gelişmekte olan ülkelerin önemle üzerinde durduğu ve yoğun ilgi gösterdiği sektörlerden biridir. Bunun temel sebeplerinin başında turizmin, döviz kazandırma, istihdam sağlama, bölgeler arası dengesizliği giderme ve kalkınma gibi olumlu ekonomik etkileri gelse de, turizmin toplumsal ve çevresel unsurları da göz ardı edilmemektedir. Oldukça zengin turizm arz potansiyeline sahip olan ülkemizde turizm özellikle 1980 yılından itibaren büyük bir gelişme göstermiş ve turizm öncelikli politikalar arasında yer almaya başlamıştır.
Turizmin sağlıklı gelişimi ve buna bağlı olarak turizmden en yüksek faydayı sağlamak için öncelikle mevcut ve potansiyel turizm kaynaklarının belirlenmesi gerekmektedir. Turizm potansiyelinin doğru şekilde belirlenmesi yapılacak turizm planlama çalışmalarında fayda sağlamaktadır.
Hazırlanan bu çalışmanın Kırıkkale İlinin turizm potansiyelinin ortaya konmasında ve Kırıkkale turizminin gelişimin önündeki engellerin belirlenerek bunların giderilmesine fayda sağlayacağı düşünülmektedir.
Kırıkkale
Kırıkkale, 1925 yılında Top ve Mühimmat Fabrikası'nın temellerinin atılması ile şehirleşme sürecine girmiştir. Böylece, Kırıkkale’nin giderek nüfusu artmış, fabrika sayıları çoğalmış ve sanayi merkezi olarak önemini arttırmıştır. 12 hanelik Kırık Köyü arazisi üzerine kurulan kent, 1929'da Bucak, 1941'de Belediye olmuştur. 1944 yılında Ankara iline bağlı ilçe statüsünde olan Kırıkkale, 1989 yılında il olmuştur (http://www.kirikkale.gov.tr/sehrimiz).
Kırıkkale, İç Anadolu Bölgesinde yer alan merkez dâhil 9 ilçe (Bahşili, Balışeyh, Çelebi, Delice, Keskin, Karakeçili, Sulakyurt, Yahşihan), 11 belediye ve 185 köye sahip bir ildir. İlin yüzölçümü 4630,00 km²’dir ve nüfusu 286602 kişiden oluşmaktadır. Ankara, Kırşehir, Çorum, Çankırı ve Yozgat illerine komşu olan Kırıkkale, demiryolu ve karayolu ulaşımı bakımından zengindir. Kırıkkale, Orta Anadolu, Orta ve Doğu Karadeniz ile Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin kavşak noktası konumundadır. Kırıkkale’nin başkent Ankara’ya 76 km uzaklıkta olması ve 43 ilin kesişim noktası olması coğrafi olarak büyük avantajlara sahip olduğunun göstergesidir (Kırıkkale İli Karma Endüstri Bölgesi Fizibilite Raporu, 2018, s. 14).
Kırıkkale’nin ekonomisi sanayi ve tarıma dayanmaktadır. Kırıkkale, Kalkınma Bakanlığı tarafından yapılan İllerin Sosyo - Ekonomik Gelişmişlik Sıralamasına göre, 81 il arasında 41. sırada yer almaktadır (Kırıkkale 2017-2023 Yılı Yatırım Destek ve Tanıtım Stratejisi, 2017, s.5). Çeşitli medeniyetlere beşiklik yapan Kırıkkale bu dönemlere ait tarihi ve kültürel varlıkları ile de turizm açısından gelişime oldukça elverişlidir. Ayrıca Kırıkkale’nin Yahşihan ve Sulakyurt ilçelerinden Evliya Çelebi’nin “Seyahatname” adlı eserinde bahsedilmesi ilin turizm açısından öneminin bir göstergesi sayılabilmektedir.
(http://www.kirikkale.gov.tr/sehrimiz.).
87
Kırıkkale İlinin Turizm Potansiyeli ve İstatistiksel Analizi
Kırıkkale ilinin turizm potansiyeli ile ilgili aşağıda yer alan tablolardaki istatistiki veriler Kırıkkale İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünden sağlanmıştır.
Tablo 1. Kırıkkale ilindeki tescilli kültürel miras değerleri
Yapı Türü Adet
İdari Yapı 18
Dini Yapı 17
Kültürel Yapı 6
Sivil Mimarlık Örnekleri 27
Anıt Ağaçlar 3
Doğal ve Arkeolojik Sit Alanları 1
Arkeolojik Sit Alanları 79
Doğal Sit Alanları 1
Toplam 152
Tablo 1’de Kırıkkale ilindeki tescilli kültürel miras değerleri yer almaktadır. Buna göre Kırıkkale, 79 adet arkeolojik sit alanı, 27 adet sivil mimarlık örneği, 18 adet idari yapı,17 adet dini yapı, 6 adet kültürel yapı, 3 adet anıt ağaç,1 adet doğal ve arkeolojik sit alanı ve 1 adet doğal sit alanı olmak üzere toplamda 152 adet tescilli kültürel miras değerine sahiptir.
Kırıkkale İlinin Merkez ve İlçelerinde Yer Alan Doğal, Tarihi ve Turistik Değerler Kırıkkale iline ait doğal, tarihi ve turistik varlıklar merkez dâhil olmak üzere ilçelere göre ayrılmıştır (https://kirikkale.ktb.gov.tr/).
Kırıkkale-Merkez: Kırıkkale Evleri, Kırıkkale Tarihi Gar Binası, Nur Camisi, Tarihi Kültür Merkezi (Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü), MKE Havuzu, Tarihi Çınar Ağaçları, Hüseyin Kâhya Parkı, Endüstri Meslek Lisesi, Sevgi Yolu, Şehitler Parkı, Büyük Şehir Parkı
Kırıkkale-Keskin: Ceritkale Kaya Mezarları, Sulu Mağara, Rahmi Pehlivanlı Müzesi, Haydar Sultan Türbesi, Karıştıran Kilisesi, Hacı Taşan Kültür Merkezi, Karıştıran Mesire Alanı, Tarihi Keskin Evleri, Tarihi Halk Kütüphanesi, Tarihi Fişekhane, Tarihi Kibrithane (Halk Eğitim Merkezi), Tarihi Çeşme ve Tarihi Dükkân, Hacı Taşan’ın Evi, Tarihi Bedesten Çarşısı
Kırıkkale- Hasandede: Kırıkkale Rafinerisi, Hasandede Camii ve Türbesi, Hasandede Heykeli, Tarihi Hasandede Evleri
Kırıkkale- Karakeçili: Tarihi Çeşnigir Köprüsü, Büklükale Ören Yeri ve Kurtarma Kazısı Alanı, Karakeçili Kilimleri, Yunak
Kırıkkale-Bahşılı: Karaahmetli Tabiat Parkı, Celal Bayar Piknik Alanı
Kırıkkale-Yahşihan: Kırıkkale Silah Müzesi, Yahşihan Gar Binası, Yahşihan Demir Köprü
88
Kırıkkale-Balışeyh: Ballı Camisi, Koçu Baba Cami ve Türbesi, Seyidin Tepesi, Bey Konağı
Kırıkkale-Sulakyurt: Delikli Kaya, Kale Kışla Köyü Kaleleri, Gavurevi Ören Yeri, Sulakyurt Barajı, Şeyh Şami Cami ve Türbesi, Yeşilyazı Köyü Cami ve Türbesi
Kırıkkale-Delice: Tarihi Asma Köprü, Büyük Avşar Köyü Camisi, Tuz Mağarası, Karabekir Konağı, Karabekir Camisi, Alio Kayası
Tablo 2. Kırıkkale’de faaliyet gösteren konaklama işletmeleri
Turizm İşletme Belgeli Oteller
Tesisin Adı ve Niteliği Bulunduğu Yer Kuruluş Tarihi Oda Sayısı
Yatak Sayısı
Restoran (Kişi)
1 Carmine Otel **** Kırıkkale Merkez 27.02.2017 85 179 350
2 Enar Otel *** Kırıkkale Merkez 27.08.2014 32 58 200
3 Nasa Gold Otel *** Kırıkkale Merkez 25.09.2017 34 64 120
Toplam 151 301 670
Mahalli İdarelerce Belgelendirilen Konaklama Tesisleri
Tesisin Adı ve Niteliği Bulunduğu Yer Oda Sayısı Yatak
Sayısı
1 Barın Otel 3. sınıf Kırıkkale Merkez 29 54
2 Kırıkkale Otel 3. sınıf Kırıkkale Merkez 22 35
3 Adres Otel 3. sınıf Kırıkkale Merkez 15 27
4 Otel 71 3. sınıf Kırıkkale Merkez 26 44
5 Grand Doğan Otel 3. sınıf Kırıkkale Merkez 32 51
6 Ertaş Otel 3. sınıf Kırıkkale Merkez 17 34
7 Türkiye Şoförler Odası Federasyonu Oteli
2. sınıf Kırıkkale Merkez 38 59
8 Beyaz Saray Otel 2. sınıf Kırıkkale Merkez 30 50
9 Dem Otel 2. sınıf Kırıkkale Merkez 32 55
Toplam 241 409
Kırıkkale İlinde bir tanesi 4 yıldızlı diğer ikisi 3 yıldızlı olmak üzere toplam 3 adet turizm işletme belgeli otel bulunmaktadır. Bu otellerin toplam oda sayısı 151, toplam yatak sayısı ise 301’dir. İlde ayrıca 9 adet belediye işletme belgeli tesis bulunmaktadır. Belediye işletme belgeli tesislerin toplam oda sayısı 241, toplam yatak sayısı 409’dır. Kırıkkale İlinin Konaklama Kapasitesi 392 oda ve 710 yatak sayısından oluşmaktadır.
89
Tablo 3. Kırıkkale’de faaliyet gösteren seyahat acentaları
Seyahat Acentası Belge Durumu 7 Pozitif Turizm Seyahat
Acentası (Şube)
A Grubu Seyahat Acentası 8 Nalbant Turizm Seyahat
Acentası (Şube)
Tablo 4. Kırıkkale ili konaklama istatistikleri (2011-2018*)
Tesise Gelen Geceleme Ortalama
Kalış incelendiğinde en fazla turistin 2017 yılında geldiği ve 2015 yılından itibaren her yıl toplam turist sayısının arttığı görülmektedir.
90
Tablo 5. Konaklama istatistiklerine göre Kırıkkale’nin Türkiye genelindeki yeri
Yıllar Sıralama
Tablo 6. Konaklama istatistiklerine göre Kırıkkale’nin komşu iller arasındaki yeri (2017) Sıra önemlidir. Türkiye geneli itibariyle incelendiğinde 81 il içerisinde Kırıkkale 2013-2017 yılları arasında sıralaması 79 ile 76 arasında değişmektedir. Kırıkkale’nin komşu illerle konaklama istatistikleri açısından değerlendirme yapıldığında toplamda 113.207 ile son sırada olduğu görülmektedir.
Araştırmanın Amacı ve Önemi
Çalışmanın temel amacı, Kırıkkale ilinin turizm potansiyelinin ortaya konulması ve SWOT Analizinin oluşturulmasıdır. Bunun yanı sıra, Kırıkkale ilinde ön plana çıkarılabilecek turizmde öncelikli alanların ve turizm türlerinin belirlenmesine yönelik tespitlerde bulunmaktır.
Çalışmanın amacı doğrultusunda elde edilen verilerin; Kırıkkale iline yönelik turizm plan ve projelerinin oluşturulmasına, turizm yatırımcıları için bir yön haritasının oluşturulmasına, turizm yatırımcılarını Kırıkkale iline çekecek teşviklerin ve kolaylıkların belirlenmesine yardımcı olacağı düşünülmektedir.
Araştırma Yöntemi
Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan odak grup görüşmesi kullanılmıştır. Bu kapsamda, 2018 yılı Aralık ayında düzenlenen Kırıkkale Turizm Çalıştayına katılan Kırıkkale İli kamu kurum ve kuruluşlarının çalışanları, özel sektör temsilcileri, sivil toplum kuruluşları, akademisyenler ile komşu illerin turizm profesyonelleri ile yüz yüze görüşmeler yapılmıştır.
Yapılan görüşmeler sonucunda katılımcıların her birinin görüşlerini yazılı veya sözlü olarak ifade etmesi sonucu tüm görüşler yazılı olarak özetlenerek SWOT Analizi oluşturulmuş ve Kırıkkale turizmine yönelik önerilerde bulunulmuştur.
91
Araştırma Bulguları Kırıkkale İli Swot Analizi
SWOT kelimesi İngilizce, strenghts (güçler), weaknesses (zayıflıklar), opportunities (fırsatlar) ve threats (tehditler) kelimelerinin baş harflerinden oluşturulmuştur. Swot analizi incelenen konunun iç ve dış olmak üzere tüm yönleri ile ele alınmasını sağlar. Bu doğrultuda Kırıkkale ilinin turizm potansiyelinin belirlenmesinde sistematik bir değerlendirme sunması açısından SWOT Analizi uygulanmıştır.
Güçlü Yönler: Güçlü yönler, ilin ön plana çıkartılması ya da korunması gereken unsurlarını içermektedir.
Coğrafi olarak 43 ilin geçiş noktasında bulunması
Kızılırmak nehir şeridine sahip olması,
Zengin bir kültürel mirasa sahip olması
Çok sayıda tarihi ve doğal alanların olması
Kırıkkale Üniversitesinin varlığı
Kırıkkale Üniversitesinde Turizm ve Otel İşletmeciliği Programı ile Turizm ve Otelcilik Meslek Lisesinin varlığı,
Silah Müzesinin bulunması,
Yerel yönetimler tarafından turizme verilen destek
Zayıf Yönler: Zayıf yönler, ilin geliştirilmesi ya da önlem alınması gereken unsurlarını içermektedir.
Kültür varlıklarının ve tarihi dokunun korunmamış olması ve değişime uğraması
Bilimsel çalışmaların yetersizliği
Tanıtım faaliyetlerine gereken önemin verilmemiş olması,
Tarihi ve kültürel mirasın sergilenebileceği bir müzenin olmaması,
El sanatlarının geliştirilememesi ve üretilememesi
Kültür merkezlerinin eksikliği
Fırsatlar: Fırsatlar, ilin gelişimine katkı sağlayacak unsurları içermektedir.
Coğrafi konumu itibariyle günübirlik turların güzergâhı üzerinde olması
Başkente olan yakınlığı
Yeşil vadi ve hızlı tren projelerinin uygulamaya geçirilmesi ile bölgenin canlandırılabilmesi
Turizm odaklı yeni projelerin varlığı
Tehditler: Tehditler, ilin gelişimini olumsuz yönde etkileyebilecek unsurları içermektedir.
Kültürel ve tarihi varlıkların bakımsızlığı
El sanatlarının yok olmaya başlaması,
Halkın turizm bilinci eksikliği ve Kırıkkale’ye aidiyet duygusunun eksikliği
Kentleşme ile birlikte artan fiziki çevre sorunları