Katılımcı 7 Derinlemesine Mülakat Analizi

101

geleceğe” olarak da adlandırılan bakış açısı içinde geçmiş değerleri korumak ve tanıtmak adına birçok alana okula hizmet etmiş yöneticilerin, öğretmenlerin adı verilmektedir. Bu bakış açısı sayesinde geçmiş, isimlerle, yazılan kitaplar ve resimlerle korunmakta ama geleceğe dönük eğitimle ilgili, uygun bulunan her yenilik hayata geçirilmektedir.

Sağlık ve Eğitim Vakfının ve Üsküdar Amerikan Lisesinin misyon ve vizyonu birbiri ile içiçedir. Vakıf da aynene Üsküdar Amerikan Lisesi gibi eğitime bütünsel bir açıdan bakmaktadır. Akademik başarıya ilaveten tüm öğrencilerin yetenekleri doğrultusunda eğitilmelerini, her bireyin bir bütün olduğu düşüncesiyle hareket etmektedir. “Öğrenen okul” kavramı öne çıkmıştır. Okulda yalnız öğrenciler değil öğretmenler, yöneticiler hatta veliler de bu öğrenme ortamının içindedirler. Okul herkesin kendini yetiştireceği bir yerdir. Mezunların okulun bağlı olduğu vakıfta ve okullarında çalışmaları, okul kültürü ve itibarı yönünden çok değerlidir. Köklü tarih ve üstün başarılı mezunlar hem yurt içinde hem de dışında, okullarının ve kendilerinin itibarlarını sürdürmektedirler. Mezunların özellikleri içinde bulunan çağa göre değişebilsede, çoğu aynı kalmaktadır. Bunlar: alçak gönüllülük, cesaret, risk alabilme, sorumluluk, sebat ve çalışkanlıktır. Bu özellikler tüm mezunlarda görülmektedir ve okul kültürünün vazgeçilmezleridir.

102

birikimi, yine toplumun gelişimine aktararak global anlamda sürdürülebilirliğe katkıda bulunmaktadırlar.

Geleneklerine çok bağlı bir okul olarak, özellikle daha eski dönemlerde oluşan ablalık ve kardeşlik duygusu okulun bel kemiğini oluşturmaktadır. Farklı yaşlardan mezunları bir araya getiren etkinliklerle nesiller arası kültür alışverişini sağlanmakta, ayrıca okul gelenekleri yaşatmak da okul kültürünün sürdürülebilirliğini beslemektedir. Örneğin, mezuniyet töreninde öğrencilerin aynı müzikle mezuniyet yürüyüşünü yapması, May Day’deki May Pole dansı, 5 senede bir mezunların bir araya gelmesini sağlayan Reunion etkinlikleri dönemler arası bağı sağlamlaştırmaktadır. Reunion’da aralarında 50’den fazla yaş farkı olan mezunların aynı salonda bir araya gelmeleri ve birbirlerinin konuşmalarını dinlemeleri de mezunlara ne kadar köklü bir geçmişe sahip olan bir okuldan mezun olduklarını hatırlatmaktadır. Okulun simgesi haline gelen objelerle ilgili yapılan çalışma ve iletişim de sürdürülebilirliğe katkıda bulunmaktadır. Örneğin, okul logosunda da bulunan ve okulun simgesi haline gelen tarihi bahçe kapısının resminin olduğu t-shirt ve aksesuarların satışı, biz, mezunlar derneği tarafından yapılmaktadır.

2020’de neredeyse 150 yaşında olan tarihi orgun restore edilmesi için mezunlar arasında bir kampanya başlatılmış ve mezunlardan toplanan bağış ile orgu tekrar o güzel sesine kavuşturulmuştur. Aralarında orgun sesini bile duymamış olan mezunların da olduğu bağışçılarla yapılan röportaj ve görüşmelerde böyle köklü bir tarihe sahip olan bir okuldan mezun olduklarını tekrar hissettikleri için kendilerini çok ayrıcalıklı hissettiklerini dile getirmişlerdir.

Okulumuzdan mezun olmanın en büyük ayrıcalığı Halide Edip Adıvar, Sabiha Gökçen, Feryal Özel, Çiğdem Tunç gibi kendi alanında Türkiye’de ve dünyada başarısını kanıtlamış kişilerden oluşan kıymetli ağın bir parçası olmak çok değerlidir. Mezunlarımızın bu ağın parçası olduklarını hissetmeleri için mesleklerinde başarılı olmuş mezunlar ile düzenli olarak söyleşiler ve etkinlikler düzenlenmektedir Okulun itibarını desteklemek için deprem, sel, yangın gibi milli afetlerde mezunlar arasında sosyal sorumluluk kampanyaları düzenleyerek, Mezunlar Derneği’nin etki alanını genişletiyoruz. Ayrıca okulun köklü geçmişinin bundan sonraki nesillere aktarımı için bir Müze projesi de bu sene hayata

Şekil 11. ÜAL t-shirt örneği

103

geçirilmiştir. Amaç eskiden bugüne gelen, kitapları, mobilyaları, kültürel eserleri, mezunlarımızın elde ettikleri başarıları, okulumuza hizmet veren tüm öğretmenlerimizin isimlerini, resimlerini, varsa yazdıkları makale ve kitapları toplayarak toplumumuza sunmaktır. Bu yoğun bir çalışma gerektirmektedir ama Mezunlar Derneği olarak bunu başaracağımıza inanıyorum. Okulun itibarının dışarda temsili için 100 Yıllık Okullar Platformu içinde yer alarak mezunların sesinin duyulması sağlanmaktadır.

Köklü bir tarihe sahip olmak aynı zamanda itibarı da artıran bir konu olduğu düşünülmektedir. Özellikle Türkiye gibi ait olduğunuz camianın sizi daha saygıdeğer kıldığı bir ülkede böyle köklü bir geçmişten gelen bir okul olmak kişilere çok önemli bir itibar sağlamaktadır. Örnek vermek gerekirse, aynı Vakıf çatısı altında olunan SEV Amerikan Koleji de gerek eğitim-öğretim gerekse sunduğu imkanlar açısından neredeyse aynı hatta bazı konularda daha üst seviyede bir hizmet sunmaktadır. Ancak okulun yeni bir okul olması Üsküdar Amerikan Lisesi kadar tercih edilmemesine sebep olmaktadır. Dolayısıyla köklü geçmişe sahip olmak itibar ve tercih edilirlik açısından önemli bir rol oynamaktadır.

Üsküdar Amerikan Lisesi öğrencileri tarih boyu hep seçilmiş öğrenciler olmuşlar.

Daha önceki yıllarda daha sınırlı bir erişim varken son yıllarda burs imkanlarının artması ile Türkiye’nin her yerinden öğrencinin okulda eğitim görme imkanını sağlanmıştır. Bu da okulun itibarının daha geniş bir coğrafyaya yayılmasına imkân vermiştir. Seçilmiş öğrenciler gerek okul yıllarında katılmış oldukları yarışmalar ve münazaralar ile gerekse yerel üniversite sınavı ve yurtdışı üniversite kabullerinde göstermiş oldukları başarılar ile her zaman okulun itibarına olumlu katkıda bulunmuşlardır.

Mezunlar da hem Türkiye’de hem de dünyanın birçok yerinde hep çok büyük başarılara imza atmaktadırlar. Bundan birkaç sene önce CNBC-E Business dergisi Üsküdar Amerikan Lisesi mezunu kadınların hep Türkiye’nin en önde gelen kadınları olduğunun altını çizen bir dosya hazırlamış ve bu dosya dergi kapağı olmuştur. Ayrıca kara delik çalışmalarının önemli isimlerinden Feryal Özel, ilk kadın pilot Sabiha Gökçen, önemli yazarlarımızdan Halide Edip Adıvar gibi isimlerin Üsküdar Amerikan Lisesinden mezun olmuş olmaları okulun itibarını olumlu etkilemiştir. Bu olumlu itibar sayesinde mezunlar iş ararken, ya da kendi işleriyle ilgili bir yerlere gelmeye çalışırken çok daha kolay yol alabilmektedirler. Ayrıca sonrasında kabul edildikleri üniversitelerde de okulu çok başarı ile temsil etmişlerdir. Okul kültürü dürüstlüğü, iş birliği ve yardımlaşmayı ve de çalışkanlığı destekleyen unsurlardan oluşmaktadır.

Dürüstlük her şeyden önemlidir. Okul kültüründe doğru söylemek, söz ve davranışlarının sorumluluğunu almak her zaman en önde yer almıştır. Ayrıca kampüste yaşayan her canlıya yardım etmek çok önemlidir. Okulun kedileri de okulun bir parçasıdır. Okul çalışanları kültürün ayrılmaz parçalarıdır. Örneğin, okulda senelerce marangozluk görevini yürütmüş olan Yahya Bey, öğrencilerin

“Mario Amcasıdır”. Çok becerikli ve yardımsever olduğu için bu çizgi film karakteri Yahya Usta ile özleşmiştir. Hatta Yahya Usta emekli olduktan sonra oğlu Ahmet işe alınmıştır. Öğrenciler bayrak törenlerinde onlara yardım eden Yahya Usta’ya veya bir etkinlikte ikram ve temizlik sorumlusu olan kişilere özellikle teşekkür ederek, onları okul toplumunun önünde onurlandırırlar. Yine

104

senelerdir okulda olan, öğretmenlere ve yöneticilere çay ikramında bulunan Hatice Hanım’a, öğrenciler her sabah selam vermektedirler. Tüm bu davranışlar okuldaki sevgi, saygı, bağlılık ve aidiyet duygusunu pekiştirmektedir.

Sadece okul içinde değil, okul dışında da sosyal sorumluluk kampanyaları yapılmaktadır. Öğrenciler bu kampanyaları kendileri düzenlemektedirler. Sosyal dayanışma kulübü seneler boyu okulun önde gelen kulüplerinden olmuştur.

Çalışkanlık ise kültürün olmazsa olmazıdır. Hatta o kadar öğrencilerin ve mezunların içine işlemiştir ki hayatlarının geri kalanında da iş yerindeki en çalışkan kişilerin ÜAL mezunları olmaları tesadüf olmaktan çıkmış, dergilere bile konu olmaktadır. Mezunlar okula her geldiğinde kendilerini evlerine gelmiş gibi hissetlerini söylemektedirler. Okula yönetici ve öğretmen olarak dönen mezunların içindeki en baskın duygu da bu olmaktadır. Ayrıca bu kültürde yetişmiş kişilerin öğrencilere hem okul kültürünü aktarması hem de geçmişi günümüze taşıması çok kıymetli olmaktadır. Bence bu durum biraz aile büyükleri ile ailenin çocukları arasındaki ilişkiye benzemektedir. Nasıl aile büyükleri ile büyürken onlardan geçmişe dair anıları dinlemek hoşumuza gidiyorsa, bu okulumuz için de geçerlidir. Mezunlarımızın anıları ile yetişen öğrencilerimizin okula dair aidiyet duygularının da daha gelişmiş olduğunu düşünüyorum.

Özellikle yöneticilerin okul kültürünün içinde yetişmiş olması hem öğrenciye yaklaşımları açısından hem de okulun geleceğine dair oluşturulan stratejilerin sürdürülebilirliği açısından çok önemli olmaktadır.

Her sene sonunda hem akademik hem de sosyal alanda başarılı olan öğrencilerin ödüllendirildiği bir tören düzenlenmektedir. Burada hayatta sadece akademik başarının değil, aynı zamanda sosyal hayattaki başarının da önemli olduğu vurgulanmaktadır. Örneğin lise hayatı boyunca 1-2-3-4 sene devamsızlık yapmamış öğrenciler de sportif başarısı olan öğrenciler de ödüllendirilirler.

Mezunlar Derneği olarak 3 öğrenciye verilen Golden Boy, Golden Girl (Altın Kız ve Altın Erkek) ve Berrin Yazıcı Excellence in English Award (Berrin Yazıcı İngilizce Mükemmeliyet) ödüllerini vermekteyiz. Berrin Yazıcı okulun 1964 mezunudur. Kendisi çocuklarını hatta torunlarını yetiştirdikten sonra üniversiteye geri dönmüş ve İstanbul Üniversitesi, İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun olmuştur. Golden Girl ve Golden Boy okul yönetimi, öğretmenleri ve arkadaşları tarafından hem akademik hem de sosyal anlamda örnek gösterilen öğrencilere, Mezunlar Derneği tarafından verilen bir ödüldür. Bu ödülü alan kişilerin isimleri okulun simgelerinden biri olan Auditorium’daki koltuklara da plaketlerle çakılmaktadır. Berrin Yazıcı Ödülü ise 2020 senesinde hayata veda eden, Mezunlar Derneği’nde de hem Başkanlık yapmış hem de yıllarca emek vermiş olan, “Berrin Ablamızın” adına ailesinin başlattığı bir ödüldür. Bu ödül her sene İngilizce başarısı çok yüksek olan ve yurtdışında okulumuzu başarıyla temsil edeceğini düşündüğümüz bir öğrenciye verilmektedir.

Okul iklimimiz bireylerin kendilerini saygı çerçevesinde özgürce ifade edebildiği demokratik bir platformdur. Bireyler arasında belli belirsiz saygı çizgileri vardır.

Bu nesiller boyu değişmeyen bir özellik olmuştur. Örneğin bahçede yürürken herkes birbirine selam vermektedir. Öğrenciler öğretmenleri ile samimi ama saygı boyutları içinde bir ilişki kurmaktadırlar. Yeni neslin daha rahat bir tavrı olmasına rağmen okulda bu saygı kuralları hala uygulanmaktadır. Örneğin

105

bundan 2 sene önce Kariyer Günü’nün açılış konuşmasını yaparken yaklaşık 400 öğrencinin büyük bir dikkatle ve sessizlikle 45 dakika boyunca Mezunlar Derneği Başkanını dinlediğini ve arada konuşanların sıra başındaki öğretmenleri ile sadece göz teması kurarak nasıl sustuğuna şahit olunduğunda, bunun nesiller boyu değişmeyen bir kural olduğu kolayca fark edilmektedir. Tüm bu düzenin yanında okul, kendini ifade etme konusunda da oldukça cesaretli olmayı sağlayan bir eğitim vermektedir. Bu da okuldaki demokratik iklimi beslemektedir. Şu anda kendini kanıtlayan her öğrencinin kulüp kurabilmesi, kulüp yönetiminin okuldaki seçimler ile görev alması bunların önemli göstergeleridir.

Tablo 24. Mezunlar tarafından yapılan etkinlikler Reunion

Brownie Day (Homecoming) Winter Homecoming

Kariyer Günleri

Kaynak: alumniuaa@my.uaa.k12.tr

Reunion Mezunlar tarafından heyecanla beklenen bir buluşma toplantısıdır. Beş yıl ara ile yapılan bu toplantılarda mezuniyet yıllarına göre yeni ve eski mezunlar bir araya gelirler. Bahçe de yenen yemeğin ve sohbetin ardından toplantı salonuna geçilir ve Mezunlar Derneğinin hazırladığı programın dahilinde kutlamalar yapılır. Brownie Günü de geleneksel bir gündür. Tüm mezunlar davetlidir ve geleneksel olan tarif ile okulda pişirilen brownie’ler mezunlara dağıtılır. Winter Homecoming, yurt dışında okuyan mezunların kış tatillerinde okullarına gelerek, üniversite deneyimlerini lise öğrencileri ile paylaştıkları geleneksel günlerdir. Yurt dışında okumak isteyen öğrencilere bilgiler verirler ve paylaşımlarda bulunurlar. Kariyer günleri üniversiteyi bitirmiş, iş dünyasına atılmış mezunların, okullarına gelerek kariyerleri hakkında lise öğrencilerinle yaptıkları paylaşımlar öğrenciler tarafından büyük ilgi görmektedir.

Mezunlar Derneğinin misyonu, mezunlarla okulların bağlantasını sürdürmek, okulla iş birliği ve beraberlik içinde çalışarak okulun değerlerine ve itibarına katkıda bulunmaktır. Öğrencilerle mezunlar arasında dayanışma sağlamak da çok önemlidir.

Mezunlar okullarına gelerek öğrencileri, üniversite veya yurt dışındaki yaşam hakkında aydınlatmaktadırlar. Bu okul kültürünün bir parçası ve mezunların sorumluluk duygularının bir sonucudur. Okul kültüründe sorumluluk duygusunun özel bir yeri bulunmaktadır. Kişinin kendi sorumluluklarını bilmesi, topluma karşı olan sorumluluğunun bilincinde olması, okulun kuruluşundan beri kültüründe olan değerlerdir. Mezunlar bu biliçle yetiştirildikleri için iş hayatlarında ön plana çıkmaktadırlar. Gelenekler ve törenlerde okul kültürünün ayrılmaz parçalarıdır.

Kuruluşundan bugüne birçok gelenek devam etmektedir. Öğrenciler büyük bir istekle bu

106

etkinliklere katılmakta ve aidiyet duygularını pekiştirmektedirler. Okuldaki tarihi orgun yenilenmesinde mezunlar bu göreve sahip çıkmışlar ve projenin gerçekleşmesi için çaba göstermişlerdir. Okul kültürü sevgi ve saygıyı ön planda tutar ve farklılıklara saygı gösterek, eşitliğe ve hoşgörüye inanır. Görevleri ne olrsa olsun tüm çalışanlar Üsküdar Amerikan ailesinin bir parçasıdırlar ve saygıyı hak ederler. Okul kültüründe güven duygusu gelişmiş bireyler yetişirler ve bu güven itibar olarak okula ve tüm paydaşalarına geri döner.

107