Fransız Okulları

Osmanlı İmparatorluğu zamanında kurulan beş Fransız okulu, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulması itibariyle Millî Eğitim Bakanlığına bağlanmış ve kaliteli eğitim anlayışlarını sürdürmüşlerdir.

2.3.2.1. Saint-Joseph Fransız Lisesi

Saint Joseph Fransız Lisesi, temelleri Saint Jean-Baptiste de la Salle tarafından 1684 yılında Fransa’nın Reims şehrinde atılmış olan “Institut des Frères des Ecoles Chrétiennes"e bağlı bir kurumdur.Frerler Cemiyeti Türkiye’ye 1841’de gelmiş ve İzmir ile İstanbul’da birer okul açmıştır. Enstitünün 80’den fazla ülkede 1800 okulu, 60.000 eğitimcisi ve 1 milyona yakın öğrencisi bulunmaktadır. “Daima kalite” sloganıyla bugüne kadar ülkesine pek çok değerli akademisyen, diplomat, yazar, iş insanı, gazeteci, sporcu, sanatçı kazandıran Saint-Joseph Lisesi; öğrencilerine, iki dile ileri derecede hâkim olma imkânının yanı sıra Fransız bakaloryasına denk lise diploması ile yurt dışında devlet üniversitelerine kabul edilme ve iç sınav aracılığı ile Galatasaray Üniversitesi’nde okuma fırsatı sağlamaktadır (https://www.sj.k12.tr).

“1864’te açılan Saint-Joseph Fransız Koleji’nin önemi, 1902’de bünyesinde açılan Ticaret Enstitüsü’nden kaynaklanmaktadır. Okul öylesine meşhur olmuştur ki; 1910’da Osmanlı Ticaret Nazırlığı bu Enstitü’nün programını ve idari yapısını aynen benimseyerek İstanbul’da Yüksek Ticaret Okulu’nu kurmuştur. Prenslerin, yüksek mevkii sahibi, toplumun üst kademesinde hizmet görmekte olan ailelerin çocuklarının bulunduğu okula Ali Fuat Cebesoy, büyükelçilerden Pertev Subaşı, Ziya Tepedelen, spor yöneticilerinden Faruk Ilgaz, Adnan Süvari, devlet

58

adamlarımızdan İhsan Sabri Çağlayangil, Hasan Esat Işık, Turhan Feyzioğlu gibi büyük Türk şahsiyetleri de öğrenci olmuşlardır” (Haydaroğlu, 2018: 119-120).

Bu örnekte de belirtildiği gibi yabancı okulların itibarlı okullar sayılmasının bir nedeni yetiştirdikleri öğrencilerin ülke çapında ve yurt dışında tanınmış kişiler olması ve ülkelerine kendi konularda yararlı kişiler olmalarıdır.

2.3.2.2. Özel Saint Benoit Fransız Lisesi

İstanbul’un Beyoğlu ilçesinin Karaköy semtinde bulunan bir ortaöğretim kurumudur. Saint-BenoitTürkiye’nin en eski Batılı eğitim kurumudur. 1362’de Bizans mimarisiyle yapılmış kulesiyle Benedikten Rahipleri’nin yönettiği bir kuruluş olan Saint-Benoit, çevrenin fakir çocuklarının eğitim gördüğü bir okul olarak kurulmuş ve emek isteyen zorlu çalışmalar neticesinde 1583 yılında altı yüzyıllık geçmişi olan kolejin temeli atılmıştır.1783 yılında Kral XIV Louis’in emri ile Cizvit Rahipleri şimdiki okulu, Saint-Benoît Koleji’ni açan Lazarist Rahiplerine devretmişlerdir. Aynı dönemde Dışişleri Bakanı M. Guizot’nun yardımlarıyla bir basımevi kurulmuştur. Birinci Dünya Savaşı’nda eğitimine İstanbul Lisesi’nde devam eden okul 1919 yılında Saint-Benoit Koleji olarak 594 öğrenci ile kapılarını tekrar eğitim ve öğretime açmıştır. Birbirinden ayrı olarak eğitim veren Saint-Benoit Lisesi kız ve erkek bölümleri 1987 yılında birleşerek bugünkü çağdaş kimliğine kavuşmuştur. Özel Saint Benoit Fransız Lisesi, öğrenimini esas dil Fransızca ve yardımcı dil İngilizce olarak sürdürmektedir (https://www.sb.k12.tr).

2.3.2.3. Notre Dame de Sion Fransız Lisesi

İstanbul’da, bulunan 1856’da kurulmuş özel Fransız lisesidir. Osmanlı Devleti’nin ilk kız lisesi olarak eğitim hayatına başlayan kurum, günümüzde Millî Eğitim Bakanlığına bağlı karma bir okuldur. Eğitim süresi hazırlıkla birlikte beş yıldır. Eskiden sadece kız öğrencilere hizmet eden okul şimdi erkek öğrencilere de kapılarını açmış ve eğitimini başarı ile sürdürmektedir. 7 Ekim 1856’da İstanbul’a gelen 11 rahibe Pangaltı semtinde, adını yanında bulunan kiliseden alan ve o güne kadar "Filles de la Charité"

tarafından idare edilen «Maison du Saint-Esprit» adlı yatılı okulun yönetimini devralmış ve böylece 27 Kasım 1856 tarihinde, Notre Dame de Sion "yatılı okul" u ülkemizde resmen açılan ilk kız lisesi olmuştur. Önceleri, yaklaşık tümü yatılı olan Hristiyan öğrencilere kısa bir süre sonra Musevi öğrenciler, 1863 yılında padişahın ilgisi ve

59

İmparatorluğun ileri gelenlerinin teklifleri ile de Müslüman öğrenciler katılmıştır.

Böylece, farklı dinlerden ve ortamlardan gelen öğrenciler bir çatı altında başkalarına saygıyı, farklılıklara açık olmayı ve hoşgörüyü öğrenmişlerdir. Bu özellikler Notre Dame de Sion Kongregasyonu’nun kurucusu Père Théodore Ratisbonne’un da isteği ve okulda verilen eğitimin temel amaçlarındandır.

“Notre Dame de Sion Fransız Okulu, kimsesiz kız ve erkek çocuklar için yurtlar, sınıflar; küçük kız çocuklar için beceri kazandıran iş atölyeleri ve çocuklar için yuva hizmeti de vererek, yalnız okul olarak değil bir hayır kurumu olarak da faaliyetini sürdürmenin yanı sıra, geçici bir süre için de olsa Osmanlı Devleti tarafından Maden Mühendis Mektebi olarak kullanılması bakımından önemli bir kurumdur” (Haydaroğlu, 2018:116-118).

Okul Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla Türk Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlanmıştır. Bu yeni yapılanma ile birlikte Türk Yönetici ve öğretmenler okul kadrosunda yer almış ve Türk Milli Eğitim’in amaç ve ilkeleri doğrultusunda bir eğitim ve öğretim kurumu olarak çalışmalarını sürdürmüştür (https://www.nds.k12.tr).

2.3.2.4. Saint-Michel Lisesi

1886 yılında Beyoğlu Semtinde Ağa Hamam Sokak’ta Fransız frerler tarafından kurulmuştur. O dönemde 25 öğrencisi olan okul, iyi eğitimi sayesinde kısa sürede tanınmış ve gelişerek büyümeye devam etmiştir. 1923’te, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulduğu yılda, okulun mevcudu 458 öğrenciye ulaşmıştır. 1970’ten bu yana karma eğitime kademeli geçiş sağlayan okul, bugün, kuruluşundan bu yana olduğu gibi sosyal ve dini ayrımcılık yapmadan öğrencilerini kabul etmektedir (https://sm.k12.tr).

2.3.2.5. Sainte Pulcherie Lisesi

1846’da “Şefkat Rahibeleri” tarafından kurulmuştur. Okul ilk defa Fransız Konsolosluğunun yakınında, Fransız Hastanesinin bulunduğu binada faaliyet göstermiş fakat okulun gürültüsü hastaları rahatsız ettiği için 1884’te hastaneye ait başka bir binaya taşınmıştır. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşundan sonra, 1927’de orta okul olarak Millî Eğitim Bakanlığı’nca tescil edilmiştir. 1976’da lise statüsüne geçmiş ve MEB tarafından onaylanmıştır. Türk kültür dersleri Türk öğretmenler, yabancı dil, matematik ve fen dersleri Fransızca olarak verilmektedir Okul, Millî Eğitim Bakanlığı’nın Özel Okullar Genel Müdürlüğü tarafından yabancı okul olarak tanınmış Türkiye’deki altı Fransız

60

lisesinden biridir. Türkiye’deki Fransız Okulları Federasyonu’na bağlı olan okul, 13 Haziran 2000’de Dışişleri Bakanlığıyla imzalanan sözleşmede de yer almaktadır. Sainte Pulchérie Lisesi, 2000 yılında “Yeni Nesil 2000” adlı bir ilköğretim okulu kurmuştur. Bu okul günümüzde, 200’den fazla öğrenciye sahiptir (https://www.sp.k12.tr).