MART ’08
S‹C‹L
s›n› engelleyen bir farkl› kural, en az›ndan ‹flK’da ve 5728 sy.K.md.578 ile yürürlükten kald›r›lan di- ¤er yasalarda mevcut de¤ildir. Yani biraz dolam- baçl› ve farkl› bir yöntemle yine KabK’nun iptal- den önceki haline dönülmüfl ve deyim yerindeyse idari yarg› yine bypass edilmifl, bir ölçüde ifllevsiz k›l›nm›flt›r. Anayasa Mahkemesi’nin iptal karar› ge- rekçeleri dikkate al›n›rsa, bu tutumun yine ayn› anlay›fl çerçevesinde Anayasa’ya ayk›r›l›¤› söylene- bilir. Bu yüzden, 5728 sy. Kanunla izlenen yönte- min fl›k ve isabetli gözükmedi¤ini düflünüyoruz. Yasa koyucunun ve dolay›s›yla da hükümetin ya- sama faaliyeti enerjisini neden böyle lüzumsuzca sarfetme yoluna gitti¤ini anlamak, maalesef müm- kün olamamaktad›r. Üstelik bu tutum, hukukun güvenilirli¤ini zedeledi¤i gibi AYM ve idari yarg› ile yok yere tersleflmekten ve ülkeye kay›ptan bafl- ka bir fley getirmez. Bununsa istenilen bir durum oldu¤unu zannetmiyoruz. Bu yüzdendir ki Cum- hurbaflkan›’n›n da önüne gelen yasalar› iyice ve farkl› aç›lardan bakabilecek uzmanlara dan›fl›p in- celetmeden onaylamamas›, bu noktada öneme sa- hiptir. Zira o yüce makam›n yetkilerinin, tarafs›zl›- ¤› ve devlet organlar›n›n uyumlu çal›flmas›n› sa¤la- yabilecek tarzda kullan›m› gerekir (AY.101 vd.).
IV. SONUÇ
5728 sy. Kanun’un gerek 4857 sy. ‹flK’daki ver gerekse de 5728 sy.K. md.578’de say›lan kimi ya- salardaki idari para cezalar› bak›m›ndan idari yar- g› yerini görevli k›lan hükümleri yürürlükten kald›- r›p, adli yarg›y› (ceza yarg›s›n›) görevli k›lan dü- zenlemesi, AYM’nin KabK. hükmünü iptal eden karar› karfl›s›nda fl›k ve isabetli gözükmemektedir. Ayr›ca, biz bu tutumun ‹flK’daki idari para cezalar› aç›s›ndan hiç isabet tafl›mad›¤›n› düflünüyoruz. Zi- ra evvelden beri dile getirdi¤imiz üzere, ‹flK’daki idari para cezalar› bak›m›ndan görevli yarg› yeri- nin, bu hukuk dal›n›n uzman yarg› yeri olan ifl mahkemesi olmas› gerekti¤i kan›s›nday›z.
5728 sy. Kanun’un ifl hukukuna ait di¤er yasa- larda (Bas‹flK, Den‹flK, SenK ve TSGLK da) yol aç- t›¤› de¤ifliklikler ise ayr› bir incelemenin konusunu oluflturaca¤›ndan, burada ele al›nmayacakt›r.
D‹PNOTLAR
1 ‹fl hukukuna ait çeflitli yapt›r›mlar konusunda bkz. S. Süzek, ‹fl Hukuku Yapt›r›mlar›, ‹HD. 1993/2, 165- 183. Geçersizlik yapt›r›m›yla ilgili olarak Akyi¤it, (1475 say›l›) ‹fl Kanunu fierhi,
Ankara 2001, Md. 1 vd. ile Akyi¤it, 4857 say›l› ‹fl Kanunu fierhi, C. II, Ankara 2006, md. 98 vd.sf. 2187 vd. Akyi¤it, Hizmet Akdinin Kesin Hükümsüzlü¤ü ve ‹ptal Edilebilirli¤i, ‹stanbul 1990, 7 vd. Akyi¤it, Ç‹D. Eylül 1991, 10 vd. deki karar incelemesi. 2 Tüm bu konularda bkz. Akyi¤it, ‹fl K. 98 vd. 2188 vd. ile orada an›lanlar. Ö¤retide bu tür cezalar›n klasik ceza hukuku ilkelerine pek uymad›¤› ve bu yüzden de bunlar›n ceza olarak nitelenmemesinin uygun olaca¤› dile getirilmektedir. Bkz. F. S. Mahmuto¤lu, Kabahatleri Suç Olmaktan Ç›karma E¤itimi ve Düzene Ayk›r›l›klar Hukukunda (‹dari Ceza Hukukunda) Yapt›r›m Rejimi, ‹stanbul 1995, 99-101.
3 Bkz. A. Gülan, ‹dari Para Cezalar›na Karfl› ‹fl Kanununun Düzenledi¤i Yarg›sal Yol (Mercek Ocak–2004) 61–65.
4 AYM.01.10.1991, E.1990/4, K.1191/33. (O¤urlu, 128–129). 5 Akyi¤it, Para Cezas›, 206. Ayn› yönde Gülan, 62 vd. O¤urlu, 127 vd. 6 Oysa AYM.’nin SSK. 140’a iliflkin iptal karar›ndan sonra 4958 sy.
Kanunla SSK.140 da yap›lan yeni düzenlemeye idari para cezalar›na itiraz›n para cezas›n› veren Kurum ünitesine yap›laca¤› ve itiraz› Kurumca reddedilenlerin bu kez 60 gün içinde idare mahkemesine giderek bu karar aleyhine dava açabilece¤i öngörülmüfltür (SSK. 140/4). Bunun gerçek anlamda bir idari dava (iptal davas›) oldu¤u söylenebilir. (Konu hakk›nda bkz. U.Arasl›, ‹dari Para Cezalar›n›n Yarg›sal Denetimi, Kamu-‹fl D. (R. Aslanköylü’ye Arm.) 2004/3, 395–408.
7 Akyi¤it, Para Cezas›, 208. Akyi¤it, ‹fl K. 98 vd. 2251.
8 AYM. 08.10.2002-E.2001/225, K. 2002/88-Karara yönelik bir de¤erlendirme için bkz. E. ‹ren, Anayasa Mahkemesinin ‹ptal Karar›ndan sonra Para Cezalar›na ‹liflkin Uyuflmazl›klar›n Çözüm Yeri Hakk›nda Düflünceler, Ç‹D. May›s 2003, 33–37.
9 Fazla bilgi için bkz. H. Kalabal›k, ‹dari Yarg›lama Hukuku, Sakarya 2003, 274 vd. O¤urlu, 129 vd. S. Coflkun/M. Karya¤d›, ‹dari Yarg›lama Usulü, Ankara 2001, 114 vd. Y. Bal/M. Karabulut/Y. fiahin, ‹dari Yarg›lama Usulü, Ankara 2003, 22 vd.
10 Akyi¤it, Para Cezas›, 209-210. Akyi¤it, ‹fl K. 98 vd. 2252. Ayn› yönde bir elefltiri SSK. 140’da Anayasa Mahkemesi’nin iptal karar›ndan sonra 4958 sy. Kanunla getirilen düzenleme için de yap›lmaktad›r (Bkz. Arasl›, 402).
11 Bkz. Saymen, ‹fl Hukuku, 329. Çenberci, ‹fl Mahkemeleri Kanunu fierhi, Ankara 1969, 4. Aslanköylü, Sosyal Sigortalar Kanunu Yorumu, Ankara 2003, 1037. Süzek, ‹fl Hukuku, 126. Caniklio¤lu/ Canbolat, 274 vd. Akyi¤it, Para Cezas›, 209-210. Akyi¤it, ‹fl K. 98 vd. 2252. Krfl. Günay, ‹fl Mahkemeleri Kanunu fierhi, Ankara 2000, 66.
12 Süzek, ‹fl Hukuku, 731 vd. Krfl. Ero¤lu, 89.
13 Akyi¤it, Para Cezas›, 209-210. Akyi¤it, ‹fl K. 98 vd. 2252. Caniklio¤lu/Canbolat, 275 vd.
14 ‹.Özay, ‹dari Yapt›r›mlar, ‹stanbul 1985, 137 vd. F. Gölcüklü, ‹dari Ceza Müeyyideleri ve Bunlara Karfl› Kanun Yollar› AÜSBFD. Eylül/Aral›k 1963, 189–215 (213–214) Süzek, ‹fl Hukuku Yapt›r›mlar›, ‹HD. Nisan/Haziran 1993,165–183 (182). O¤urlu, 32 vd. 142 vd. Akyi¤it, Para Cezas›, 209-210. Akyi¤it, ‹fl K. 98 vd. 2252.
15 Akyi¤it, Para Cezas›, 209-210. Akyi¤it, ‹fl K. 98 vd. 2252. Süzek, ‹fl Hukuku, 731.
16 Akyi¤it, ‹fl K. 108, 2252.
17 Akyi¤it, Para Cezas›, 212. Bkz. ve krfl. Ero¤lu, 91. 18 Akyi¤it, Para Cezas›, 213. Ero¤lu, 91.
19 Güran, 64. Akyi¤it, Para Cezas›, 213. Akyi¤it, ‹fl K. 98 vd. 2253. 20 Bu konuda bkz. Akyi¤it, 4857 say›l› ‹fl Kanunu’nda ‹dari Para
Cezalar›, 2. Bas›, Sakarya 2005, 186 vd. Akyi¤it, 4857 say›l› ‹fl Kanunu fierhi, C. II. 2. Bas›, Ankara 2006, Md. 108, 2240 vd., F.fiahlanan, ‹fl ve Sosyal Güvenlik Hukukuna ‹liflkin ‹dari Para Cezalar› Konusunda Son Geliflmeler, Sicil/Mart 2006, 5-15., A.Gülan, Kabahatler Kanunu’ndan sonra ‹dari Para Cezalar›na karfl› Yarg›sal Denetim, Sicil/Mart 2006, 159-170., C.Danar, ‹dari Para Cezalar›nda Yarg› Yeri Neresi? MESS ‹flvn Gzt. Ocak 2006, 12., Akyi¤it, ‹dari Para Cezalar›nda Görevli Yarg› Yeri, Sicil/Hzn 2006, 23-29.
21 Örnek olarak bkz. UYM. 21.11.2005 - E.2005/77, K. 2005/103. 22 AYM. 01.03.2006 - E.2005/108 ve K.2006/35.
23 AYM. 09.03.2006- E.2006/34, K.2006/47
24 AYM. 05.09.2006 - E. 2006 /12, K.2006/84 - RG 03.11.2006. 25 Bkz. Akyi¤it, Kabahatler Yasas›n› ‹ptal Eden Anayasa Mahkemesi
Karar› Üzerine, Sicil/Aral›k 2006 189 vd. Yine bu AYM karar›na yönelik de¤erlendirmeler için bkz. E.C›lga, Kabahatler Kanununa Anayasa Mahkemesinden ‹ptal, MESS ‹flvn. Gzt. Eylül 2006, G.M.Karabulut, ‹dari Yapt›r›mlar›n Hukuki Niteli¤i ve Anayasa Mahkemesinin Kabahatler Kanunu Hakk›ndaki Karar›, THD/ Kas›m 2006, (sy.3) 63-68.
26 Akyi¤it, Kabahatler Kanunu De¤iflikli¤i ‹dari Para Cezalar› Bak›m›ndan Neyi De¤ifltirdi? Legal ‹SGHD. 2007/14, 624-632. 27 Bkz. Akyi¤it, ‹dari Para Cezalar›, 193 vd., Akyi¤it, ‹fl K. 108, 2244
vd., Akyi¤it, ‹dari Para Cezalar›nda Görevli Yarg› Yeri, Sicil/ Haziran 2006, 23-29, Akyi¤it, Kabahatler Yasas›n› ‹ptal Eden Anayasa Mahkemesi Karar› Üzerine, Sicil/Aral›k 2006, 189-194. 28 Bkz. Ö.Ekmekçi, Özürlü, Eski Hükümlü ve Terör Ma¤duru
‹stihdam›nda Yaflanan Sorunlar ve ‹tiraz Usulündeki De¤ifliklikler, Ç‹D. Eylül 2005, 49-54., fiahlanan, Sicil/Mart 2006, 5-15, Gülan, Sicil/Mart 2006, 159-164.
29 Bkz. UYM.nin 28.11.2005 ve 07.10.2006 tarihli Resmi Gazete’de yay›mlanan kararlar›.
30 Bu yönde ö¤reti olarak bkz. Ö.Ekmekçi, Ç/D, Eylül 2005, 49-54., F.fiahlanan, ‹fl ve Sosyal Güvenlik Hukukuna ‹liflkin ‹dari Para Cezalar› Konusunda Son Geliflmeler, Sicil/Mart 2006, 5-15., A.Gülan, Kabahatler Kanunundan Sonra ‹dari Para Cezalar›na Karfl› Yarg›sal Denetim, Sicil/Mart 2006, 159-164., L.Çelik/H. Sivrikaya, Kabahatler Kanunu Sonras› ‹dari Para Cezalar›n›n Uygulanmas›na Genel Bak›fl, YYDD/Aral›k 2005, 13-20, Uyuflmazl›k Mahkemesi’nin bu yöndeki kararlar› içinse bkz. 28.11.2005 tarihli Resmi Gazete ile 07.10.2006 tarihli Resmi Gazete’de yay›mlanan kararlar.
31 Bkz. Akyi¤it, Kabahatler Yasas›n› ‹ptal Eden Anayasa Mahkemesi karar› üzerine, 190-194, Akyi¤it, Kab. K. De¤iflikli¤i, 629. 32 Bkz. Akyi¤it, ‹dari Para Cezalar›, 193 vd., Akyi¤it, ‹fl Kanunu
108-2240, Akyi¤it, ‹dari Para Cezalar›nda Görevli Yarg› Yeri, Sicil/Haziran 2006, 22-29, Akyi¤it, Kabahatler Yasas›n› ‹ptal Eden Anayasa Mahkemesi Karar› Üzerine, Sicil/Aral›k 2006, 189-194, Akyi¤it, Kab. K. De¤iflikli¤i, 630.
33 Akyi¤it, ‹fl K. 108’deki Kanunyolu Hala Yürürlüktedir, LegalYK‹. 2007/4, 167-168.
34 UYM. 04.06.2007 - E.2007/116 ve K. 2007/106;UYM. 02.07.2007 - E.2007/142, K.2007/139.
35 Akyi¤it, ‹fl K. 108’deki Kanunyolu Hala Yürürlükte, LegalYK‹. 2007/4, 167-168.
36 Bkz. Akyi¤it, Kab. K. De¤iflikli¤i, 631.
37 Bkz.Akyi¤it, ‹dari Para Cezalar› Bak›m›ndan ‹flK.108 deki Kanunyolu Hala Yürürlüktedir, LegalYK‹ 2007/4,159-169.
MART ’08